طراحی الگوی تحلیل محیط متخاصم مبتنی بر اندیشه راهبردی شهید حسن باقری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
راهبردنگاران نوع جدیدی از محیط، به نام محیط متخاصم را شناسایی کرده اند که از مختصات آن می توان به رقابت شدید، شرایط سخت و طاقت فرسا و کمبود فرصت های قابل بهره برداری اشاره کرد. همچنین باتوجه به ظرفیت ایجاد طرحی بومی برای تحلیل محیط متخاصم ذیل مدیریت راهبردی با استفاده از تجربه غنی و منحصربه فرد دفاع مقدس و الگوی فرماندهان شهید در اداره آن که منبعث از فرهنگ ایرانی اسلامی بوده است، در این پژوهش سعی شده که مبتنی بر اندیشه راهبردی شهید حسن باقری الگویی برای تحلیل محیط متخاصم ایجاد شود. در این راستا، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی، کتاب های «ملاقات در فکه»، «روزنوشت: یادداشت های روزانه شهید حسن باقری» و «یادداشت ها: مجموعه یادداشت های شهید حسن باقری» مبنای گردآوری داده و روش تحلیل مضمون، برای تحلیل داده ها انتخاب گردید که در نتیجه چهار مضمون اصلی ذیل به همراه مضامین فرعی مربوط به هرکدام استخراج شدند: 1- «تجسم» با مضامین فرعی «کادرسازی»، «سازماندهی»، «تفکیک اطلاعات (دشمن - خودی - زمین)»، «مستندسازی»؛ 2- «خلق»، با مضامین فرعی «تطبیق اطلاعات روی نقشه»، «کمیته راهبری (اتاق جنگ یا گلف)»، «تجزیه وتحلیل یکپارچه اطلاعات»، «تحلیل منحنی شدت و ضعف رقابت»، «نقاط شکننده رقابت»؛ 3- «پافشاری و استمرار» با مضامین فرعی «ارائه طرح راهبردی»، «تصمیم سازی راهبردی در سطوح مختلف» و «جاری سازی راهبرد در سازمان»؛ 4- و در نهایت «زمینه سازمانی» با مضامین فرعی «تزریق چشم انداز»، «تحلیل سطوح رقابت»، «هواداری ها و انتظارات»، «اتحادهای استراتژیک و همکاری ها» و «قابلیت تبدیل نیرو به دیده بان و تحلیل گر». سپس این مضامین در قالب الگویی سه لایه ای شامل لایه روبنایی (الگوی تحلیل محیط متخاصم)، لایه میانی (زمینه سازمانی) و لایه زیربنایی (بستر محیط متخاصم) سازماندهی شدند که به عنوان الگوی پیشنهادی پژوهش برای تحلیل محیط متخاصم ارائه شده است.