درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۱۴۱ تا ۴٬۱۶۰ مورد از کل ۷۹٬۱۸۶ مورد.
۴۱۴۱.

ارزیابیِ سیرالملوک

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۴ فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۹۹) 133 - 183

کلیدواژه‌ها: نقد و بررسی تصحیح متن سیاست نامه محمود عابدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۳۹۳
در سال 1398، دکتر محمود عابدی تصحیحی دیگر از کتاب سیرالملوک خواجه نظام الملک طوسی عرضه کردند. این تصحیح از نگاه متن شناسی، ناهمخوانی های زیادی با چاپ های پیشینِ این متن (همچون چاپ استاد هیوبرت دارک و چاپ استاد جعفر شعار) ندارد؛ چراکه نسخه اساس این چاپ ها نیز همان نسخه شناخته کتابخانه نخجوانی است که در چاپ های نامبرده هم از آن بهره گرفته اند. از دیگر سو، گزارشگر چاپ نوین این کتاب (دکتر عابدی) یادداشت هایی بر آن افزوده است که در این نوشته ها، کم و بیش نارسایی هایی راه یافته است. نوشته کوتاهی که پیش روی شماست از خوانش متن و نگرشی کوتاه در یادداشت های آن فراهم آمد که در سه بخش از پیش چشم خواننده گرامی خواهد گذشت: 1) ضبط های نادرست  2) نارسایی های معنایی واژگان  3) افتاده ها و ناگفته های معنایی
۴۱۴۲.

جایگاه رشد جزایی در مسئولیت کیفری از منظر فقه امامیه و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 140 - 165

کلیدواژه‌ها: بلوغ رشد جزایی مسئولیت کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۹۲
قانونگذار ایران در ماده 91 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، جهت اعمال مجازات حد و یا قصاص بر افراد بالغ زیر 18 سال، به طور ضمنی، احراز رشد جزایی مرتکب آن را لازم دانسته که این مهم موجب اختلاف در میان حقوقدانان و رویه قضایی شده است و معلوم نیست با رسیدن به سن بلوغ، اصل، رشد جزایی است یا اصل عدم رشد جزایی؟. نگارندگان، با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و کتابخانه ای و با هدف ارائه یک راه حل منطقی در این خصوص، ضمن بیان دیدگاه های گوناگون، به این نتیجه رسیدند که حکم مندرج در ماده 91 قانون مجازات اسلامی دارای سابقه شرعی و فقهی بوده و قانونگذار تحت عنوان «رشد و کمال عقل یا درک ماهیت جرم انجام شده یا حرمت آن» با پذیرش دیدگاه اقلیت فقهای متقدم و نیز نظر فقهای معاصر، به طور ضمنی مسأله رشد جزایی را در جرائم مستوجب حد یا قصاص ارتکابی توسط افراد بالغ زیر 18 سال پذیرفته است. همچنین، قانونگذار در این ماده قانونی اصل را بر عدم رشد درباره این افراد دانسته است. 
۴۱۴۳.

بررسی فقهی مشروعیت قاعده الخراج بالضمان و اهمیت آن در اقتصاد مقاومتی با تکیه بر آراء حضرت امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 232 - 267

کلیدواژه‌ها: خراج ضمان امام خمینی (ره) اقتصاد مقاومتی مالیات مسئولیت مدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۶۰
قواعد فقهی اساس قوانین مدنی کشور ما را تشکیل می دهند. بر این اساس، ضمن بررسی قاعده «الخراج بالضمان» با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، مشروعیت آن از حیث «موثوق الصدور» بودن، به دلیل وجود روایات مشابه با قاعده، عمل فقهاء متقدم و عدم مغایرت با مبانی فقهی به اثبات می رسد. زیرا این روایت در منابع شیعه از حیث سند مخدوش و در منابع اهل سنت شهرت فتوایی دارد. از طرفی اختلاف دیدگاه متأخرین با متقدمین در مقبولیت یک حدیث به وضوح تغییر معیار حدیث ضعیف در نزد قدما و متآخرین را آشکار می کند. زیرا قدما ملاک صحت را وثوق و اعتماد به صدور حدیث از معصوم(ص) می دانستند. قاعده می گوید منافع تابع ملکیت مبیع است و هر که در برابر مبیع ضامن است منافع هم از آن اوست. مفهوم ضمان در قاعده دو دیدگاه متفاوت را با فرض اثبات و نفی ضمان شامل می شود. در این تحقیق ضمن طرح هر دو دیدگاه، باتکیه بر آراء حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر مسئولیت مدنی دولت نسبت به تاًمین نیازهای عامه مردم در قبال اخذ مالیات، به اهمیت قاعده در اقتصاد مقاومتی و نقش مالیات در تأمین امنیت اقتصادی پرداخته می شود. بدیهی است پیدایش مسائل مستحدثه اهمیت و ضرورت دستیابی به قواعد فقهی را در بستر زمان و مکان الزام آور می نماید.
۴۱۴۴.

تربیت متعالی در دیدگاه امام محمد غزالی و آبراهام مازلو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۸

کلیدواژه‌ها: امام محمد غزالی آبراهام مازلو خودشکوفایی تربیت متعالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۴۲۰
این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی و به شیوه استقرایی کوشیده است با بررسی آراء و افکار امام محمد غزالی _اندیشمند و عارف مسلمان قرن پنجم هجری_ و آبراهام مازاو _روان شناس انسان گرای قرن بیستم_ مدل تربیتی آن دو را برای دستیابی به بالاترین مراتب تعالی بررسی و مقایسه نماید. جامعه آماری پژوهش، آثار دو اندیشمند شامل کتاب ها، مقالات و سخنرانی هاست. بررسی نشان می دهد که نظام تربیتی این دو، اشتراکات و نیز تفاوت هایی دارد. مهمترین تفاوت در تعیین هدف غایی از تربیت متعالی است که غزالی آن را هدفی اخروی می داند. در شیوه تربیتی غزالی، بر اعتدال، ایجاد عادت به عمل نیک، و حضور مربیان فرهیخته تأکید شده است؛ درحالی که مازلو بر ارضای سلسله مراتب پایین تر نیازها، و تکیه بر خلاقیت و آزادی فردی تأکید می کند. اگرچه ارزیابی نشان می دهد که نظام تربیتی غزالی از انسجام بیشتری برخوردار است اما تأکید بر خلاقیت و آزادی انتخاب _آن چنان که در دیدگاه مازلو وجود دارد_ همزمان با حضور مربیان متعالی به عنوان الگوی متربیان، می تواند به کارآمدتر شدن این نظام کمک کند.
۴۱۴۵.

Meaning and Translation of the Words “Al-Bāʿis al-Faqīr”, “AlQāniʿ” and “Al-Muʿtarr” According to the Viewpoints of Meshkini, Makarem Shirazi and Yazdi(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۴, Issue ۱, ُ۲۰۲۳ 75 - 90

کلیدواژه‌ها: sacrifice miserable poor Qane&rsquo the Mu' TAR

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۵۵
The Holy Qur'an, in verses 28 and 36 of Surah Al-Hajj, commands the eating and feeding of the meat of the Sacrifice of Hajj and determines its consumers as "self", "miserable poor", "Qane’" and "Mu'tar". Through a descriptive method, this research intends to examine the translation and clarification of these concepts by three contemporary jurists and also determine and explain the jurisprudential narrations in deciding the share of Sacrifice of Hajj in the interpretations of the Holy Qur’an and examine and evaluate the appropriateness of lexical and jurisprudential concepts, dictionaries and traditions based on the meaning of the presented words by each of the respected translators<br /><br />Also, this study, using valid narrative sources, interpretations and lexical dictionaries, has tried to explain the characteristics of the three groups of consumers of the sacrifice and the way the three shares of sacrificial meat are distributed among them. Finally, the topic has been summarized and its interpretation in the exigencies based on the Qur’anic verses has been demonstrated.
۴۱۴۶.

Allamah Misbah’s Puzzle about the Emergence of the Soul in the Philosophy of Mulla Sadra(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۱۰, Issue ۳۴, Spring ۲۰۲۳ 27 - 58

کلیدواژه‌ها: Soul (Spirit) Substantial Motion Misbah Yazdi

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۳۰۶
SUBJECT AND OBJECTIVES : Purpose in this paper is to examine the criticism, explore the main issues raised, show how these issues are related to contemporary philosophical discussions, and suggest how Sadra’s position might be defended. Two kinds of defense will be suggested: first, we can surmise from Sadra’s works how he might have responded to the criticism; second, we can consider how a position like Sadra’s could be defended in view of contemporary philosophy. METHOD AND FINDING : This research is a qualitative research with a critical analysis approach. One of the distinctive features of the philosophy of Mulla Sadra is his doctrine of the soul. He held that the soul evolves from the body. The human soul has its beginnings in material existence, but it evolves beyond the material and achieves eternal immateriality. CONCLUSION : The idea that the incorporeal soul as a seperable substance, might have begun its existence as a corporeal substance and then changed into an incorporeal substance has been criticized by Allamah Misbah. His criticism raises a number of issues in the philosophy of mind, metaphysics, and Islamic theology.
۴۱۴۷.

Content Analysis of International Multidisciplinary Journal of Pure Life (IMJPL): Issues 23-32(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۱۰, Issue ۳۴, Spring ۲۰۲۳ 169 - 189

کلیدواژه‌ها: The Meaning of life Pure Life Content Analysis

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۳۲
SUBJECT AND OBJECTIVES : The purpose of this research is to analyze the content of the articles in the International Multidisciplinary Journal of Pure Life (IMJPL) and answer the question about the characteristics and specifications of the articles and the authors of the articles. METHOD AND FINDING : In the present research, the content analysis method is used as a descriptive method. The statistical population of this research is the ten published issues of the IMJPL since the journal was promoted to the rank and its articles became English i.e. number 23 to number 32, and the statistical sample of this research included 60 articles published in these issues. The unit of analysis, was the relevant topics of the 11-question checklists of this research in the quarterly articles. The method of this research was collected by referring to the titles and contents, citations of the articles, and the required information. The data were analyzed using collection tools and descriptive statistics such as data classification according to frequency distribution and frequency percentage using SPSS software version 26. CONCLUSION : 80% of the articles were written as a group, men are so active than women, and 19 are faculty members, also among the participating countries, Iran with 71 authors, 93% of qualitative articles, 82% were descriptive-analytical articles, Islamic Azad University and Al-Mustafa International University With ten authors, The Meaning of Life with 24 articles, keywords: life with 11 repetitions, had the most quantity and the qualitative analysis of the articles was also reviewed.
۴۱۴۸.

خوانش معناشناسانه واژه «زَقُّوم» در قرآن کریم با تکیه برروابط همنشینی و جانشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات سبک شناختی قرآن کریم سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 115 - 135

کلیدواژه‌ها: معناشناسی مؤلفه معنایی همنشینی جانشینی زقوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۰۰
معناشناسی روشی ساختارگرا برای مطالعه معنای دقیق واژه ها در نظام زبان است، در این دانش حوزه های معنایی واژگان با بررسی همنشین و جانشین های واژه ها تعیین می شوند. این دانش در بررسی واژه های قرآنی و کشف لایه های پنهان معنایی آنها نقش برجسته ای دارد، مقاله حاضر قصد دارد با رویکرد معناشناسی بر اساس محورهای همنشینی و جانشینی به روش توصیفی –تحلیلیبهبررسیواژه«زقُّوم»درقرآنکریمبپردازد تا بدین وسیله مؤلفه های معنایی آن را استخراخ کند. واژه «زَقُّوم» 3 مرتبه در قرآن کریم آمده است. دارای بار معنایی منفی و تصویرساز عذابی سخت و سرانجامی شوم است؛ بنابراین استعمال قرآنی آن به حوزه عذاب و جهنمیان اختصاص دارد. در روند تحقیق مشخص شده که واژه های «شَجَر»، «فتنه»، «نُزُل»، «جَحیم»، «طَعام»، «طَلع»، «آکُل» و «حَمِیم»، رابطه همنشینیِ مکملی و اشتدادی با واژه قرآنی «زَقُّوم» دارند. واژه «شَجَر» پربسامدترین واژه همنشین «زَقُّوم» است کهدر تعیین واژگان جانشینش نقش بسزایی را ایفا می کند، رابطه «زَقُّوم» در محور جانشینی شامل واژه های «خَبِیث و مَلعُون» است. و مفاهیم «خوراک و غذا، آزمایش، وسیله پذیرایی، اختصاص به جهنمیان، آتش، عذاب، طرد شده از رحمت، فساد و ناپاکی» مؤلفه هایی معنایی «زَقُّوم» براساس رویکردی معناشناسانه می باشند. هسته معنایی «زَقُّوم» (عذاب جهنمیان) است که بقیه مؤلفه های معنایی حول آن می چرخند.
۴۱۴۹.

نسبی بودن خصیصه تجریدی اسناد تجاری با تأکید بر رویّه قضائی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و حقوق اسلامی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۱ 33 - 56

کلیدواژه‌ها: تعهد مدنی اسناد تجاری اماره نسبی بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۶۹
جدایی اسناد تجاری از تعهّد مدنی به معنای جدایی بین دو رابطه حقوقی است که اماره تجریدی نامیده شده است. مهمّ ترین آثار این اماره، مدیونیّت، اشتغال ذمّه و عدم توجه ایرادات در رابطه با روابط خصوصی طرفین می باشد که اماره ای نسبی تلقّی می گردد. هرچند قانون تجارت ایران، اماره تجریدی بودن اسناد تجاری را به طور صریح نپذیرفته است ولی از روح برخی قوانین می توان آن را استنباط نمود؛ لکن برخی مصادیق جانبی آن، در عدم قابلیّت استناد به ایرادات در برابر ثالث را نمی توان مطلق تلقّی کرد، زیرا به طور استثناء توسّط مقنّن برای حمایت از ثالث فرض شده است. برای دستیابی به یک نگرش منطقی، باید نسبی بودن اماره تجریدی را با توجه به مفهوم اماره و اصل عدم قطعیّت امارات و خلاف پذیر بودن آنها از منظر حقوقدانان، قانون و رویّه قضائی بررسی نمود. رویّه قضائی برخلاف برخی نگرش های تند در زمینه تبدیل تعهّد مدنی به تعهّد تجاری، این نسبی بودن را قبول کرده است. 
۴۱۵۰.

وضعیّت شناسی زیارت اهل قبور در فقه مقارن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و حقوق اسلامی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۱ 81 - 116

کلیدواژه‌ها: زیارت اهل قبور فقه مقارن جائز فعل زائد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۲۷۸
حضور بر مزار اموات و به تعبیری رفتگان خاک، اعمّ از صالح و فاسد، از موارد پرمناقشه فقه اسلامی است؛ به گونه ای که فرق مختلف اسلامی گاه در کنار هم قرار گرفته و فقیهان امامیه و اهل سنّت، همسو با یکدیگر نظر واحدی را اتّخاذ کرده اند؛ هرچند بخشی از عامّه، در اینجا راه خود را از دیگر هم مذهبان جدا کرده، به سمت حرمت عمل مزبور و مشرک و کافر دانستن زائر حرکت کرده اند. البته این به معنای دوگانه بودن فتاوای فقیهان نیست بلکه نتیجه حاصل از کاوش و جستجوی مفصّل در منابع فقهی و حتّی کلامی اندیشمندان امامیّه و عامّه، وجود چهار نظریّه مختلف را در محلّ بحث  نشان می دهد.  نگارندگان به شیوه توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای گمان می کنند حقّ با مشهور فقیهان امامیّه و عامّه است؛ یعنی زیارت اهل قبور جائز و پسندیده است، ولی تا جائی که افعال زائدی صورت نگیرد و تنها به حضور بر سر مزار، قرائت دعا و قرآن و خلاصه طلب بخشش برای اموات بسنده شود.
۴۱۵۱.

شناسایی ابعاد و مؤلفه های شایستگی حرفه ای معلمان و ارائه مدل مفهومی در تراز جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هجدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 125 - 146

کلیدواژه‌ها: شایستگی حرفه ای معلم دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان دانش حرفه ای عمل حرفه ای تعهد حرفه ای توسعه هویت حرفه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۷ تعداد دانلود : ۴۴۳
شایستگی سازه ای است که همچون چتر بر تمام موفقیت ها و عملکردهای عالی معلم سایه می اندازد. هدف از این مطالعه، شناسایی ابعاد و مؤلفه های شایستگی حرفه ای معلمان و ارائه مدل مفهومی در تراز جمهوری اسلامی ایران است.با روش پژوهش داده بنیاد انجام شده است .جامعه آماری این پژوهش شامل متخصصان علوم تربیتی و کلیه اسناد تحولی و بود . تعداد 11نفر به عنوان نمونه پژوهش بر اساس دو عامل تخصص و تجربه، از استادان دانشگاه تا رسیدن دادها به اشباع نظری از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند ؛ ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته و بحث گروه کانونی و اسناد مرتبط با موضوع بود . پس از پیاده سازی مصاحبه ها، تحلیل داده های اولیه از طریق تحلیل محتوای استقرایی با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی و با بهره گیری از نرم افزار مکس کیو دا انجام شد. روایی آن با روش سه سویه نگری منابع داده ها تأیید شد و پایایی آن با روش توافق بین دو کدگذار 03/86 درصد به دست آمد که بیانگر همخوانی بالا و پایایی مناسب است. یافته پژوهش موجود در4 بعد و 19 مؤلفه و 96 خرده مؤلفه شناسایی شد که این ابعاد شامل دانش حرفه ای، عمل حرفه ای، تعهد حرفه ای و توسعه هویت حرفه ای است، شایستگی حرفه ای بر اساس اخلاق حرفه ای، پایبندی به ارزش های دینی و صلاحیت حرفه ای تبیین شده است. در شیوه های جدید تربیتِ معلم توصیه می شود.
۴۱۵۲.

پیشینه و اهمّیّت دانش اصول فقه به همراه معرّفی نرم افزار «جامع اصول فقه - نسخه 3»

نویسنده:
منبع: ره آورد نور سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۸۴ (پیاپی ۱۰۱) 30-45

کلیدواژه‌ها: نرم افزار جامع اصول فقه پیشینه علم اصول فقه علم اصول فقه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
با توجّه به برگزاری آیین رونمایی نرم افزار «جامع اصول فقه - نسخه3» در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و انعکاس آن در این شماره از فصلنامه ره آورد نور، ضروری می نمود تا نوشتاری را به معرّفی تفصیلی این محصول اختصاص دهیم. ازاین رو، نگارنده با استفاده از بخش «درباره برنامه» این نرم افزار، متن حاضر را تنظیم و تدوین نموده است که امید است مورد استفاده علاقه مندان و پژوهشگران اصول فقه قرار گیرد.مقاله پیش رو، مشتمل است بر پیشینه و اهمّیّت دانش اصول فقه و معرّفی محتوای علمی و قابلیت های تحقیقاتی نسخه سوم نرم افزار «جامع اصول فقه».
۴۱۵۳.

تحلیل مبانی تربیتی کانون های فرهنگی - آموزشی مساجد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ۸ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۲۹) 91 - 108

کلیدواژه‌ها: کانون های فرهنگی-آموزشی مساجد مبانی اهداف اصول و روش های تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل مبانی تربیتی کانون های فرهنگی-آموزشی مساجد، درصدد پاسخ به این پرسش برآمد که این کانون ها به کدام مبانی پایبند بوده و از چه اهداف و اصولی پیروی می کنند؟ روش: این پژوهش با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی و به کارگیری روش تحلیل محتوای قیاسی- استقرایی، به صورت مطالعه موردی «مجموعه تربیتی حضرت روح الله(ره)» مشهد را مورد بررسی قرار داد. یافته ها: یافته های پژوهش شامل مبانی تربیتی، اهداف، اصول و روش های تربیتی بود که طی تحلیل محتوای اسناد این مجموعه تربیتی به دست آمد. مبانی تربیتی در دو سطح کلان و خرد طبقه بندی شد. مبانی سطح کلان (سیاست گذاری) ارائه شده در حوزه ساختاری (ناکارآمدی بسترهای نظام آموزش و پرورش موجود)، و در حوزه رویکرد (محوریت مسجد در امر تعلیم و تربیت، تقدم پرورش بر آموزش، مرجعیت علمی-اخلاقی مربی و اولویت نقش خانواده در تربیت) بودند. هم چنین مبانی تربیتی سطح خرد (اجرا) در حوزه محتوای تربیت (اولویت ساحت تربیت اعتقادی- عبادی- اخلاقی، ساحت های مختلف انسان و لزوم توجه به آن) و در حوزه روش های تربیت (اهمیت بسترسازی و تدریج در ارائه محتوا، تنوع ظرفیت متربی و توجه به آن) شناسایی شد. نتیجه گیری: به نظر می رسد این مجموعه ها علی رغم تنوع، از حیث مبنا و هدف از اشتراک بالایی برخوردار بوده اما در اصول و روش ها تفاوت بین کانون های فرهنگی-آموزشی مختلف قابل توجه می باشد. از این رو، یافته های حاصله در دو سطح کلان و خرد می تواند در نظام های تربیتی مورد استفاده قرار گیرد.
۴۱۵۴.

ارزیابی رویکرد رجالی آیت الله بروجردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 109 - 131

کلیدواژه‌ها: آیت الله سیدحسین بروجردی علم رجال روش رویکرد مبانی الموسوعه الرجالیه ترتیب اسانید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۵
آیت الله بروجردی فقیهی رجالی است که نگاهی ژرف اندیشانه به مسأله حدیث و اسناد دارد، ایشان آثاری در علم رجال دارند. علاوه بر تقریرات فقهی ایشان ک ه شمه ای از توانایی های عالمانه وی را در حدیث پژوهی بازگو کرده است، کتاب ارزشمند «الموسوعه الرجالیه» برخی از دیدگاه های رجالی ایشان را پیش روی ما قرار می دهد. با توجه به اینکه؛ بررسی سبک های مختلف رجالی و تحلیل و بررسی آن ها به عنوان یکی از ابزار استنباط احکام شرعی می تواند زمینه توسعه و گسترش علم رجال و رسیدن به معرفت ژرف کاوانه را فراهم آورد، لذا در این جستار با مراجعه به آثار بر جای مانده از آیت الله بروجردی و تقریرات فقهی و اصولی ایشان؛ با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر اسناد کتابخانه ای به بررسی و تحلیل رویکرد رجالی ایشان پرداخته ایم. اهم مبانی ایشان در شناخت راوی عبارت است از اعتقاد به ضرورت علم رجال در شناخت راویان، عدم اعتقاد به اصل انسداد در اثبات عدالت راوی، اعتقاد به اعتبار کتب رجالی متقدمان به عنوان اسناد معتبر علمی، اعتقاد به کافی نبودن کتب اربعه برای شناخت و معرفی راویان، میزان نقل روایت؛ قرینه ای در شناخت راوی، اعتبار اجماع متقدمین و مشایخ ثقات و... همچنین با پیجویی آثار این فقیه رجالی مشاهده می کنیم که روش ایشان در جرح و تعدیل روایات عبارت است از: نگاه تاریخی به اسناد، اولویت رجوع به کتب اربعه نسبت به سایر متون، جامع نگری در نقل اقوال علمای رجال، اعتماد به گزارش های رجالیان و اقوال و استنادات علمای اعلام و... .
۴۱۵۵.

بررسی قواعد تمییز تفسیر تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 157 - 181

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم تفسیر تاریخی قواعد تفسیر مخاطبان اولیه اعراب عصر نزول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۴۵
برخی از قرآن پژوهان معاصر، دست یابی به فهم مخاطبان اولیه از آیات قرآن را در امر تفسیر مهم تلقی و آن را کلید حلّ اختلاف های تفسیری قلمداد می کنند. این قرآن پژوهان، تفسیری که بر مبنای فهم اعراب عصر نزول باشد را، «تفسیر تاریخی» نام نهاده اند. محدود شدن به فهم مخاطبان اولیه در تفسیر قرآن هرچند معایبی دارد اما آگاهی از فهم آنان مزایایی نیز دارد و مفسران قرآن از گذشته، در تفسیر برخی از آیات، به فهم اعراب عصر نزول توجه داشته اند. از آنجا که با فاصله گرفتن از صدر اسلام، اقوال تفسیری پیرامون آیات قرآن افزایش یافته لذا دست یابی به فهم مخاطبان اولیه دشوار شده است. به نظر می رسد اولین مرحله برای کشف فهم مخاطبان اولیه، بررسی قواعد و معیارهایی باشد که بر مبنای آن بتوان تفاسیری که پس از صدر اسلام شکل گرفته اند را از تفاسیر و برداشت های مربوط به صدر اسلام، تفکیک کرد. به همین منظور، در این تحقیق به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای، به بررسی چنین معیارهایی پرداختیم. مهم ترین این معیارها بدین قرار است: الف) خالی بودن تفسیر از آراء فرقه ای - اعتقادی. ب) خارج نکردن آیات از معنای اولیه. ج) تقدم آیات قرآن بر قواعد ادبی. د) خالی بودن تفسیر از دیدگاه های علمی و فلسفی.
۴۱۵۶.

گونه شناسی و تحلیل کارکردهای تفسیری سیاق در تفسیر الأساس و مقایسه آن با اهم تفاسیر ساختارنگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 281 - 304

کلیدواژه‌ها: سیاق تفسیر تفاسیر ساختارنگر تفسیر ألأساس سعید حوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
فهم آیات به وسیله سیاق موضوعی مهم در میان مفسران ساختارنگر است. تفسیر ألأساس سعید حوی به جهت اهمیتش در میان این رویکرد باعث شده تا تعداد دفعات به کارگیری سیاق و گونه های آن إحصا گردد و دقت مفسر در برداشت هایش نیز مورد سنجش قرار گیرد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است. حوی از سیاق در 357 مورد و 12 کارکرد بهره برده است. رد و پذیرش آراء، کشف ارتباط قصص با غرض و مفاهیم سوره از دهم کارکردهای تفسیری در تفسیر ألأساس هستند. نقل آراء اهم مفسران ساختارنگر در کنار آراء حوی گویای این مطلب است که این مفسران در عین داشتن وحدت رویکرد دارای اختلاف رای می باشند. از عوامل موثر در تعدد فهم ها می توان به عدم توجه کافی به ساختاریابی سوره و انواع سیاق، رجحان دادن مبانی فکری و عقاید مفسر و دیگر اندیشمندان بر سیاق و توجه بسیار حوی به اثبات ارتباط میان محور منتخب هر سوره با آیات آن سوره، اشاره کرد. برخی از موارد مذکور، میان مجموعه تفاسیر ساختارنگر مشترک و برخی نیز خاص تفسیر ألأساس است. 
۴۱۵۷.

التحلیل التّلوي في استقرار الأنظمة الفکریة القائمة على البناء في ترجمة رواية «النبي» لجبران خليل جبران من الإنجلیزی~ إلى العربیة على ضوء نظریة هليدي(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی السردانیة العربیة جلد ۵ الخریف ۱۴۴۵ شماره ۱۰ 77 - 95

کلیدواژه‌ها: السردانیه العربیه تقییم الترجمه الترجمه من الإنجلیزیه إلى العربیه اللسانیات الوظیفیه عملیات التفکیر الروایه "النبی"

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۱۰
إنّ النظام المعقد للقواعد العربیه ودلالتها متعدده المستویات على بناء الجمله جعل کتابه هذه اللغه وترجمتها أمراً صعباً. وفی الوقت نفسه، أصبحت ترجمه النصوص الأدبیه إلى اللغه العربیه أکثر صعوبه بکثیر بسبب سماتها الجمالیه وقدراتها الأدبیه على المستویات الصرفیه والدلالیه والنحویه والتداولیه والاختلافات الدلالیه فی البنیه الفوقیه والبنیه التحتیه، بحیث أصبحت دقه الترجمه وجودتها لا یمکن تتبعها فی هذه اللغه من خلال المناهج والأسالیب الشائعه فی بعض الحالات. ومن هذه النقاط المفقوده فی تقییم الترجمه العربیه الوظائف الفکریه المبنیه على النحو والدلاله، والتی تقوم على تفاعل هذین المستویین اللغویین تخلق معنى جدیداً، نظراً لقله اهتمام المترجمین والاعتماد على مناهج تمیل إلى الحفاظ على البنیه والمعنى، ومن ناحیه أخرى فإنّه یسبب انهیار الدلاله وانقطاع فی الکلام. تقوم هذه المقاله من خلال منهج تحلیل المحتوى وبالإعتماد بإطار تقییم الترجمه المبتکره من اللغویات الوظیفیه المنهجیه لهالیدی بدراسه الانهیارات الدلالیه والفکریه المبنیه على البنیه فی الترجمه العربیه للروایه "النبی". ولهذا الغرض، وباستخدام الإطار النظری التطبیقی، تمّ تحقیق العینات الإنجلیزیه والعربیه من الروایه المذکوره بناءً على تراجع أو تحسین الوظائف الفکریه. أظهرت نتائج هذه الدراسه أنّه على الرغم من نقل الوظائف الفوقیه للتفکیر بشکل صحیح فی ترجمه معظم النصوص إلى العربیه، لکنّها تواجه انهیار الوظائف الوصفیه فی العینه المترجمه استخداماً لأسالیب نحویه ومعجمیه غیر مناسبه. نظراً لأنّه لایمکن اکتشاف هذه التحدیات من خلال استخدام أسالیب تقییم الترجمه الشائعه؛ تعتبر هذه الدراسه مفیده من الناحیه النظریه والتطبیقیه لمدرسی اللغه والباحثین فی الترجمه واللغویات التطبیقیه والمترجمین.
۴۱۵۸.

انگاره مسیحیت و مسیحیان در سیره رسول خدا (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 5 - 26

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری انگاره ای مسیحیت در سیره نبوی هجرت به حبشه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۳۷
دین مسیحیت شش قرن پیش از اسلام با رسالت حضرت عیسی7 در سرزمین فلسطین پدید آمد و به مرور مسیحیان در جزیره العرب نیز پراکنده شدند. با ظهور اسلام به عنوان آخرین دین ابراهیمی در حجاز، با توجّه به پیشینه توحیدی مسیحیت و تماس های ناگزیر مسلمانان با مسیحیان، مواجهه و گفت وگو از مسیحیت و پیروان آن در قرآن کریم امری ناگزیر نمود. پیامبر اسلام6 نیز در طول دوران بعثت بر اساس تعالیم قرآن کریم و انگاره برخاسته از آیات مربوط به مسیحیت و مسیحیان به مواجهه با آنان پرداخت و در نوع ارتباط با مسیحیان به اقتضای زمان و مکان، تدابیری از گفت وگو تا برخورد همچون هجرت به حبشه، گفت وگوهای گروهی و فردی با مسیحیان، ارتباط گیری با حاکمان مسیحی از طریق نامه نگاری، پیمان نامه صلح با قبایل مسیحی و یا برخورد نظامی با آنان را برگزید. این تدابیر در چارچوب انگاره ارائه شده در قرآن کریم بوده است. در این مقاله با روش زمینه شناسی تاریخی و با بهره مندی از رویکرد تاریخ انگاره تلاش شده است تا با توجّه به تعاملات، گفت وگوها و برخوردهای مذکور، به خوانش رسول خدا6 از مسیحیت و مسیحیان و انگاره شکل یافته سیره نبوی نسبت به مسیحیت و مسیحیان دست یافت.
۴۱۵۹.

مبانی فقهی مجازات افساد فی الارض بر اختلاس (ماده 4 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۳ 11 - 31

کلیدواژه‌ها: افساد فی الارض شیوع فساد اخلال امنیت مالی اختلاس در فقه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۳۱۷
مجازات اختلاس، تعزیر است و در ماده 4 قانون تشدید آمده که اگر اختلاس، مصداق مفسد فی الارض باشد، مجازات مفسد فی الارض خواهد بود. پرسش مهمی مطرح می شود که در چه صورتی اختلاس، مصداق افساد فی الارض پیدا می کند و در حقیقت از منظر فقه امامیه ملاک و معیار اتحاد اختلاس با افساد فی الارض چیست؟ منظور از افساد فی الارض هر عملی است که سبب از بین رفتن امنیت مالی و جانی یا اخلاقی جامعه شود و منجر به تباهی آن جامعه گردد. بنابراین دایره وقوع افساد فی الارض، وسیع بوده و منحصر به عمل یا نوع خاصی از گناه و فساد نمی باشد؛ بلکه با توجه به ماهیتش، عنوان مستقلی از مجازات است که حاکم  اسلامی می تواند با معین نمودن شرایطی، حکم به صحت تطبیق مجازات افساد فی الارض بر اختلاس یا عدم مطابقت آن، بنماید و رابطه این دو عنوان به صورت تساوی نمی باشد. حاصل این نوشتار آن است که تطبیق اختلاس بر افساد فی الارض در صورتی قابل تصور است که اختلاس سبب سلب امنیت عمومی اقتصادی جامعه بشود و اختلال مالی را در جامعه اسلامی بوجود بیاورد. نوشتار پیش رو با استفاده از منابع کتابخانه ای و نرم افزاری، با روش توصیفی و تحلیلی ارائه می شود..
۴۱۶۰.

کنکاشی در نقاط قوت اندیشه ها و کارکردهای تصوّف و عرفان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۷ 99 - 118

کلیدواژه‌ها: تصوف عرفان نقاط قوت عرفان مثبت میراث مثبت عرفان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۳۸۸
در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و به کمک اسناد نوشتاری و تحقیق کاربردی نقاط قوت اندیشه ها و کارکردهای تصوّف و عرفان مورد کاوش و تحلیل قرارگرف ه است. هر مسلک و آیینی امکان دارد صاحب نقاط قوت یا منفی باشد. عرفان و تصوّف نیز از این قانون استثنا نیست. بررسی شاخص های عرفان و تصوّف مثبت، از دیدگاه دین اسلام و آموزه های اسلامی است. در این نوشتار به بررسی و واکاویِ چهار محور اخلاقی و تربیتی، اجتماعی و سیاسی، فرهنگی و هنری و مذهبی و فکری، به مثابه محورهای اصلیِ نقاط قوت و میراث مثبت تصوّف و عرفان پرداخته شده است؛ سپس دنباله هر محور، ارزیابی و تحلیل مهم ترین ویژگی های مثبت عرفان آورده شده است. بی توجهی به ظاهر و رویگردانی از عادات گذشته، تطهیر و پاکسازی نفس، توسعه آموزش و تربیت دینی، ریاضت مشروع و معقول، زهد و پارسایی، تسامح، سازش و رواداری مذهبی، خردورزی و عقلانیت، روش میانه روی و اعتدال، گسترش نیکوکاری و احسان اجتماعی، ایجاد شادی و نشاط، ادبیات و شعر، خطاطی و خوشنویسی، غنی سازی فرهنگی و گسترش هنر، موسیقی، پایبندی به آداب طریقت، شریعت محوری و ولایت پذیری از مهم ترین میراث مثبت محورهای یادشده هستند. نگارنده تأکیددارد به دلیل وجود بعضی از آسیب ها و آفت های تصوّف و عرفان، نباید به طور کلی تصوّف و عرفان را ناپسند دانست و نباید مانعِ انتشار نقاط قوت و مقبول آن شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان