مشارکت

مشارکت، یکی از موضوعات مهمی است که در حوزه های مختلف علوم اجتماعی و سیاسی به آن توجه خاص می شود. امروزه جوانان به عنوا ن یک گروه تاثیرگذار در مشارکت، نقش مهمی در تصمیم گیری های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی  جامعه دارند. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی تبیین جامعه شناختی مشارکت جوانان، علل، صور و چالش ها صورت گرفته است. به منظور دست یابی به این هدف از بین عوامل و متغیرهای گوناگونی که در مشارکت جوانان تاثیر گذار است، متغیرهای اعتماد اجتماعی، بیگانگی اجتماعی، بی تفاوتی اجتماعی، میزان استفاده از رسانه ها و پایگاه اقتصادی- اجتماعی به عنوان متغیرهای مستقل انتخاب شده است. مبانی نظری متغیرها و پارامترهای این پژوهش، بر مبنای نظریات  ملوین سیمن، لیپست، پارسونز،  گیدنز، زتومکا و اینگلهارت تدوین شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه دارای قابلیت اعتماد و اعتبار است. جامعه آماری پژوهش، جوانان 18-29 سال مناطق 22 گانه تهران درسال 1394 می باشد. حجم نمونه 390 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمده است. روش اصلی در تحلیل داده ها، رگرسیون و تحلیل مسیر است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق،  میان صور مشارکت و متغیرهای اعتماد اجتماعی،  بیگانگی اجتماعی، رسانه های جمعی، بی تفاوتی اجتماعی و پایگاه اقتصادی و اجتماعی  و جنسیت رابطه معنادار وجود دارد، اما بین متغیر وضع تاهل با مشارکت و صور آن رابطه معناداری به چشم نمی خورد. از میان این متغیرها، اعتماد اجتماعی دارای قوی ترین رابطه با متغیر وابسته صور مشارکت (اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و روانی) است. در ﻫﻤیﻦ راﺳﺘﺎ ﻧﺘﺎیﺞ ﺑﻪ از دﺳﺖ آﻣﺪه از رﮔﺮﺳیﻮن ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐیﺮه، ﺣﺎکی از آن اﺳﺖ کﻪ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎی ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ای ﻦ  ﺗﺤﻘیﻖ  (ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ) ﺑﻪ ﻣی ﺰان 35 درﺻ ﺪ تغییرات متغیر وابسته "مشارکت اجتماعی"، به میزان41 درصد تغییرات متغیر وابسته"مشارکت سیاسی"، به میزان32 درصد تغییرات متغیر وابسته "مشارکت فرهنگی"، به میزان 28 درصد تغییرات متغیر وابسته "مشارکت اقتصادی" و به میزان 25 درصد تغییرات متغیر وابسته"مشارکت روانی" را تبیین می کنند.

این پژوهش قصد دارد با توجه به تحقیقات قبلی، یک پایه و اساس در سطح کشور از طریق تحلیل تعیین انگیزه ها و عوامل انگیزاننده برای مشارکت سالمندان در فعالیت های بدنی بین زنان و مردان ایران به دست آورد. این تحقیق، مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است که به صورت میدانی انجام شده است. 1028 سالمند(506 زن و 522 مرد) در 15 شهر کشور بر اساس نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب شده اند. از پرسشنامه شاخص فعالیت بدنی شارکی و پرسشنامه استاندارد PMQOA کرکبی و همکاران، به ترتیب به منظور اندازه گیری میزان فعالیت ورزشی و تعیین انگیزه ها استفاده شده است. آزمون  tبرای مقایسه گروه ها وبه منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای  SPSSنسخه 16استفاده شد و داده ها در سطح معنی داری 05/0> pمورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. بنا برداده های به دست آمده، تفاوت معنی داری در میزان مشارکت در فعالیت بدنی میان زنان و مردان سالمند وجود دارد. همچنین، تفاوت معنی داری در بین عوامل انگیزاننده نشان می دهد که میانگین نمرات سالمندان زن در هر دو عامل پزشکی و مشارکتی بیشتر از میانگین نمرات سالمندان مرد است. بنابراین، می توان چنین نتیجه گرفت که میزان مشارکت سالمندان مرد در فعالیت بدنی بیشتر از سالمندان زن است. همچنین، عوامل پزشکی و مشارکتی برای سالمندان زن با اهمیت تر از سالمندان مرد است و بر اساس پرسشنامه PMQOA، سالمندان مهم ترین علل مشارکت در فعالیت های ورزشی را حفظ سلامتی، ایجاد آرامش، پیشگیری از کمردرد، بیرون رفتن از خانه، یادگرفتن مهارت های جدید و حفظ تناسب اندام بیان کردند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش و تاثیر دینداری بر سرمایه اجتماعی جوانان در بین دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهرستان لارستان انجام گرفته است. چارچوب نظری تحقیق با استفاده از نظریات دینداری گلارک و استارک طراحی گردیده است. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی- تبیینی است . جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان لارستان  4371 نفر بودند. حجم نمونه 374 نفر به دست آمد که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که اعتبار (روایی) ابزار و محتوایی، صوری و اعتماد (پایایی) با آلفاخ کرونباخ محاسبه شد که برای متغیر سرمایه اجتماعی 80/0 و برای متغیر دینداری 86/0 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می داد که بین بعد اعتقادی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی ارتباط مؤثر برقرار است-  هر چند این ارتباط در ابعاد اعتماد و مشارکت ضعیف تر می باشد. از طرفی، بین بعد احساسی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی نیز ارتباط مؤثر برقرار است- هر چند این ارتباط در بعد مشارکت ضعیف تر می باشد. همچنین،  بین بعد پیامدی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی نیز ارتباط مؤثر برقرار است- هر چند این ارتباط در ابعاد اعتماد و مشارکت ضعیف تر می باشد و نیز بین بعد مناسکی و هرکدام از ابعاد سرمایه اجتماعی نیز ارتباطی قویتر از بقیه ابعاد دینداری برقرار است. آزمون رگرسیون نشان داد که متغیردینداری توانسته است 33.5 درصد از متغیر سرمایه اجتماعی را پیش بینی کند.

این پژوهش درصدد است به روایت ها و معناهای فعالیت های مشارکتی زنان و دختران جوان دبیر سازمان های مردم نهاد(سمن) جوانان فعال استان اصفهان بپردازد تا بررسی شود کدام زمینه های اجتماعی و دلایل این دختران را به سوی چنین فعالیت جمعی و مشارکتی با اهداف دگرخواهانه سوق می دهد. بر اساس رویکرد نظری، انواع مشارکت از مشارکت صوری تا مشارکت واقعی در نردبان 8 پله ای ارنستاین[1]   و بنا به روش تحلیل روایت موضوعی از منظر کاترین رایزمن[2]، از بین 38 دختر و زن جوان دبیر سمن های فعال استان اصفهان، روایت 22 تن از آنها گردآوری، کدگذاری و مقوله بندی شد. این دختران- به جز یکی از آنها- از تحصیلات در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برخوردار و بیشتر آنها تحصیل کرده رشته های علوم انسانی و اجتماعی بودند. برای آنها به ویژه تحصیل کرده های رشته های علوم انسانی، فرصت های شغلی اندکی وجود دارد. از طرفی، نزدیک به 70 درصد از دختران جوان در سنین 25 تا 32 ساله این پژوهش مجرد بودند. این شرایط، زمینه های مناسبی در ترغیب دختران به تشکیل سازمان های مردم نهاد و رسمیت بخشیدن به حضور آنها در جامعه ایجاد کرده است. تجربه های مشارکتی خارج از روابط خانوادگی و ارتباط با سازمان های شبه دولتی، بسیج و سازمان های دولتی در فعالیت دختران مؤسس سمن مؤثر بوده  و این زمینه ها و آشنایی آنها با مسائل اجتماع شهر و محله اشان، آنها را به سوی مشارکت اجتماعی از نوع ثبت سمن و فعالیت در آن سوق داده است.

از منظر بسیاری از محققان جامعه شناسی سیاسی، مطبوعات یکی از مهم ترین شاخصه های توسعه سیاسی به شمار می-رود و از آن به عنوان یکی از رکن های اصلی گذار به دموکراسی یاد می شود. لذا مطبوعات فعال ضمن تسریع بهبود توسعه سیاسی، از استبداد و رکود سیاسی در یک کشور جلوگیری به عمل می آورند. مطبوعات به مثابه یکی از مهمترین ابزارهای نظارت جمعی ساحت قدرت را شفاف تر می کند و صاحبان قدرت نیز نسبت به عملکرد خود پاسخگو خواهند بود. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که مطبوعات و رسانه ها با چه مکانیزمی بر روند توسعه سیاسی تأثیر می گذارند؟ در تحلیل و پاسخ گویی به این پرسش، ابتدا با بهره گیری از نظریات موجود در حوزه توسعه سیاسی، ارتباط میان مطبوعات با توسعه سیاسی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. سپس ضمن بررسی میزان فعالیت مطبوعات در استان کردستان پس از انقلاب اسلامی، میزان اثرگزاری آن ها در روند توسعه سیاسی این استان مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از شاخصه های توسعه سیاسی که در پژوهش حاضر، مورد بحث واقع شده است، میزان مشارکت سیاسی شهروندان در انتخابات می باشد. برای جمع آوری و تحلیل داده های این موضوع در استان کردستان، از روش پژوهش آماری بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که در هر مقطعی که در استان کردستان، طی سال های بعد از انقلاب اسلامی، فعالیت مطبوعات و رسانه های خبری رشد پیدا کرده اند، روند ارتقاء شاخصه های توسعه سیاسی نیز بهبود یافته است. البته باید اذعان داشت که کمیت صرف مطبوعات در بهبود روند توسعه سیاسی موثر نیست، بلکه آنچه حائز اهمیت است میزان آزادی مطبوعات و رسانه ها و آستانه تحمل نهاد های نظارتی می باشد.

از جمله مؤلفه های مهم در دنیای امروز که از نقش و اهمیت زیادی در تقویت و ارتقاء قدرت اجتماعی و حفظ انسجام و همبستگی جوامع برخوردار است سرمایه اجتماعی می باشد. به نحوی که جامعه ای که فاقد سرمایه اجتماعی کافی باشد، سایر سرمایه های آن ابتر و تلف می شوند. با این حال امروزه عوامل مختلفی در توسعه یا تضعیف سرمایه اجتماعی نقش دارند. یکی از این عوامل به شبکه های اجتماعی برمی گردد. در حقیقت شبکه های اجتماعی در عصر حاضر به دلیل دسترسی آسان به مخاطبین نقش مهمی در عرصه تحولات اجتماعی بر عهده دارند. یکی از ابعادی که این شبکه های اجتماعی می توانند درآن تاثیرگذار باشند، مبحث سرمایه اجتماعی و چگونگی تضعیف و یا رشد آن می باشد. موضوعی که در این پژوهش قرار است مورد کنکاش قرار گیرد.براین اساس نقش شبکه های اجتماعی در تضعیف سرمایه اجتماعی، سوال اصلی این پژوهش می باشد که سعی می شود تا با استفاده از منابع معتبر علمی به این موضوع پرداخته شود. اما یافته های اولیه پژوهش حکایت از آن دارد که شبکه های اجتماعی، با توجه به موقعیت شان در میان کاربران و تسهیل ارتباط در میان آنها، می توانند ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ دارای ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ سرمایه اجتماعی هستند، عاملی برای ﺗﻀﻌﯿﻒ سرمایه اجتماعی نیز باشند.

پیروزی انقلاب اسلامی، به رهبری امام خمینی در سال 1357، به شکل گیری نظام ارزشی جدیدی در ایران منجر شد. تحولات گسترده ای در سطح نخبگان سیاسی، ساختارهای اجتماعی و مناسبات میان افراد، در جامعه ایجاد و موجب تحول فرهنگ سیاسی ایران شد. این مقاله با بررسی رابطه دو متغیر انقلاب اسلامی و فرهنگ سیاسی ایران، سؤال اصلی خود را این گونه مطرح می کند: «چگونه انقلاب اسلامی بر فرهنگ سیاسی ایران، در مقطع زمانی 1357 تا  1368، تأثیر گذاشته است؟» در سال های بعد از انقلاب اسلامی، تطابق هنجارها و ارزش های نخبگان سیاسی و مردم، موجب افزایش حداکثری مشروعیت نظام سیاسی شد و مشارکت عمومی و سیاسی مردم در حمایت از نظام سیاسی گسترش یافت. مشارکت به صورت توده ای بود؛ اما از منظر فرهنگ سیاسی، مردم بر این باور بودند که توانایی تأثیرگذاری بر فرایند سیاسی را دارند. تأکید نوشتار پیش رو بر این است که انسجام اجتماعی قوی در جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی، از آموزه های شیعه تأثیر پذیرفته است. باوقوع انقلاب اسلامی، عناصر، مفاهیم و نمادهای فرهنگ و تمدن شیعی در سطح جامعه بازتولید شدند و این امر موجب گسترش تعاون، ممهای همبستگی و حاکم شدن مناسبات غیرپولی در شبکه روابط اجتماعی شد. همچنین کارکرد مثبت دین در صورت بندی اجتماعی- سیاسی ایران آشکار شد. این پژوهش بارویکردی انتقادی و روش کیفی (توصیفی-تحلیلی) سامان یافته و مطالب به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده است.

این مقاله برگرفته از پژوهشی با عنوان «راه های گسترش مشارکت مردم در آموزش و پرورش درسطح کشور» و به روش توصیفی و سندکاوی انجام شده است. در این پژوهش از مصاحبه سازمان یافته و روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. مهم ترین اهداف این مقاله شناسایی کاستی ها و موانع مشارکت در درون و بیرون از آموزش و پرورش و ارائه پیشنهادهایی برای رفع این کاستی هاست. همچنین از نتایج حاصل از مصاحبه 263 نفر خیر مدرسه ساز در سراسر کشور در این خصوص استفاده به عمل آمد که همگی الهام بخش نگارنده در مورد تبیین موضوع بوده است. نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد که کاستی های مشارکت به دو گروه، شامل کاستی های درونی و بیرونی آموزش و پرورش تقسیم می شوند. کاستی های درونی ناشی از عوامل انسانی، ازجمله فعال نبودن مدیران و معلمان و دانش آموزان در امور مشارکت و نیز کاستی های ناشی از کارکردها و نگرش های مدیران ارشد آموزش و پرورش به مفهوم مشارکت است. نیز کاستی در ساختار تشکیلاتی و انجمن اولیا و مربیان و شوراهای آموزش و پرورش نیز در این خصوص تأثیرگذار است. همچنین کاستی هایی ناشی از عوامل بیرونی مؤثر در مشارکت وجود دارند که متأثر از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند. پژوهشگر ضمن معرفی کاستی های فوق برای رفع آنها، پیشنهادهایی را در این زمینه ارائه کرده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه روان شناختی بر مشارکت ورزشی دانش آموزان انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و از نظر نوع، کاربردی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهرستان دهلران در سال تحصیلی 98-1397بودند که بر اساس جدول مورگان 360 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه های سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) و پرسشنامه انگیزه مشارکت ورزشی گیل(1983) بودند که اعتبار آن با روش صوری و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ 86/0 حاصل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از معادلات ساختاری و با نرم افزار Amos انجام شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد میانگین سرمایه روان شناختی 88/3 و مشارکت ورزشی 09/3 می باشد که در حد متوسط قرار دارند. نتایج همبستگی حاکی از رابطه مثبت و معنادار همه ابعاد دو متغیر با هم بود. همچنین نتایج معادلات ساختاری با نرم افزار Amos حاکی از این بود که سرمایه روان شناختی می تواند به میزان 64/0= R2 و 01/0≥P < /span> مشارکت ورزشی را پیش بینی نماید. با توجه به اینکه ضریب استاندارد رابطه برابر با 64/0 و معنادار است بنابراین متغیر سرمایه روان شناختی بر مشارکت ورزشی تاثیر مثبت داشت. نتیجه گیری: پیامدهای سلامت ورزش محور و مشغولیت فیزیکی دانش آموزان در عصری که فضای مجازی بر تمام حوزه های زندگی سایه افکنده است نقش بسزایی ایفا می کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی سطح مشارکت سیاسی فرهنگیان و عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام شد.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی بود. جامعه آماری این مطالعه همه فرهنگیان شاغل استان اردبیل در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 16300 نفر بودند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 380 نفر تعیین و این تعداد با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته 85 گویه ای مشارکت سیاسی فرهنگیان با تاکید بر عوامل اجتماعی موثر بر آن بود که روایی صوری آن با نظر خبرگان آشنا به حیطه پژوهش تایید و پایایی کل آن با روش آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. برای پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از روش های فراوانی، درصد فراوانی، ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که در بیشتر فرهنگیان استان اردبیل میزان مشارکت سیاسی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی و اثرگذاری سیاسی در سطح پایین، مهارت سیاسی در سطح متوسط و آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی و برون گرایی سیاسی در سطح بالا قرار داشت. همچنین، متغیرهای مهارت سیاسی، آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی، اثرگذاری سیاسی و برون گرایی سیاسی با مشارکت سیاسی فرهنگیان رابطه مثبت و معنادار داشتند (001/0P<). علاوه بر آن، هر یک از متغیرهای مهارت سیاسی، آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی، اثرگذاری سیاسی و برون گرایی سیاسی نقش معناداری در پیش بینی مشارکت سیاسی فرهنگیان داشتند (001/0P<).نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، برای افزایش مشارکت سیاسی فرهنگیان می توان زمینه را برای بهبود و ارتقای مهارت سیاسی، آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی، اثرگذاری سیاسی و برون گرایی سیاسی فراهم کرد.

هدف: برنامه درسی فوق برنامه می تواند نقش موثری در بهبود برنامه درسی داشته باشد. در نتیجه، هدف این مطالعه سنتزپژوهی مولفه های برنامه درسی فوق برنامه بود.روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف، بنیادی و از نظر شیوه اجرا، کیفی از نوع سنتزپژوهی بود. جامعه پژوهش مقاله های مرتبط با برنامه درسی فوق برنامه سال های 1379 الی 1399 به تعداد 200 مورد بودند که تعداد 113 مورد آنها پس از بررسی اولیه با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش یادداشت برداری از مقاله های مرتبط با برنامه درسی فوق برنامه بود. داده های حاصل از یادداشت برداری با روش تحلیل محتوا تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که برای برنامه درسی فوق برنامه 53 مولفه شناسایی شد که مهم ترین آنها شامل: 1. اثربخشی فعالیت های فوق برنامه، 2. تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر رشد اجتماعی و تمامی ابعاد مهارت های اجتماعی، 3. اجرای اصول و ویژگی های فعالیت های فوق برنامه، 4. علل عدم مشارکت در فعالیت های فوق برنامه، 5. تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی، 6. تاثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و غیره بر فعالیت های فوق برنامه، 7. نقش مطالعه، ورزش، سخنرانی علمی و کارگاه های آموزشی بر فعالیت های فوق برنامه، 8. برنامه ها، تشکیلات، نیروی انسانی، بودجه و امکانات فوق برنامه، 9. هماهنگی فعالیت ها بر اساس تمایل، نیازها، علائق و استعدادها، 10. تأمین سلامتی، بالابردن سطح سلامتی و ارتقای سلامت افراد و 11. شناسایی آثار و ارزش های فعالیت های فوق برنامه در راستای تحول در برنامه رسمی بودند.بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه برخی از مهم ترین مولفه های برنامه درسی فوق برنامه را مشخص ساخت که متخصصان و برنامه ریزان بر اساس آنها می توانند گام موثری در جهت بهبود طراحی و اجرای برنامه درسی فوق برنامه بردارند.

خشک سالی در حوضه دریاچه ارومیه بیش از دو دهه است که ادامه حیات تعداد زیادی از سکونتگاه های شهری و روستایی پیرامونی خود را به چالش کشیده است. در راستای ارزیابی و پایش اقدامات ستاد احیای دریاچه ارومیه این تحقیق باهدف ارزیابی میزان اثربخشی اجتماعی - اقتصادی اقدامات ستاد احیا و سنجش نگرش جوامع محلی به مشارکت در احیای دریاچه ارومیه انجام گرفت. در پژوهش حاضر از روش تحقیق نظرسنجی کیفی استفاده شده است. برای ارزیابی نگرش جوامع محلی از پرسش نامه استفاده شد که با حجم نمونه 150 نفر از جوامع محلی و استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تکمیل گردید. برای انجام این تحقیق سه نوع عملیات احیایی شامل بوته کاری با گونه آتریپلکس، بوته کاری و نهال کاری با گونه های گز، قره داغ و آتریپلکس و احداث بادشکن غیرزنده انتخاب شد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد نظرخواهی از جوامع محلی در مراحل مختلف برنامه ریزی و اجرا با امتیاز 38/4 مهم ترین عامل مؤثر بر مشارکت جوامع محلی است. همچنین بیشترین تمایل جوامع محلی برای مشارکت در اجرای سیستم های نوین آبیاری، کشت محصولات کشاورزی با نیاز آبی کمتر و مشارکت در برنامه ریزی و تدوین طرح های احیا به ترتیب با میانگین امتیازات 41/3، 19/3 و 93/2 است. بر اساس دیدگاه جوامع محلی مهم ترین آثار اجتماعی - فرهنگی عملیات بوته کاری تک کشتی در منطقه آذرشهر شامل؛ تثبیت ریزگردهای نمکی در منطقه و کاهش مشکلات مربوط به سلامت و بهداشت جوامع محلی و کاهش میل به مهاجرت به ترتیب با امتیاز 07/4 و 07/3 است. طبق نتایج از دیدگاه جوامع محلی اثربخشی اجتماعی - اقتصادی عملیات احداث بادشکن غیرزنده بیشتر از دو روش دیگر بوده است. به نظر می رسد در صورت رعایت تناسب اقدامات احیا با شرایط اکولوژیکی منطقه و مشارکت جوامع محلی می توان به نتایج مثبت اقدامات ستاد احیا امیدوار بود. برای موفقیت در احیای دریاچه ارومیه باید هم زمان با انجام اقدامات احیائی؛ به توانمندسازی و ظرفیت سازی جوامع محلی پرداخته شود و اقدامات انجام شده دارای پذیرش جوامع محلی باشند.

در بسیاری از مواقع کشورها شاهد شکست برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های خود هستند بنابراین نیاز به الگوهای مشارکت در جوامع بسیار احساس می شود. در ایران نبود مشارکت باعث عدم پذیرش طرح های توسعه شهری از سوی مردم، بالا رفتن هزینه های تحقق برنامه ها، طرح ها و نهایتا ناکامی نظام شهرسازی کشور شده است. با گسترش استفاده از اینترنت و عدم امکان برگزاری جلسات با حضور تمامی شهروندان، مشارکت الکترونیکی می تواند منتخبین شورای شهر را در ارائه ی خدمات بهتر و رسیدگی به نظرات و مشکلات شهروندان یاری رساند. امکانات شورای شهر بجنورد در زمینه ی مشارکت الکترونیک، محدود به وب سایت، گروه های تلگرام و صفحات اینستاگرام اعضای شورا است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی چالش های مشارکت الکترونیکی شهروندان در تصمیم گیری شورای شهر بجنورد است. این پژوهش از نظر نوع، کاربردی بوده و در زمره ی پژوهش های تحلیلی است و ازلحاظ روش شناسی در دسته تحقیقات آمیخته قرار دارد. جهت تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از تحلیل محتوا، پرسشنامه ها از نرم افزار اس پی اس اس، انجام آزمون تی تک نمونه ای و آزمون های توصیفی استفاده شده، برای یافتن وضعیت مشارکت الکترونیک نیز از روش دی پی اس ای آر و سوات بهره گرفته شده است. بررسی ها نشان داد درخصوص اخبار و مصوبات شورای شهر بجنورد اطلاع رسانی الکترونیکی کامل انجام شده و اخبار جلسات روزانه برای شهروندان منتشر می شود اما درخصوص حضور اعضای شورای شهر در پلت فرم های مختلف و ارتباط گیری الکترونیکی با آنان به شهروندان اطلاعی داده نشده تا آن جا که بسیاری از شهروندان از حضور اعضای شورای شهر در فضای مجازی اطلاعی نداشته و علی رغم تمایل به تعامل الکترونیک راه های ارتباطی را نمی دانستند. مجموعا می توان گفت شورای شهر بجنورد در مرحله اطلاع رسانی الکترونیکی است.

امروزه نحوه مدیریت صحیح عرصه های پیراشهری با تأکید بر تقویت و اهمیت نقش سطوح محلی و حضور مشارکت مردم، انجمن ها و نهادهای مدنی در عرصه تصمیم گیری می تواند باعث بهبود کیفیت زندگی و پایداری توسعه جوامع محلی در این مناطق شود. لذا پژوهش حاضر بررسی شناسایی الگوی مدیریت مناطق پیراشهری با تأکید بر نقش مشارکت در خاش می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف؛ کاربردی و دارای ماهیت تفسیری و تحلیلی و ازلحاظ روش در گروه پژوهش های کیفی و کمی قرار دارد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش گراندد تئوری و نرم افزار (Expert Choice)، استفاده شده است. ابتدا از نتایج مصاحبه ها مجموعه شرایط علی، زمینه ای و مداخله گر و سپس راهبردها، پیامدها و موانع در مدیریت مناطق پیراشهری با تأکید بر نقش مشارکت در خاش شناسایی شد. در ادامه نتایج نشان داد؛ در بین شرایط علی، اخذ اعتبارات و امکانات مناسب در راستای مشارکت مردم به مدیران با مقدار 245/0، شرایط زمینه ای: تقویت در حس اعتماد بین مسئولین و ساکنین محلی با مقدار وزن 300/0، شرایط مداخله گر: تقویت در حس اعتماد بین مسئولین و ساکنین محلی با مقدار وزن 296/0، بین راهبردهای مطرح شده: تصمیم گیری و سیاست گذاری درست با مقدار 400/0، پیامدها: پایداری مناطق پیراشهری با مقدار وزن 277/0 و درنهایت در بین موانع: الگوی نامناسب ساختاری- نهادی نظام مدیریت با مقدار وزن 356/0، بیشترین اهمیت را در مدیریت مناطق پیراشهری با تأکید بر نقش میانجی گری مشارکت به خود اختصاص داده اند. نوآوری پژوهش حاضر استفاده از دیدگاه نخبگان (تئوری زمینه ای) در ارائه الگوی مدیریت مناطق پیراشهری با تأکید بر نقش میانجی گری مشارکت می باشد.

اهداف: حکمروایی خوب یعنی راهبری و مدیریت جامعه به گونه ای سنجیده، درست و کارآمد و در چهارچوب قانون، همراه با پاسخگویی و مسئولیت پذیری که در گرو تعامل شهروندان و نیروهای سیاسی و اجتماعی جامعه مدنی با دولت است مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات حکمروایی خوب در پایداری روستاهای بدوستان غربی شهرستان هریس انجام شده است. مواد و روش ها: این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری اطلاعات توصیفی _ پیمایشی بود. جامعه آماری مورد مطالعه، 4828 نفر سرپرستان خانوار در روستاهای احمدآباد، ساخسلو، شاملو، جانقور، شیخ رجب، مرکید، سرای، روستاهای دهستان بدوستان غربی شهرستان هریس بودند. روش نمونه گیری چند مرحله ای بود، بدین منظور روستاهای دهستان بدوستان غربی از نظر تعداد خانوار به سه طبقه تقسیم و از هر طبقه، به نسبت تعداد روستا، هفت روستا به طورتصادفی ساده انتخاب و سپس سرپرستان خانوار با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب و مطالعه شدند. برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی مورگان استفاده شد. حجم نمونه سرپرستان خانوار357 بدست آمد. ابزار سنجش پرسشنامه بود. پرسشنامه ها از نظرسنجش روایی و پایایی مورد بررسی قرارگرفت. از ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی استفاده شد. یافته ها: یافته های استنباطی پژوهش حاکی از آن است که در بررس ی ش اخص ه ای هشتگانه حکمروای ی خ وب؛ ش اخص توافق جمعی و کارایی و اثر بخشی با میانگین 3/19 در بالاترین وزن و روستای شیخ رجب در شاخص مشارکت و روستای شاملو در شاخص عدالت محوری با میانگین 2/30 پایین ترین وزن را کسب کردند.

قراردادهای نفتی رایج همگی دارای عناصری مشترک هستند و ضابطه دقیق و قاطعی برای تمایز ماهوی بین آن ها وجود ندارد و عناوین تعیین شده صرفاً اعتباری اند؛ بی آنکه گویای واقعیتی باشند. ازسوی دیگر، ضابطه «سود معقول و متعارف» در قراردادهای سرمایه گذاری، ازجمله قراردادهای نفتی، دارای مبنای استوار حقوقی است؛ چراکه برآمده از عرف تجاری حاکم در هر حوزه ای از کسب وکار است که به اعتبار «المعروف عرفاً کالمشروط شرطاً»، به عنوان شرط ضمنی، بخشی از مراضات حاصله و توافق اراده طرفین قرارداد را تشکیل می دهد که براساس آن می توان نظام مالی قراردادهای نفتی را سامان بخشید و با هدف قرار دادن ضابطه یادشده، نحوه توزیع درآمد میان طرفین را براساس تلفیق و تعدیل مؤلفه های متنوع مشخص کرد؛ بی آنکه نیازی به اطلاق عنوان خاصی برای قرارداد باشد و این، همان صورت بی صورتی است که حسب نیاز کارفرما تعیّن و تقیّد می یابد و صورت های متعدد و متنوع از آن استخراج می شود و دستِ بالا را در مذاکرات به کارفرما می دهد و برخی موانع ذهنی را اصلاح و محدودیت های قانونی را نیز مرتفع می سازد. در قوانین ایران نیز گزاره های متعددی وجود دارد که به قراردادهای بی نام ارجاع می دهد؛ گویی که نظر قانون گذار در به رسمیت شناختن چنین قراردادهایی، حتی بیش از قراردادهای معین است و تصویب قراردادهای نفتی ایران موسوم به آی.پی.سی نیز چنین نظرگاهی را پشتیبانی می کند.