درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۸۴۱ تا ۱۲٬۸۶۰ مورد از کل ۷۸٬۴۱۹ مورد.
۱۲۸۴۱.

تبیین سه رویکرد به رنگها از منظر حضرت علی (ع) در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه هنرهای تجسمی نمادهای رنگ هارمونی رنگها درخشندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۶ تعداد دانلود : ۴۶۶
نهج البلاغه در بردارنده نکات ارزشمندی از وصف زیباییهای عالم از جمله رنگها و معانی آنها است. مسئله این تحقیق واکاوی فرازهای نهج البلاغه و رویکردهای مختلف درباره رنگ است. این تحقیق با هدف تبیین رنگها و معانی آن، پرسشها را اینگونه مطرح می کند: حضرت علی(ع) در نهج البلاغه با چه رویکردها، دیدگاه ها و نیز ویژگیهای تجسمی و هنری به رنگ نگریسته و آن را بیان می کند؟ رنگها دارای چه معانی و نشانه هایی هستند؟ نتایج حاصله از این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است نشان می دهد، رنگها در نهج البلاغه با سه رویکرد و دیدگاه از منظر حضرت علی(ع) بیان شده اند رویکرد اول بر وجه نمادین رنگها، دوم به طبیعتگرایی و تأثیرات روانی رنگ بر روی بشرو نیز ارجاعات رنگ در طبیعت حیوانات، انسانها و گیاهان حتی آسمان و زمین و نیز دیدگاه سوم بر وجه زیبایی شناسی و تجسمی رنگ اشاره دارد.
۱۲۸۴۲.

تحلیل ساختار هنری داستان حضرت آدم (ع) در خطبه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: ساختارشناسی هنری داستان حضرت آدم (ع) خطبه های نهج البلاغه نشانه شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۷
مکتب ساختارگرایی از جمله دانش های مربوط به نشانه شناختی است که به تحلیل محتوای متون(از جمله متون مقدس) و به ویژه بررسی و تحلیل عناصر داستان ها و قصه ها می پردازد. شیواترین ابزار بیان و انتقال مفاهیم و انگاره های مورد نظر، روایت و به تصویرکشیدن وقایع در قالب «قصه» است که اهداف بسیاری را با خود به همراه دارد. این پژوهش در تحلیل عناصریکی از داستان های مشترک در قرآن و نهج البلاغه یعنی داستان خلقت آدم(ع) با روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته و با استفاده از روش های جزئی دانش نشانه شناختی، داستان خلقت آدم(ع) را در خطبه های نهج البلاغه مورد واکاوی قرار می دهد. طرح و پیرنگ خطبه ها در موضوع خلقت آدم(ع) مبتنی بر رابطه علت و معلول است و حوادث داستان در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر هستند. زاویه دید در داستان به صورت روایت گری است؛چرا که حضرت به عنوان فرد غایب از صحنه و راوی، داستان را تبیین می کنند. شخصیت های داستان هر کدام ویژگی های خاصی دارند، عبارت اند از آدم(ع)، فرشتگان و شیطان. کنش های داستان بر دو محور اصلی شیطان و آدم(ع) رخ می دهد که هر دو از فرمان الهی سرپیچی می کنند گفت و گوهایی میان اشخاص حاضر در داستان صورت گرفته که به داستان جلوه هنری خاصی می بخشد صحنه پردازی در دو قالب زمان و مکان، به تصورات ذهنی خواننده جهت ملموس سازی داستان کمک می کند. هریک از عناصر قصه، با هدف تربیتی خاصی، ایفای نقش می کنند که در نهایت هدف اصلی داستان یعنی بعد هدایتی را محقق می سازند.
۱۲۸۴۳.

تحلیل و بررسی دیدگاه ابن ابی الحدید درباره جعل حدیث در زمان امویان شاخه سفیانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: جعل حدیث معاویه بنی امیه ابن ابی الحدید صحابه امیر مومنان (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۲۹۷
ابن ابی الحدید معاویه را به کفر و الحاد متهم کرده و با ذکر شواهدی نشان می دهد که او به نبوت پیامبر اسلام(ص) هیچ باوری نداشته است و معتقد است که او با استخدام گروهی از منافقین و دین به دنیا فروشان، دست به جعل حدیث زده و چنان در این میدان اسب تاخته که دوران خود را به دوران اوج جعل حدیث تبدیل کرده است این دیدگاه او نسبت به معاویه، حق طلبی و کمتر بودن تعصب او نسبت به اکثریت علمای اهل سنت را نشان می دهد معاویه با صدور نامه های پی در پی به کارگزارانش و در یک سیاست چهارمرحله ای و با کمک گرفتن از برخی صحابه و تابعین، ابتدا مردم را از نقل فضائل اهلبیت(ع) بازداشت و مردم را از معاشرت با آنها نهی کرد، سپس سعی کرد شیعیان آنها را در انزوا قرار دهد، لذا دستور داد در مجامع عمومی آنها را راه ندهند و حتی شهادت آنها را نپذیرند. در مرحله سوم دشمنا
۱۲۸۴۴.

عوامل، موانع و راهکارهای مدیریتی مؤثر در تحقق انضباط اجتماعی بر مبنای آموزه های تربیتی امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) انضباط اجتماعی آموزه های تربیتی عوامل مدیریتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۴۲۶
هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل، موانع و راهکارهای مدیریتی مؤثر در تحقق انضباط اجتماعی بر مبنای آموزه های تربیتی امام علی (ع)می باشد که با روش تحلیلی و استنتاجی انجام شده است. در این تحقیق پیش از پرداختن به هدف اصلی تحقیق، اهمیت نظم در زندگی، اصول و فنون انضباط مورد بررسی قرار گرفته است. سپس عوامل، موانع و راهکارهای مدیریتی مؤثر در تحقق انضباط اجتماعی بر مبنای آموزه های تربیتی امام علی (ع)استنتاج و تحلیل شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که عواملی که در این تحقیق استنتاج شده و مورد بررسی قرار گرفت، مختص به زمان و دوره امام علی (ع)نمی باشد، بلکه این عوامل برای هر دوره و زمانی قابل اجراست و چنانچه این عوامل و موانع و راهکارها، ملاک و معیار انضباط اجتماعی قرار گیرد، آثار مثبت و سازنده آن در سازمانها و جوامع محقق خواهد شد.
۱۲۸۴۵.

تأثیر اصالت وجود بر تحلیل رابطه امکان استعدادی با امکان ذاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 1-16

کلیدواژه‌ها: امکان ذاتی امکان استعدادی اصالت وجود ملاصدرا استاد مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
«امکان» هم ردیف مفاهیم عامی مانند «وجود و عدم»، «وحدت و کثرت» و «علیت و معلولیت» از جمله مباحث بنیادی و مهم فلسفی است. تبیین صحیح از معانی مختلف امکان و رابطه این معانی با یکدیگر، گره گشای تصور و تصدیق درست بسیاری از دیگر مسائل مهم فلسفه است. «امکان ذاتی» و «امکان استعدادی» از جمله معانی مهم «امکان» است که نحوه تبیین ما از آنها، سرنوشت مسائلی همچون «حدوث و قدم»، «قوه و فعل» و «علت و معلول» را دچار تغییرات اساسی می کند. موضوع امکان استعدادی اولین بار توسط شیخ اشراق در مناقشه بر استدلال ابن سینا بر قاعده «کل حادث مسبوق بقوه و ماده تحملها» مطرح شده است. ملاصدرا به تفاوتهای امکان ذاتی و امکان استعدادی پرداخته و حاج ملاهادی سبزواری این تفاوتها را تحت شش مورد بیان کرده است. صدرالمتألهین دست کم در شانزده موضع از آثار خود درباره نسبت «امکان استعدادی» و «امکان ذاتی» اظهار نظر نموده است که جمع بین این اظهارنظرها کار دشواری به نظر می رسد و می توان گفت این اظهارنظرها دچار اضطراب است. ما در این مقاله به مدد تحقیقات فلسفی استاد مطهری کوشیده ایم ضمن داوری در باب مواضع مختلف ملاصدرا، نسبت تازه ای را که در پرتو اصل اصالت وجود بین این دو معنای امکان به دست می آید، تبیین نماییم.
۱۲۸۴۶.

بررسی شناختی استعاره های حوزه مفهومی اسماء زمان در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 33 - 48

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم زبان شناسی شناختی اسماء زمان بهره برداری استعاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۴۳۵
استعاره های مفهومی در زبان شناسی شناختی ریشه دارند. کارکرد این نوع استعاره ها، برجسته سازی مفاهیم انتزاعی و معانی پنهان آنها با استفاده از شگرد مؤلفه سازی است. زمان ازجمله مفاهیم انتزاعی پرکاربرد در قرآن کریم است. این جستار از رهگذر روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به رشته تحریر درآمده و در گردآوری داده ها از روش MIP سود جسته شده است. این پژوهش در نظر دارد انواع استعاره های مفهومی اسماء زمان را در قرآن، مشخص و محورهای معنایی به کارگیری آنها را تبیین کند. نتیجه جستار حاضر به این امر اشاره دارد که در ساختار استعاره های مفهومی اسامی زمان از جسم انسان، ارزش های او و محیط زندگی اش به منزله حوزه های مبدأ استفاده شده و همچنین براساس عمومیت، پنج الگوی استعاری شکل گرفته است که در میان آنها، حوزه های مکان و حرکت، بیشترین بسامد استعاری را دارند. این استعاره ها محورهای معنایی چون هدفمندبودن خلقت، ارزشمندی و نظم آن را برجسته ساخته اند.
۱۲۸۴۷.

بررسی استعاره ی جهتی واژه ی حیوه در قرآن، بر اساس نظریه ی استعاره ی مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال چهارم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیایی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: قرآن استعاره ی مفهومی استعاره ی جهتی استعاره بالا/ پایین استعاره نزدیک واژه ی «حیوه»

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳
نظر به اینکه بسیاری از پیامهای قرآنی به صورت تلویحی بیان شده اند، در این پژوهش، تلاش شده تا بر اساس نظریه ی استعاره ی مفهومی، استعاره ی جهتی واژه ی «حیوه» در قرآن بررسی شود. برای این کار، ترجمه ی مکارم و تفاسیر المیزان و نمونه برای جمع آوری داده ها استفاده شد و سپس این داده ها موردتحلیل قرارگرفتند. باتوجّه به واژه ی حیوه، نگارندگان به استعاره های جهتی بالا، پایین و نزدیک دست یافتند، اما استعاره ی جهتی دور درخصوص واژه ی حیوه به کارنرفته است. مفاهیمی ازقبیل خیر، برکت و نعمت و یا مفاهیمی که منسوب به خداوند هستند، استعاره ی جهتی بالا، و مفاهیمی مانند ضعف، خواری، عذاب و رسوایی ، استعاره ی جهتی پایین را نشان می دهند. استعاره ی جهتی نزدیک، با همنشینی اسم اشاره ی «هذه» با واژه ی حیوه نشان داده شده-است و در چند آیه دیده می شود که پستی و حقارت زندگی دنیا، تأکید بر آن، و یا تأثیر و نتیجه ی اعمال ما در این دنیا را نشان-می دهد. پژوهش حاضر، کارآمدی نظریه ی نوین استعاره در تحلیل زبان قرآن را نشان می دهد که این خود، به درک، ترجمه و تفسیر بهتر مفاهیم قرآنی منجرمی شود. کلیدواژه ها: قرآن، استعاره ی مفهومی، استعاره ی جهتی، استعاره بالا/ پایین، استعاره نزدیک، واژه ی «حیوه».
۱۲۸۴۸.

بررسی تطبیقی و ارزیابی برهان صدیقین ملاصدرا و برهان امکان و وجوب ابن سینا و توماس آکویناس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت صدرایی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 105 - 116

کلیدواژه‌ها: ابن سینا ملاصدرا آکویناس برهان صدیقین برهان امکان و وجوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۵۲۱
برهان امکان و وجوب را نخستین بار ابن سینا تقریر کرده و آن را برهان صدیقین نامیده است. توماس آکویناس نیز تحت تأثیر حکمای اسلامی تقریری از این برهان ارائه داده و آن را سومین راه خداشناسی خود قرار داده است. ملاصدرا پس از تقریر برهان امکان سینوی و وارد کردن انتقاداتی برآن، با تکیه بر مبانی اصیل حکمت متعالیه، تقریری تازه از برهان صدیقین طرح ریزی کرده و آن را طریقه انبیاء، عرفا و حکمای الهی دانسته است. نوشتارحاضر، ضمن ارائه تحلیلی از این سه تقریر و بررسی وجوه اشتراک و امتیاز آنها نشان می دهد که اولاً؛ هیچ کدام از این تقریرات، عاری از خطا نیستند. ثانیاً؛ برهان ابن سینا شریف تر از برهان توماس و برهان ملاصدرا نیز شریف تر از هردوی آنهاست. استدلال از ذات بر ذات و صفات، تبیین و توجیه نظام مند علیت و اثبات ارتباطی یکپارچه میان خدا با عالم برمبنای امکان فقری، اصالت و تشکیک عینی وجود و عدم نیاز به ابطال دور و تسلسل از مهم ترین وجوه امتیاز و تفوق برهان صدیقین صدرایی به شمار می روند.
۱۲۸۴۹.

خوانشی نو از تأثیر جنسیت بر تفسیر قرآن کریم با بررسی مصداقی دیدگاه آمنه ودود و آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال چهارم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیایی ۱۵) 1-23

کلیدواژه‌ها: قرآن زن جنسیت پیش فرض های تفسیری آمنه ودود آیت الله جوادی آملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷ تعداد دانلود : ۴۸۵
تأثیر جنسیت و پیش فرض های مرتبط با آن یکی از مباحثی مطرح در فهم متون دینی است. از این رو در دهه های اخیر و با ورود جریان فمینیستی و خوانش زنانه از متون دینی و به دنبال آن؛ بازیابی حقوق زنان روند روبه رشدی پیدا نمود. از جمله محققان معاصری که به بازخوانی آیات قرآن در حوزه زنان پرداخته است، آمنه ودود پژوهشگر امریکایی-افریقایی تبار و تازه مسلمان شده می باشد که متاثر از آراء فضل الرحمن به تفسیر آیات پرداخته است. این پژوهش درصدد است تا با روش توصیفی-تحلیلی و به وسیله ابزار اسنادی؛ ضمن تبیین اندیشه و روش آمنه ودود در تفسیر، به تطبیق آراء وی با اندیشه های آیت الله جوادی آملی بپردازد. نتایج حاصل از بررسی تحلیلی این دو شخصیت نشان می دهد که جنسیت مفسر، در تفسیر قرآن، درصورتی که تهی از هرگونه پیش فرض و تپیش فرض های مرتبط با آن یکی از مباحثی مطرح در فهم متون دینی است. از این رو در دهه های اخیر و با ورود جریان فمینیستی و خوانش زنانه از متون دینی و به دنبال آن؛ بازیابی حقوق زنان روند روبه رشدی پیدا نمود. از جمله محققان معصبات جنسیتی باشد و اگرتفسیر او با روش و شیوه ای علمی و منصفانه صورت پذیرد؛ تأثیر بسزایی نخواهد داشت.
۱۲۸۵۰.

الگوی تاب آوری (فعال) در ارتباطات همسایگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم آبان ۱۳۹۹ شماره ۲۷۵ 89-99

کلیدواژه‌ها: آپارتمان نشینی اخلاق همسایگی ارتباطات همسایگی اسلامی تاب آوری (فعال) تعارضات همسایگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۴۱۰
آموزه های اسلامی، «تاب آوری» را ازجمله راه های مقابله با تعارضات، تضادها و مزاحمت های همسایگی، در نظر گرفته است. این مضمون توسط مفاهیمی همچون «تغافُل»، «تحمل آزار همسایه»، «مدارا» و «احسان در مقابل بدی» در متون اسلامی منعکس شده است. نوشتار حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسید که تاب آوری همسایگان در الگوی اسلامی، دارای مراتبی پلکانی است یعنی کیفیت تعامل با «همسایه بد» به شکل یک پیوستار (دارای مراتب)، به صورت خطی از نقطه «پایین ترین مرتبه» (تحمل بدی و آزار) شروع و تا «بالاترین مرتبه» (احسان) امتداد می یابد و مرتبه میانی این الگو نیز با «مدارا» تصویر می گردد که با مواردی همچون چشم پوشی عفیفانه از لغزش و گناه همسایه، گذشت در مقابل ستم همسایه، بردباری در برابر رفتار جاهلانه همسایه و خودداری از آزاررسانی به همسایه، محقق خواهد شد. با این توضیح، تاب آوری در ارتباطات همسایگی به شکلی فعال (به دور از انفعال)، با مقاومت در مقابل شرایط سخت و تلخ، آغاز شده و با سازگاری (کاهش اثرات حادثه) ادامه یافته و در نهایت با اثرگذاری بر همسایه و اصلاح وضعیت، به سرانجام خود خواهد رسید.
۱۲۸۵۱.

عموم وخصوص از دیدگاه شیخ مظفر وخضری بک

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷ 61 - 82

کلیدواژه‌ها: عام خاص مخصص عموم خصوص تخصیص اصول فقه مقارن فقیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۷۳۳
دراین نوشتار ،به منظور دستیابی به  نقاط اشتراک و افتراق  و بررسی  ابزارهای متفاوت استنباط این دو فقیه  به مطالعه تطبیقی  دیدگاه شان در موضوع عام وخاص پرداخته شده است .با بررسی های به عمل آمده  عمده ترین وجوه اشتراک،  در تعریف از عام ، عدم جواز  عمل به عام قبل از فحص از مخصص ، شمولیت الفاظ عام به وضع ، حجیت عام مخصص  است  ودر  تخصیص کتاب به سنَّت ، خضری بک بر خلاف دیدگاه امامیه ،  خبر واحد را مخصص قران ندانسته و قائل به تخصیص کتاب به قیاس منصوص العله است در حالی که قیاس جایگاهی در تفکر اصولی مظفر  ندارد. در موردبازگشت ضمیر به بعض افراد عام وی بر خلاف شیخ مظفر ومشهور علمای شیعه  قائل به عود ضمیر به بعض است  .همچنین برخی عناوین دوکتاب ، همچون عمومیت خطابات رسول،  عموم مقتضی یا تعقیب الجمل بالاستثناء و  عموم مفهوم در کتاب خضری بک به خاطر ادبیات گفتاری ، تفاوت های به ظاهر با کتاب اصولی مظفر دارد لکن از نظر مفهومی یکسان به نظر می رسند.
۱۲۸۵۲.

بررسی مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه امامیه و اهل سنت

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷ 83 - 99

کلیدواژه‌ها: مشروعیت حکومت شیعه اهل سنت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۸۴
بعداز رحلت پیامبر اکرمn بزرگترین اختلاف در میان امت اسلامی بر سر مسئله جانشینی و خلافت ایشان پدید آمد. در این میان گروهی از مسلمانان قائل به خلافت حضرت علیj بودند و معتقد بودند که خلافت ایشان دارای مشروعیت الهی بوده و رسول خدا در مواقع مختلفی ایشان را از جانب الهی به عنوانامام بعد از خود منصوب نموده است. عده ای دیگر نیز وجود هرگونه نصی را در این باره انکار کرده و بلافاصله بعد از رحلت پیامبر اکرمn با تشکیل شورای سقیفه به انتخاب خلیفه پرداخته و معتقد بودند که این امر بر عهده ی مردم واگذار شده و خداوند نقشی در این باره ندارد و مشروعیت را مردمی تلقی کردند. این گروه نظرات گوناگونی در این زمینه مطرح نموده از جمله استیلاء، استخلاف و اجماع اهل حل و عقد و دلایلی را نیز ارائه دادند. در این مقاله سعی نمودیم تا با بیان نظرات اهل سنت در این زمینه به بررسی و نقد آنان نیز بپردازیم.
۱۲۸۵۳.

مستندات قرآنی مفسّران معاصر فریقین به موضوع اشتغال زنان (علامه طباطبایی و رشیدرضا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 29-57

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان قرآن کریم تفسیرالمنار تفسیرالمیزان علامه طباطبایی سیدمحمد رشیدرضا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۴۶۰
فعالیّت اقتصادی زنان از مسائل مهم جامعه اسلامی امروز به شمار می رود. اشتغال آنان در مناصب گوناگون، در حالیکه می تواند مفید و اثر بخش باشد، مورد اختلاف نظر مفسّران معاصر فریقین است. این پژوهش ضمن گزارش آراء تفسیری رشیدرضا در المنار از مفسّران اهل تسنّن و علّامه طباطبایی در المیزان از مفسّران شیعه در دوره معاصر، به مقایسه نظرات آن دو، در موضوع اشتغال زنان از منظر قرآن با روش توصیفی ، تحلیلی و تطبیقی پرداخته و در راستای تحقیق، این نتایج بدست آمد که هر دو دیدگاه اعطاء حقوق مالی و استقلال زن بر اموال او را از قوانین مترقّی اسلام می دانند؛ ولی رشیدرضا معتقد است که زنان باید در خانه های خود قرار بگیرند و نباید نقش اصلی خود را در خانه کم رنگ کنند و هرگونه فعالیت اقتصادی در محیط خانه و بیرون از آن که موجب تضیع حقوق شوهر شود را جایز نمی داند و با اشتغال آنان به علّت داشتن حقّ نفقه و مسئولیّت همسری و مادری، بجز در موارد ضروری (بیماری یا بیکاری همسر و کمک به امرار معاش)، موافق نیست؛ ولی مفسّر شیعه اشتغال آنان را در صورت عدم تداخل با مسئولیّت همسری و مادری و با رعایت ضوابط شرعی بلامانع و در امور بانوان ) پزشگی، آموزش و خدمات) به علّت عدم مراجعه به نامحرم، ضروری می داند.
۱۲۸۵۴.

تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت بر کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 125 - 145

کلیدواژه‌ها: آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت خودکارآمدی اجتماعی کیفیت زندگی کاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۳۹۰
این مقاله با هدف بررسی تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت بر کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان متوسطه شهر گرگان انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازحیث روش انجام پژوهش، از نوع شبه آزمایشی، طرح پیش آزمون و پس آزمون است. حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی ساده در دو گروه ۲۰ نفره انتخاب شدند. یک گروه به عنوان گروه آزمایش که پروتکل آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت  نوری (۱۳۹۲) در آنها اجرا شد و گروه گواه که آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت درمورد آنها اجرا نشد. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل: الف) برنامه آموزش حل مسئله مبتنی برمعنویت که در پنج جلسه 50 دقیقه ای و در یک ماه برگزار شد، ب) پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی اجتماعی اسمیت و بتز (2000)،         ج) پرسشنامه کیفیت زندگی کاری والتون (۱۹۷۳) بود. نتایج به دست آمده از تحلیل آماری کواریانس نشان داد: آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت بر کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی  معلمان تأثیر معنی داری دارد و ۲1 درصد تفاوت ها در نمرات کیفیت زندگی کاری و خودکارآمدی اجتماعی معلمان مربوط به تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر معنویت است.
۱۲۸۵۵.

ظرفیت سنجی جامعه شناسی دین در بازسازی بافت دینی عصر نزول قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ 35 - 62

کلیدواژه‌ها: بازسازی فضای نزول جامعه شناسی دین تفسیر بت پرستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۴۳۳
اگر کلمات را ظاهر و جسم متن به حساب بیاوریم، بافت، باطن و روح آن محسوب می شود. کلمات بر اساس بافت معنا می پذیرند و بی توجهی به آن به منزله تفسیر به رأی متن است. اما چگونه می توان به بافت دست یافت؛ به ویژه در متنی چون قرآن که فاصله زمانی گسترده ای با عصر ما دارد؟ این هدف چگونه محقق می شود و با چه سازوکاری می توان به نمایی بازسازی شده از آن اعصار دست یافت؟ رسیدن به این هدف بسیار پیچیده است و همکاری علوم متعددی را می طلبد. در بازسازی یک بافت، زمینه های متعددی چون سیاست، اقتصاد، فرهنگ و دین دخیل می باشند که هر کدام از آن ها ابزارهایی مخصوص به خود را برای بازسازی نیاز دارد. در این بین اگر به دنبال بازسازی بافت دینی باشیم، دانشی چون جامعه شناسی دین، ظرفیت مناسبی را برای این هدف دارا می باشد. نویسندگان این مقاله، متکی بر همین قابلیت سعی کرده اند تا با استفاده از یکی از روش های موجود در جامعه شناسی دین به عنوان روش تحلیل کارکردگرایی، قابلیت این دانش را در بازسازی بافت بت پرستی عصر جاهلیت به آزمون گذارند. بر همین اساس مشخص شد که بت پرستی در جزیرهالعرب سه کارکرد امنیتی، میثاقی و هنجاری را دارا بوده است و به سبب همین ویژگی های مثبت بوده که عرب جاهلی اقبالی زیاد به آن داشته است.
۱۲۸۵۶.

ویژگی های درونی انسان و نقش آنها در نیل به غایت مطلوب او در آرای آیت الله شاه آبادی و امام خمینی ره(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: انوار معرفت (حکمت عرفانی) سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) 67-78

کلیدواژه‌ها: انسان آرمان آیت الله شاه آبادی امام خمینی ره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۳۵۲
از خلال آموزه های عرفانی می توان تصویری از «انسان مطلوب» را به دست آورد. آنچه در این راستا مد نظر است، آرمان هر انسان می باشد. افراد به تناسب توانمندی های درونی خود قادرند در راستای هدف مطلوب و آرمانی خود حرکت کنند. میل درونی انسان برای تعالی یافتن و نیل به کمال، امری است که به انحای مختلف مورد توجه انسان بوده است. در این مقاله به تبیین این مسئله خواهیم پرداخت که آیا ابزار های نیل به این مرتبه، در ذات و خلقت انسان ریشه دارد یا در خارج از ذات او؛ و آدمی چگونه می تواند با در نظر گرفتن ابزارهای مذکور، به مقام مطلوب خود نائل شود؟ در این پژوهش سعی بر این است که تبیین موضوع مورد بحث، با تکیه بر آرای امام خمینی ره و آیت الله شاه آبادی صورت گیرد. در این آرا به مبحث ذات و فطرت انسان برمی خوریم که از این طریق، نه تنها تصویری از مقصد آرمانی او ارائه می شود، بلکه نقطه آغاز و مسیر یک سیر کمالی نیز تبیین می گردد.
۱۲۸۵۷.

خودباوری و مقاومت؛ قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم اسفند۱۳۹۹ شماره ۲۷۹ 81-90

کلیدواژه‌ها: خودباوری ملی پایداری انقلابی قدرت نرم انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۴۳۱
جهان بینی الهی و تبلور مکتبی آن در قالب دین اسلام، مجموعه منابع جذابیت آفرین انقلاب اسلامی را از حیث تنوع، پراکندگی، عمق و دیرپایی، از منابع قدرت نرم در مکاتب مادی متمایز می سازد. خودباوری و مقاومت دو عنصر تعیین کننده در تولید قدرت نرم در فرایند تحقق، پیروزی و تداوم انقلاب اسلامی هستند که از طریق کارکردهای گوناگون خود، قدرت نرم افزاری انقلاب را به شکل چشمگیری افزایش می دهند. این پژوهش در پاسخ به این سؤال اساسی که «عناصر خودباوری و مقاومت از طریق چه فرایندها زمینه ایجاد قدرت نرم افزاری را فراهم می کنند»؟ می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی، کاربست این دو عنصر را در مدار قدرت آفرینی تجزیه و تحلیل کرده و از این رهگذر، اثبات کند که این مؤلفه های بنیادین از طریق آگاهی بخشی و تزریق روحیه اعتماد به نفس به ملت ها، احیاء عنصر مبارزه و پایداری در میان آنان و ارائه الگوی مبارزه و استقامت، بستر مناسبی را در جهت تولید قدرت نرم انقلاب اسلامی ایجاد می کنند.
۱۲۸۵۸.

شناسایی مولفه های انگیزه بخش مناجات خمسه عشر بر انس دانش آموزان با خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۷) 109-126

کلیدواژه‌ها: مناجات خمسه عشر حق الله حق المعصوم حق الناس حق النفس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۵۷
هدف از این تحقیق شناسایی مولفه های انگیزه بخش مناجات خمسه عشر بر انس دانش آموزان با خدا بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه تبادکان مشهد در سال تحصیلی 1398-1399 به تعداد حدود 6150 دانش آموز بود که بر اساس جدول مورگان 360 دانش آموز به عنوان نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا آمیخته (کیفی-کمی) بود. به منظور گردآوری داده ها در بخش کیفی، متن مناجات خمسه عشر با بهره گیری از نرم افزار کیفی NVivo10 مورد مطالعه قرار گرفت و سپس از طریق کدگذاری باز و محوری، مولفه های موثر بر انس با خدا شناسایی گردید. همچنین، براساس مولفه های استخراج شده پرسشنامه محقق ساخته 32 گویه ای با طیف 5 ارزشی لیکرتی(خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) تدوین گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید صاحب نظر تایید شد. پایایی پرسشنامه 935/0 آلفای کرونباخ محاسبه گردید. در بخش کمی، برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از مجموعه آمار توصیفی و استنباطی شامل آلفای کرونباخ، میانگین واریانس استخراج شده، جذر میانگین واریانس استخراج شده، کولموگروف-اسمیرنف، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی، آزمون t تک نمونه ای از طریق نرم افزارهای NVivo10 ، SPSS24 ، Smart-PLS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که مولفه های مستخرج از مناجات خمسه عشر (حق الله، حق المعصوم، حق الناس و حق النفس) تاثیر به سزایی در انس دانش آموزان دختر با خدا دارد.
۱۲۸۵۹.

بررسی تطبیقی نظر شیعه و وهابیت در مورد آیه 84 سوره توبه

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم دی ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 43 - 31

کلیدواژه‌ها: زیارت قبور آیه 84 توبه شیعه وهابیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۴۲۵
با توجه به اختلاف نظر بسیار شیعه و وهابیت در موضوعات مختلف دینی و باتوجه به اینکه یکی از مسائل مورد مناقشه بین پیروان مذاهب اسلامی و جریان وهابیت، موضوع زیارت قبور انبیا، اولیا و مؤمنین است که وهابی ها آن را حرام می دانند و در مقابل پیروان مذاهب اسلامی با تکیه بر منابع یقینی یعنی قرآن و سنت این عمل را حرام نمی دانند، بلکه آن را امری مشروع قلمداد می کنند، این پژوهش در پی آن است تا به بررسی نظر این دو گروه بپردازد. در این مقاله جواز زیارت از دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت و در پی آن ردّ نظر وهابیت مبنی بر حرمت زیارت قبور اثبات گردید.
۱۲۸۶۰.

مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری و شرکت های چند ملیتی در زمینه دارا شدن ناعادلانه

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم دی ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 61 - 44

کلیدواژه‌ها: شرکت های چند ملیتی مسئولیت اجتماعی تعهدات حقوق بشری دارا شدن ناعادلانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۷۲۰
روند دنیا به سمت رقابت و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ارتباط شرکت ها با یکدیگر و تعامل پیدا کردن یک شرکت با نیاز مشتری به عنوان عاملی برای بهبود کسب و کار تلقی شده است. رضایتمندی مشتری عاملی شده که هر شرکت برای به دست آوردن اهداف خود و رسیدن به قله سعود فاکتورهایی را درنظر می گیرد که اهمیت آن در رضایت مندی مشتری و مشتری مداری بازتاب می کند. در تحقیق حاضر که به صورت کتابخانه ای تشریح شده است، مفهوم مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری شرکت های چند ملیتی در قبال داراشدن ناعادلانه در پاسخ به نگرانی های متداول جامعه بین المللی در خصوص مخاطرات و تهدیداتی شکل گرفته است که شرکت های فراملی در جامعه جهانی ایجاد می کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی و یا ضرورت تحقق محدودیت های حقوق بشری به این معنا است که شرکت های فراملی از آن جهت که در جامعه بین المللی زیست اجتماعی دارند و از حقوق و آزادی های جامعه بین المللی مسئولیت دارند و بایستی نسبت به رعایت، احترام و ارتقا حقوق بشر همت گمارند این در حالی است که حقوق بین المللی موضوعه فاقد رژیم جامع؛کامل؛منسجم و مستقل مسئولیت پذیریشرکت های فراملی است با این وجود؛با تمسک به «حقوق نرم و یا اقوام نیافته»می توان ارکان وجودی مسئولیت اجتماعی شرکت های چند ملیتی را استنتاج کرد و نظام حقوق بین الملل را به سمت و سوی آرمان عدالت نزدیک ساخت. بنابراین شرکت های چندملیتی کنش گرانی مهم و تاثیرگذار در جهان کنونی به شمار می آیند. گسترش دامنه تاثیرگذاری های منفی و مثبت این شرکت ها در ورای مرزهای ملی در حیات بیش از پنج دهه ای آنها موجب گسترش مسئولیت آنها نیز گردیده است. سوال اصلی مقاله پیرامون چگونگی تحول این مسئولیت است که ضمن بررسی تحول در دو سطح عمودی و افقی، جدیدترین تحولات حقوقی را در مورد تعهدات حقوق بشری مورد تاکید قرار می گیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با گسترش حوزه های فعالیت شرکت های چندملیتی، مسئولیت آنها در بعد عمودی از اقتصاد تا اخلاق و در بعد افقی از نیروی کار تا کل بشریت را در بر گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان