مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
پوشش زنان
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه عملکرد خانوادگی در افراد با حجاب برتر، حجاب معمولی و حجاب ضعیف صورت گرفت. طرح پژوهش توصیفی و از نوع علّی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از تمامی دختران و زنان بالای 15 سال کشور که 2868 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس عملکرد خانواده و پرسشنامه جمعیت شناختی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین عملکرد خانواده و نوع حجاب وجود دارد (001/0p
تجربه کنارگذاری فضایی زنان بر حسب نوع پوشش در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی تجربه کنارگذاری فضایی زنان در شهر تهران می پردازد. پس از صورت گرفتن 20 مصاحبه از زنانی با سن 18-50 سال -که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند- و دسترسی به اشباع نظری، گروه های مختلفی از سنخ های پوشش و جایگاه های اجتماعی تحت پوشش قرار گرفتند. سپس داده های به دست آمده با استفاده از روش نظریه مبنایی مقوله بندی شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. مقوله محوری ""تمایل به قبض و بسط فضایی قلمروی هویت"" نام گرفت. تمام زنان اعم از محجبه و شل حجاب، آراسته و نامرتب یا با پوشش های خارج از عرف مدعی داشتن چنین تجربه ای از طرف زنان و مردان دیگر متعلق به سطوح گوناگون سواد و طبقه اجتماعی بودند و با توجه به سن و روحیه و تجربه های قبلی خود راهکارهای متنوعی را در زندگی روزمره به کار می گرفتند که شامل پرهیز از موقعیت یا بی اعتنایی به آن، برقراری گفتگو، مشاجره و مانند آن می شد. با تمام این اوصاف تجربه کنارگذاری به بخش مسلمی از زندگی روزمره بدل می شود که زنان به مرور به آن خو می گیرند.
مروری بر گرافیگ روسری های چاپی با رویگرد نقوش ارنامنتال؛ مورد مطالعاتی: اصفهان
هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی گرافیگ روسری های چاپی با رویکرد نقوش ارنامنتال می باشد. اگر هنر را یکی از عناصر فرهنگ در نظر بگیریم، ارتباط دوسویه ای بین این دو برقرار است؛ یعنی همان طور که هنر از تحولات فرهنگی اثر می پذیرد و با تغییرات جوامع انسانی تغییر می کند از طرفی نیز هنر یک جامعه را هم می توان معرف فرهنگ آن دانست. طراحی گرافیک خلق اثر هنری است که نتیجه آن در جامعه تأثیر اجتماعی را رقم می زند، رسالت اجتماعی آن محسوب می شود در این راستا باید اشاره کرد که طراحی و هنر گرافیک ایران بخشی از کوشش های ذهنی جامعه ی ما است که به دلیل نیاز به تحول و تجدد دچار دگرگونی مثبتی گردید. در این پژوهش نگارنده سعی شده با توجه به اهمیت نقوش در زندگی روزمره بشر به بررسی قدمت نقوش در دوره های گذشته (صفویه) به بومی سازی نقوش هماهنگ با فرهنگ شهرنشینی اصفهان در پوشاک آن ها، چراکه بیشترین برخورد انسان ها با اثر هنری در زندگی شان نقش مایه هایی است که روزمرگی خود را با آن ها سپری می کنند، کمک کند. طبق تحقیقات میدانی انجام شده: در پوشاک زنان اصفهان معاصر بیشترین عنصری که شامل نقوش هستند روسری ها است که اکثر آن ها از نقوش نازیبا و نامفهوم و غیر اصیل و حتی نقوش غیر ایرانی را دارا هستند و این مطلب برای فرهنگی چون اصفهان نابجا است. به گفته ارسطو زیبایی دست آورد هماهنگی – تناسب و سازواری اجزاء در یک سامانه است و چنانچه همه این اجرا در وحدت با یکدیگر باشند و از سوی دیگر از عالم طبیعت بهره برده باشند در این صورت آنچه درک می گردد زیباست. چنانچه به واسطه ی ابزار شناختی همچون حواس سبب می گردد اثر نوعی لذت و نشاط برای انسان ایجاد نماید؛ و این همان هدف نگارنده در طراحی گرافیک ارنامنتال در روسری ها است و ایجاد بازخورد مثبت برای جامعه.
سابقه وساختار پوشش زنان از دوران ایران باستان تا اسلام
منبع:
زن و فرهنگ سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۳
71-84
حوزه های تخصصی:
این مقاله به معرفی وضعیَت پوشش و سیر تحول این جریان ازدوره باستان تا دوره اسلام پرداخته بود. با بررسی متون دینی اعم از تورات،انجیل و بررسی قوانین مدنی درجوامع قبل از اسلام مانند ایران و... که تابع متون مقدس بوده اند ومطالعه پیرامون تاریخ وساختار پوشش در این ادوار وادیان می رساند که پوشش یک فضیلت اخلاقی و انسانی در تمدنهای بشری به حساب می آمده و افرادجامعه خود را مُقیَد به آن می دانسته و انحراف از آن به نوعی مقابله با ارزشهای تثبیت شده بوده که مؤاخذه و مجازات به همراه داشته است. پس پوشش در گذر زمان تغییر شکل بنیادی واصولی نداشته جز تفاوتی اندک آن هم در شکل پوشش که به فرهنگ وعرف ومقتضیَات زمان وشرایط هر دوره ای برمی گردد.
بررسی حضور اجتماعی زنان و سیرتحول پوشش در نگاره های عصر صفوی
منبع:
زن و فرهنگ سال پنجم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸
81-102
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی و استفاده از منابع مکتوب تاریخی و مقایسه تطبیقی با نگاره های عصر صفوی، به نقش وجایگاه اجتماعی زنان در عصر صفوی با تاکید بر سیر تحول پوشش آنان پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پوشش زنان عصر صفوی، بخشی از هویت طبقه اجتماعی متعلق به آن محسوب می شده است که بر اساس سلایق شاه در قالب یک هنجار تعریف شده بر پوشش زنان دربار اعمال می شد. این در حالی است که زنان دیگر طبقات جامعه، براساس آموزه های دینی و باورهای قومی از پوشش های گوناگون استفاده می کردند و به نسبت زنان دربار از آزادی عمل در انتخاب پوشش برخوردار بودند.
تحلیل سیاست های فرهنگی پوشش زنان
منبع:
زن و فرهنگ سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۲
93-109
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل سیاستگذاری های فرهنگی دولت در حوزه پوشش زنان و دختران جامعه بود. بدین منظور با روش کیفی اسناد، مصوبات و متون اصلی سیاست فرهنگی سه منبع سیاست گذار در زمینه پوشش زنان یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و معاونت امور زنان وخانواده نهاد ریاست جمهوری گردآوری و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد رویکرد قوانین مرتبط با پوشش زنان از مجازات و برخورد خشن متخلفان در اوایل انقلاب، به فرهنگ سازی و برخورد نرم تغییرکرده است و به توسعه فعالیت های فرهنگی، آموزشی و تبلیغی توجه بیشتری شده است. اما اغلب سیاست های تدوین شده بعد از انقلاب توسط دستگاه های ذیربط در عمل با موفقیت چندانی مواجه نشده و با وجود این که دولت از تمام ظرفیتهای تشویقی و تنبیهی موجود برای تحقق این سیاست ها استفاده کرده؛ اما به طور موثری به اندازه کافی موفق نبوده است و عواملی مانند فقدان تعریف جامع از پوشش و حجاب در قوانین و برداشت های متفاوت درخصوص نوع پوشش در جامعه، کل گویی، ابهام واعمال سلیقه ای در اجرای سیاست های حوزه پوشش زنان، ناهماهنگی های ساختاری، توجه کم به سیاست های فرهنگی و عدم هماهنگی سیاست ها و مصوبات قانونی با شرایط جامعه و فقدان نظارت مناسب، از عوامل عدم موفقیت سیاستگذاری در حوزه پوشش زنان است.
بررسی ترجمه آیه 59 سوره احزاب از نظر مترجمان
منبع:
قانون یار دوره چهارم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶
141-172
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر یکی از مباحث پر چالش و بحث برانگیز اجتماعی، مسئله حجاب و نوع پوشش زنان در جامعه است و از جمله مهم ترین منابع برای بررسی پیرامون این موضوع، مراجعه به آیات قرآن کریم و به ویژه آیه 59 سوره احزاب می باشد که مورد مناقشه میان قران پژوهان، مترجمان و اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. در این نوشتار به منظور دستیابی به بهترین ترجمه، ضمن بررسی پیرامون ریشه لغوی لغات اساسی آیه مانند جلباب، یدنین و یعرفن و بررسی ارتباط واژگان آیه با یکدیگر و همچنین تحلیل دیدگاه های تعدادی از مترجمین به اسامی آیتی، قمشه ای، انصاریان، پورجوادی، فولادوند، مشکینی، صفوی به این نتیجه دست یافتیم که هرچند معانی مختلفی مانند چادر، روسری، مقنعه و پیراهن برای جلباب ذکر شده است ولی آیه مذکور در مقام تعیین مصداق برای جلباب نبوده است و مطلق پوشش را شامل می شود. فلذا در بین مترجمین این پژوهش، فولادوند صحیح ترین ترجمه را برای این واژه بکار برده است. همچنین با بررسی شان نزول های مختلف آیه مشحص شد منظور از یعرفن شناحته شدن زنان آزاد از کنیز نیست بلکه منظور شناخته شدن زنان عفیف از سایر زنان است فلذا با عنایت به ارتباط قسمت اول و دوم آیه نتیجه گرفته شد که نوع پوشش و نزدیک کردن آن به بدن باید بگونه ای باشد که سبب شناخته شدن زنان عفیف از غیر عفیف باشد. بنابراین در بین مترجمین قمشه ای، انصاریان، صفوی و مشکینی نزدیکترین و دقیق ترین ترجمه را نسبت به این قسمت از آیه و واژه یعرفن ارایه کرده اند.
عوامل مؤثر بر مزاحمت جنسی زنان در شهر خرم آباد
منبع:
رهیافت پیشگیری از جرم دوره اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴
51 - 72
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: مزاحمت جنسی و ارزش ندادن به شخصیت زن نه تنها سبب منزوی شدن آنها می شود بلکه باعث انفعال نیمی از افراد جامعه می شود و با وجود چنین معضلی در جامعه هرگز نخواهیم توانست به برابری، توسعه و صلح واقعی دسترسی پیدا کنیم. هدف این پژوهش بررسی عوامل و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مزاحمت جنسی زنان شهر خرم آباد است.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع پژوهش توصیفی تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه زنان 15 تا 50 سال شهر خرم آباد است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 373 نفر برآورد شد و روش نمونه گیری، تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود و از آزمون نیکویی برازش ساختار نظری، آزمون اعتبار سازه ای، آزمون تی تست مستقل و ضریب رگرسیون برای تحلیل داده ها استفاده شد.
یافته ها: نتایج آزمون تی تست مستقل نشان داد بین میزان مزاحمت جنسی زنان برحسب نوع پوشش تفاوت معنا داری در سطح 95 درصد اطمینان وجود دارد. نتایج معادله ساختاری نشان داد طبقه اجتماعی، حمایت اجتماعی، پایگاه اجتماعی، میزان مذهبی بودن، سن و سبک زندگی زنان بر مزاحمت جنسی آنها تأثیر معکوس و معناداری دارد.
نتایج: مشارکت اجتماعی و شبکه های اجتماعی زنان بر مزاحمت جنسی آنها تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج مدل نهایی پژوهش نشان داد حمایت اجتماعی با اثر مستقیم (323/0-) بیشترین مقدار واریانس مزاحمت جنسی را تبیین می کند.
عوامل مؤثر بر آسیب پذیری اجتماعی در نواحی پیراشهری
منبع:
رهیافت پیشگیری از جرم دوره اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴
109 - 126
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: مزاحمت جنسی و ارزش ندادن به شخصیت زن نه تنها سبب منزوی شدن آنها می شود بلکه باعث انفعال نیمی از افراد جامعه می شود و با وجود چنین معضلی در جامعه هرگز نخواهیم توانست به برابری، توسعه و صلح واقعی دسترسی پیدا کنیم. هدف این پژوهش بررسی عوامل و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مزاحمت جنسی زنان شهر خرم آباد است.
روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع پژوهش توصیفی تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه زنان 15 تا 50 سال شهر خرم آباد است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 373 نفر برآورد شد و روش نمونه گیری، تصادفی ساده بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود و از آزمون نیکویی برازش ساختار نظری، آزمون اعتبار سازه ای، آزمون تی تست مستقل و ضریب رگرسیون برای تحلیل داده ها استفاده شد.
یافته ها: نتایج آزمون تی تست مستقل نشان داد بین میزان مزاحمت جنسی زنان برحسب نوع پوشش تفاوت معنا داری در سطح 95 درصد اطمینان وجود دارد. نتایج معادله ساختاری نشان داد طبقه اجتماعی، حمایت اجتماعی، پایگاه اجتماعی، میزان مذهبی بودن، سن و سبک زندگی زنان بر مزاحمت جنسی آنها تأثیر معکوس و معناداری دارد.
نتایج: مشارکت اجتماعی و شبکه های اجتماعی زنان بر مزاحمت جنسی آنها تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج مدل نهایی پژوهش نشان داد حمایت اجتماعی با اثر مستقیم (323/0-) بیشترین مقدار واریانس مزاحمت جنسی را تبیین می کند.
شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی مؤثر در حجاب و پوشش زنان براساس قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سبک زندگی اسلامی در قرآن و حدیث متغیرهایی دارد که آشنایی با آنها برای جهت استحکام خانواده ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی مؤثر در حجاب و پوشش اسلامی زنان به روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد. داده های کیفی براساس متغیرها و پیشران های تأثیرگذار و با استفاده از پرسش نامه پاسخ باز و مصاحبه جمع آوری شد و و داده های کمی به صورت عددی و با وزن دهی پرسش نامه های دلفی به دست آمد. پس از جمع آوری داده های کیفی و شناسایی متغیرها در چارچوب مدل دلفی، تعداد 10 پرسش نامه تهیه و بین خبرگان علوم قرآنی توزیع و اطلاعات کمی جمع آوری گردید. تحلیل ساختاری داده ها با استفاده از نرم افزار میک مک انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهای ازدواج ساده و پایدار، پذیرش عرف مطابق با شرع، اعتقاد به اصل تسکین، اعتقاد به اصل مودت، الگوسازی از شخصیت های نمونه اسلام، امنیت و مصونیت، خانواده مستحکم و سالم، توحیدمحوری و اعتقادات دینی از مهمترین متغیرهای سبک زندگی اسلامی مؤثر بر حجاب زنان است.
مطالعه تطبیقی پوشش زنان در سفرنامه ها و نگاره های دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش هنر سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۳
۱۲۳-۱۰۹
حوزه های تخصصی:
یکی از حوادث تاریخی که در دوره صفویه نمود بیشتری داشت و تأثیر بسیاری بر پوشاک صفویه گذاشت ورود اروپائیان به ایران بود که با نوشتن سفرنامهها ، بخشی از تاریخ مکتوب صفویه را رقم زدند . برای بررسی پوشش زنان صفویه ، علاوه بر سفرنامهها ، از نقاشی ها آن دوران نیز میتوان استفاده کرد. در این مقاله سعی شده با مطالعه تطبیقی به چگونگی انعکاس مطالب و تصاویر پوشش زنان صفویه در سفرنامهها و نگارههای دوره صفویه پرداخته شود . به همین منظور مهم ترین سفرنامههای نوشته شده در دورهصفویهدر مورد پوشش زنان مورد مطالعه قرارگرفته و مطالب آن با نگارههای دورهی صفویه به صورت تطبیقی بررسی شده است ، این مقاله از نوع نظری میباشد و با روش تطبیقی و با بهرهگیری از منابع کتابخانه ای و بررسی مطالب سفرنامه ها و نگاره ها درصدد پاسخگویی به این پرسشها میباشد : به چه صورت پوشش زنان دوره صفویه در سفرنامهها و نگارههای این دوران انعکاس یافته و تا چه حد بر یکدیگر منطبق است؟ برای بررسی پوشش زنان دوره صفویه چرا سفرنامهها به همراه نگارهها باید مورد استفاده قرار گیرد؟ از دلایل استفاده از سفرنامهها به همراه نگارهها ، کمبود تنپوشهای زنان به دلایلی مانند فرسوده شدن ابریشم ها و پنبههای بکار رفته در آن ها ، تغییر و تحول در پوشش زنان به دلیل ورود فرهنگ غربی و غیره میباشد . دستاوردهای پژوهش بیانگر آن است که مطالب سفرنامهها در برخی موارد به دلایلی مانند تغییر و تحول پوشاک صفویه قابل اطمینان نیستند ؛ مثلاً قبای بانوان در تصاویر سفرنامهها تا ساق پای آن ها میرسید ، اما در برخی از نگارهها میبینیم که قبا بسیار کوتاه تر شده و تا بالای زانو رسیده است . چنین اتفاقی در طراحی کفشهای راحتی زنان نیز افتاده است ، به همین دلیل مطالب سفرنامهها به تنهایی برای بررسی پوشش زنان صفویه کافی نیستند ، بلکه در کنار نگارهها میتوانند اسنادی معتبر تلقی شوند.
بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان
منبع:
زن و فرهنگ سال سیزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۱
87-97
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بازشناسی مفهوم مد و طراحی لباس اسلامی در پوشش زنان بود. جامعه پژوهش شامل کلیه مجموعه های طراحی لباس می باشد. نمونه پژوهش لباس و پوشش اسلامی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. گرد آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد، چهار اصطلاح پوشش مختلف به نام های حجاب، مد عفیفانه، لباس های قومی-محلی و لباس های غیر اسلامی با نقوش اسلامی در بین طراحی هایی که با مد اسلامی ارتباط دارند شناسایی شدند. طراحان فعلی لباس هنوز موفق به ساختن یک «مد اسلامی جهانی» که متمایز از مد غربی باشد و حتی مستقیماً با آن مخالفت کند نشده اند. تصویر ذهنی طراحان از مد اسلامی، بیشتر بر شاخصه های زیبایی شناختی مد استوار است تا رعایت شرعی حجاب و همچنین مد اسلامی هنوز تابعی از سیستم غربی پنداشته می شود و نتوانسته هویت مستقل خویش را بیابد. مداسلامی دارای ماهیتی واقعی است و برای مؤثر بودن، نیازمند بازتعریف و تدوین چارچوب های مشخص طراحی است. می توان چنین تحلیل کرد که سبک مد اسلامی موجود، هنوز هویت کاملاً مستقل به عنوان مد جهانی را نیافته است. مصرف کنندگان مسلمان خود نیز قابل جمع در یک دسته بندی واحدنیستند. سبک های خاص لباس ازنظر زیبایی شناسی فرهنگی، اقتصاد، الگوهای تجاری، آرمان ها و نحوه نمایش یا بیان ایمان، شکل گرفته است. درنتیجه می توان گفت که به تعداد شکل های حجاب، پوشش های متفاوتی از طراحی لباس اسلامی وجود دارد. مد اسلامی دارای سبک طراحی خاصی است و دارای ماهیت واقعی است، اما لازم است در طراحی و سایر فرآیندهای این صنعت تغییراتی ایجاد شود و تعاریف آن به روزرسانی و اجرا گردد.
آسیب شناسی «پوشش بانوان مبلغ دینی» با رویکرد اخلاق تبلیغ دین(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۰)
189 - 223
حوزه های تخصصی:
جمعیت رو به افزایش زنان مبلغ و گستردگی موضوعات مربوط به زنان، در فضای علمی و فرهنگی جامعه و تأثیر گذاری مستقیم مبلغان زن بر اعضای خانواده، توجه ویژه به امر تبلیغ زنان و لزوم ارتقا بخشی فعالیت آنان را می طلبد. هدف این پژوهش ارتقای تبلیغ دینی بانوان، با شناسایی آسیب ها و ارائه راهکار،با رویکرد اخلاق تبلیغ دین، از میان ارکان تبلیغ دینی (مبلغ، پیام و مخاطب)، «مبلغ» می باشد و از میان امور متعدد مربوط به مبلغ، «پوشش مبلغ» انتخاب و این پرسش مطرح شده است که «چه مواردی در زمینه پوشش بانوان مبلغ، به اخلاق تبلیغ دینی آنان، آسیب می رساند و ریشه های این آسیب ها کدام است؟ روش این مقاله، توصیفی – تحلیلی است. داده ها با روش مصاحبه به دست آمده و با تکنیک تحلیل مضمون، تحلیل شده است. یافته ها می ر ساند: مضامین برندپوشی، ناآراسته پوشی و غیرمتعارف پوشی، ناظر به گونه هایی از پوشش بانوان مبلغ است که همگی نامناسب تلقی می شوند و علت انتخاب این پوشش ها، عدم شناخت پوشش مناسب، ناتوانی در انتخاب پوشش مناسب و نابسندگی نظام تربیتی حوزویان است؛ ثانیاً مضامین شیک پوشی و فرم پوشی ناظر به دو گونه پوشش مطلوب، اما چالش برانگیزی است که بی توجهی به روایت ها دال بر شیک پوشی، افراط و تفریط در شیک پوشی، بافت منطقه تبلیغی، سطح معیشتی مبلغان و خلط مصداقی پوشش شیک و نامتعارف، موجب این چالش شده و باید مورد ملاحظه قرار بگیرد.
گونه شناسی پوشش زنان دوره سامانی و میزان تاثیرپذیری آن از اسلام با توجه به پیشینه تمدنی آن
حوزه های تخصصی:
پوشش زنان ایرانی با وجود تفاوت های اقلیمی در طی زمان ها و تحولات اجتماعی و حکومتی، از پشتوانه و زمینه های اخلاقی، دینی و اجتماعی برخوردار بوده است. متاسفانه در خصوص تغییر، تحول و روند شکل ظاهری لباس در سلسله های بزرگی از جمله سامانیان که پس از اسلام در این کشور حکمرانی کرده اند، به اندازه دوران باستان تحقیقی صورت نگرفته و کمتر پژوهشی را می توان یافت که صرفا منوط به وضع پوشش زنان در این دوران تاریخی باشد. لذا پرسش حاضر این است که روند شکل ظاهری لباس زنان در سلسله های بزرگی از قبیل سامانیان چگونه بوده است؟ سامانیان به عنوان یک نظام قدرتمند توانستند یکپارچگی، وحدت ملی و فرهنگی خاصی در بین ایرانیان به وجود آورند و به شیوه هایی مدبرانه حکومت کنند و بزرگترین رنسانس فرهنگی و اجتماعی را پس از اسلام در ایران به وجود آورند. این مقاله سیر تحول لباس زنان دردوره سامانی و تاثیراتی که از اسلام پذیرفتن را با توجه به نقاشی ها، عکس ها، کتب و منابع معتبر بررسی می کند و از نوع مطالعات تاریخی می باشد که به سبک توصیفی، تحلیلی و کتابخانه ای صورت گرفته است. در نهایت، یافته های پژوهش نشان می دهد با ورود اسلام به ایران حجاب وارد این کشور نشده است و بانوان ایرانی از دوران باستان انواع گوناگون حجاب داشته اند.
تحلیل انتقادی دیدگاه برخی از مفسران در تفسیرآیه53 سوره احزاب بر پوشش زنان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۶
41 - 62
حوزه های تخصصی:
حجاب و پوشش، از مسلمات دین اسلام و فرایندی منطبق بر فطرت توحیدی است که خدای والا در پرتو آیات قرآن بر آن تأکید کرده است. مسئله اصلی در این پژوهش، بررسی و نقد دیدگاه برخی از مفسران در تفسیر واژه «حجاب» در آیه 53 سوره احزاب بر پوشش زنان و کیفیت آن با روش گردآوری داده های کتابخانه ای و روش پردازش توصیفی تحلیلی است. براساس یافته های تحقیق، مفسران دیدگاه های مختلفی در تفسیر این آیه دارند. نظیر اختصاص دلالت آن بر پوشش همسران پیامبر| و در نتیجه، منزل گزینی آنان؛ دلالت آیه بر پوشش کامل بانوان مسلمان و در نتیجه، پوشش همه اندام بدن از جمله وجه و کفین که هر دوی این دیدگاه مورد نقد قرار می گیرد. بر پایه دیدگاه برگزیده، آیه پیش روی، اوّلاً اختصاص به مواجهه با زنان رسول خدا| ندارد؛ ثانیاً در مقام بیان پوشش خانه هاست نه پوشش بانوان که با ادلّه درون متنی و برون متنی قابل اثبات است. دلالت سیاق آیات قبل و بعد بر آداب ورود به خانه پیامبر| دلالت تعلیلِ ذیلِ آیه بر پرهیز از اختلاط زنان و مردان، همنشینی واژه «حجاب» با واژه «متاع» و «وراء» از جمله ادله درون متنی و هماهنگی کاربست واژه حجاب در قرآن بر پرده و تصریح روایت انس بن مالک به پرده افکنی، دلالت شأن نزول آیه 53 بر پوشش خانه ها و هماهنگی سبک معماری منازل عصر پیامبر| با معنای پرده، از جمله ادلّه برون متنی هستند.