ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۸۸۱ تا ۵٬۹۰۰ مورد از کل ۷۶٬۰۳۳ مورد.
۵۸۸۱.

طبقه بندی دین پایه علوم مبتنی بر روایت «إنما العلم ثلاثة: آیة محکمة، فریضة عادلة، سنة قائمة»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طبقه بندی علوم العلم ثلاثه آیة محکمة فریضة عادلة سنة قائمة

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۵۱
تنظیم مدلی برای ارزیابی و بهینه سازی وضعیت فعلی علوم، راهی است که برای رفع نیازمندی ها و معضلات جوامع بشری و مشکلات کنونی کشور باید پیموده شود و از آنجا که هر طبقه بندی، اساسی نظری و بنیانی فلسفی دارد؛ لذا بر مبنای نظری مکتبی معین شکل گرفته است. بنابراین ضرورت پی ریزی طرحی مبتنی بر اندیشه دینی امری مسلم و آشکار می شود؛ چراکه طبقه بندی غربیان اهداف غایی تمدن دینی را تأمین نمی کند و تکیه بر طرح های قدیمی نیز از آنجا که پیش از هر چیز، تابع رویه و روش فکری عالمان و انعکاسی از نوع نگرش و جهان شناسی آنانند؛ و گاه تابع موقعیت تاریخی علوم، حوادث اجتماعی و فرهنگی و ... مشکل گشا نیستند. از اینرو ما قصد داریم در این مختصر به طرح ریزی طبقه بندی ای مبتنی بر روایات دینی بپردازیم. در این زمینه یک روایت از اهمیت ویژه و نیز شهرت بسیاری در بین فریقین برخوردار است و تفاسیر متعددی نیز از آن ارائه شده است. علارغم اینکه جمهور -با صرف نظر از اختلاف بسیارشان در تفسیر این روایت- مراد آن را حصر علوم اسلامی می دانند، اما امام خمینی آن را به علوم غیردینی نیز تعمیم می دهند؛ که در این مختصر به تبیین و بررسی رویکرد ایشان پرداخته می شود.
۵۸۸۴.

کانت و سکولاریسم اخلاقی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق اخلاق سکولاریستی کانت نقد عقل عملی خودمختاری ارادة انسانیت قانون طبیعت کشور غایات قانون کلی اخلاقی خدا و اخلاق دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸۵
این نوشتار بر آن است تا به نقد اخلاقی سکولاریستی «ایمانوئل کانت» بپردازد. اخلاق کانت یک اخلاق وظیفه‌‌گرایانة سکولاریستی است که براساس آن، وظیفه و تکلیف اخلاقی را عقل عملی آدمی، بدون استعانت از دین مشخص می‌کند. او در‌این‌باره پنج صورت‌بندی ارائه می‌دهد که اگر دستورالعملی بتواند در قالب این پنج صورت‌بندی درآید، اخلاقی و درغیراین‌صورت، غیراخلاقی خواهد بود آن‌ها عبارتنداز: 1. صورت‌بندی قانون کلی. 2. صورت‌بندی قانون طبیعت. 3. صورت‌بندی غایت فی‌نفسه بودن انسان. 4. صورت‌بندی خود مختاری اراده. 5. صورت‌بندی کشور غایات. این پنج صورت‌بندی به‌شکل مختصر مورد نقد و بررسی قرار گرفته‌اند. در پایان به این نتیجه رسیده‌ایم که هیچ کدام از این صورت‌بندی‌ها را نمی‌توان معیار درستی برای اخلاقی‌بودن قرار داد.
۵۸۸۵.

جای خالی فقه الاخلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸۹
فهم روشمند اخلاق از منابع و مآخذ معتبر دینی، از جمله ضرورت‌های حوزه دانش‌های اسلامی است چرا که انتساب دانش اخلاق به اسلام، اقتضای آن دارد که این دانش برگرفته از اسلام باشد و بدیهی است که اخذ هر دانشی از دین در گام نخست، محتاج روش و منطق اتخاذ است. این مقال بر آن است تا با طرح، توضیح و تفصیل این پرسش، گامی در مسیر پاسخ به آن بردارد، باشد که در پیدایش فقه الاخلاق مؤثر افتد.
۵۸۸۶.

معناشناسی واژه "مبین" درسوره یس از منظر تفسیر المیزان

کلیدواژه‌ها: معناشناسی مبین سوره یس المیزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹۸ تعداد دانلود : ۹۶۸
معناشناسی الفاظ در قرآن کریم یکی از مهّم ترین پایه های تفسیر آن می باشد؛ این ارتباط بر این مطلب تأکید دارد که تفسیر قرآن دارای قواعدی است که دلالت بر تبیین معنایی هر واژه از طریق جایگاه و نوع نقش آن با توجّه به قرائن دارد. اهمیّت این بحث زمانی روشن می شود که به این نکته توجّه داشته باشیم که هر لفظی محدود به معنای وضعی خود نمی شود بلکه در پی قرائن موجود بر معنایی خارج از لفظ نیز ظهور می یابد. این تحقیق درصدد پاسخگویی به این مسئله است که تکرار معناشناسانه وصف "مبین" در سوره یس، از دیدگاه تفسیر "المیزان" چگونه مطرح شده است؟ بررسی تحلیلی- توصیفی این مسئله گویای آن است که، واژه "مبین" در سوره یس، افزون بر معنای اصلیِ مُبَیّن، یعنی قابل فهم و درک، و یا معانی و مقاصد روشن گوینده، در معنای فرعیِ "لوح محفوظ" نیز به کار رفته است. واژگان کلیدی: معناشناسی، مبین، سوره یس، المیزان
۵۸۸۷.

ماهیت مهر و نقد مهریه های سنگین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عوض بضع مهرالسنه وثیقة نکاح جریمة طلاق صفت فعل

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق خصوصی حقوق مدنی خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده فقه خانواده مهریه، طلاق و عده
تعداد بازدید : ۳۷۸۴
"مَهر" یا "مَهریه" در آغاز بهای فروش زن به شوهر به شمار می¬رفت. با ظهور ادیان الهی و تدوین قوانین، مَهر تغییر یافته و به صورت هدیه یا عطیّه درآمده است. در عُرف کنونی ایران، مفهوم اسلامی مَهریه برای دختران کاملاً متحول شده و دیگر، مَهر، هدیه محسوب نمی¬¬شود, بلکه وثیقة نکاح و جریمة طلاق است. از نظر شرع و قانون, لازم است زوج دین خود را از بابت مَهر در حق زوجة خود ادا کند. لیکن, به دلیل هنگفت¬بودن آن، هرگز قادر به تأدیه آن نیست یا اصلاً هنگام عقد، قصد پرداخت ندارد و اگر استثنائاً توان پرداخت مَهر سنگین را داشته باشد به نحوی از زیر بار آن شانه خالی می¬کند. در نتیجه, در صورت انحلال نکاح, هیچ¬گونه تضمینی برای زندگی زن وجود ندارد و قانون و اجتماع از آن حمایت نمی¬کند. بررسی حقوقی ـ اجتماعی مَهریه و پیشنهاد تثبیت مهریه شرعی و راه حل تضمین زندگی زن بعد از طلاق از لحاظ حقوقی حائز اهمیت است.
۵۸۹۱.

مبنا و قلمرو خسارت مازاد بر دیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیه خسارت مسئولیت مدنی خسارت زائد بر دیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸۳ تعداد دانلود : ۱۶۱۹
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و اهتمام مسئولین نظام به قانونیت بخشیدن به نهادهای حقوق اسلامی، مسائلی مطرح شد که در فقه سابقه طرح نداشت. فقیهان معاصر برای پاسخ گویی به این مسائل، تلاش وافری به خرج داده و پاسخهایی فرا روی قانون گذار و دستگاه قضایی کشور نهادند. این پاسخها در همه موارد یکسان نبوده و احیاناً اختلاف نظر فقهی مشاهده می شود. از جمله مسائل یاد شده مساله «خسارت مازاد بر دیه» است که هر چند تاکنون بحثهایی درباره آن انجام یافته و استفتائاتی نیز صورت گرفته است، ولی هنوز برخی از جوانب آن تاریک مانده و نیازمند کنکاش بیشتر از سوی محققان این عرصه است. پژوهش حاضر به مبنا و قلمرو خسارت زائد بر مقدار دیه پرداخته و در آن علاوه بر ماهیت حقوقی دیه، دیدگاههای مختلف درباره موضوع را مورد بررسی قرار داده و مصادیق گوناگون خسارت زائد بر دیه را از نظر فقهی و حقوقی ارزیابی کرده است.
۵۸۹۶.

حقوق اقلیت ها در حکومت نبوى(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: آزادى عدالت اجتماعى سیره نبوى حکومت نبوى حقوق اقلیت‏ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸۱
یکى از اهداف بزرگ انبیاى الهى و به ویژه پیامبر گرامى اسلام‏صلى الله علیه وآله احقاق حق و برپایى عدالت بوده است. اسلام در راستاى‏کرامت انسانى و عدالت اجتماعى براى تمامى افراد، اعم از مسلمان و غیر مسلمان، حقوقى قائل است. این حقوق به طور متقابل در ارتباطات افراد با یکدیگر و با حکومت جارى است. سیره پیامبرصلى الله علیه وآله به ویژه در مدینه و با تشکیل حکومت نشان دهنده آن است که حتى در صورت غلبه بر دشمن و پیروى اکثریت جامعه از ایشان، باز هم حقوق اقلیت غیر مسلمان را به رسمیت شناخته و به پیروان خویش با تأکید و جدیت رعایت حقوق اقلیت را توصیه مى‏کردند و تاریخ نشان مى‏دهد که گروه‏هاى اقلیت آزادانه در جامعه زندگى کرده و نه تنها بر پذیرش دین جدید الزام نمى‏شدند که گاه مباحثات اعتقادى نیز در حضور مسلمانان با پیامبر داشته و با انگیزه به چالش کشیدن پیامبرصلى الله علیه وآله با ایشان احتجاج مى‏کردند. در این مقاله برآنیم تا پس از بررسى مبانى و اصول رفتارى پیامبر در حکومت، به ویژه اصولى که در ارتباط با حقوق اقلیت‏ها در عرصه‏هاى مختلف است، به بررسى حقوق اقلیت‏ها در آن عرصه‏ها بپردازیم. بدیهى است که رفتار فردى ایشان با افراد و گروه‏ها نیز به عنوان حاکم کشور اسلامى مى‏تواند در این امر از اهمیت خاصى برخوردار باشد.
۵۸۹۷.

تربیت ولایی؛ اصلیترین مبنای تربیت دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: ولایت تربیت دینی تربیت مبانی دینی تربیت ولایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷۹ تعداد دانلود : ۱۶۰۷
یکی از بزرگ ترین موانع موجود در تربیت دینی، ناآشنایی متولّیان تربیتی، با مبانی اصیل دینی، و ارائه آن به صورت «کما هو حقه» است. مهم ترین مسئله، امر «ولایت» است؛ حقیقت و اساس دین و طریق جریان آن ولایت میباشد، اما هنوز این مسئله به منزلة اصلیترین مبنا در دین، در میان نخبگان علمی و تربیتی، به ظهور نیافته است. بنابراین، پرداختن به هرگونه تربیت دینی و الهی، جز با شناخت حقیقت ولایت، امکان پذیر نیست! بر این اساس، در این مقاله ابتدا مفاهیم تربیت از دیدگاه های مختلف مطرح، و مباحث ولایت، تربیت ولایی و مبانی اصولی این نوع تربیت، ارائه و آن گاه آثار این تربیت در زندگی انسان تبیین میشود. روش مورد استفاده در انجام این پژوهش، تحلیل اِسنادی است که بر اساس آن همة منابع نوشتاری و غیرنوشتاری مربوط به موضوع شناسایی، و با انجام نمونه گیری هدف مند، داده های لازم از طریق فرم های فیش برداری گردآوری میشوند. داده های گردآوری شده با استفاده از شیوه های کیفی طبقه بندی و تحلیل شده است. و نتیجه گیری لازم به عمل خواهد آمد.
۵۹۰۰.

تفسیر تطبیقی آیه «لا یمسّه إلاَّ المطهَّرون»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه تطهیر لوح محفوظ آیه مس کتاب مکنون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷۸ تعداد دانلود : ۵۹۸
قرآن کریم دارای ظاهر و باطنی است. این ویژگی یکی از علل جاودانی قرآن است و موجب خارج شدن فهم حقیقت و اسرار کامل آن از دسترس عموم شده است. یکی از آیات دال بر این حقیقت آیات 79 77 واقعه است که به آیه مسّ نامبردار است. بررسی منابع تفسیری فریقین نشان دهنده ارتباط وثیق آیه مس با آیه تطهیر است. نتایج تحقیق حاضر بیانگر آن است که برداشت فقهی متداول از آیه مس مبنی بر استفاده حرمت مسّ آیات قرآن بدون طهارت، فاقد دلیل محکم است. بر اساس این آیه شریفه مفسران حقیقی قرآن کسانی هستند که با تمام وجود مطهرشان مخاطب آیات الهی بوده و به مقام عصمت رسیده اند. در عین حال، آنان که از صفای باطن برخوردار و در مسیر سیر و سلوک الی الله گام های مؤثر برداشته و به میزانی از طهارت ظاهر و باطن دست یافته اند، به اندازه ظرفیت وجودی و عظمت روحی و طهارت باطن خود، بهره هایی از آن دریای حقیقت داشته و آن را در اختیار دیگران قرار خواهند داد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان