درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۹۴۱ تا ۱۱٬۹۶۰ مورد از کل ۷۸٬۴۹۳ مورد.
۱۱۹۴۱.

عقلانیت تقیه در گفتمان معصومان (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 207-227

کلیدواژه‌ها: تقیه عقلانیت روایت قرآن کریم روایت معصومان (ع) میان مایگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۴۸۰
تقیه در معنای توان سازگاری و تاب آوری زیست های ناهمگون (دیگرباشی، دیگراندیشی و دیگرزیستی) است که به جهت دلبستگی آدمی به دین خاص، شیوه زیستی ناهمسویی را با آن در پیش می نهد. این مؤلفه از فنون راهبردی انسان در شرایط دشوار است که از عقلانیت و اخلاق فایده انگاری بهره دارد که در برابر جبرهای ناهمسان و گوناگون باوری، سیاسی و اجتماعی روش رواداری را پی می گیرد. این شیوه راهبردی برپایه الگوی گفتمانی معصومان(ع) در ساحت های گفتاری و رفتاری در حوزه فراگیر فردی و اجتماعی، سبک زیست ویژه برای باورمندان دینی ایجاد می کند که بتوانند در بزنگاه هایی که ناباوران دینی با بهره جستن از نظام قدرت و به کارگیری خشونت آنان را در تنگناهای ناهمسان قرار دادند دگرزیستی را دنبال کنند. این جستار انگاره تقیه را در متون دینی با خوانش رواداری با سبک زیست میان مایگان همبسته دانسته است و تلاش کرد با روش تحلیلی با بهره مندی از عقلانیت، اخلاق فایده انگاری و زیست میان مایگی انگاره تقیه را در گفتمان معصومان(ع) تبیین نماید.
۱۱۹۴۲.

اخلاقیات اجتماعی صلح در حکمت دینی: بازخوانی شبکه متون معارف اسلامی – شیعی

نویسنده:
منبع: صلح پژوهی اسلامی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 107-144

کلیدواژه‌ها: اخلاقیات اجتماعی صلح شبکه متون دینی معارف اسلامی و شیعی نهج الفصاحه نهج البلاغه صحیفه سجادیه رساله الحقوق مثنوی شریف معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۱۳
از حیث جامعه شناختی صلح، نقیض "ناصلح" است، یعنی نبود جنگ، تضاد، تناقض، تخاصم، نزاع، مناقشه، خشونت، تبعیض و تعصب. "صلح" زمینه ساز آرامش فرهنگی، آسایش مدنی، امنیت سیاسی، ثبات حقوقی و نظم اجتماعی است. در متون حکمتی دینی، می توان شاهد آموزه هایی درباره "صلح خواهی- گرایی- سازی" بود. منظور از "حکمت" نیز همان قواعد عملی یک زندگی اخلاقی معنوی اند. حکمت (ها) توصیه ها و خط مشی ها و رهنمودهای ارزشی هنجاری معنوی جهان شمولی هست (ند) برگرفته از الاهیات و فلسفه و تجربه زیسته بشری که هم انسان مدارانه اند و هم زیستنی سعادت مند را به صورتی عام گرایانه و فراسوی محدودیت های فرهنگی و آن سوی مرزبندی های عقیدتی ادیان رسمی و فراتر از قید و بندهای محلی گرایانه و خاص گرا توصیه و ترویج و تبلیغ کرده و تذکر و آموزش نیز می دهند. از این لحاظ و تا جایی که با "حکمت اسلامی" مرتبط است، در چند متن دینی که از جنس معارف اسلامی و شیعی اند ؛ می توان به این حکمت دست یافت و اخلاقیات صلح را در متن این متون به صورت هرمنوتیکی و معناکاوانه آن فهم کرد.این متون مورد مطالعه عبارتند از: «نهج الفصاحه، نهج البلاغه، صحیفه سجادیه، رساله الحقوق، مثنوی شریف معنوی».
۱۱۹۴۳.

Layered Semiotics of Surah Takāthur

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۱, Issue ۲, October ۲۰۲۱ 51 - 60

کلیدواژه‌ها: Quran Beginner sanctification Takāthur Visiting

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۱۹۹
At-Takāthur is one of the Meccan Surahs, which criticizes a part of the culture of the pre-Islamic society in terms of style and content. Like other Meccan Surahs it absorbs the audience to pay attention to Resurrection. A semiotic exploration of the signs of this surah, particularly its layered semiotics, reveals the messages behind its words and signs. In order to explain the first and apparent meaning of the verses, we analyzed the signs of this surah based on interpretive and literary sources. Findings show that in this surah on the horizontal axis, the choice of the words “Alhākum at-Takāthur” is reminiscent of a vain traditional behavior in the pre-Islamic era. This surah also considers visiting the graves with the intention of pride (extravagance) a fanatical approach to tribalism and a kind of irrational sanctification in pre-Islamic culture. On an intentional axis, the beginning words such as “Kallā” (the negative sign of the nexus-oriented) and “Thumma” (the connection of the nexus-oriented), “s” and “sawfa” refer to the condemnation and rejection of such useless behavior. These words also refer to the necessity of attention to a knowledge which will be occurred very soon.
۱۱۹۴۴.

Sanad and Rijāl Study of the Sanads of the Commentary Attributed to Imam ʿAskarī (AS) up to Sheikh Ṣadūq(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۲, Issue ۱ - Serial Number ۳, December ۲۰۲۱ 141 - 164

کلیدواژه‌ها: Hassan Ibn Ali Aṭrūsh Tafsīr Imam Hassan Naseri ʿAskarī Iḥtijāj Ṭabrisī Ṣadūq

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۲۰۲
The commentary attributed to Imam Hassan ʿAskarī (AS) is one of the narrative commentaries with about 379 narrations; which is unique in its kind with nearly one hundred late manuscripts. This work, apart from the indifference of cataloguers and translators to it, is controversial in various aspects, such as: "date of authorship, attribution of the book to the author, sanads and content of the book". One of these problems, which needs to be considered, is the review of the sanads of this book; both in terms of examining the form of sanads in manuscripts, and in terms of examining the narrators of sanads, in terms of omission and rijālī translation. In the present study, while introducing five types of sanads of this commentary and also the rijālī study of the narrators of the sanads of this commentary up to Sheikh Ṣadūq, it was found that this work, which most likely belongs to Nāṣir Aṭrūsh and is from Zaidi heritage, has about two hundred years old; Also, in the rijālī study of ten narrators of its sanads up to Sheikh Ṣadūq, it was found that apart from the Irsāl of these sanads, most of the narrators of this work are "unknown or weak". It also seems that Sheikh Ṣadūq did not have this book, at least in its current form.
۱۱۹۴۵.

تحلیل گفتمان ادبی لامیه امروالقیس«الا عم صباحا...»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات عربی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: گفتمان ادبی لامیه امروالقیس لایه ادبی لایه نحوی لایه دلالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۸۰
  گفتمان ادبی یکی از رویکردهای نقدی معاصر است که از گذر تحلیل آثار ادبی تلاش می کند دریچه جدیدی در فهم متون ادبی گشوده و زیبایی های نهفته متن را آشکار کرده و تأثیر آن را در برانگیختن احساسات مخاطب مورد مطالعه قرار دهد. یکی از شاهکارهای امروالقیس، شاعر جاهلی، بعد از معلقه اش، میمیه "الا عم صباحا ..." است که از روزگاران گذشته تا به حال نظر بسیاری از ناقدان ادبی را به خود جلب کرده است. در این پژوهش تلاش شده است با روش توصیفی تحلیلی، تاثیر عوامل اجتماعی و موقعیتی زمان شاعر بر گفتمان او تحلیل و بررسی شود. تحلیل ساختارهای زبانی قصیده، نشان می دهد که عوامل اجتماعی و فرهنگی به صورت آگاهانه و یا ناخودآگاه در گفتمان شاعر تأثیر گذاشته است. همچنین بررسی موسیقی قصیده و ساختارهای نحوی و بلاغی و خلق تصاویر مختلف، افزون بر خلق زیبایی های ادبی در قصیده، در انتقال اندیشه حاکم بر ذهن شاعر و همراه کردن مخاطب با متن، تاثیر فراوانی داشته است.
۱۱۹۴۶.

بازشناخت سیره نگاران شیعی و بررسی عوامل رشد نگارش سیره نبوی (ص) در بین شیعیان در قرن سوم و چهارم هجری

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخ اسلام سال ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 51 - 74

کلیدواژه‌ها: سیره سیره نگاری سیره نبوی شیعیان سیره نگار قرن سوم قرن چهارم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۷۰
نگارش سیره نبوی، از جمله علایق نگارشی مسلمانان در قرون نخستین اسلام به شمار می رود که همواره تحت تأثیر عوامل و زمینه های تاریخی گوناگون بوده است. مسئله مورد توجه در تحقیق حاضر، بررسی کتب سیره نبوی و شخصیت شیعیان سیره نگار در قرون سوم و چهارم و میزان تأثیرپذیری از دستگاه عباسیان در زمینه های اجتماعی و فرهنگی است. انتخاب این بازه زمانی، به دلیل اهمّیت تعدد سیره نویسی نبوی در این دوره است که بعدها منبعی برای ارجاعات نویسندگان پسین گردید. مقاله حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که چه عواملی در قرن سوم و چهارم، در رشد سیره نگاری نبوی در بین شیعیان تأثیرگذار بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد اقدامات و نگرش های برخی خلفای عباسی  از جمله مأمون، معتصم و واثق  در سال های 198 تا232ق، که در عصر اقتدار و اوج قدرتمندی بودند، توانست فضای مناسبی برای نویسندگان سیره فراهم سازد و این حاکی از رشد فرهنگ و تمدن در این دوران است. از سویی دیگر، دوران حکومت آل بویه، نقش بسزایی در رونق و جذب عالمان و نویسندگان داشته و حمایت آنان، باعث نشر بیشتر کتب و ترویج فرهنگی در قالب مذهبی است. در این میان شورش ها و جدال های سیاسی و نیز نفوذ ترکان در قلمرو خلافت عباسی، تأثیر مهمی در ضعف و افول تمدن و فرهنگ اسلامی نهاد و پایه های حکومت را سست کرد و سرانجام، سرنگونی آن را سرعت بخشید.
۱۱۹۴۷.

پوشش و آراستگی در سیره امام حسن عسکری(ع)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخ اسلام سال ۱ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 109 - 129

کلیدواژه‌ها: امام عسکری (ع) سیره فردی پوشش آراستگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۴
پوشش مناسب و آراستگی ظاهری، یکی از موضوعات مهم سبک زندگی است که انسان ها در فطرت خود به آن علاقمندند. پوشش، از مولفه های مهم ارتباطات انسانی نیز به شمار می رود که در استحکام و انسجام افراد جامعه موثر است. دین مبین اسلام به این موضوع بسیار تاکید دارد و روایات نسبتا زیادی از معصومان(ع) در این باره نقل شده است. در میراث اسلامی، به پوشیدن برخی از لباس ها تشویق و از پوشیدن برخی دیگر نهی شده است. همچنین در زمینه رنگ، جنس، نوع، مکان و زمان مناسب پوشش، توصیه هایی وجود دارد که مسلمانان را به انجام این دستورات، ترغیب کرده است. امامان معصوم(ع) به عنوان اسوه و الگو در همه امور و مسائل زندگی، بنا بر اقتضای دستور اسلام، در دوره خود، پوششی را انتخاب کرده اند. با بررسی این گونه روایات و تحلیل رفتارشناسانه آنها می توان به علل، عوامل و اصول مهمی پی برد که در تعیین نوع پوشش، تاثیرگذار بوده اند. این مقاله، با روش تاریخی – تحلیلی، درصدد است با بررسی گزارش ها و روایات مربوط به پوشش در دوره امام حسن عسکری(ع)، وضعیت لباس و پوشش آن حضرت را بررسی کرده و اصول حاکم بر انتخاب نوع پوشش را با تاکید بر پوشش و آراستگی تحلیل کند.
۱۱۹۴۸.

منهج التفسیر عند العلامه الطباطبائی فی التعامل مع الروایه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۵, Winter ۲۰۲۱ 87 - 106

کلیدواژه‌ها: منهج التفسیر التعامل مع الروایه العلامه الطباطبائی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۱۴
تعتبر الروایه المصدر الثانی للتشریع، ولها أهمیه کبیره فی تفسیر القرآن الکریم فقد تکون مبینه أو مؤکده أو مؤسسه ولأن دلالتها فی الأعم الأغلب ظنیه، لذا کثر الکلام عن حجیتها وإشکالیاتها السندیه. والبحث التفسیری بحث عن إثبات الواقع فی أغلب الآیات القرآنیه، لذا قال أکثر المفسرین بعدم حجیه الأخبار الظنیه فی التفسیر، فألتجأ بعض المفسرین الى طرق توجیه الروایه من خلال نقد المتن، ومن أهم الطرق هی العرض على القرآن الکریم، ومن اولئک العلامه الطباطبائی الذی قلما یلتفت الى منهجه الروائی فی التفسیر، فجاء البحث لموسوم: «منهج العلامه الطباطبائی فی التعامل مع الروایه» لیبحث عن المنهج الروائی عند العلامه الطباطبائی ومبررات منهجه وبعض التطبیقات لمنهجه فی التعامل مع الروایه، ومن خلال الطرح الذی نقدمه ستتم الإشاره إلى عدد من المسائل المهمّه التی تنهض به هذه المقاله فالاتجاه المعتدل فی التعامل مع الروایه التفسیریه هو الاتجاه الذی یجعل من الروایه وسیله  وقرینه للتفسیر، ویجعل من القرآن شاهداً ومؤیداً لصحتها وعلى رغم الإشکالیات السندیه لروایات التفسیر فإن لها دورٌ کبیرٌ فی مجال التفسیر فهی مبینهٌ أو مؤکدهُ لما ورد فی القرآن الکریم أو مؤسسه لما لم یرد فی القرآن الکریم کما یمکن اعتبار العلامه الطباطبائی من أشد المدافعین عن الروایه، ففی منهجه الذی سلکه فی نقد متن الروایه من خلال العرض على القرآن، أوجد مؤیدات وقرائن للروایات الظنیه، فحول دلالتها من ظن إلى علم، بالإضافه الى حل إشکالیات التعارض بین الروایات، حیث إنّ المنهج الذی اتبعه العلامه الطباطبائی له تأصیلات نظریه فی روایات أهل البیت، وهذا منهجه فی التأسیس لقواعد التفسیر عن طریق استنطاق روایات المعصومین.
۱۱۹۴۹.

جایگاه و کاربرد مصلحت فقهی در رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۸, Issue ۲۶, Spring ۲۰۲۱ 99 - 110

کلیدواژه‌ها: مصلحت مصلحت فقهی رسانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۴۰۳
در عصر حاضر، رسانه ها از نظر فقه شیعه یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین وسایل ارتباط اجتماعی هستند. از سوی دیگر، یکی از علومی که می تواند هنجارهایی برای رسانه ها با توجه به جهانی بودن آن تعیین کند، علم «فقه دینی» است. در میان گزاره های فقهی مذهبی، قاعده «مصلحت» می تواند بیشترین تأثیر را در تعیین هنجار برای رسانه ها داشته باشد. بر این اساس، سؤال اصلی این تحقیق آن است که جایگاه و کاربرد مصلحت در رسانه ها چیست و چگونه تعیین می شود؟ فرضیه تحقیق این است که مصلحت اندیشی، مهمترین قاعده حاکم بر رسانه ها و فعالیت های آن است که از روش اسنادی برای بررسی این فرضیه استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که عنصر مصلحت در رسانه ها تعیین کننده انتشار اخبار و اطلاعات است. همچنین در این تحقیق مشخص شد که معیشت، نظام سیاسی، عدالت و امنیت از مهمترین مشوق هایی است که می تواند بر فعالیت صحیح رسانه ها حاکم باشد تا به هیچکدام از این موارد و ذینفعان آن در جامعه، آسیب نرسد. نتیجه آنکه مقاله حاضر برای توضیح مفهوم مصلحت فقهی دینی در رسانه ها و مطالعه انگیزه های مترتب بر آن و همچنین معرفی مرجع تعیین مصلحت در رسانه ها سازماندهی شد.
۱۱۹۵۰.

بررسی تناقض میان عرضه اعمال و ستار العیوب بودن خدا

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 80 - 72

کلیدواژه‌ها: عرضه اعمال شاهدان قیامت ستارالعیوب پوشاندن گناهان کرام الکاتبین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۴۱۱
ستارالعیوب، یکی از صفات خداوند است. در دعای کمیل فرازی وجود دارد که شدت ستارالعیوب بودن خداوند را بیان می کند که عبارت است از پوشاندن بعضی اعمال حتی بر کاتبان اعمال که شاهد بر انسان هستند. در عین حال مسئله ای در اعتقادات شیعه وجود دارد به نام عرضه اعمال بر پیامبر صل الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام که ظاهرا با مسئله پوشاندن گناهان در تعارض است. این پژوهش، که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است، مباحث ثبت اعمال، عرضه اعمال و پوشاندن گناهان را بررسی کرده و در نتیجه به عدم تعارض میان ستارالعیوب بودن خداوند و عرضه اعمال نظر می دهد.
۱۱۹۵۱.

زیبایی شناسی دعای جوشن کبیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال هجدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 85 - 121

کلیدواژه‌ها: حدیث دعای جوشن کبیر زیبایی شناسی آرایه های ادبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۳۵۱
آنچه از اهل بیت وحی با شیوه بیانی آنان به یادگار مانده، پس از قرآن، شیواترین، رساترین و زیباترین کلام شمرده میشود. در این میان ادعیه جایگاهی بلند دارد و عالیترین معارف در قالب زیباترین عبارتها با نظمی آراسته و استوار تجسم یافته است. دعای جوشن در میان متون مذهبی نمونه ای فاخر از ادب دینی است که چگونگی ارتباط با خدا و خواندن او را به ما می آموزد و بلندای معارف دینی را در قله زیبایی به تصویر کشیده است. در این مقاله در پی پاسخ به این پرسش هستیم که دعای جوشن کبیر داری چه سطحِ ادبی و زیباییشناختی است و اصالت آن چه مقدار است و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی زیباییهای بدیعی در دعای جوشن، در محورهای تکرار، جناس، سجع، توازن، مراعات نظیر، تضاد و ترتیب پرداخته ایم و این نتیجه حاصل شد که دعای جوشن کبیر از نظر ادبی برون ساختی زیبا و درون ساختی استوار دارد و صفات الهی سامان یافته در آن، از جهات آوایی و معنایی کاملاً با یکدیگر انسجام دارند. این ادب والا مؤیدی بر اصالت این دعا و صدور آن از منبع وحی است و ارتباط نزدیکی با قرآن دارد.
۱۱۹۵۲.

حکم طلاق معتادِ مدهوش بر اثر مواد مخدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و اصول سال چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 293 - 270

کلیدواژه‌ها: سکر طلاق مخدر مدهوش مستی معتاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۶۰
حکم طلاق مدهوش یعنی کسی که اراده و شعور خود را از دست داده و از خودبیخود شده، موضوعی است که همواره میان فقها مورد بحث بوده است. طلاق مدهوشِ بر اثر شرابنوشی که در فقه اسلامی از آن تعبیر به طلاق سَکران میشود، «مقیسعلیه» مناسبی برای طلاق مدهوش بر اثر مصرف مواد مخدِّر است. در مورد عدم وقوع طلاق سکران غیر متعدِّی[یعنی کسی که ناآگاهانه یا حَسب ضرورتی، مادهی سکرآور را میل کرده] میان فقها اتفاق نظر است اما در مورد حکم طلاق سکران متعَدِّی[یعنی کسی که عمداً و بدون ضرورت، شراب یا هر چیز مسکری را تناول کرده] فقها اختلاف نظر دارند. گروهی از اصحاب و تابعین و نیز جمهور فقهای اهل سنت و زیدیه، طلاق سکران متعَدِّی را واقع دانستهاند اما برخی از اصحاب و تابعین و برخی از بزرگان حنفیه و شافعیه و فقهایی از جمله قاسم و طاووس و ربیعه و لیث و اسحاق و ابوثور و ابنتیمیه و ابنقیم و شوکانی و بسیاری از فقهای معاصر اهل سنت و نیز فقهای امامیه، طلاق سَکران متعدِّی را واقع ندانستهاند. در این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، ضمن قیاس «طلاق مدهوش بر اثر مواد مخدِّر» به «طلاق سکران متعدِّی»، دلایل موافقان و مخالفان وقوع طلاق سکران متعدِّی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و در نهایت به دلیل قویتر بودن دلایل ارائه شده توسط مخالفان وقوع طلاق سکران متعدِّی از جمله آنکه سکران متعدی توانایی ارادهی لفظ یا ارادهی معنای طلاق را ندارد و لذا در حکم مجنون است و احکام جنون نیز به اختلاف اسباب آن مختلف نمیشود؛ حکم به عدم وقوع طلاق سکران متعدی و به تَبَع آن حکم به عدم وقوع طلاق مدهوش بر اثر مواد مخدر، قول راجح بیان شده است.
۱۱۹۵۳.

راهبرد امنیت ملی اسرائیل در مواجهه با تهدیدهای محیط پیرامونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۷) 40 - 64

کلیدواژه‌ها: تهدید رژیم اسرائیل معمای امنیتی واقعگرایی تدافعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۷ تعداد دانلود : ۵۵۵
وضعیت عدم قطعیت سبب شده است معمای امنیت همچنان عنصر ذاتی و بنیادین سیاست بینالملل بهشمار رود و بازیگران را در فضای تهدید و نوعی نظام ترس نسبت به اصل بقا و خودیاری خود نگه دارد. در طول بیش از هفتاد سال از عمر دولت اسرائیل شاهد بودهایم که اسرائیل با چالشهای راهبردی و امنیتی گوناگونی مواجه بوده است. همچنان نیز تهدیدهای جدی در سطح بالا علیه موجودیت این بازیگر وجود دارد. در این مقاله بهدنبال پاسخ این پرسش هستیم که ارزیابی اسرائیل از تهدیدهای چندوجهی چگونه است و در مرحله بعد چه پاسخهایی را برای این نوع از خطرها در نظر گرفته است. با توجه به واقعگرایی تدافعی این فرضیه را مطرح میکنیم که مسئله بقا و امنیت همچنان اساسیترین نگرانی راهبرد امنیت ملی اسرائیل است و با توجه به بیشینهشدن تهدیدهای ساختاری در سطح محیط پیرامونی بهدنبال آن است که مشکل امنیتی خود را با طراحی راهبرد نوین و کاهش تهدیدها تا اندازهای تخفیف دهد. نوآوری این پژوهش در شناسایی عوامل محرک راهبرد امنیت ملی اسرائیل از منظری غیرایدئولوژیک و از نگاه خود تحلیلگران اسرائیل است که بینشی را نسبت به پیشبینی و شناخت اقدامات اسرائیل در آینده فراهم میآورد. همچنین با توجه به روند تهدیدها از سطح متعارف به سطوح نامتعارف، یافتههای تحلیلی پژوهش تغییرات معناداری را در راهبرد کلاسیک امنیت ملی اسرائیل تبیین کرده است.
۱۱۹۵۴.

«بود و هست و خواهد بود»

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۲ مرداد و شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۹) 83 - 89

کلیدواژه‌ها: مانویت فارسی میانه اوستایی تعبیرات قالبی صفات خدا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۴۲
«بود و هست و خواهد بود» در اوستا تعبیری است مکرر که محققان سابقه قدیم تر آن را در دیگر زبان های هندی واروپایی نیز نشان داده اند. در نوشته های پهلوی این عبارت گاهی وصف خداست. در نوشته های مانوی نیز چنین تعبیری نظایری دارد. این نوشته جست وجویی مختصر در سابقه این تعابیر زردشتی و مانوی است. 
۱۱۹۵۵.

تعامل حوزه حدیثی مدائن با امامان شیعه علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۶ 7 - 32

کلیدواژه‌ها: معصومین (س) مرکز حدیثی مدائن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۰ تعداد دانلود : ۳۴۰
مدائن از جمله مراکز حدیثی ناشناخته یا کمتر شناخته شده شیعی است که تا قرن هفتم هجری نیز پذیرای شیعیان بوده است. شناخت ارتباط مدائنیان با امامان معصومk، علاوه بر معرفی زیربناهای فکری حاکم بر جامعه آن مرکز حدیثی، در اعتبارسنجی راویان، شناخت سره یا ناسره بودن روایات آن ها و تحلیل جریان های سده های بعد می تواند راهگشا باشد. برخی محققان حوزه اسلام و تشیع در تألیفاتشان به تشیع در مدائن اشاره کرده اند، اما به صورت متمرکز، پژوهش مستقلی در این خصوص صورت نگرفته است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، تعامل حوزه حدیثی مدائن با امامان شیعه را بررسی کرده و به این نتیجه دست یافته که شیعیان مدائن در تمام ادوار حیات معصومینk ارتباطی پویا و سازنده با آن بزرگواران داشته اند.
۱۱۹۵۶.

ارزیابی اِنگاره «خودحمایتی همسران» در توجیه بی میلی به فرزندآوری، با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال سی ام فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۸۰ 21-34

کلیدواژه‌ها: اخلاق فرزندآوری خودحمایتی همسران بی میلی به فرزندآوری خانواده رویکرد اسلامی به افزایش جمعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۱۹
نتیجه مطالعات و تحقیقات درباره بی میلی خانواده های ایرانی به فرزندآوری، نشان می دهد که نوعی تغییر در نگرش ها، تمایلات و ایستارهای خانواده های ایرانی معاصر نسبت به کُنش فرزندآوری صورت گرفته است. آنان دغدغه ها و نگرانی های مهمی دارند که در حوزه های اقتصادی، فرهنگی اجتماعی و زیستی قابل مطالعه و ارزیابی است. در این میان، «خودحمایتی / خودحفاظتی»، مهم ترین دغدغه در استدلال برای کم فرزندآوری از سوی همسران اعلام شده است. مقاله حاضر می کوشد با رویکرد توصیفی تحلیلی نشان دهد که خودحمایتی همسران، ازجمله متغیرهای تأثیرگذار در بی میلی خانواده ها به فرزندآوری است. ولی در بررسی دقیق تر با رویکرد اسلامی، دلیل خودحمایتی با اشکالات و پیامدهایی همراه است که اعتبار و وجاهت آن را نزد مدعیان و حامیان آن، زیرسؤال می برد. ازاین رو، شایسته است در تمسک به خودحمایتی در توجیه عدم تمایل به فرزندآوری از سوی زنان و مردان جامعه معاصر، تجدیدنظر صورت پذیرد، تا زمینه برای فرزندآوری و افزایش جمعیت جوان و کارآمد ایران اسلامی در سطح وسیع تری فراهم گردد.
۱۱۹۵۷.

موضوع شناسی بازار فارکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال سی ام اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲۸۱ 77-84

کلیدواژه‌ها: مبادله نرخ برابری ارزها جفت ارز اسپرد لوریج مارجین چالش فقهی فارکس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۹ تعداد دانلود : ۲۹۶
فارکس (Forex) (Foreign exchange؛ تبادل ارز) به منظور تبادل ارز بین بانک های ایجاد شد، ولیکن اکنون در میان عامه مردم به عنوان بازاری برای مبادله نرخ برابری ارزها شناخته می شود. با توجه به اعلام ممنوعیت فعالیت بازار فارکس توسط مراجع اقتصادی، قضایی بر پایه مبانی شرعی و قانونی این مقاله به منظور آشنایی با این بازار مالی به روش توصیفی و به صورت کتابخانه ای و میدانی نگارش یافته است. یافته های ما نشان می دهد فارکس، بازاری غیرواقعی با مبادلات صوری بوده که فعالان آن با درجه ریسک پذیری بالا صرفاً با پیش بینی و تحلیل تکنیکال نوسانات به خرید و فروش نرخ برابری و نه خود ارز می پردازند. چالش اصلی این بازار در ماهیت مبیع و عدم مالیت آن در کنار شبهه اکل مال بالباطل، صوری و غرری بودن این بازار می با شد.
۱۱۹۵۸.

تبیین عقلی ولایت تکوینی امام در آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال سی ام خرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۸۲ 41-52

کلیدواژه‌ها: امام ولایت تکوینی تفویض محدود تفویض مطلق برداشت عقلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۳۶۶
ولایت تکوینی یکی از شئون مهم امام است و به تفویض محدود و مطلق تقسیم می شود. از دیرباز بحث درباره ولایت تکوینی داشتنِ امام، مطرح بوده و مخالفان این اعتقاد شبهات فراوانی را نسبت به آن مطرح کرده اند که نشان می دهد هنوز ابعادی از این بحث به خوبی روشن نشده است. بنابراین بحث و تبادل نظر در این باره و پرداختن به آن با شیوه های جدید، لازم و ضروری است. یکی از این شیوه ها، نگاه عقلی به آیات و روایاتی است که درباره ولایت تکوینی امام می باشد. این شیوه بحث، به دلیل عقلی بودن و سبک منطقی آن، کمتر می تواند مورد اشکال و شبهه واقع شود. در این نوشتار به این نتیجه رسیدیم که دلایل و برداشت های متعدد عقلی از اخباری که درباره معرفی امام و یا ویژگی های امام است؛ تفویض محدودِ ایشان را در عالم تکوین ثابت می کند؛ ولی درباره تفویض مطلق امام، به دلیل کمتر بودنِ آیات و روایات، اثبات آن از طریق برداشت های عقلی دشوارتر است؛ اما در عین حال اخباری که درباره امضاء مقدرات عالم توسط امام در شب قدر است می تواند آن را ثابت کند.
۱۱۹۵۹.

بازکاوی موضع سیدعبدالله بهبهانی در نهضت تحریم تنباکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال سی ام مرداد ۱۴۰۰ شماره ۲۸۴ 77-86

کلیدواژه‌ها: سید عبدالله بهبهانی تحریم تنباکو قرارداد رژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۶۷
سید عبدالله بهبهانی در جریان نهضت تحریم تنباکو، به حمایت از قرارداد رژی و نقض حکم تحریم اقدام کرد. در این راستا، برخی اقدامات خاص وی، مانند دیدار با مسئولان انگلیسی، موجب انگشت نما شدن وی و ماندگاری نامش در تاریخ به عنوان ناقض حکم تحریم گردید. نوشتار حاضر با روش تاریخی و بررسی دقیق گزارش ها و اسناد، به توصیف و تبیین مواضع و اقدامات بهبهانی در نهضت تحریم تنباکو پرداخته است. در نگاهی همدلانه، علت موضع و اقدامات وی را می توان ناظر به دو مسئله دانست (که البته هر دو قابل نقد است): 1. تشکیک در اصالت و نیز شرعی بودن حکم تحریم؛ 2. توجه به منافع حاصل از اجرای قرارداد رژی و مضرات فسخ آن برای ایران. علی رغم آنکه بهبهانی روابط نزدیکی با امین السلطان صدراعظم برقرار کرده بود و نیز تمایلاتی به مسئولان انگلیس و سیاست های آن کشور داشت که نباید تأثیرگذاری این روابط و تمایلات را در مواضع بهبهانی نادیده گرفت، با این حال، ادعای اخذ رشوه از سوی بهبهانی برای مبارزه با حکم تحریم مورد تردید جدی است و موارد ارائه شده در این زمینه، توان اثبات چنین ادعایی را ندارد.
۱۱۹۶۰.

بررسی چگونگی تصرفات تکوینی انسان کامل در دفع شرور، با تأکید بر اندیشه ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 61-80

کلیدواژه‌ها: شر انسان کامل ابن عربی تصرف تکوینی توسل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۱۵
جهان طبیعت که گزیری از پدیده های شرآمیز در آن وجود ندارد، همواره فکر و خاطر بشر را در جستن چاره برای غلبه بر شرور به خود مشغول داشته است. برخی از این بیم ها را باید معطوف به چگونگی کاربست دین و توسل به اولیای الهی در مقابله با شرور و بیماری ها دانست. اینکه از منظر عرفانی چگونه می توان با توسل به انسان کامل بر صدمات روحی و جسمی ناشی از شر و بدی ها فائق آمد، پرسشی اساسی است که این نوشتار درصدد پاسخ آن بر آمده است. نگارنده در روی آوردی توصیفی تحلیلی، به این نتیجه دست یافته است که بر پایه آرای ابن عربی، دخالت های انسان کامل در عالم طبیعت محدود بوده و تا زمانی که از جانب الهی ماذون نباشد، نه اعمال تصرفی در طبیعت می نماید و نه باید از او انتظار خارق عادتی داشت. و حتی در فرض تصرف هم، از تصرفات حداقلی اش در مسیر اظهار دین بهره می جوید. از مهمترین کارکردهای معنویت خداسو و توسل را باید آرامش بر آمده از ایمانی دانست که با آن می توان بر صدمات ناشی از شرور و بدی ها غلبه نمود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان