مشارکت

به دنبال مطرح شدن مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافت های آسیب دیده در مدیریت شهری کشورمان، تهیه طرح های منظر شهری از سال 1385 با داعیه مشارکت دادن مردم در نوسازی بافت های آسیب دیده و در قالب «طرح های تفصیلی ویژه نوسازی» در دستور کار قرار گرفت. مداخلات انجام شده در قالب این طرح ها از جمله در طرح منظر محله اتابک که از اولین طرح های منظر شهری تهران است، نشان دهنده تجربه ناموفق مشارکت مردم در فرایند نوسازی و احیای این بافت بوده است. نتیجه اجرای طرح منظر شهری محله اتابک از هم گسیختگی سازمان فضایی سنتی بافت، ایجاد فضاهای بدون دفاع و رها شده و ترک محله توسط ساکنین بومی است که به دنبال خود بی اعتمادی مضاعف به مدیریت شهری در جلب مشارکت مردم را سبب شده است. به منظور ارائه فرایند مناسب بازآفرینی بافت های آسیب دیده در این تحقیق پس از بررسی جایگاه مشارکت مردم در طرح منظر شهری از طریق روش تحلیل محتوی شرح خدمات و مصاحبه با ساکنین محله، نقائص و کاستی های فرایند مشارکت در این طرح ها مورد بحث قرار گرفته و تلاش شده است تا فرایند مناسب برای تحقق بازآفرینی مشارکتی در طرح های منظر شهری بافت های آسیب دیده ارائه گردد.

امروزه مشارکت شهروندان، نیاز اساسی برای دستیابی به شهر خوب و پایدار است. افزایش علاقه مندی برای حضور در فضای عمومی و افزایش برهم کنش اجتماعی و بروز خلاقیت شهروندان برای مشارکت گروه های اجتماعی می تواند بسیار مفید باشد. این مقاله، با روشی توصیفی و تحلیلی و با رویکردی کمی و کیفی، ضمن بررسی ابعاد مختلف فضای عمومی در شهر یزد، گونه های فضای عمومی باقابلیت و عملکرد جدید بر پایه شاخصه های شهر خلاق، زمینه ارتقای حضور شهروندان را معرفی و ارزیابی نموده است؛ در این راستا بر مبنای روش مقایسه ای، شاخصه ها و معیارهای مبنا برای تشخیص وضعیت فضای عمومی خلاق یزد ارائه شده است. تحلیل اختلافی- ارزشی و یکنواخت معیارهای به دست آمده از جمله سلسله مراتب فضای عمومی، فضای چندمنظوره و مستعد و پاسخگوی نیاز مردم، فعالیت و مشاغل نزدیک به هم، فضای مهیج و فرهنگ مشارکت نشان می دهد که شهر یزد را می توان به عنوان شهری با پتانسیل شهر خلاق برای معرفی گونه های جدید فضای عمومی در نظر گرفت. این بررسی نشان می دهد که کارکرد فضاهای عمومی، ارتباطی، شکل دهنده محله، مسکونی، چندمنظوره، شکوفا کننده استعداد مردم، تقویت کننده روابط اجتماعی، مهیج، پاسخگو، آگاهی دهنده و اعتقادی بوده است. این فضاها می تواند انگیزه حضور مردم برای افزایش مشارکت عمومی در مدیریت شهر را فراهم کند.

نظر به اهمیت مردمی سازی حکمرانی در تجربه جمهوری اسلامی ایران، مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر گزارش ها و پژوهش های صورت گرفته در باره این دو و با تحلیل مفهومی وقف، به نسبت سنجی وقف و حکمرانی مردمی می پردازد. تحلیل مفهومی وقف نشان دهنده نسبت معنادار وقف و حکمرانی مردمی دست کم در سه زمینه است. مردمی سازی حکمرانی متوقف بر اثبات حق مشارکت مردم در امر حکمرانی است که بر پایه ظرفیت مفهومی وقف امکان پذیر است. همچنین، وقف از قلمرو گسترده ای برخوردار است و با ورود وقف به عرصه های اجتماعی به منظور تأمین اجتماعی و تحقق عدالت اجتماعی، امکان توسعه مشارکت مردم در امر حکمرانی فراهم می شود و درنهایت، وقف موجبات تداوم مشارکت مردم در امر حکمرانی را ازطریق در پیش گرفتن الگوی مشارکتی مردم در تولیت وقف فراهم می سازد. مقاله حاضر با توجه به چنین یافته هایی، الگوی مدیریتی با ویژگی های مستقل بودن، مردمی/مدنی بودن، غیرانتفاعی بودن، داوطلبانه بودن و شراکتی بودن را برای اداره وقف پیشنهاد داده و به این نتیجه رسیده است که بهره گیری از وقف در مردمی سازی حکمرانی با چنین الگویی، ممکن به نظر می رسد.

هدف اصلی مقاله ی حاضر، تبیین موانع مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران می باشد. یکی از مولفه های اصلی توسعه سیاسی، بحث مشارکت سیاسی زنان در عرصه های کلان تصمیم گیری های سیاسی و مدیریتی است. با توجه به این امر، کشورها سعی دارند تا با تقویت حضور زنان در ساختار قدرت و تصمیم گیری در راه توسعه گام بردارند. جمهوری اسلام ایران نیز از این امر مستثنی نیست. از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا کنون، تلاش های زیادی به کار گرفته شده است تا نقش زنان در تحولات سیاسی تقویت شود. با توجه به این امر، سوال اصلی مقاله این گونه مطرح شده است که موانع مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که موانع ساختاری و غیرساختاری را می توان اصلی ترین موانع مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران دانست. نتایج تحقیق نشان می دهد که در جمهوری اسلامی ایران در بعد ساختاری وجود عواملی از قبیل ساختارهای بسته سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و قانونی زمینه ساز تضعیف مشارکت سیاسی زنان در تحولات سیاسی شده است. هر چند تلاش های زیادی برای حل این مشکلات به کار گرفته شده است با این حال، به نظر می رسد تا رسیدن به نتیجه ی مطلوب راه زیادی در پیش دارد. در خصوص ابعاد غیرساختاری وجود دو عامل عادات زنانه به همراه فیزیولوژی خاص زمینه ساز تضعیف مشارکت سیاسی زنان گردیده است. نوع روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.

مشارکت در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی نه تنها از 10 دوره قبل خود، بلکه از دیگر انتخابات کشور هم کمتر است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف کاربردی و روش تحلیلی- توصیفی، از طریق مطالعات اکتشافی تنظیم شده است. به منظور سنجش میزان تاثیر هر یک از شاخص ها مبادت به تعیین و تشکیل گروه هدف خبرگان متشکل از اساتید دانشگاه و صاحبنظران به تعداد 30 نفر نمود. تجزیه وتحلیل داده های شاخص های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS نشان داد، کاهش مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم تک علتی نبوده وتابع ترکیبی از علل و عوامل مختلف در هم تنیده و متأثر از هم در حوزه ها و زمینه های مختلف با میزان تأثیر متفاوت است. که شاخص های بی تفاوتی و کوتاهی نمایندگان مجلس دهم در قبال شعارها و ادعاهای نمایندگی، رقابت سیاسی انتخاباتی غیر نهادمند مبتنی بر ایده تکاپوی حذف رقیب و ستیز بین احزاب و جناح های سیاسی ، بلاتکلیفی لایحه های CFT و پالرمو وعدم عضویت درFATF، محدودیت رأی دهندگان درگزینش نامزدهای مطلوب خود، تشریفانی دانستن انتخابات و تحریم ها و تبعات آن بر اقتصاد و سیاست و هزینه اداره کشور بیشترین تأثیر را داشته اند.

هدف تحقیق حاضر مدل سازی رویکرد توسعه اجتماع محور در برنامه ریزی توسعه محله ای با روش معادلات ساختاری بوده است. روش پژوهش تحلیلی –توصیفی با هدف کاربردی است و رویکرد حاکم بر فضای پژوهش به لجاظ روش شناختی رویکرد کمی می باشد . برای گردآوری اطلاعات در ارتباط با موضوع مطالعه از دو روش کتابخانه ای و پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق کلیه افراد بالای 18 سال در محله مورد مطالعه شهر ابرکوه(گلکاران) می باشد. با استفاده از ابزار پرسشنامه که مطابق طیف لیکرت تنظیم شد اقدام به جمع آوری داده گردید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ که هم شامل ضریب کل و هممچنین ضریب بخشهای مختلف در ابعاد پرسشنامه می شود تعیین و همچنین برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات کارشناسان و صاحبنظران حوزه برنامه ریزی شهری سود برده شد. در بخش تحلیل داده ها از دو سطح آمار توصیفی میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی جهت سنجش و ارزیابی میزان مؤلفه های مؤثر بر رویکرد توسعه اجتماع محور و همچنین تدوین یک مدل عملیاتی در محله مورد مطالعه از مدل معادلات ساختاری در محیط نرم افزاری pls استفاده شد. این مدل روابط متقابل و برهم کنش متغیرها و میزان اثرگذاری و اثرپذیری از یکدیگر را مورد بررسی قرار می دهد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری گویای آن است که داشتن رویکرد اجتماع محوری در توسعه محله ای دارای اثری مستقیم و معنادار در ارتقاء توسعه محله مورد مطالعه می باشد. شماره ی مقاله: ۲۰

تجزیه و تحلیل کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای اسنادی، وضعیت حکمرانی خوب الگوی حکمرانی خوب از جمله رویکردهای نوین به توسعه است که زمینه ساز توسعه ای مردم سالارانه می باشد. از ویژگی های اصلی این الگو می توان به «پاسخگویی دولت به شهروندان»، «حاکمیت قانون»، «مردم سالاری»، «مشارکت»، «حق انتخاب» و... اشاره داشت. در این الگو صاحبان اصلی قدرت، مردم هستند. این مقاله می کوشد با روش در گفتمان های اصولگرایی عدالت خواه و اصلاح طلبی را بررسی و به مقایسه و تحلیل محتوای شاخص های حاکمیت قانون، پاسخگویی و مشارکت در آن گفتمان ها بپردازد. شایان ذکر اینکه گفتمان های یاد شده در قالب رویکرد نظری نهادگرایی مورد بررسی قرار می گیرد. سوال اصلی پژوهش این هست که «وضعیت حکمرانی خوب در گفتمانه های اصلاح طلبی و عدالت خواه چگونه بوده است؟». فرضیه اصلی این مقاله بیان می دارد که « به نظر می رسد شاخص های حکمرانی خوب(حاکمیت قانون،پاسخگویی و مشارکت) در گفتمان اصلاح طلبی بر توسعه سیاسی و در گفتمان اصولگرایی عدالت خواه بر عدالت اجتماعی تاثیرگذار بوده است.».

مشارکت مردم و سازمان های مردم نهاد در فرایند دادرسی کیفری از جمله نمودهای«سیاست جنایی مشارکتی» است که دارای کارکردهای مختلفی در گستره حقوق کیفری و پاسخ به بزه و بزهکاری می باشد. در واقع، عدم موفقیت نظام عدالت کیفری در پیشگیری از بزهکاری با توسل به رویکردهای یک جانبه و سرکوبگرانه، اندیشمندان حقوق کیفری را به فکر اتخاذ سیاست های«عدم مداخله حقوق کیفری» و یا در شکل تعدیل شده آن،«محدودسازی مداخله آن در فرایند کیفری» و در عوض دخالت دادن هر چه بیشتر آحاد مردم و سازمان های مردم نهاد انداخته است. به همین منظور، در این مقاله سعی شده است با توجه به تحولات صورت گرفته در گستره حقوق کیفری ایران و تدوین قوانین کیفری نوین، کارکردها و قلمرو مشارکت مردم و سازمان های مردم نهاد در فرآیند دادرسی کیفری در حقوق ایران مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، با توجه به تأثیرپذیری قوانین جزایی کشور ما از فقه امامیه و پیش بینی جلوه های از سیاست جنایی مشارکتی در فقه بررسی این موارد نیز حائز اهمیت می باشد. از این رو در مقاله حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده ضمن بررسی کارکردها و مشارکت مردمی در فرایند دادرسی کیفری در حقوق ایران به بررسی این موارد در فقه امامیه نیز خواهیم پرداخت.

مشارکت شهروندان در امور مختلف فضاهای شهری یکی از مهم ترین ارکان دستیابی به توسعه پایدار شهری بوده و رسیدن به سطح قابل قبولی از آن، از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران و برنامه ریزان شهری است. در راستای نیل به توسعه پایدار شهر ایلام ( به عنوان یکی از شهرهای مرزی ایران ) بررسی وضعیت مشارکت شهروندان در مدیریت شهری از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی وضعیت مشارکت شهروندان در مدیریت شهری و شناسایی تعیین کننده های آن در شهر ایلام است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 194 هزار و 30 نفر از شهروندان ایلامی بوده که از میان آنها، با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی آن به صورت محتوایی (صوری) و سازه ای و پایایی آن با استفاده از پایایی ترکیبی مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده ها از طریق تحلیل همبستگی و الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای  SPSS  و Smart PLS  انجام شده است. نتایج اولیه ارزیابی مدل مورد مطالعه در این پژوهش نشان داد، مدل از شاخص های برازندگی قابل قبولی برخوردار است. نتایج آزمون بررسی میانگین نشان داد، سطح مشارکت شهروندان در محدوده مورد مطالعه با میانگین 62/2، پایین تر از حد متوسط قرار دارد. همچنین مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد، متغیرهای کیفیت زندگی (35/0= γ، 22/9 = t)، رضایت از عملکرد مدیران شهری (05/0= γ، 62/2 = t)، سرمایه اجتماعی (075/0-= γ، 44/2 = t)، رضایت شغلی (131/0= γ، 59/3 = t)، حکمروایی خوب شهری (372/0= γ، 81/11 = t) و تعلق مکانی (163/0= γ، 47/5 = t) تبیین کننده 8/75 درصد از تغییرات واریانس مشارکت شهروندان در مدیریت شهری هستند.

در تحقیق حاضر به بررسی این که اقتصاد مقاومتی چگونه و تحت چه فرایندی می تواند فرصتی برای بهبود عملکرد صادراتی محصولات پتروشیمی فراهم نمایند، پرداخته شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی و از لحاظ رویکرد، اکتشافی- تبیینی و شیوه انجام تحقیق نیز به صورت کیفی است. پس از شناسایی ابعاد و مؤلفه ها و همچنین روابط بین مؤلفه ها و ابعاد شناسایی شده، یکی از ابعاد به عنوان طبقه محوری و سایر ابعاد و طبقات به عنوان شرایط علی، بستر حاکم بر پدیده موردبررسی، شرایط مداخله گر، استراتژی ها و پیامدها در مدل قرار گرفت. یافته ها نشان داد، متغیر معاملات تهاتری از طریق شیوه پرداخت؛ متغیر شناسایی بازار هدف از طریق دو مؤلفه شناخت رقبا و شناخت مشتریان و متغیر رفع موانع تولید از طریق دو مؤلفه عوامل محیطی و عوامل سازمانی بر اقتصاد مقاومتی تاثیر می گذارد. رویکرد اقتصاد مقاومتی نیز موجب مشارکت پایدار در بازار جهانی یا به عبارتی جایگاه یابی و مزیت رقابتی پایدار برند می گردد. این در حالی است که، متغیر توسعه زیرساخت ها از جمله حمل ونقل و فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان شرایط زمینه و متغیرهای برنامه توسعه صادرات دولت از قبیل مشوق های صادراتی، مشوق های مالیاتی، تسهیلات بانکی و سیاست های اداری و مقرراتی؛ بازاریابی از قبیل محصول، قیمت، کانال های توزیع و ترویج به عنوان عوامل مداخله گر بر مشارکت پایدار در بازار جهانی تأثیر گذاشته و در نهایت موجب بهبود عملکرد صادراتی بهبود عملکرد مالی و بهبود عملکرد غیرمالی) می گردد.

مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به دو سوال اساسی است. مشارکت شهروندی در طراحی الگوهای برنامه ریزی شهری چه جایگاهی دارد؟ نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مشارکت شهروندان در طرح های برنامه ریزی شهری کدامند؟ برای پاسخ به پرسش نخست مشارکت شهروندی از جنبه ذهنی بررسی شده است. این بخش تغییر در گرایش ها، باورها و دیدگاه های مردم را مورد توجه قرار می دهد. برای پاسخ به پرسش دوم، رفتار مشارکت، ساز و کار و نحوه مشارکت در حوزه های فرهنگی –اجتماعی، مدیریتی، حقوقی و فضایی بررسی شده است. این مطالعه به روش تحقیق کیفی انجام شده است. جمع آوری اطلاعات در قالب پرسشنامه باز همراه با مصاحبه عمیق و با تکنیک تجزیه و تحلیل صورت گرفته است. بررسی نقاط قوت، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای اجتماعی-فرهنگی، مدیریتی، قانونی و فضایی-کالبدی مشارکت شهروندان در طراحی، اجرا، حفاظت و نگهداری از طرح ها و برنامه های شهری از دلایل اساسی انتخاب این تکنیک است. جامعه آماری شامل 30 نفر از اساتید و صاحب نظران حوزه های برنامه ریزی شهری و مشارکت شهروندی است که از بین اساتید دانشگاه تهران و سازمان شهرداری شهر تهران در سال 1386 به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب و بررسی شده است. نتایج نشان داد که طراحی الگوهای جامعه برنامه ریزی شهری در شهر تهران مستلزم مشارکت فعال شهروندان است. این مشارکت باید داوطلبانه و هدفمند صورت گیرد. برنامه ریزان شهری نخست باید بر مشارکت ذهنی و تغییر در باورها و گرایش های شهروندان تاکید نمایند. رفتار مشارکتی در برنامه های شهری نیز باید در دو بخش انجام شود. در طراحی و اجرای برنامه های شهری، باید مشارکت متخصصین و نخبگان در اولویت قرار گیرد. اما عمده مشکلات شهر تهران مربوط به حفاظت و نگهداری از طرح ها و برنامه های اجرا شده است. جلب مشارکت زنان، جوانان و بازنشستگان و علاقه مندان و تعیین سازوکارهای مشارکتی آنان در حوزه های اجتماعی، مدیریتی، قانونی و فضایی-کالبدی می تواند کارایی، اثر بخشی و بهره وری برنامه های مدیریت شهری را تقویت کند.

اهمیت نقش ارزش های توده در گذار به دموکراسی در سال های اخیر برجستگی ویژه ای یافته است. در دهه های اخیر و به طور ویژه با مطالعه «فرهنگ مدنی» آلموند و وربا توجهات بیش از پیش به سوی واکاوی فرهنگ سیاسی رهنمون شده است. علاوه بر آن، رهیافت سرمایه اجتماعی با توجه به تأکید بر پیوندهای اجتماعی و وفاداری آنها به اجتماع، مقوله ای مهم جهت خلق فرهنگ متناسب با دموکراسی به نظر می آید. این مطالعه در راستای ارزیابی پیوند شاخص های سرمایه اجتماعی و مطالعات فرهنگ سیاسی، البته با طرح نظریات و تجربیات نو درباره ارزش ها انجام پذیرفته است. روش این مطالعه توصیفی غیرآزمایشگاهی از نوع تحلیل ثانویه است. داده های مورد استفاده برای آزمون فرضیه اصلی تحقیق از مجموعه داده های پیمایش جهانی ارزش ها WVS ، موج پیمایش سال های 2005 تا 2008 و معاونت فرهنگی وزارت کشور گرفته شده است. پیمایش ارزش ها در ایران در سال 2007 با 2667 نمونه آماری به انجام رسیده است. در این پژوهش استان هایی که تعداد نمونه آنها در مجموعه داده ها زیر 40 نفر بودند، حذف شدند. پس تحلیل مبتنی بر 21 استان از مجموع استان های ایران بوده و با در نظر گرفتن استان های خراسان جنوبی و شمالی که داده های آنها در استان خراسان رضوی ادغام شده اند در مجموع تحلیل ها مبتنی بر 19 استان باقی مانده خواهد بود. نتایج حاکی از تاثیر متفاوت شاخص های گوناگون سرمایه اجتماعی بر خلق ارزش های رهاینده یا نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی است. بعضی از شاخص های آن مانند اعتماد و مشارکت (شاخص های نئوتوکویلی) از تاثیر مثبت بر فرهنگ سیاسی دموکراتیک برخوردار بوده و بالعکس، شاخص اطمینان به نهادها دارای تاثیر منفی در بروز این ارزش ها بوده و شاخص درستکاری مدنی نیز بر خلق فرهنگ سیاسی دموکراتیک از تاثیر معناداری برخوردار نبود. 

تحقیقات اندکی پیرامون یاریگری های مردمی و دولتی در دوران جنگ و پس از آن انجام شده است. زنان جنگ زده ساکن در شهرک شهید بهشتی مشهد، به عنوان یکی از مهمترین گروه های درگیر پدیده جنگ تحمیلی و پس از آن، از مهمترین راویان آن، در نگارش تاریخ جنگ مطلقاً دچار بی مهری شده اند. با عطف به وجود چنین خلأ مهمی، این مقاله که بخشی از نتایج به دست آمده از پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد بوده و براساس روایت های زنان یاد شده و از خلال مصاحبه های روایی به دست آمده، برخی از مضامین یاریگری های مردمی و دولتی در زمان جنگ و پس از آن را با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جمع آوری و طبقه بندی نموده است. محتوای موجود در نهایت در پنج مقوله «یاریگری های دولتی به جنگ زدگان»، «یاریگری های مردمی به جنگ زدگان»، «یاریگری های جنگ زدگان به یکدیگر»، «یاریگری های جنگ زدگان به هم میهنان و دولت» و «یاریگری های مردمی به هم میهنان و دولت» قرار گرفت. مهمترین تفسیر و توضیح این سنخ بندی تشکل یافته اشاره به حضور ارزش های مثبت پیرامون یاریگری نهفته در پتانسیل فرهنگی ایرانیان داشته که در نتیجه آن امکان وقوع سریع کنش های یاریگرانه را نسبت به این پدیده شوم هموار ساخته و از سوی دیگر، نقش سرمایه های اجتماعی جنگ زدگان و بویژه سرمایه اجتماعی خانواده و نهاد خویشاوندی در شکل گیری و تداوم کنش های یاریگری، کاملاً مشهود، همه جانبه و مستمر بوده است

این پژوه ش از منظر هدف، کاربردی می باشد. رویکرد انتخابی در این پژوهش استقرایی و روش تحلیل داده ها به صورت غیرآزمایشی از نوع همبستگی است. جمع آوری داده ها، با روش های کتابخانه ای و میدانی می باشد که حجم زیادی از اطلاعات با پرسشنامه به دست آمده است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ایﻦ ﺗﺤﻘیﻖ از دو ﮔﺮوه از ﺧﺒﺮﮔﺎن داﻧﺸﮕﺎﻫی و مدیران و مسئولین ادارات مربوط با امر، تشکیل شده است که حجم نمونه با فرمول کوکران به میزان 72 نفر مشخص گردید. داده ها ب ا اس تفاده از بس ته نرم افزاری SPSS و روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه بندی سلسله مراتبی (دندوگرام) پردازش شده اند. راه های شناسایی شده در جهت جلب مشارکت بخش خصوصی در اجرای پروژه های عمرانی با محوریت گردشگری در شهر جهانی یزد در چهار گروه اقتصادی، قانونی/ اداری، منطقه ای/ محیطی و اجتماعی/ فرهنگی تقسیم بندی شدند. اولویت بندی صورت گرفته با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که اﯾﺠﺎد زمینه های ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ (ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮونیک) در مشارکت بخش خصوصی و کاهش مالیات بر امور مرتبط با پروژه های عمرانی - گردشگری با مشارکت بخش خصوصی در گروه راه های اقتصادی با بار عاملی 934/0 و 816/0، در اولویت اول و دوم قرار گرفته اند. در روش دندوگرام نیز با توجه به خط روند نمودار و سلسله مراتب به هم پیوسته، اصلاح قوانین مؤثر بر پروژه های عمرانی - گردشگری با مشارکت بخش خصوصی و ایجاد قوانین مستقل در هر یک از بخش های عمرانی و کاهش مالیات بر امور مرتبط با پروژه های عمرانی - گردشگری با مشارکت بخش خصوصی در اولویت اول و دوم قرار گرفته اند.

زنان، به عنوان نیمی از شهروندان جامعه، درصورت به رسمیت شناختن حقوق برابرشان با مردان، می توانند نقشی کاربردی و اساسی در توسعه پایدار ایفا کنند. نهادها و سازمان های مدنی همچون احزاب و سمن ها نقش مؤثری در توسعه سیاسی و سیستم توزیع قدرت داشته و با جلوگیری از انحصار قدرت در دست گروه یا قشر خاص، منجر به اصلاح ساختار سیاسی و اجتماعی کشور می شوند و درصورت کاربست درست و منطقی، منجر به مشارکت بیشتر زنان خواهند شد. در پژوهش پیش رو مشکلات زنان کنشگر در دو دهه 70 و 80 و میزان مشارکت و نحوه عاملیت آنها در احزاب و سازمان های مردم نهاد بیان شده است، و به این پرسش های اساسی پاسخ داده شده که علل مشارکت بیشتر زنان در سازمان های مردم نهاد نسبت به احزاب سیاسی طی دهه های 70 و 80 چیست و چه عواملی باعث گردیده احزاب سیاسی در حوزه فعالیت های زنان به کارویژه های مطلوب خود دست نیابند. برای یافتن پاسخ این سؤالات از روش کیفی و توصیفی سود برده شده است. نتایج مطالعات اسنادی، کدگذاری و مقوله بندی داده های مصاحبه ها ازطریق نرم افزار MAXQDA  و بهره گیری از روش تحلیل محتوا و تئوری داده بنیاد نشان داد که هرچند احزاب سیاسی بعد از سال های دهه 70 و 80 مدعی گسترش نقش زنان در عرصه سیاسی و اجتماعی بوده اند، به دلیل ماهیت احزاب سیاسی در ایران، این مهم در سطوح عالی به ندرت اتفاق افتاده است و سازمان های مردم نهاد تا حدود بسیار زیادی از وضعیت بهتری برای حضور، گسترش و ایفای نقش مشارکت جویانه زنان برخوردار بوده اند.

مطالعه زمینه های ورزش همگانی به دلیل موضوع پیشگیری از آسیب های فیزیولوژیکی، به ویژه فقر حرکتی و مشکلات روانی و آسیب های اجتماعی، بین جامعه دانشجویان دختر ضروری است. به همین دلیل، مطالعه ای با رویکرد کیفی و با بهره گیری از روش داده بنیاد انجام شد. هدف مطالعه تبیین کیفی زمینه ها و شرایط اجتماعی مؤثر مشارکت دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور کرمان در ورزش همگانی در سال 1399 بوده و مشارکت کنندگان در پژوهش 31 نفر از دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در این دانشگاه بودند که با روش نمونه گیری هدفمند در دسترس انتخاب شدند. در این مطالعه، از مصاحبه نیمه ساختاریافته به منزله ابزار گردآوری داده ها استفاده شده است. برای رسیدن به معیار قابلیت اعتماد، از سه روش کنترل یا اعتباریابی توسط اعضا، مقایسه های تحلیلی و استفاده از تکنیک ممیزی بهره گرفته شده است. داده ها طبق رویه مبتنی بر نظریه زمینه ای در سه مرحله کدگذاری باز، انتخابی و گزینشی (محوری)، تجزیه وتحلیل شده اند. پس از تحلیل یافته های پژوهش، مقوله های بحران اقتصادی، حمایت اجتماعی و سرمایه اجتماعی به عنوان مهم ترین شاخص و شرایط علّی، مدیریت شخص بر بدن، انتظارات فرهنگی، زیرساخت های ورزشی به عنوان شرایط و مؤلفه های مداخله گر، سبک زندگی سالم به منزله مهم ترین شرایط زمینه ای، ایجاد زیرساخت ها، امنیت محیطی، انگیزه مسئولان به منزله عمل تعامل ها در ورزش همگانی مشخص شده است. نتیجه این پژوهش ناظر بر این بود که مشارکت دختران در فعالیت های ورزشی و ورزش همگانی تحت تأثیر بستر فرهنگی و اجتماعی موجود شکل می گیرد و با ایجاد انگیزش اجتماعی و فرهنگی و ارتقای سطح آگاهی جامعه از فواید این ورزش، میزان مشارکت افزایش می یابد.

با توجه به جایگاه مشارکت در مدیریت شهری توجه به این مفهوم، لازم و ضروری هست. مدیریت شهری در ایران در رابطه متقابل و ارگانیک با برنامه ریزی شهری نیست. متأسفانه در کشور ما اکثر اقدامات مدیریت شهری، از بالا و از بیرون انجام شده که اکنون نیاز به حرکتی از پایین و از درون، برای بومی شدن آن هاست. حال با توجه پتانسیل ها و همچنین چالش های پیش روی مشارکت مردم در ایران و وجود اشخاصی همچون علامه طباطبائی که در این زمینه اظهار نظر جامع و کاملی دارند؛ می توان از وجود چنین افرادی برای بومی سازی مفهوم مشارکت در ایران بهره جست. در این مقاله سعی گردیده است تا مفهوم مشارکت در مدیریت شهری را از نظریات علامه طباطبائی تبیین نمود. به همین منظور ابتدا به تحلیل و بررسی نقش مشارکت در مدیریت شهری پرداخته ایم و در ادامه به تبیین نظریات علامه طباطبائی در مورد مشارکت شهروندان و نقش آنان در حکومت از نظر علامه طاطبائی اشاره کرده ایم. سپس نقش حکومت در جامعه اسلامی را بیان شده است و به این نتیجه رسیده ایم که از دیدگاه علامه طباطبایی نه تنها شهروندان می توانند در مدیریت شهر نقش داشته باشند، بلکه مردم نسبت به مدیریت شهری دارای حق هستند و به گونه ای وظیفه شرعی و الهی مردم و شهروندان است که در مدیریت شهری نقش داشته باشند. به عبارتی دیگر اگر مردم به صورت مستمر در مدیریت شهری نقش نداشته باشند وظیفه دینی و شرعی خود را انجام نداده اند.

این پژوهش با هدف ارتقای کیفی مسکن روستایی کشور، به دنبال ارائه راهکاری عملیاتی برای مشارکت ساکنین در طراحی مسکن روستایی در یک منطقه مشخص از ایران بوده است. منطقه انتخابی روستای بالقیه در شهرستان مشکین شهر می باشد. دراین راستا، مباحثی در زمینه مشارکت ساکنین از برخی نظریه پردازانی که در این چارچوب مطالعه و فعالیت کرده اند، طرح شده و تعریفی از مفهوم الگو در معماری مسکونی ارائه شده است. همچنین مهم ترین موانع راهکارهای مشارکتی در طراحی مسکن برشمرده شده است. تأکید این بخش بر اهمیت نظرات استفاده کننده و مشارکت ایشان در فرایند طراحی و ساخت مسکن بوده است. با توجه به آن که ارائه الگوی طرح مسکن بخشی از فرایند ساخت مسکن محسوب می شود و اجرای طرح مطلوب منوط به ایجاد بستر مناسب درخصوص آن است، در این بخش، ارائه الگوی ساخت در روستا، به دو سطح تقسیم شده است: الف. ارائه روش مدیریتی و اجرایی و به عبارت دیگر برنامه ریزی ساخت وساز در روستا که فرایندی را تعریف می نماید که طرح خانه بخشی از آن محسوب می شود. ب. اعمال برنامه ریزی انجام شده در یک خانه روستایی مشخص. در ادامه به منظور معرفی شیوه ای عملیاتی برای جذب مشارکت ساکنین در فرایند معماری، طراحی خانه نمونه با کمک ساکنین در روستای مطالعه شده انجام شده است. ضمن تحلیل وضع موجود خانه نمونه و خواست های ساکنین، فرایند طراحی تشریح شده و طرح نمونه ارائه شده است. در نهایت راهکارهایی که در جهت حل موانع استفاده از راهکارهای مشارکتی در این فرایند مورد استفاده قرار گرفته، جمع بندی و ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهم ترین موانع مشارکت مردم در طرح هادی روستایی در شهرستان همدان به شیوه تحقیقات پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را روستائیان ساکن در روستاهای بخش مرکزی شهرستان همدان که در آن ها طرح هادی به مرحله اجرا در آمده است، تشکیل دادند. از بین آن ها تعداد 120 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه و به شیوه انتساب متناسب، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه مهم ترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر بود که روایی آن توسط متخصصان فن مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی پایایی پرسشنامه نیز ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که رقم 85/0 به دست آمد. با بهره گیری از تکنیک تحلیل عاملی، موانع مشارکت مردم در طرح هادی روستایی در شهرستان همدان در چهار گروه دسته بندی شد. «نادیده گرفتن توانمندی های مردم» اولین عامل با بیشترین تأثیر بود که در حدود 16 درصد از واریانس تغییرات موانع مشارکت مردم را تبیین می نماید. «ضعف آگاهی، توانایی و انگیزه مردم»، «ضعف عملکرد نهادهای مجری طرح» و «نارضایتی مردم از طرح هادی» دیگر عواملی بودند که بر مبنای نظرات روستائیان، به عنوان بازدارنده های مشارکت مردم در فرایند اجرای طرح های هادی روستایی عمل می نمایند. در مجموع عوامل مذکور 3/42 درصد از تغییرات واریانس متغیرهای مربوط به موانع مشارکت مردم در طرح های هادی روستایی را تبیین می نمایند. در این مقاله بر مبنای نتایج به دست آمده، توصیه هایی برای تقویت زمینه های مشارکت مردم در طرح های هادی ارائه شده است.

مسکن روستایی که حدود یک سوم از جمعیت کل کشور را در خود جای داده است، دارای ویژگی های کالبدی مختلفی است که تحت تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی مختلف و در پاسخ به مجموعه نیازهای زیست بوم روستا شکل گرفته است. در شکل گیری خانه روستایی دو رکن اصلی معمار و بهره بردار نقش اساسی دارند، از این رو مشارکت معمار ماهر با اهالی روستا، در شکل گیری خانه مطلوب روستایی نقش به سزایی دارد. امروزه اغلب خانه های روستایی کشور و به طور خاص روستاهای منطقه گرمسار با مشکلاتی از قبیل عدم هویت، فقدان آرامش و صمیمیت، عدم تأمین آسایش اقلیمی، ناپایداری زیستی و به طور محسوس با کاهش مشارکت ساکنان روستا در طراحی و ساخت خانه ها مواجه هستند. بررسی راهکارهای عملیاتی به منظور افزایش بازدهی و مدت بهره برداری از ساختمان های روستایی و همچنین طراحی خانه روستایی با تأکید بر «مشارکت فعال مردم» در روستاهای این منطقه از مهم ترین اهداف پژوهش حاضر است. پژوهش حاضر به ثبت و تحلیل روش های رایج در معماری منطقه دشت گرمسار و شناسایی زمینه های هویت بخش معماری روستایی منطقه پرداخته و روش تحقیق آن مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. برای گردآوری داده های کیفی علاوه بر مشاهدات میدانی از روش مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته در میدان مورد مطالعه، یعنی روستاهای دشت گرمسار استفاده شده است. مبنای تحلیل یافته ها قیاس تطبیقی بین ویژگی ها و الگوهای معماری خانه در گذشته و امروز در روستاهای منطقه گرمسار است تا از طریق مقایسه، ویژگی های شاخص معماری روستایی منطقه شناسایی شود. معماری روستایی قدیم منطقه گرمسار واجد شاخص ها و معیارهای ارزنده ای است که می تواند پس از شناسایی و دسته بندی از طریق مطالعات میدانی، در ساخت و سازهای جدید مورد بهره برداری قرار گیرد. به این ترتیب نه تنها ارتباط بین نسل ها در بستر اجتماعی روستا تداوم خواهد یافت بلکه هویت کالبد فضایی آن نیز در انطباق با نیازهای ساکنین روستا که خود مشارکت و نقش مستقیم در مراحل مختلف فرایند طراحی و احداث مساکن روستایی دارند، بازسازی و احیا خواهد شد. این مقوله موجب پیدایش احساس تعلق خاطر، باز زنده سازی سبک زندگی روستایی مبتنی بر تولید، کاهش مصرف انرژی و تأمین آسایش اقلیمی با استفاده از تکنیک های معماری، افزایش مشارکت ساکنان و در مجموع موجب ارتقای سطح کیفی زندگی در مساکن روستایی نوساز منطقه خواهد بود.