درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۰۱ تا ۱٬۲۲۰ مورد از کل ۶٬۰۰۰ مورد.
۱۲۰۱.

بررسی رابطه مشکلات رفتاری کودکان با خشونت مادران دارای کودکان نقص توجه همراه با بیش فعالی در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 31 - 46

کلید واژه ها: خشونت مادر مشکلات رفتاری کودک نقص توجه همراه با بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۲۵۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین اختلالات رفتاری کودکان با خشونت مادران دارای کودکان نقص توجه همراه با بیش فعالی بر روی 250 نفر از مادران مراجعه کننده به روانشناسان و مشاوران شهرستان شیراز که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند انجام شد. روش این پژوهش توصیفی – همبستگی است، جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه نشانه های بیماری ساخته ی دراگاتیس و سیاهه رفتاری کودک که توسط آخنباخ و همکاران ساخته شده است، استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که مشکلات رفتاری کودکان رابطه مثبت و معنی داری با خشونت مادر دارد . همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که اختلالات رفتاری کودکان قادر به پیش بینی خشونت در مادران دارای کودکان نقص توجه همراه با بیش فعالی می باشد. کلید واژها: خشونت مادر، مشکلات رفتاری کودک ، نقص توجه همراه با بیش فعالی
۱۲۰۲.

نقش زن در استحکام خانواده اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 81 - 99

کلید واژه ها: زن استحکام اسلام خانواده خانواده اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۲۱
یکی از اساسی ترین و ارزشمند ترین راهکارهای پایداری و استمرار ارزش های اخلاقی و دینی در جامعه، تقویت و تحکیم بنیان خانواده است. از سوی دیگر زن به عنوان الگوی همسرانه و مادرانه در خانواده مطرح است. زن است که راهبرنده، تنظیم کننده و جهت دهنده حرکت خانواده در سبک و مدل زندگی است و اخلاق و عملکرد و حتی نگرش او سایه گستر بر همسر و فرزندان خویش خواهد بود. اهمیت این مسأله سبب می گردد تحصیل معرفت نسبت به تاثیر زن در استحکام خانواده و تاثیر خانواده در تداوم سلامت اجتماع و فرایند شکل گیری این چرخه از ضروریات به حساب آید و محققین را در بررسی آن مصمم سازد. این مقاله به روش توصیفی، تحلیلی به کنکاشی درباره نقش زن در استحکام خانواده اسلامی پرداخته است. از مهم ترین عوامل استحکام خانواده، ایمان به خدا، مدیریت اقتصادی خانواده، عفو و گذشت، پرهیز از کینه توزی، پرهیز از سوء ظن، احترام متقابل و مشورت است. زن قادر است با همسر داری نیکو، حسن خلق، راز داری و قناعت و عدم منت گذار ی بر همسرموجبات استحکام خانواده را فراهم آورد.
۱۲۰۳.

تأملی بر ادله لفظی مخالفان تصدی مناصب حکومتی توسط زنان

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی زنان و خانواده سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 41 - 55

کلید واژه ها: مناصب حکومتی ولایت تصدی زنان ادله لفظی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۴۸
 در پژوهش حاضر سعی شده است تا ادله لفظی (آیات و روایات) مخالفان تصدی مناصب حکومتی توسط زنان بررسی شود. امروزه با توجه به اهمیت و نقش زنان به عنوان نیمی از پیکره انسانی، موضوع مشارکت آنها در مناصب سیاسی و حکومتی جامعه مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. بر همین اساس و به علت برخی شبهات فقهی درباره ولایت سیاسی زنان، هدف از پژوهش حاضر بررسی آیات و روایاتی است که از جانب مخالفان حضور زنان در مناصب حکومتی مورد استناد واقع شده است. بدین منظور پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و با رویکردی فقهی– تفسیری ابتدا به نقل آیات و روایات موجود در زمینه عدم جواز تصدی مناصب حکومتی توسط زنان می پردازد و سپس آنها را نقد و بررسی می کند. نتیجه پژوهش حاضر نشان می دهد که آیات و روایات مورد استناد مخالفان تصدی زنان به طور قاطع دلالتی بر منع زنان از تمام مناصب حکومتی ندارد و هر یک به نوعی مورد مناقشه و خدشه واقع شده اند و همین امر موجب عدم قطعیت در استدلال به آنها می شود. از این ادله می توان در منع ولایت عام برای زنان در سطح حاکم امت اسلامی استفاده  کرد و حکم به ممنوعیت تصدی مقام رهبری و ولایت عام برای زنان داد، اما در سطوح پایین تر و در ولایاتی چون ریاست دولت، نمایندگی مجلس، وزارت و مدیریت های دیگر نمی توان حکمی این چنین داد.
۱۲۰۴.

بازتاب تنهایی زن در جامعه ی مردسالار در شعر سیمین بهبهانی و فاطمه ناعوت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۶ 69 - 86

کلید واژه ها: بازتاب تنهایی زن جامعه ی مرد سالار سیمین بهبهانی فاطمه ناعوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۷۵
هدف پژوهش حاضر بررسی مسأله تنهایی زن در سایه ی مردسالاری و بازتاب آن در اشعار سیمین بهبهانی و فاطمه ناعوت می باشد. جامعه ی پژوهش مجموعه ی اشعار سیمین بهبهانی و دیوان «اسمی لیس صعبا» از فاطمه ناعوت است. نمونه های بررسی شده مقاطعی از اشعار سیمین بهبهانی و ناعوت است که به موضوع تنهایی اشاره دارد. طرح پژوهش روش توصیفی _ تحلیلی است که با استخراج بارزترین نمودها از بازتاب معضل تنهایی در شعر سیمین بهبهانی و فاطمه ناعوت، تحلیل و مقایسه ی این واگویه های زنانه و شاعرانه انجام شد. یافته های پژوهش نشان دادکه آن چه مایه های مشترک در آثار این دو شاعر را بیشتر می کند، زندگی در محیطی کم و بیش مشابه، و همراه با محدودیت ها و سنت های کهنه، و زن ستیزی ناشی از فرهنگ مردسالار است که جامعه سنتی ایران و مصر با آن دست به گریبان است. نتایج نیز گویای این است که انزوای زن، محدودیت او در برقراری روابط اجتماعی، محروم بودن از احترام و جایگاه مناسب و غلبه مردسالاری در تمامی مناسبات زندگی خانوادگی و اجتماعی، بخش عمده ای از دغدغه های هردو شاعر را شکل داده، و باعث شده حجم قابل توجهی از سروده های این دو بانو، به بازنمایی تنهایی زن در جامعه ی مردسالار اختصاص یابد.
۱۲۰۵.

مقایسه عرفان شیعی بانوی عارف ام سلمه بیگم نیریزی با قطب الدین نیریزی

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 7-18

کلید واژه ها: عرفان شیعی ام سلمه بیگم نیریزی قطب الدین نیریزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۳۰۴
هدف پژوهش حاضر مقایسه عرفان شیعی در جامع الکلیات اثر ام سلمه بیگم نیریزی بانوی عارف با فصل الخطاب اثر قطب الدین نیریزی بود. جامعه مورد پژوهش کتاب های عرفان شیعی می باشد. نمونه مورد بررسی کتاب جامع الکیات و کتاب فصل الخطاب است. طرح پژوهش تحلیلی-توصیفی بود. اطلاعات با روش کتابخانه ای جمع آوری و به صورت کیفی تحلیل شد.نتایج نشان داد که: محتوای دو اثر دقیقاً با هم منطبق نیستنند، هرچند هردو نویسنده سیروسلوک معنوی را با تکیه بر مکتب عرفانی اهل بیت و احادیث شیعی قابل دسترسی دانسته اند؛ اما به صورت کلی مفاهیم مشترکی که بین آنها وجود دارد، بیشتر مربوط به مباحث خداشناسی و معرفت ذات الهی می باشد. هم چنین باوجود آن که هردو اثر از مکتب عرفانی مولوی، عطار و شبستری متاثر بوده اند اما به دلیل نگارش عربی کتاب فصل الخطاب ، قطب الدین نتوانسته از آثار این بزرگان ادب فارسی در اثر خود استفاده کند ولی ام سلمه از اشعار این شاعران بسیاراستفاده کرده است. با وجود آن که هردو اثر عرفانی- فلسفی هستند اما اثرام سلمه بیگم در مقایسه با اثر قطب الدین به جنبه های عرفانی توجه بیشتری دارد و در اثر قطب الدین جنبه های فلسفی پررنگ تر می باشد. با وجود شباهت این دو اثر به یک دیگر، به سبب وجود مطالب عمیق عرفانی، جامع الکلیات یک اثر مستقل است و نه تقلیدی از فصل الخطاب که حاصل ذهن توانای این بانوی فرهیخته ایرانی است.
۱۲۰۶.

شخصیت حماسی همای چهرزاد در شاهنامه

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 85-100

کلید واژه ها: شخصیت حماسی همای چهرزاد شاهنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۳۰۵
هدف ازپژوهش حاضر، بررسی شخصیّت حماسی همای چهرزاددخت بهمن درشاهنامه فردوسی است.جامعه مورد تحلیل زنان شاهنامه مانند: ارنواز ، شهرنازوهمای دخترگشتاسب می باشد. نمونه موردبررسی شخصیت همای چهرزاد است. طرح پژوهش، روش توصیفی-تحلیلی است که بابررسی اساطیر متأخر،بخش های فراموش شدهاسطوره مادر «اردویسورآناهیتا» کنار هم می گذاردوبه تحلیل آن اساطیر دست می یابد. برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده شد. نتایج نشان داد که: در هر قومی، «اسطوره مادر» وجود دارد که به نشانه وجدانِ فرهنگی قوم، ثابت می ماند و محو نشدنی است. این اساطیر، منشأ و الگوی پیدایش اسطوره های پس از خود هستند. اغلب موارد خودِ اسطوره «مادر» یا بخشی از عناصر سازنده آن بنابه دلایلی و در گذر زمان کم رنگ شده اند؛ اما این اساطیر به طور کامل از بین نمی روند، بلکه در طول تاریخ از حافظه ناخودآگاه جمعی در ضمن روایت های دیگر اساطیری بازآفرینی و بازسازی می شوند. و به این نتیجه می رسد که احتمالاً شخصیّت اساطیری ایزدبانوی آب و باروری، اردویسوراناهیتا، در عصر حماسه ها، بر اثر دو عامل اصلی و بدیهی در تحّول اساطیر؛ «اسطوره پیرایی» و «عامل شکستگی»، صفات و خویش کاری های خود را در چند شخصیّت کِهتر زمینی توزیع و پراکنده کرده و سرانجام ویژگی های ماورایی و خدایی را فرونهاده است و در یکی از جلوه های خود به صورت همای چهرزاد درآمده است.
۱۲۰۷.

بررسی کیفی دگرجنس جویی، چالش ها و فرایندهای هویتی، از خانواده تا جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 41 - 80

کلید واژه ها: دگرجنس جو هویت یابی چالش ها خانواده جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۵۱
دگرجنس جویی یکی از پدیده هایی است که با هویت جنسی غالب در جامعه در تعارض قرار می گیرد و عواقب آن چالش های جدی برای دگرجنس جویان است. بر این اساس، مطالعه حاضر درصدد بررسی چالش هایی است که دگرجنس جویان تا قبل از عمل جراحی، در خانواده و جامعه با آن مواجه اند. روش شناسی کیفی گراندد تئوری به عنوان رویکرد پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. میدان مطالعه، شهر تهران و بطور خاص، کلنیک میردادماد است که مرکز عمده مشاوره و جراحی دگرجنس جوها از سراسر ایران است. دوازده دگرجنس جو، (هفت مرد به زن و پنج نفر زن به مرد) به عنوان مشارکت کننده با روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه عمیق استفاده بعمل آمد. بطور کلی تجزیه و تحلیل داده ها منجر به خلق شش مقوله گردید که عبارتند از: رسیدن از آگاهی عملی به آگاهی استدلالی؛ خانواده ی کم آگاهِ بحران زا؛ داغ ننگ؛ چالش های تعارض و مدیریت نقش؛ همانندسازی با جنس مخالف؛ و چالش های پذیرش و طرد.در پایان نیز پیشنهاداتی در راستای یافته های پژوهش ارائه گردید.
۱۲۰۸.

تبیینی بر ادراک دختران دانش آموز از نحوه حجاب در مدارسی که چادر در آنها اجباری است(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 111 - 128

کلید واژه ها: پوشش اسلامی حجاب چادر ادراک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴ تعداد دانلود : ۴۳۱
افزایش خودپنداره و تصور مثبت بانوان نسبت به حجاب از اولویت دارترین و مناسب ترین راهکارهایی هستند که برای درونی شدن ارزش حجاب استفاده می شود. پژوهش حاضر، ضمن واکاوی در تجربه زیسته دختران دانش آموز (در مدارسی که چادر در آنها اجباری است)؛ ادراک آنان از نحوه حجاب را مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه مبتنی بر رویکردی کیفی و به روش پدیدارشناسی، با مطالعه 20 نفر مشارکت کننده از میان دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز می باشد. این تحقیق با روش نمونه گیری هدفمند و با 22 مصاحبه فردی و یک مصاحبه گروهی نیمه ساختار یافته انجام شده است. تحلیل داده ها بر اساس راهبرد هفت مرحله ای کُلایزی صورت پذیرفت. یافته ها نشان می دهد که در تجربه زیسته دانش آموزان از نحوه حجاب فقط در پوشش چادر خلاصه نمی شود، عفاف وحجاب در همه رفتار باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین از تجربه دانش آموزان مضامینی بدست آمد که عبارتند از: هرچند تأثیرتجربه گذشته در تعیین نوع حجاب زیاد است؛ با این حال رعایت حجاب در گرو وضوح تعریف آن می باشد، اصلاح نظام شناختی، بهترین شیوه آموزش حجاب می باشد. ایدئولوژیک بودن اندیشه حجاب مهمترین نکته در رعایت آن و گرایش درونی  به حجاب، پایدارترین شیوه عمل به حجاب است.
۱۲۰۹.

تحلیل روایت کاربران متأهل از مشارکت در سایت های همسریابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: نظریه زمینه ای همسریابی مجازی کاربران متأهل نارضایتی زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۲۵۱
این مطالعه با استفاده از روش نظریه زمینه ای به تحلیل پدیدارشناختی تجربه زیسته کاربران اعم از مردان و زنان متأهل در تالارهای همسریابی انجام شده است؛ برای این منظور با استفاده از تکنیک نمونه گیری هدفمند با 11 عضو متأهل در تالارهای همسریابی از طریق واتس اپ مصاحبه های نیمه ساختار یافته انجام شد و با نرم افزار مکس کیو دی ای ورژن 12 تحلیل شدند. پس از ترکیب، ادغام و مقایسه مفاهیم، چهار مقوله مشترک زمینه ای میان کاربران زن و مرد متأهل شامل (اعتیاد به چت با جنس مخالف، تجربه خانواده سنتی، چت علاج رفع تنهایی، سرگرمی و گذران وقت،) کشف شد؛ همچنین دو مقوله خاص کاربران زن متأهل شامل (اختفای تأهل و پرهیز از دیدار حضوری) و دو مقوله خاص کاربران مرد متأهل شامل (حس آزادی در انتخاب همسر دوم و تمایل به ازدواج سفید) نیز به دست آمد. پس از تحلیل خط داستانی مشارکت کنندگان مقوله هسته تحت عنوان « مقاومت در برابر کم رضایتی زناشویی» آشکار شد.
۱۲۱۰.

چالش های روزمره زندگی زنان حاشیه نشین شهر تهران (مطالعه ی کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۸۹ 1 - 36

کلید واژه ها: حاشیه نشینی زندگی روزمره زنان حاشیه نشین فرهنگ حاشیه نشینی سبک زندگی حاشیه نشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۷ تعداد دانلود : ۴۲۴
مطالعه حاضر با هدف درکِ تفسیر زنان از زندگی حاشیه نشینی و تجربه ی زندگی روزمره آنان در مناطق حاشیه ی شهر تهران (منطقه 19) صورت گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر روش کیفی به شیوه ی پدیدارشناسی و تکنیک گردآوری داده ها «مصاحبه نیمه ساختاریافته» و «مشاهدات میدانی مشارکتی و غیر مشارکتی» بوده است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق 14 نفر از زنان 14- 60 ساله ی ساکن کوره های آجرپزی، که حداقل مدت سکونت آنها در این منطقه 5 سال بوده است، به شیوه ی هدفمند انتخاب شده اند. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافته اند. به منظور تحلیل داده ها و استخراج مفاهیم و مضامین از داده های خام، از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سبک زندگی خاص زنان حاشیه نشین، شبکه های درهم تنیده همسایگی زنان، باقی ماندن زنان در دور فقر و محرومیت و زندگی شبه شهری زنان حاشیه نشین به گونه ای است که در نهایت منجر به ساختن و برجسته-سازی فرهنگ حاشیه نشینی شده است. هم چنین نتایج بیانگر آن است که زندگی حاشیه ای چالش ها و تبعات متعددی برای زنان و دختران به همراه دارد، از جمله: احساس ناامنی اجتماعی، عدم دسترسی به امکانات و فرصت های اجتماعی و عدم ثبات و زندگی موقتی.
۱۲۱۱.

پیش بینی میزان رضایت زناشویی زنان در مقایسه با مردان بر اساس هوش معنوی در دو گروه طلاب و دانشجویان

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳) 29 - 39

کلید واژه ها: هوش معنوی رضایت زناشویی دانشجویان طلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۹۹
هدف این پژوهش، پیش بینی میزان رضایت زناشویی زنان در مقایسه با مردان براساس هوش معنوی در دو گروه طلاب و دانشجویان در شهر کرمان بود. نمونه ی این پژوهش شامل 160 نفر که 80 نفر آنها، طلاب متاهل حوزه ی علمیه شهر کرمان و 80 نفر دیگر، دانشجویان متأهل دانشگاه شهید باهنر کرمان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه هوش معنوی کینگ و پرسش نامه رضایت زناشویی اینریچ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون، آزمون T دو گروه مستقل، رگرسیون خطی استفاده گردید، و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 23 استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین هوش معنوی و میزان رضایت زناشویی دو گروه طلاب و دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد و همچنین گروه طلاب نسبت به گروه دانشجویان از رضایت زناشویی بیشتری برخوردار هستند (p<./001)، لازم به ذکر است بین هوش معنوی زنان و مردان تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به اینکه هوش معنوی شکل دهنده رفتارهای فرد در اجتماع است و در حل مشکلات زندگی تأثیرگذار می باشد، هدف از این پژوهش، روشن ساختن اهمیت معنویت و هوش معنوی برمیزان رضایت زناشویی می باشد. بنابراین می توان با تقویت هوش معنوی در این دو گروه تاثیرگذار در جامعه، به افزایش رضایت زناشویی و توانمندسازی آنها کمک نمود.
۱۲۱۲.

بازنمایی زن در ضرب المثل های گیلکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 623 - 645

کلید واژه ها: بازنمایی جنسیت ضرب المثل فرهنگ عامه گیلکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۷
ضرب المثل ها به منزله یکی از عناصر مهم ادبیات شفاهی می توانند بازتابی از باورها و نگرش های حاکم بر جامعه باشند. یکی از موضوعات مهم تحقیقات حوزه اجتماعی بررسی چگونگی بازنمایی زن در فرهنگ و ادبیات شفاهی است. در این مطالعه، تلاش می شود با بررسی مثل های گیلکی به تصویری نسبتاً روشن از چگونگی جایگاه زن در جامعه گیلان دست یابیم. این مطالعه یک بررسی توصیفی تحلیلی بوده که در آن ضمن تحلیل محتوای چهار کتاب «فرهنگ مثل ها و اصطلاحات گیل و دیلم»، «جادکفته گبان»، «ضرب المثل ها و اصطلاحات گیلکی» و کتاب «ضرب المثل های گیلکی»، که حاوی 4562 ضرب المثل حوزه شرق و غرب و مرکز گیلان هستند، تعداد 182 ضرب المثل مرتبط با موضوع پژوهش احصا شده است. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل تماتیک استفاده شده و مثل های با مضامین مشترک و مشابه ذیل پنج مقوله کلان تصویری از سویه های مثبت زنان، تصویری از سویه های منفی زنان، زن به مثابه عنصری فرودست، زن به مثابه عنصری فرادست و زن به مثابه عنصری برابر در نسبت با مرد دسته بندی شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد تصویر زن در فرهنگ مردم گیلان متنوع و چندوجهی است و اگرچه در بخشی از مثل ها زن به مثابه عنصری ضعیف و فرودست بازنمایی می شود، بخش درخور توجهی از ضرب المثل ها بر نقش زن به مثابه عنصری فرادست یا برابر با مرد در جامعه دلالت دارد.
۱۲۱۳.

پدیدارشناسی مصرف فرهنگی زنان بالای 15 سال شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره هجدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۶۳) 153 - 192

کلید واژه ها: مصرف فرهنگی اوقات فراغت پدیدارشناسی مصرف نمادین مصرف اقتضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۳۱۰
هدف اساسی پژوهش حاضر، شناسایی وضعیت مصرف فرهنگی زنان شهر ایلام در سال 1397است. روش بررسی این مطالعه بر اساس رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور مصاحبه هاى نیمه ساختارمند با 18زن 15 سال به بالا برمبنای نمونه گیری هدفمند ساکن در شهر ایلام صورت گرفت که در طى آن زنان تجربیات خود را در این خصوص بیان نموده اند. داده هاى به دست آمده از این مصاحبه ها با استفاده از روش پدیدارشناسی تفسیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 3 سنخ از یافته ها استخراج شد که می توانند دیدگاه زنان از پدیده مصرف فرهنگی را به تصویر کشند. این سنخ ها عبارتند از: مصرف فرهنگی نمادین و هویتی، مصرف فرهنگی فراغتی و مصرف فرهنگی اقتضایی-کاربردی. نتیجه: یافته هاى این مطالعه توانست تصویرى روشن از دیدگاه زنان که همگى به نوعى پدیده مصرف فرهنگی را تجربه نموده اند ارائه دهد. تجربیات زنان از این پدیده نشان داد که آن ها مصرف فرهنگی را امری نمادین برای ابراز هویت خود در مقابل دیگران می دانند. زنان برای گذران اوقات فراغت، مصرفی منفعل دارند و مصرف کالاهای فرهنگی زنان در شهر ایلام برمبنای اقتضایی از شرایط زندگی می باشد. این نتایج مفاهیم مهمی را در عرصه مصرف فرهنگی ارائه داده اند که می توان با استفاده از آن ها برنامه هایی آموزشی برای جهت دهی درست مصرف فرهنگی زنان تدوین نمود.
۱۲۱۴.

تحلیل فقهی- حقوقی کودک همسری در پرتو انتقادات وارد بر آن؛ تلاشی برای ارائه پیشنهاد مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 149 - 165

کلید واژه ها: جواز شرعی کودک همسری سوءاستفاده از قانون حقوق کودکان در اسلام حقوق کودک در ایران ازدواج و کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۳ تعداد دانلود : ۵۲۰
کودک همسری امروزه به یکی از دغدغه های فعالان اجتماعی تبدیل شده است. این موضوع از یک سو دارای صبغه تاریخی و شرعی است و از سوی دیگر دارای ابعاد روان شناختی، اجتماعی، تربیتی و پزشکی می باشد. این پژوهش نشان می دهد اگرچه جواز کودک همسری از مسلمات فقهی است با توجه به اینکه می تواند از حیث روانشناختی، اجتماعی، تربیتی و پزشکی آثار بدی بر جسم و روح کودک داشته باشد از جهات گوناگون مورد انتقاد قرار گرفته و از دیرباز قانونگذار ایران درصدد برقراری ممنوعیت یا محدودیت برای آن بوده است؛ اما باید توجه کرد که این انتقادات به حکم شرعی جواز کودک همسری باز نمی گردد؛ بلکه انتقادات بر موارد سوءاستفاده از کودک همسری ناظر است. با توجه به وضعیت اخلاقی و فرهنگی جامعه امروزی و مشاهده موارد متعدد سوءاستفاده از نهاد کودک همسری به نظر می رسد حرکت قانونگذار به سمت نظارت بیش از پیش بر این مسئله کاملاً صحیح است؛ ولی نباید در این راه نیز دچار افراط شد. راه میانه پیشنهادی این است که قانونگذار اصولاً کودک همسری را ممنوع کند ولی به صورت کاملاً استثنایی که مصلحت اقتضا کند، آن را مجاز اعلام کند؛ به علاوه لازم است برای احراز مصلحت و نیز نظارت بر عدم وقوع مقاربت در کودکی تمهیداتی اندیشیده، و برای تخطی از آنها ضمانت اجرا تعیین شود. با این روش، ضمن رعایت شرع مقدس (و در پی آن پذیرش مسئله توسط شورای نگهبان و متشرعان جامعه) می توان به هدف نهایی دست یافت که جلوگیری از سوءاستفاده از کودک همسری است.
۱۲۱۵.

وضعیت «هویت من» تک فرزندان در مقایسه با سه الگو از نوجوانان دارای همشیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 189 - 206

کلید واژه ها: تک فرزندی هویت یابی نوجوانی پایگاه هویت خواهر و برادری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۳۷۹
هویت یابی فرایندی است که علاوه بر ویژگی های شخصیتی افراد، ساختارهای بیرونی متعددی مانند خانواده در شکل گیری آن نقش موثری دارند. هدف این پژوهش بررسی اختلافات میان تک فرزندان و گروه های دارای همشیر (دارای خواهر، دارای برادر و دارای خواهر و برادر) در چهار پایگاه هویت (تحقق یافته، مهلت خواه، زودهنگام و سردرگم) است. روش تحقیق پس رویدادی (علی- مقایسه ای) و از آزمون F تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. جامعه آماری دانش آموزان پسر و دختر مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1397-1396 شهر قم و با نمونه گیری طبقه ای- خوشه ای چند مرحله ای 448 نفر انتخاب شد. همچنین داده ها با مقیاس گسترش یافته سنجش عینی پایگاه هویت من (EOM-EIS) گردآوری شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات هویت تحقق یافته گروه تک فرزندان در مقایسه با هر یک از گروه های دارای همشیر بطور معنادار بالاتر است. از سوی دیگر میانگین نمرات نوجوانان دارای خواهر در هویت سردرگم، نوجوانان دارای برادر در هویت زودهنگام و نوجوانان دارای خواهر و برادر هم در هویت سردرگم و هم هویت زودهنگام از نوجوانان تک فرزند بطور معنادار بالاتر است. نتیجه گیری: بین دو گروه (تک فرزندان و نوجوانان دارای همشیر) از نظر ترکیب متغیر هویت تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نیاز بیشتر نوجوانان تک فرزند به اعتبار اجتماعی و رویارو شدن آنها با انتظارات والدینی، عاملی جهت انتقال زودتر از دوره کودکی به دوره نوجوانی است.
۱۲۱۶.

بررسی فقهی - حقوقی سن ازدواج در حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۸) 9 - 28

کلید واژه ها: سن نکاح نکاح صغیر قابلیت صحی برای نکاح بلوغ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۱ تعداد دانلود : ۳۶۶
اقتضای آزادی های فردی در جامعه آن است که نتوان محدودیت های متعددی را به افراد به ویژه در امور شخصی تحمیل نمود.درعین حال اهمیت خاص عقد نکاح باعث شده است که برای پیشگیری از آسیب های جسمی و روحی به کودکان، تحدید سن نکاح مورد توجه جوامع مختلف قرار گیرد. بررسی مقوله سن نکاح از دیدگاه فقهی نشان می دهد که سن مشخصی برای نکاح تصریح نگردیده است لیکن شرایط خاصی بری انعقاد عقد نکاح قبل از سن بلوغ نظیر رعایت مصلحت طفل، ممنوعیت روابط زناشویی پیش از بلوغ و اعمال حق فسخ نسبت به عقد، معین شده است. توجه به این شرایط می تواند چارچوب قانون گذاری در این حوزه را روشن نماید به گونه ای که با وضعیت فعلی جامعه، کمتر ازدواجی زیر سن بلوغ به مصلحت صغیر به نظر می رسد. در مقررات فعلی حقوق ایران، ازدواج پیش از سن 13 سال برای دختران و 15 سال برای پسران نیازمند رعایت شرایط اذن ولی، رعایت مصلحت و اجازه دادگاه دانسته شده است لیکن ازدواج در هیچ سنی ممنوع اعلام نشده است. ریشه این عدم ممنوعیت را باید در نظرات فقها مبنی بر جواز نکاح صغیر توسط ولی جستجو نمود. درعین حال هم چنان در مقررات نظام حقوقی ایران تعارضاتی مابین سن بلوغ قانونی، سن قابلیت صحی برای ازدواج و سن رشد دیده می شود که نیازمند نگرش جامع قانون گذار در جهت رفع این ابهامات و پرهیز از اصلاح جزئی نگرانه قوانین است
۱۲۱۷.

کارکرد زنان در اقتصاد مقاومتی

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵) 85 - 96

کلید واژه ها: اقتصاد مقاومتی زنان خانواده فرهنگ سازی رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۳
کارکرد زنان در اقتصاد مقاومتی از دلایل مهم و تأثیرگذار بر جامعه و خانواده و به خصوص اقتصاد جامعه و خانواده هستند و توجه به اصول حاکم بر شخصیت زن، خاستگاه و منشأ تمایز بین کارکرد در اقتصاد مقاومتی زن و مرد نیز تفاوت های زیستی، رفتاری و اقتصادی و هم چنین تفاوت های تشریعی سبب می شود که در اندیشه دینی با وجود آنکه اشتغال به عنوان یک حق برای زنان محسوب می گردد، ولی هرگز به عنوان یک تکلیف اقتصادی بر ایشان تحمیل نمی شود. آن ها با ایجاد نگرش های اقتصاد مقاومتی می توانند زمینه ساز خانواده و جامعه سالم و پرطراوت و به دور از بدی ها باشند در این مقاله با استفاده از شیوه اسنادی تلاش داریم، به پیامدهای کنش های اقتصادی، در محقق شدن سبک زندگی اسلامی و نیل به اقتصاد مقاومتی و دگرگونی در خانواده، پرداخته شود که نخست زن و خانواده و جامعه و اقتصاد مقاومتی را تعریف کرده و در ادامه به آثار غیرقابل انکار زنان چه از نگاه مثبت و چه از نگاه منفی موضوع توجه می شود و درنهایت با توجه به یافته ها تلاش می شود که روند تغییرات در آینده با تأکید بر اقتصاد مقاومتی احصاء گردد.
۱۲۱۸.

حکمیت و نهاد داوری در حل تعارض بین زوجین مقایسه تطبیقی در فقه امامیه (با تأکید بر ادله مبتنی بر وحی) و حقوق موضوعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 207 - 233

کلید واژه ها: حکمیّت داوری شقاق نشوز زوجین خانواده حکمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۲۹۷
«حکمیت» شیوه ای خاص از داوری در قرآن کریم است که در موارد اختلاف و نشوز طرفینی زوجین عمل به این راهکار وحیانی می تواند به اصلاح ذات البین منتهی شود. این پژوهش کیفی با روش توصیفی – تحلیلی، از مجموعه ادله کتاب و سنت، حکمیت و داوری مطرح شده در  قرآن کریم را به عنوان یک الگوی اسلامی برای رفع تنازع میان زوجین بررسی کرده و سپس با مقایسه بین این راه حل قرآنی و آنچه بر اساس قانون جدید حمایت خانواده در دادگاه ها در حال اجراست، در صدد نشان دادن عدم انطباق برخی روشهای معمول فعلی با الگوی قرآنی آن بر آمده است. علی رغم تلاش های قابل ستایش قانونگذار در سال های اخیر، همچنان آمار بالای طلاق در جامعه به دلیل عدم بازدارندگی کافی روش های موجود، حاکی از وجود نقایصی در راه کارهای ارائه شده است که بخشی از آن ها به خاطر عدم اجرای صحیح دستورات دین در این عرصه از جمله موضوع حکمیت می باشد که بایستی با تطبیق بیش از پیش شرع و قانون و بکارگیری روش های پیشگیرانه اولیه به موازات اقدامات درمانی در سیر رویه قضایی، برای رفع این اشکالات قدم برداشت.
۱۲۱۹.

تبارشناسی مفهوم حق ازدواج در اعلامیه جهانی حقوق بشر و مقایسه تطبیقی آن با مفاد اعلامیه قاهره در باره حقوق بشر در اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 77 - 96

کلید واژه ها: اعلامیه جهانی حقوق بشر اعلامیه قاهره حق ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۶ تعداد دانلود : ۵۰۰
در میان مباحث حوزه حقوق بشر موضوع حق ازدواج و اجزاء آن بیشترین حساسیت و تفسیرپذیری فرهنگی را دارد. این حقیقت، در جریان تدوین ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر درباره حق ازدواج و خانواده نشان داده شده است. چون موضوع حق ازدواج نخستین بار توسط اعلامیه جهانی حقوق بشر وارد ادبیات بین المللی حقوق بشر شد، بررسی این مسئله حائز اهمیت است که دیدگاه این اعلامیه درباره مفهوم حق ازدواج چیست و تفسیر این دیدگاه بر اساس سیر مذاکرات تدوین ماده 16 چگونه است. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تطبیقی دیدگاه کشورهای اسلامی در جریان مذاکرات اعلامیه و نیز تعریف منعکس شده در اعلامیه قاهره درباره حق ازدواج با آنچه در متن نهایی اعلامیه جهانی حقوق بشر قرار گرفت، انجام شد. بدین منظور منابع مربوطه در بازه زمانی 1945 تا کنون مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که کشورهای اسلامی در اواخر قرن بیستم توانستند در قالب اعلامیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام، دیدگاه مشخصی درباره مسئله حقوق بشر ارائه نمایند. همچنین مشخص شد که هرچند دیدگاه های دینی به آن میزان که طرح شدند به ماده 16 اعلامیه جهانی حقوق بشر راه نیافتند، اما طرح آنها در فضای سازمان ملل متحد، ارزش بررسی دارد. کشورهای اسلامی با تولید اعلامیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام، موضع اعلامیه جهانی حقوق بشر در مورد مفهوم خانواده و ازدواج را اصلاح و به ویژه ماهیت قدسی خانواده را معرفی کردند.
۱۲۲۰.

مطالعه ی مولفه های معنوی ایزدبانوهای «آناهیتا» و «کوبله»

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 73-84

کلید واژه ها: مؤلفه های معنوی ایزدبانو آناهیتا کوبله حاصلخیزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۴۴۳
هدف پژوهش حاضر بررسی کارکردها و دلالت های فرهنگی دو ایزدبانوی مهم از فرهنگ های باستانی ایران و آناطولی، یعنی آناهیتا و کوبله، و بازتاب این مولفه ها در آثار هنری می باشد. جامعه پژوهش حاضر، ایزدبانوهای مهم ایران و آسیای صغیر بود. نمونه مورد بررسی ایزدبانوی مرتبط با ایران باستان، آناهیتا و ایزدبانوی آسیای صغیر، کوبله است. طرح پژوهش توصیفی تحلیلی است و اطلاعات توسط منابع کتابخانه ای و مقالات معتبر جمع آوری شدند. با طبقه بندی مولفه های معنوی هر یک از ایزدبانوها و نحوه ی تجلی آن ها در آثار هنری باستان ایران و آسیای صغیر این نتایج حاصل شد: ایزدبانوی آناهیتا علاوه بر مقام والایی که در میان خدایان عصر خود داشت، الهه ی حاصلخیزی و باروری، الهه ی آب، الهه ی عشق و الهه ی جنگ بود. ایزدبانوی کوبله الهه ی حاصلخیزی و باروری، الهه ی کوهستان، الهه ی حیوانات وحشی و الهه ی نگهبان. آناهیتا شخصیتی مطهرکننده دارد. اما در مورد کوبله تمام نمادها و نحوه تجسم وی از قدرت وی خبر می دهند. الهه ی کوهستان و حیوانات وحشی و نگهبان شهرها، نمی تواند جز قدرت محور مرکزی دیگری داشته باشد. همین طور در تجسم عینی، آناهیتا تاثیراتی از کوبله پذیرفته است. نکته مشترک در نحوه ی بازتاب مولفه ها در آثار هنری نمادگرایی بصری بود. در نقش برجسته ها ی طاق بستان و مجسمه کوبله در موزه آنکارا، برای نشان دادن مولفه ی حاصلخیزی از دو نماد، یعنی آب و انار استفاده شده بود. نکات افتراق اغلب از تفاوت های معنوی ناشی شده، به عبارتی هر چه تلاش بر انعکاس زیبایی و مطهر بودن آناهیتا بود، در مورد کوبله اقتدار وی اهمیت بیشتری داشت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان