درخت حوزه‌های تخصصی

متن این مقاله به زبان انگلیسی به قلم مؤلف در جلد 15 شماره (2)، (ژوئن 1998) صفحات 35ـ 5 مجله داوری بین المللی:(Journal of International Arbitration) منتشر گردیده است.برگردان اولیه این مقاله را از انگلیسی به فارسی، سرکار خانم پروین محمدی دینانی به عهده داشته اند.لازم به توضیح است که با توجه به تهیه این مقاله به زبان انگلیسی، تاریخها، علائم و اختصارات به لاتین آمده است و سرآغاز مقاله حاوی بعضی توضیحات مقدماتی جهت اطلاع خواننده غیرایرانی است که عیناً حفظ شده است.

یکی از مباحث مهم در تحلیل تغییرات اجتماعی، پیامدهای وقوع آن ها می باشد. به بیان دیگر، صرف نظر از منشا تغییرات اجتماعی، چگونگی گسترش و نفوذ آن ها در تاروپود نظام اجتماعی پرسشی اساسی در تبیین فرازوفرودهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. آنچه درخصوص کشورهایی نظیر ایران موضوعیت می یابد مبحث نوسازی می باشد؛ واقعیتی که تدریجا رشد و گسترش یافت و در دوران پهلوی با پشتوانه ای دولتی، صورت جامعه را به کلی دگرگون ساخت. با وجود این، وقوع انقلاب اسلامی حاکی از ناکامی این اقدامات است. بنابراین لازم است برای عبرت آموزی، از یک سو، و شناخت دقیق تر تحولات تاریخی کشور، از سوی دیگر، به این موضوع توجه شود. مقاله حاضر چنین هدفی را تعقیب کرده است.

تقریباً سه چهارم سطح کره زمین از آب (اعم از آب دریاها، اقیانوسها و دریاچه ها) پوشیده شده است که براساس حقوق سنتی دریاها تنها قسمت کوچکی از آن، یعنی آبهای داخلی و دریای سرزمینی ، تحت حاکمیت ملی کشورهای جهان و بقیه در خارج از محدوده حاکمیت ملی آنان قرار دارد. بنابراین پهنه دریاها و اقیانوسها براساس حقوق بین الملل کلاسیک تابع دو رژیم است: دریای سرزمینی که تحت سلطه دولت ساحلی است، و دریای آزاد که ماورای حاکمیت ملی دول می باشد. لازم به یادآوری است که با امضای کنوانسیون ملل متحد راجع به حقوق دریاها در سال 1984 و معرفی مفهوم جدید «منطقه انحصاری اقتصادی» به عرض 200 میل دریایی از خط مبدأ آبهای سرزمینی، این موضوع مطرح شده است که رژیم حقوقی سنتی دوگانه دریای سرزمینی و دریای آزاد به رژیم سه گانه دریای سرزمینی، منطقه انحصاری اقتصادی و دریای آزاد تغییریافته است. طبعاً مبحث پیچیده و آکادمیک مذکور موضوع مقاله دیگری است و در اینجا تنها می توان متذکر شد که حق حاکمیت کشور ساحلی در «منطقه انحصاری اقتصادی» عمدتاً منحصر به بهره برداری از منابع اقتصادی از جمله ماهیگیری است و برای آزادی کشتیرانی کشورهای دیگر در منطقه انحصاری اقتصادی و پرواز هواپیماهای آنان از فضای فوقانی منطقه مذکور، محدودیتی وجود ندارد. به هر حال، آنچه مسلم به نظر می رسد رژیم حقوقی منطقه انحصاری اقتصادی، رژیم خاصی است.

امروزه یکی از مشکلات خانواده ها در روابط والدین با فرزندان عدم توجه آنها به تربیت و پرورش فرزندان است که این امر ناشی از عدم شناخت آنها از جایگاه فرزندان و وظایفشان در برابر آنان است. از این رو این پژوهش بر آن است که با بهره گیری از آیات قرآن کریم، تفاسیر معتبر و روایات معصومین(ع)، که مفسر و عدل آیات قرآن هستند، وظایف والدین را در مقابل فرزندان بررسی، و فرمانهایی را استخراج کند که در کیفیت تربیت فرزند مؤثر است؛ این فرمانها شامل حقوق مادی و معنوی ـ اخلاقی است که مراحل پیش از تولد و پس از آن را در بر می گیرد. از رهیافتهای مهم این پژوهش این است که خداوند اساس تربیت بشر را بر محبت خویش استوار گردانیده است و از این رو کانون خانواده نیز بر محبت اعضا نسبت به یکدیگر شکل می گیرد. این محبت همراه با اجرای دیگر فرمانهای الهی موجب استحکام خانواده و کاهش تنشهای موجود در آن می شود.

آب از دیرباز و از بدو پیدایش حیات نقش اساسی در ادامه زندگی و طبیعتا موجودیت انسان ایفا کرده است . در طول تاریخ آب عامل مهمی در شکل دادن به روش زندگی بشر و توسعه تکنولوژی ، زبان و فرهنگ بوده است . انسان به طرق مختلف با انجام فعالیت های کشاورزی و صنعتی و ... به راحتی آب این نعمت مقدس خداوندی را آلوده می نماید و با گذشت زمان مخازن آب سالم و گوارا به تدریج آلوده شده و شاهد تنزل کیفیت آب به خصوص منابع محدود آب شیرین است . در احادیث مختلف از ائمه اطهار و آیات متعدد قران کریم به صورت مکرر نسبت به اهمیت این ماده در زندگی ...

امروزه آموزش عالی به عنوان نهاد پرورش دهنده ی نیروی انسانی متخصص از جایگاه ویژه ای در جامعه برخوردار است. یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در کیفیت خروجی های نظام آموزش عالی، سیاست های آموزشی- درسی دانشگاه های آن نظام می باشد. بهره گیری از تجارب کشورهای توسعه یافته و مطالعات تطبیقی در این زمینه می تواند یکی از منابع اطلاعاتی قابل اعتماد برای تدوین سیاست های آموزشی- درسی و افزایش کیفیت آموزشی در کشورهای توسعه نیافته و درحال توسعه باشد. کشور ما ایران نیز که امروزه جزء کشورهای درحال توسعه به شمار می رود، جهت موفقیت در برنامه های تحصیلی و افزایش کیفیت آموزشی خود، نیازمند آشنایی با سایر نظام های آموزشی و مطالعات تطبیقی در این حوزه است. بنابراین با توجه به اهمیت و ضرورت این موضوع، پژوهش حاضر در یک مطالعه تطبیقی به مقایسه نظام آموزش عالی ایران و انگلستان پرداخته و درصدد بررسی چگونگی ارائه خدمات آموزشی، شباهت ها و تفاوت های نظام آموزش عالی دو کشور و شناخت چگونگی دلایل کسب رتبه های برتر علمی از سوی دانشگاه های انگلستان در جهان می باشد. روش این پژوهش، کیفی بوده و مطالعه ای توصیفی _ تحلیلی به شمار می رود.

در این مقاله به بهانه‏ى سند مهمى که ده سال پیش روزنامه نیویورک تایمز منتشر ساخت، به ماهیت دولت آمریکا و دموکراسى‏هاى غربى پرداخته شده است. اقدامات آمریکا که خود از بنیان‏گذاران سازمان ملل متحد است و در دهه‏هاى اخیر، از آن به عنوان ابزار مفیدى براى اجرا کردن اهدافش سود جسته است، اکنون با ابتدایى‏ترین موازین حقوق بین‏الملل و حقوق بشر مغایر است. در یک «دموکراسى»، که سانسور رسمى وجود ندارد، این کار به عهده‏ى رسانه‏هاى جمعى، دانشگاه‏ها، مدارس و مخازن فکرى است.

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر است. به عبارت دیگر، در این مقاله سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که کدام یک از عوامل اجتماعی بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر موثر است؟ رویکرد متفاوت و نو این تحقیق، پرداختن به زنان معتاد در مراکز بازپروری تولد دوباره و خانه خورشید است که بویژه در مرکز تولد دوباره این گونه پژوهش ها در خصوص زنان به این صورت و با این حجم نمونه انجام نشده است. فرضیات از چهار دیدگاه نظری عمده یعنی نظریه فشار آگینو، نظریه یادگیری ساترلند، نظریه بوم شناختی شاو و مکی، نظریه کنترل اجتماعی هیرشی استنتاج شدند. که متغیرهای مستقل عبارتند از نابسامانی خانوادگی، از هم گسستگی خانوادگی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، در دسترس بودن مواد مخدر، اعتیاد اعضای خانواده، گروه همسالان و نظارت والدین و متغیر وابسته شدت اعتیاد، نوع ماده مصرفی و نحوه استعمال مواد می باشد. روش تحقیق پیمایشی است و داده های مورد نیاز جهت آزمون این فرضیات از طریق پرسشنامه همراه با مصاحبه و با شیوه نمونه گیری نمونه در دسترس با حجم نمونه 200 از زنان معتاد دو مرکز تولد دوباره و خانه خورشید جمع آوری و با استفاده ا ز تکنیک آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند کای اسکوئر، ضرایب همبستگی کرامز و گاما و رگرسیون چند متغیره خطی به کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد از هم گسستگی خانواده زن و شوهری ، از هم گسستگی خانواده پدر و مادری، نابسامانی خانواده زن و شوهری ، پایگاه اقتصادی- اجتماعی ، در دسترس بودن مواد مخدر ، اعتیاد اعضای خانواده از عوامل موثر بر اعتیاد زنان معتاد به مواد مخدر بوده است

جرائم منافی عفت عنوان عامی است که شامل جرائم متعددی می شود که ازجمله آن ها رابطه نامشروع موضوع ماده 637 تعزیرات قانون مجازات مصوب 1375 می باشد. قانون گذار در  مواد 221 و 222 قانون مجازات  اسلامی مصوب 1392 زنا را تعریف می کند اما تعریف مشخصی از جرم رابطه نامشروع و عمل منافی عفت غیر از زنا ارائه نداده است. عدم مشخص کردن حدود و ثغور منجر به ابهام درخصوص تعیین مصداق و آرای متناقص و متضاد درخصوص امور مشابه در ماده 637 شده است و مراجع قضائی در برخورد با مرتکبان این پدیده، برخورد یکسانی نداشته اند. به نظر درصورت فقدان علقه زوجیت (اعم از دائم یا موقت) باید روابط جنسی مادون زنا به صورت تماس فیزیکی و جسمی میان زن و مرد مستوجب مجازات دانست و ارتباط های غیرجسمی را مصداق ماده 637 قانون مجازات درنظر نگرفت و بین آنچه که حرام است و آنچه که جرم است تفاوت و تمایز قائل شد. 

بازار یکی از مراکز مهم زندگی شهری بوده است و بازاریان سهم فراوانی در چگونگی ساختار شهری داشته‌اند. این پدیده در عهد حکم‌رانی ایلخانان در ایران نیز مهم بود و حتی از ویژگی‌های برجسته‌تری برخوردار شد. ایلخانان در نگاه نخست، بازماندگان مغولانی گمان می‌روند که با هجومشان، ویرانی‌های گسترده‌ای در شهرهای ایران به‌وجود آوردند و با اقتصاد و جامعه ایرانی بیگانه بودند و به بازار ایرانی؛ یعنی فعال‌ترین عرصه زندگی شهری و دارای کارکردهای هم‌زمان اقتصادی و اجتماعی توجه نمی‌کردند، اما آنان پس از آشنایی نسبی با تجارت و نمودهای این زندگی و بر پایه ملاحظات سیاسی و اقتصادی، از توجه به بازار و بازاریان ناگزیر شدند. این مقاله، در پی پاسخ گفتن به این پرسش است که آیا بازارهای روزگار ایلخانی نیز همچون گذشته رونق داشته و اهل بازار در اقتصاد و جامعه این عصر تأثیرگذار بوده‌اند.