فرهنگ کارآفرینی

آموزش کارآفرینی با تحلیل اجزای فرآیند کارآفرینی، کارآفرینان را به سوی مخاطره پذیری، مسئولیت پذیری، همدلی، تعاون و دیگر اجزای مرتبط با کارآفرینی هدایت می کند؛ به طوری که با تغییر روحیه، اهداف، ارزش ها و باورها امر خطیر کارآفرینی در رفتار کاری آنان نهادینه شده و فرهنگ کارآفرینی از این طریق ارتقا می یابد. این مقاله با تبیین اهداف، کیفیت و تاریخچه آموزش کارآفرینی، به تحلیل کیفیت تاثیر آموزش کارآفرینی بر ارتقای فرهنگ آن در دانشگاه ها می پردازد. این مقاله با ابزاری حاوی 17 پرسش در یک جامعه آماری 278 عددی پس از کسب اعتبار و روایی توزیع شده و با جمع آوری تحلیل های آماری توصیفی و استنباطی به آزمون فرضیه می پردازد. نتایج نشان می دهد آموزش کارآفرینی سبب ارتقای فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه های کشور می شود.

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه فرهنگ سازمانی موجود و مطلوب اعضای هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی واقع در شهر تهران بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل: 78 عضو هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه های تهران، تربیت معلم، الزهرا و شهید بهشتی بوده که مورد مطالعه قرار گرفتهاند که البته به علت محدود بودن جامعه، نمونه آماری با جامعه یکسان در نظر گرفته شده است. پرسشنامه محقق ساخته (پایایی 89 درصد) مشتمل بر دو بخش عمومی و اختصاصی بوده که قسمت اختصاصی آن شامل سی سؤال در مقیاس لیکرت برای شناسایی فرهنگ سازمانی در وضع موجود و مطلوب در قالب چهارفرهنگ مطرح در مدل دفت، شامل: فرهنگ کارآفرینی، مشارکتی ، ماموریتی و بوروکراتیک و نیز تعداد چهار سؤال برای شناسایی فرهنگ (رابطهگرا- وظیفه گرا و فردگرا- جمع گرا) بوده است. در مجموع، تعداد 49 پرسشنامه توسط اعضای هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی شهر تهران، پاسخ داده شده است و با استفاده از آزمون دوجملهای، آزمون t زوجی رتبهبندی فریدمن، آزمون پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. پس از جمع آوری اطلاعات، برای شناسایی فرهنگ سازمانی در وضع موجود از آزمون دو جمله ای استفاده شد که در وضع موجود در دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی شهر تهران هیچ یک از فرهنگهای کارآفرینی، ماموریتی، مشارکتی ، بوروکراتیک به عنوان فرهنگ غالب مطرح نبود و از بررسی های بهعمل آمده براساس نظر اعضای هیات علمی در دانشکدههای مذکور در وضع مطلوب فرهنگهای کارآفرینی و مشارکتی به عنوان فرهنگ غالب مطرح شدند. در مقایسه فرهنگهای چهارگانه در وضع موجود و مطلوب، در فرهنگ بوروکراتیک با4/1=t بهدست آمده اختلاف معنیداری وجود ندارد و در فرهنگهای کارآفرینی با 31/11=t، ماموریتی با 28/12=t، و مشارکتی با 5/17=t، بهدست آمده اختلاف معنیداری وجود دارد. در وضع موجود، با استفاده از رتبه بندی فریدمن از نظر اعضای هیات علمی دانشکدههای مذکور فرهنگ بوروکراتیک با رتبه میانگین 17/3 حاکم و در وضع مطلوب فرهنگ مشارکتی با رتبه میانگین 28/3، و کارآفرینی با رتبه میانگین 98/2 مورد نظر اعضای جامعه آماری بوده است. بین فرهنگهای کارآفرینی (ماموریتی و مشارکتی) با میزان 626/0 و 612/0 و ماموریتی (مشارکتی، بوروکراتیک) با میزان 743/0 و 442/0 و مشارکتی با (بوروکراتیک) با میزان 361/0، رابطه معنیداری وجود داشته است. در نهایت می توان بیان کرد که فرهنگ حاکم (در وضع موجود) از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشکدههای تربیت بدنی و علوم ورزشی شهر تهران یک فرهنگ فردگرا، رابطهمدار و نسبتاٌ بوروکراتیک است، در عین حال، فرهنگ مطلوب از دیدگاه آنها فرهنگ مشارکتی و کارآفرینی است.

هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل فرهنگی ـ اجتماعی موثر بر فرهنگ کارآفرینی زنان می باشد. نمونه پژوهش شامل 150 نفر از زنان کارآفرین تهران و کرج می باشد که بصورت سرشماری انتخاب شده اند. و در پژوهش حاضر از روش پیمایشی و اسنادی استفاده شده و جمع آوری اطلاعات از طریق ابزارهای فیش برداری و پرسشنامه انجام گرفته است که اطلاعات مربوطه از واحدهای تولیدی و صنعتی و خدماتی که زنان کارآفرین تاسیس نموده بودند با بهره گیری از پرسشنامه کتبی و با روش نمونه گیری سیستماتیک جمع آوری گردیده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات در چهار بخش توصیفی، آزمون فرضیات، تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون چند متغیره انجام گرفته شده است. در این پژوهش برای آزمون فرضیات از شاخص آماری کای اسکور استفاده شده است که فرضیات مطرح شده مورد تایید قرار گرفته اند، به بیان دیگر عوامل محیطی میان عوامل فردی (انگیزه ها و اهداف، سرمایه انسانی) عوامل محیطی (عوامل فرهنگی ـ اجتماعی، اقتصادی) و عوامل شبکه ای (شبکه اولیه) با شاخصهای توسعه کارآفرینی رابطه وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون شاخصهای توسعه کارآفرینی با متغیرهای مستقل مبین این واقعیت است که از میان متغیر های مستقل پژوهش به ترتیب متغیرهای عوامل فردی- شخصیتی و عوامل شبکه ای و عوامل فرهنگی وارد معادله شده اند که عوامل محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است.

مطالعات بسیاری بر اهمیت توسعه فرهنگی در مسیر توسعه کارآفرینی و رشد اقتصادی تأکید کرده اند، به طوری که به تدریج واژة فرهنگ کارآفرینی به صورت یک برساخته و مفهوم جدید شکل گرفته و ابعاد خاص خود را دارد. ابعاد شخصیتی شامل تمایل به ریسک پذیری، نیاز به توفیق، مرکز کنترل درونی، خلاقیت، استقلال طلبی، اعتماد به خود و در بعد دیگر شامل توانایی مدیریت دیگران و نفوذ در آنان، کار گروهی، پشتکار، و علاقه به کوشش می شود. در توسعه و نهادینه سازی فرهنگ کارآفرینی در جامعه، بنیان هایی چون خانواده، نهادهای آموزشی، دولت، شبکه های اجتماعی، صنعت، و رسانة جمعی مشارکت و تأثیر دارند. بنابراین، رسانه یکی از عوامل مؤثر در ارزش های فرهنگی افراد یک جامعه است. از این رو، انتظار می رود رسانة جمعی بتواند از مسیر تأثیر در ارزش های فرهنگی افراد به توسعة فرهنگ کارآفرینی کمک کند. از آن جا که تلویزیون در سه سطح شناخت، انتقال ارزش ها، و جامعه پذیری بر مخاطب خود اثر می گذارد، براساس مدل نهادی، این پژوهش درپی یافتن پاسخ این سؤالات است که مؤلفه های نقش های شناختی، هنجاری، و تنظیمی تلویزیون چیست و در هر نقش این موارد چه اولویتی بر یکدیگر دارند. این پژوهش به صورت کیفی انجام و داده ها از طریق مصاحبه های عمیق گردآوری شده و مؤلفه های شناسایی شده با استفاده از آزمون ناپارامتری فریدمن اولویت بندی شده اند. تعداد 12 مؤلفة شناختی، 9 مؤلفة هنجاری، و 7 مؤلفة تنظیمی شناسایی و اولویت بندی شدند. چهارچوب مفهومی استخراج شده می تواند در توسعة نقشة راه ترویج فرهنگ کارآفرینی در تلویزیون مؤثر باشد. یافته های این پژوهش حاکی از این است که بخش عمده ای از شناخت مخاطب از مقولة کارآفرینی می تواند از طریق کارکرد اطلاع رسانی صورت پذیرد و فرایند انتقال ارزش ها از طریق کارکرد سرگرمی مؤثرتر از آموزش مستقیم است. همچنین، امکان ایفای نقش تنظیمی به روش های گوناگونی مانند شکل دهی شبکه های اجتماعی امکان پذیر است. مؤلفه های شناسایی شده در قالب چهارچوب مفهومی پژوهش چه بسا مورد توجه سیاست گذاران و برنامه سازان رسانة ملی ایران قرار گیرد.

کارآفرینی نقشی مهمی در فرهنگ سازمانی و بهره وری نیروی انسانی ایفا می کند. توسعه فرهنگ کارآفرینی، نیازمند وجود برخی عوامل و مؤلفه ها است. از این رو، در مطالعه حاضر عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه پیام نور استان مازندران، با هدف اصلی شناخت و دسته بندی میزان تأثیر این عوامل و ارائه راهکارهایی در این باره مورد بررسی قرار می گیرد. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت، غیرتجربی می باشد و با روش پیمایش انجام شده است. این پژوهش از نوع اکتشافی است و با استفاده از پرسشنامه، اطلاعات جمع آوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان ستادی دانشگاه پیام نور (چهارصد نفر) هستند. حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران، دویست نفر تعیین گردید و با استفاده از نمونه گیری مطبق و تصادفی ساده، نمونه های مورد مطالعه از میان کارشناسان ستادی دانشگاه پیام نور استان مازندران انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش، از آمار توصیفی و استنباطی (شامل تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون ناپارامتری فریدمن) استفاده شده است. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، مجموع بیست و نه گویه (عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی) در سه عامل: مدیریتی، انسانی- روانشناختی، جهت گیری استراتژیک دسته بندی شده اند. سپس به منظور اولویت بندی میزان تأثیر عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی (عوامل سه گانه) از آزمون ناپارامتری فریدمن استفاده شد که عوامل انسانی- روانشناختی (9/5)، مدیریتی (7/3) و جهتگیری استراتژیک (1/2) به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را بر توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه پیام نور استان مازندران داشته اند.

گسترش شرکت های هرمی در دهه 1380 یکی از پدیده های اجتماعی جالب توجه در ایران بوده است. هدف این مقاله، شناسایی علل تداوم و گسترش فعالیت این شرکت ها بر اساس بررسی تجربه فعالان شرکت کوئست در ایران در یک پژوهش کیفی است. اطلاعات این تحقیق از مصاحبه های عمیق با 31 نفر از فعالان کوئست و همچنین تحلیل محتوای کتاب ها و فیلم های پرکاربرد در مباحث آموزشی کوئست به دست آمده است. نتایج نشان می دهد: تغییر نگرش افراد به موفقیت، شغل و درآمد، یکی از عوامل مهم در تداوم فعالیت اعضا بوده است. همچنین علاوه بر ساختار سلسله مراتبی کوئست که روابط افراد را در مجموعه ها تنظیم می کرده، مجموعه باورهای مشروعیت بخش قدرتمند در قالب فعالیت های جمعی و گروهی، انگیزه و انرژی لازم برای فعالیت اعضا را به وجود می آورده است.

رکود می تواند به شدت عملکرد شرکت ها، و حتی بقائشان را تحت تاثیر قرار دهد. اما همه شرکت ها به یک میزان تحت تاثیر رکود قرار نمی گیرند. برخی شرکت ها به رکود به عنوان فرصتی برای تقویت کسب و کارشان می نگرند، در حالیکه سایر شرکت ها تعطیل شده و منتظر می مانند تا رکود سپری شود. چرا برخی شرکت ها به رکود به عنوان یک فرصت می نگرند و یک واکنش بازاریابی تهاجمی را در برابر آن گسترش می دهند؟ اثرات چنین واکنش بازاریابی بر عملکرد شرکت چیست؟ مفهوم بازاریابی فعال که سابقه آن به سال های اخیر و بروز رکود اقتصادی بزرگ در آمریکا و اروپا بازمی گردد، عبارت است از تفسیر و تعبیر شرکت از رکود به عنوان یک فرصت (تفسیر فرصت) و توسعه و اجرای واکنشی جهت سرمایه گذاری در فرصت مشاهده شده ای که به وسیله تغییر (واکنش تهاجمی) ایجاد گردیده است. مطالعه حاضر یک تحقیق پیمایشی مبتنی بر روش همبستگی است که می توان آن را بر حسب هدف در گروه تحقیقات کاربردی به شمار آورد. نتایج بررسی 45 مدیرعامل و مدیر بازاریابی با استفاده از روش مدل یابی ساختاری، در شرکت های متوسط و بزرگ شهرک صنعتی عباس آباد تهران نشان می دهند که برخی شرکت ها حقیقتا بازاریابی فعال را در دوران رکود می پذیرند. شرکت هایی که تاکید استراتژیکی بر بازاریابی، فرهنگ کارآفرینی، و منابع کمکی دارند، در فعالیت های بازاریابی در دوران رکود، فعال هستند، در حالیکه شدت رکود در صنعت اثر مستقیم بر واکنش بازارایابی فعال دارد. علاوه بر این، شرکت هایی که واکنش بازاریابی فعال در دوران رکود دارند، به عملکرد تجاری بسیار بالایی حتی در دوران رکود دست می یابند. نتایج ما بیانگر آن هستند که همه شرکت ها با یک رویکرد فعال در دوران رکود واکنش نشان نمی دهند.

برای دستیابی به کارآفرینی به ابزار نیاز داریم. یکی از ابزارهای مهم رشد و توسعه کارآفرینی وجود فرهنگ حامی کارآفرینی است. فرهنگ کارآفرینانه قوی به معنی تحمل بیشتر شکست و منعکس کننده میزانی است که جامعه عقاید کارآفرینان و ابتکارات را حمایت می کند. ازاین رو در این تحقیق ابتدا فرهنگ کارآفرینی و فرهنگ شکست در جامعه کشاورزی و درادامه موانع فرهنگی از دیدگاه کارآفرینان کشاورزی بررسی شد. این مطالعه با استفاده از روش کمّی انجام شد. جامعه آماری شامل دو گروه کارآفرینان کشاورزی و کشاورزان سرپرست خانوار ساکن روستاهای شهرستان کرمانشاه بودند که با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، حجم نمونه ها در هر گروه تعیین شد. نتایج نشان داد که میزان نپذیرفتن شکست در جامعه مطالعه شده بسیار است و جامعه روستایی با دادن فرصت دوباره به افراد شکست خورده موافق هستند. فرهنگ جمع گرایی و دوری از عدم قطعیت یا به عبارتی ریسک گریزی، در بین جامعه روستایی غالب است. همچنین نتایج نشان داد کارآفرینان کشاورزی با موانعی فرهنگی مانند نبود فرهنگ خلاقیت، نپذیرفتن شکست، نگرش منفی به ریسک، بی اعتقادی به توانمندی های زنان، وجود فرهنگ مردسالاری در جامعه و سازمان ها و مخالفت والدین با فعالیت های کارآفرینی دختران روبه رو هستند. درمجموع نتایج نشان می دهد زیرسیستم فرهنگی در اکوسیستم کارآفرینی اوضاع مطلوبی ندارد و فرهنگ موجود حامی کارآفرینی نیست و حتی در بسیاری از مواقع از ظهور کارآفرینی جلوگیری می کند.

پژوهش حاضر تلاش می کند به این س ؤ ال پاسخ دهد که کارآفرینی در مطبوعات ایران چه جایگاهی دارد؟ این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، پژوهشی آمیخته است. در این پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند، 220 شماره از نشریات با تیراژ بالا انتخاب شد. در بخش نظری و عملی پژوهش به ترتیب از روش مطالعه اسنادی و تحلیل محتوای عمقی و برای تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار ام آرپی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد: کارآفرینی در مطبوعات ایران جایگاه مناسبی ندارد و به طور متوسط، تنها 5 درصد از محتوا و حجم مطبوعات به کارآفرینی اختصاص دارد. هر چند مطبوعات رویدادهای مربوط به کارآفرینی را تا حدودی منعکس کرده اند اما به نقش آموزشی و موضوعات مهمی نظیر فرصت های کارآفرینی، نگرش کارآفرینی، مهارت های کارآفرینی، کارآفرینی روستایی، کارآرفرینی زنان و کارآفرینی سازمانی توجهی نکرده اند. بازتاب فعالیت های کارآفرینی در نشریات اقت ص ادی نظیر دنیای اقتصاد و بازار کار نسبتاً مناسب است، اما این وضعیت در نشریات اجتماعی مانند روزنامه های همشهری و جام جم چندان مطلوب نیست. همچنین براساس نتایج به دست آمده، بعد از نامگذاری 6 مرداد با عنوان روز کارآفرینی، مطبوعات کمتر به این موضوع پرداخته اند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر جهت تبدیل دانشگاه ها به دانشگاه کارآفرین صورت گرفت. در این راستا، ابتدا به بررسی ادبیات و مبانی نظری موجود در این حوزه پرداخته و پس از استخراج عوامل موجود در ادبیات پژوهش، این عوامل دسته بندی و در قالب پیش نویس پرسشنامه محقق ساخته طراحی گردید. سپس با استفاده از مصاحبه نیمه ساختمند با متخصصان حوزه کارآفرینی، عوامل استخراج شده بررسی و ماحصل آن رد تعداد کمی از آن ها و تأیید دیگر عوامل شناسایی شده گردید. در مرحله بعد بر اساس عوامل شناسایی شده، به بررسی وضعیت موجود دانشگاه الزهرا (س) در این خصوص پرداخته شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر رویکرد، کمی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر اعضای هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) برابر با 344 نفر است که با استفاده از جدول مورگان، 182 نفر از آن ها از طریق نمونه گیری طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. در بخش نخست پژوهش، یافته ها حاکی از شناسایی 8 عامل و 50 شاخص مشتمل بر عامل رهبری کارآفرینانه (8 شاخص)، عامل ساختار سازمانی کارآفرینانه (4 شاخص)، عامل آموزش کارآفرینی (9 شاخص)، عامل فرهنگ کارآفرینانه (9 شاخص)، عامل اعضای هیئت علمی و کارکنان خلاق و نوآور (7 شاخص)، عامل بازاریابی کارآفرینانه (4 شاخص)، عامل تأمین اقدامات حمایتی کارآفرینانه (4 شاخص)، عامل تجاری سازی تحقیقات (5 شاخص) است که همه آن ها تأیید شدند. در بخش دوم پژوهش که بر مبنای عوامل شناسایی شده، به بررسی وضعیت دانشگاه الزهرا (س) پرداخته شد، یافته ها حاکی از آن است که دانشگاه الزهرا (س)، جز در عامل «ساختار سازمانی کارآفرینانه»، در سایر عوامل شناسایی شده در وضعیت مطلوبی به سر نمی برد.

هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر ارتقای فرهنگ کارآفرینی در مدارس از دیدگاه متخصصان و بررسی وضعیت موجود مدارس کاردانش و فنی و حرفه ای از دیدگاه معلمان است. روش این پژوهش رویکرد ترکیبی(کیفی- کمی) از نوع راهبرد اکتشافی متوالی هست به این صورت که روش مرحله کیفی تحلیل محتوای عرفی بوده و در تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری باز و محوری استفاده شد. در این مرحله ۱۴ مصاحبه شونده که شامل کارآفرین ها، مدرسان مباحث کارآفرینی در مدارس، مدرسان آشنا به کارآفرینی در دانشگاه، مدیران و مسئولان مدارس فنی و حرفه ای و کاردانش شهر تبریز، به صورت هدفمند انتخاب و برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شدکه در نتیجه مرحله کیفی 5 عامل آموزشی، پرورشی، نگرشی، مالی و ساختاری به عنوان عوامل موثر بر فرهنگ کارآفرینی شناسایی شدند. روایی یافته های حاصل از این مرحله با روش تطبیق توسط اعضا و بررسی همکار تضمین شد. در مرحله کمی پژوهش که روش آن توصیفی پیمایشی بود از بین ۱۱۵۲ نفر از معلمان نواحی آموزش و پرورش شهر تبریز ۲۸۸ نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه انتخاب گردیده و با استفاده از پرسشنامه ای که از نتیجه تحلیل یافته های مرحله کیفی تنظیم گردیده بود مورد آزمون قرار گرفتند.  جهت تعیین روایی صوری و سازه پرسشنامه در بخش کمی از نظرات خبرگان و تحلیل عاملی تاییدی و پایاییآن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 91/0 برآورد گردید. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت عوامل آموزشی، پرورشی، نگرشی و اعتقادی در حد مطلوبی قرار دارند و عامل مالی در حد متوسط و عامل ساختاری در حد مطلوبی نیست و نتایج آزمون فریدمن نشان داد که عامل آموزشی از میان عوامل موثر فرهنگ کارآفرینی در بالاترین رتبه و عوامل پرورشی، نگرشی و اعتقادی، مالی و ساختاری در رتبه های بعدی قرار دارند.

تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کار آفرینی در جمهوری آذربایجان انجام گرفته است. این تحقیق یک توسعه ای و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را خبرگان فعال در حوزه کارآفرینی کشور جمهوری آذربایجان که دارای حداقل 10 سال سابقه کار داشتند، تشکیل می دهند. حجم جامعه 35 نفر بوده که برای مطالعه جامعه از روش نمونه دردسترس استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش دلفی سه دوری استفاده شده است. برای انجام تحقیق، ایتدا با مطالعه ادبیات و پیشینه موضوع و مدل ها و نظریه های فرهنگ کار آفرینی مدل اولیه با 42 عامل فرعی شناسایی شد و با استفاده از روش دلفی در اختیار خبرگان قرار گرفت و نهایتا بعد از تجزیه و تحلیل از طریق تکنیک دلفی 36 عامل باقی ماند و 36 عامل فرعی در قالب 6 عامل اصلی؛ عوامل آموزشی و پژوهشی ، عوامل هدایت و راهنمایی، عوامل مالی و تشویقی، عوامل مدیریتی، عوامل انسانی- روانشناختی و عوامل استراتژیک دسته بندی گردیدند .

کارآفرینی سازمانی یکی از سازوکارهای مطلوب برای پاسخگویی به تحولات محیطی در فضای کسب وکار است. سازمان های کارآفرین با نهادینه سازی کارآفرینی، موجب پویایی در درون سازمان می شوند. این سازه، مرتبط با عوامل عدیده ای است که از بین این عوامل، در پژوهش حاضر، عامل سطح برخورداری مدیران از تفکر استراتژیک در بین کارکنان وزارت صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر قابلیت عاطفی سازمان به عنوان متغیر میانجی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی بوده و جامعه آماری پژوهش، شامل کارکنان ستادی وزارت صنعت، معدن و تجارت است که تعداد آنها بر اساس آمار معاونت توسعه منابع انسانی در پائیز سال 2017 ، 1873 نفر بوده که از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران، 320 نفر به روش نمونه گیری سیستماتیک به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. اعتبار وسیله اندازه گیری مورد استفاده، اعتبار محتوایی بوده و برای برآورد پایایی از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده شده است. هم چنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که از یک سو، تفکر استراتژیک تاثیر مستقیم و معنی داری بر قابلیت عاطفی سازمانی کارکنان وزارت صنعت، معدن و تجارت دارد و از سوی دیگر، تفکر استراتژیک به واسطه قابلیت عاطفی سازمانی نیز، تاثیر غیر مستقیمی بر کارآفرینی دارد.

در پژوهش حاضر از روش شناسی آمیخته کیو استفاده شد. ابتدا از رویکرد کیفی و سپس رویکرد کمی با اجرای کارت ها، برای گردآوری داده ها بهره گرفته شد. مرحله نخست، با مرور ادبیات موضوع و مراجعه به منابع مختلف و با 11 نفر از نخبگان کارآفرین مطلع مصاحبه انجام شد؛ سپس فضای گفتمان جمع بندی و ارزیابی شد، در مرحله بعد 65 گزاره برای نمونه کیو انتخاب شدند و دسته کیو ایجاد شد؛ بعد از انتخاب مشارکت کنندگان که شامل معلمان کارآفرین شهرستان تبریز که حدوداً تعداد 260 نفر بود، مرتب سازی گزاره ها توسط 152 نفر که به شکل نمونه هدفمند انتخاب شدند، آغاز شد و پس از ثبت داده ها، تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار آماری Spss به روش تحلیل عاملی کیو انجام گردید. طبق یافته های پژوهش در نهایت 8 دیدگاه مختلف در خصوص ترویج فرهنگ کارآفرینی در مدارس، به دست آمد. این دیدگاهها حاکی از آن است که ترویج فرهنگ کارآفرینی در مدارس به ترتیب تحت تأثیر عواملی از قبیل ایجاد زیرساخت های کارآفرینی، توسعه آموزش های کاربردی، بهبود منابع و امکانات مدارس، توانمندسازی کنشگران انسانی، مدیریت مدرسه محور، پذیرش تفاوت ها، ارتباط با جامعه و صنعت، آموزش و برنامه درسی خلاق، قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است که از نظریه داده بنیاد استفاده شده است. مشارکت کنندگان شامل متخصصان و صاحب نظران حوزه کارآفرینی، مدیریت آموزشی، برنامه ریزی آموزشی و مدیریت آموزش عالی در کشور و مسئولان دانشگاه فرهنگیان بودند، که از طریق روش نمونه گیری هدفمند 12 نفر به عنوان مطلعان کلیدی انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و کدگذاری مجدد توسط خبرگان به دست آمد. داده ها به وسیله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند، تعداد 136 کد باز، 26 مفهوم و 17 مقوله احصاء شد. مقوله های عمده و هسته ای در قالب ابعاد شش گانه شرایط علّی از جمله (تجاری سازی فعالیت های پژوهشی، توسعه سرمایه گذاری، توسعه مکانیزم های مالی، توسعه مهارت های شغلی)، پدیده محوری (توسعه کارآفرینی آموزشی، توسعه شبکه های اجتماعی، یادگیری مشارکتی)، شرایط زمینه ای (کارگروهی، توسعه هویت آموزش، توسعه هنجارها)، شرایط مداخله گر (تمرکز بر تغییرات، حمایت بیرونی)، راهبردها (توسعه قوانین حمایت گرایانه، حمایت بیرونی) و پیامدها (توسعه فردی و توسعه دانشگاه) طبقه بندی شد و در نهایت، مدل پارادایمی پژوهش ارائه شد.

اکوسیستم کارآفرینی در قالب مجموعه ای از بازیگران و عوامل وابسته، کارآفرینی مولد را در یک قلمرو خاص ایجاد می کند. در میان این بازیگران، دانشگاه ها می توانند نقش مهمی در اقتصاد مبتنی بر دانش بازی کنند و در نتیجه عامل پویایی اقتصاد منطقه ای باشند. این پژوهش به دنبال کشف عوامل مؤثر دانشگاهی در ایجاد اکوسیستم کارآفرینی منطقه ای بوده و از منظر هدف، کاربردی و برحسب روش گردآوری داده ها، پژوهشی از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل 306 نفراز اعضای هیات علمی دانشگاه های آزاد اسلامی استان اصفهان است. ابزار گردآوری داده ها مبتنی بر پرسش نامه خود ساخته بوده است. روایی ظاهری آن با نظر استاد راهنما و دو نفر از صاحب نظران تائید و روایی سازه نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی بررسی شد. پایایی آن نیز با استفاده از معیار آلفای کرونباخ 812/. به دست آمد. به منظور بررسی سؤالات پژوهش، تحلیل داده ها در محیط نرم افزاری لیزرل با اعمال آزمون های مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و آزمون تی تک نمونه ای مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که عوامل و مؤلفه های اصلی شناسایی شده عبارتند از؛ عوامل فرهنگی شامل: ترویج فرهنگ کارآفرینی، آموزش کارآفرینی، مهارت آموزی؛ عوامل زمینه ای شامل: سرمایه انسانی، تولید دانش، انتقال دانش، تجاری سازی دانش؛ و عوامل ساختاری شامل: شبکه سازی، مراکز رشد و دفاتر انتقال فناوری و شرکت های زایشی که به عنوان متغیرهای مؤثر در ایجاد اکوسیستم کارآفرینی منطقه ای در نظر گرفته شده است. با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای دیدگاه های افراد پیرامون تاثیر عوامل در ایجاد اکوسیستم کارآفرینی منطقه ای مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع عوامل مؤثر دانشگاهی در ایجاد اکوسیستم کارآفرینی منطقه ای تاثیر معناداری دارد. در پایان پیشنهادهای علمی و پژوهشی بر مبنای نتایج این پژوهش برای انجام تحقیقات آتی به محققین ارائه شده است.

در این پژوهش به بررسی رابطه بین ساختار سازمانی بر فرهنگ کارآفرینی سازمان در شرکت گاز در استان چهار محال و بختیاری پرداخته است . جامعه مورد پژوهش را تمامی کارکنان شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاری که تعدادشان 270 نفر بوده ، تشکیل داده اند که با روش نمونه گیری تصادفی تعداد 160 نفر با استفاده از جدول کرجسی _ مورگان انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه ساختار فرهنگ کارآفرینی و ساختار سازمانی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss نسخه 16 در دوبخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در تحلیل توصیفی داده ها از جدول توزیع فراوانی داده ها، شاخصهای مرکزی و پراکندگی و در تحلیل استنباطی داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده گردید. نتایج نشان می دهد بین ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی کارافرینی رابطه معناداری مشاهده شده است. و بین مولفه های ساختار سازمانی ( رسمیت، پیچیدگی و تمرکز ) با کارآفرینی سازمانی رابطه ی معکوس وجود دارد. یعنی هر چه رسمیت، قانون و مقررات و پیچیدگی در سطح و تمرکز سازمانی بالاتر باشد، کارآفرینی سازمانی کمتر می شود .

پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهبردهای مؤثر بر توسعه کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان انجام شد. روش تحقیق، آمیخته اکتشافی بود، در بخش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی و در بخش کمی از روش توصیفی - پیمایشی بهره گرفته شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل متخصصان حوزه کارآفرینی، مدیریت آموزشی، برنامه ریزی آموزشی و مدیریت آموزش عالی در کشور و مسئولان دانشگاه فرهنگیان در کشور بودند که از طریق روش نمونه گیری هدف مند تعداد 12 نفر به عنوان مطلعین کلیدی انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش در مرحله کمی، شامل تمامی اعضای هیئت علمی دانشگاه های فرهنگیان کشور بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای 328 نفر از اعضای هیئت علمی جهت بررسی انتخاب شدند، داده ها در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار و در بخش کمی با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شد. روایی محتوایی (CVR) 87/0 و شاخص روایی محتوایی (CVI) 68/0 برای پرسش نامه پژوهش به دست آمد، مقادیر ضرایب پایایی برای کل پرسش نامه 88/0 به دست آمد که نشان می دهد ابزار جمع آوری اطلاعات توانایی لازم برای سنجش متغیرهای پژوهش را دارا هستند. نتایج نشان داد که عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه فرهنگیان کارگروهی، توسعه هویت آموزش، توسعه هنجارها، توسعه قوانین حمایت گرایانه، حمایت بیرونی است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، آگاهی از امکان پیاده سازی دانشگاه مدل کارآفرین در دانشگاه شهید چمران اهواز و تبیین چرایی و چگونگی آن بود. روش پژوهش، آمیخته از نوع تبیینی بود. مشارکت کنندگان، اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بودند که در بخش کمی با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی ، تعداد 120 نفر، بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند. نتایج داده های کمی حاکی از آن بود که ازنظر اعضای هیئت علمی، امکان پیاده سازی همه ی مؤلفه های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه شهید چمران وجود دارد. در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند با شیوه ی انتخاب موارد مطلوب استفاده شد و با 12 نفر از مسئولین و اعضای هیئت علمی مرتبط با کارآفرینی و صنعت، مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. کفایت نمونه ها بر مبنای اشباع نظری بود و مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. درمجموع، نتایج تحقیق نشان داد که اعضای هیئت علمی ضمن پذیرفتن مشکلات و موانع دانشگاه و نبود زیرساخت ها و بسترهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مناسب در کشور، معتقدند دانشگاه دارای توانمندی ها و زمینه های مناسبی است و می تواند با اعمال راه کارهایی، در مسیر تبدیل شدن به دانشگاه کارآفرین حرکت کند.