تعلیم و تربیت اسلامی

نمایش ۸۰۱ تا ۸۲۰ مورد از کل ۴٬۴۱۴ مورد.

۸۰۱.

سبک زندگی اسلامی؛ ضرورت ها و کاستی ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدتقی مصباح

منبع: معرفت سال بیست و دوم اردیبهشت ۱۳۹۲ شماره ۱۸۵ «ویژه سبک زندگی»

کلیدواژه‌ها: اسلام سبک زندگی ناسیونالیسم زندگی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی

تعداد بازدید : ۸۸۴۰ تعداد دانلود : ۲۱۱۲

سبک زندگی اسلامی، به مجموعه موضوعات و مسائل مورد قبول اسلام در عرصه زندگی اشاره دارد. برای فهم اینکه سبک زندگی ما، اسلامی است یا خیر، باید معیار سنجش داشته باشیم. اما پیش از این باید سبک زندگی اسلامی را به درستی بشناسیم. معیار رفتار ما در جامعه اسلامی باید مبتنی بر اسلام و آموزه های اسلامی باشد. خدامحوری، حاکمیت ارزش های اسلامی در زندگی از مهم ترین معیار اسلامی بودن سبک زندگی اسلامی است. باید زندگی فردی و اجتماعی ما مبتنی بر اسلام و رهنمودهای قرآنی باشد. در این صورت، می توان امیدوار بود که زندگی ما به سبک و شیوه اسلامی است.

۸۰۲.

بررسی شیوه های کاربردی سازی امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت دانش آموزان

نویسنده: علینقی فقیهی حسن نجفی

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: امر به معروف نهی از منکر تعلیم و تربیت شیوه های کاربردی سازی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۰۲

هدف این پژوهش، بررسی شیوه های مستقیم(کلامی)و غیرمستقیم(غیرکلامی)کاربردی سازی امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت دانش آموزان است تا بتوان از این طریق آنان را در مقابل تهاجمات فرهنگی و اعتقادی مصون نگه داشت. روش انجام این پژوهش، تحلیل اسنادی بوده و به منظور گردآوری داده های لازم جهت دست یابی به اهداف پژوهش، منابع و متون موجود و مرتبط با موضوع امر به معروف و نهی از منکر تهیه شده و روش های آن با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع و با شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. از نتایج این پژوهش این است که نهادینه شدن و اشاعة امر به معروف و نهی از منکر در تعلیم و تربیت، مستلزم شناخت کامل مصادیق معروف و منکر، شرایط و مراتب آنها و از همه مهم تر گزینش روش های مناسب با توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روانی دانش آموزان است. برترین روش، تلفیق روش های مستقیم و غیرمستقیم است که باید توسط دست اندرکاران نظام آموزشی، طی فرایند طراحی، تدوین و اجرای برنامه های درسی اتخاذ شده تا برون داده های نظام تربیتی طبق ضوابط الهی تربیت شوند.

۸۰۳.

نقش جامعه نبوی و حکومت اسلامی در تعلیم و تربیت اسلامی

نویسنده: ولی الله ملکوتی فر حسن فریدی

منبع: مهندسی فرهنگی سال هشتم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۶۳ تعداد دانلود : ۸۶۹

۸۰۴.

واکاوی عوامل جذب دانش آموزان به نماز جماعت مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیف الله فضل اللهی قمشی منصوره ملکی توانا

منبع: معرفت سال بیست و دوم بهمن ۱۳۹۲ شماره ۱۹۴ «ویژه علوم تربیتی»

کلیدواژه‌ها: دانش آموزان مدارس راهنمایی عوامل جذب نماز جماعت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان

تعداد بازدید : ۳۰۹۳ تعداد دانلود : ۳۵۶۰

هدف این پژوهش، بررسی عوامل جذب دانش آموزان به نماز جماعت مدارس می باشد. روش تحقیق، توصیفی پیمایشی بوده و جامعه آماری، دانش آموزان مدارس راهنمایی ناحیه دو آموزش و پرورش قم می باشند که 360 نفر از آنها به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته، با پایایی 81/0 است. تحلیل اطلاعات براساس آزمون های خی دو، Z تک گروهی و T برای میانگین دو گروه مستقل، نشان داد: 1. بین عوامل جذب دانش آموزان مدارس دخترانه و پسرانه به نماز جماعت تفاوت معناداری وجود دارد. 2. گرایش های مذهبی و مشارکت والدین و متولیان مدارس در نماز جماعت، انگیزه حضور دانش آموزان را افزایش می دهد. 3. بین شناخت دانش آموزان از فواید نماز و نماز جماعت، و مشارکت آنان در مجالس مذهبی، با رویکرد آنان به نماز جماعت مدارس رابطه مثبت وجود دارد. 4. نحوه تقویت و تفویض مسئولیت برگزاری نماز جماعت به آنان، در افزایش علاقه و مشارکت در نماز جماعت مؤثر است. 5. بین شخصیت و نفوذ امام جماعت و نوع ارتباط او با فراگیران، امکانات، شرایط نمازخانه ها و گرایش دانش آموزان به نماز جماعت رابطه معنی داری وجود دارد.

۸۰۵.

تحلیلی بر اهداف و روش های تربیتی مبتنی بر کمال نفس از دیدگاه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طاهره بابازاده رضاعلی نوروزی

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: قوای نفس اهداف تربیت روش های تربیت تجرد عقلانی کمال نفس

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۶۲

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه فلسفی ملاصدرا دربارة کمال نفس انسان و دلالت های تربیتی آن در خصوص عناصر تعلیم و تربیت (اهداف و روش ها) است. این پژوهش از تحقیقات کیفی است و با روش تحلیلی- اسنادی ضمن تبیین دیدگاه ملاصدرا درباره سیرکمال نفس انسان به تشریح اهداف و روش های تعلیم و تربیت مبتنی بر این دیدگاه پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان داد که ملاصدرا تجرد عقلانی نفس را برای نیل به کمال ضروری می داند. بر اساس مبانیِ فلسفی مطرح در دیدگاه وی، اهداف غایی و اهداف واسطه ای در تعلیم و تربیت تبیین شد که هر یک با توجه به مراتب مختلف نفس در سیر کمال نفس بررسی شد. رسیدن به اهداف واسطه ای و غایی نیازمند روش های تربیتی بود که به صورت چارچوب پیشنهادی برای تعلیم و تربیت ارائه شد.

۸۰۶.

نقش حقوق جزای اسلامی در تعلیم و تربیت ارزش های اخلاقی اسلام در جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن شجاعی

منبع: اخلاق وحیانی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامی تربیت اخلاقی تعلیم اخلاقی حقوق جزای اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۵ تعداد دانلود : ۵۶۳

کم توجهی به پیوند های حقوق جزای اسلامی با اخلاق اسلامی در مبنا، هدف، مضمون و سازوکارهای اجرایی، تضعیف ابعاد اخلاقی حقوق جزای اسلامی و نیز با تشکیک در عقلانیت و کارآمدی حقوق جزای اسلامی، درخواست حذف یا تغییر برخی از جرم انگاری ها و کیفرگذاری ها را موجب گردیده است. با استفاده از روش تحقیق تحلیلی توصیفی و گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای، در صدد تبیین یکی از خطوط اصلی این پیوند یعنی نقش حقوق جزای اسلامی در تعلیم و تربیت ارزش های اخلاقی اسلام هستیم؛ که ضمن تبیین جنبه هایی از عقلانیت و کارآمدی حقوق جزای اسلامی، ظرفیت ها و توانایی های اخلاقی آن را فعال تر خواهد نمود. بدین ترتیب، جرم انگاری ها و کیفرگذاری ها در حقوق جزای اسلامی، از سویی با ترسیم مرزهای ارزشی و اخلاقی جامعه، موجب اطلاع رسانی و تعلیم ارزش های اخلاقی حداقلی اسلامی اند؛ و از سوی دیگر با آسیب رسانی به ناقضان ارزش های بنیادین اخلاقی، موجب تربیت ارزشی فرد و جامعه اند. علاوه بر این، وضع و اِعمال مجازات های اسلامی، این پیام را انتقال می دهد که هر چه رفتارها، به اَعمال ممنوع نزدیک تر و شبیه تر باشند، درجه قُبح و غیراخلاقی بودن آن ها بیش تر است؛ اگرچه به درجه ممنوعیت جزایی نرسیده باشد. این امر، تاثیر جرم انگاری ها و کیفر گذاری های اسلامی در تعلیم ارزش های اخلاقی را مضاعف می کند.

۸۰۷.

ارزیابی مهارتهای فراشناختی دانشجویان در دروس معارف اسلامی، بازاندیشی در کارکردهای نظام آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد امینی حمید رحیمی زهره صمدیان صدیقه غلامی علوی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: فراشناخت و مهارتهای فراشناختی آموزش عالی و دانشجویان دروس معارف اسلامی و مهارتهای یادگیری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان

تعداد بازدید : ۱۱۷۰ تعداد دانلود : ۷۹۳

هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی مهارتهای فراشناختی دانشجویان به منظور شناسایی وضعیت این مهارتها در یادگیری دروس معارف اسلامی و تأکید بر کارکردهای نظام آموزش عالی در زمینه اصلاح و ارتقای آنها بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمام دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 92-1391 به تعداد 5502 بود که از طریق محاسبه فرمول تعداد 263 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه مهارتهای فراشناختی در قالب 24 سؤال بسته پاسخ در چهار عامل بر حسب مقیاس پنج درجه ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه به صورت محتوایی مورد تأیید کارشناسان قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 83/0 براورد شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی انجام گرفت. نتایج این پژوهش ضمن اینکه ضرورت توجه نظام آموزشی را به رشد و پرورش مهارتهای فراشناختی در یادگیری دروس معارف اسلامی مورد تأکید قرار می دهد، نشانگر این است که دانشجویان در مهارت ارزشیابی با بهترین عملکرد و در مهارت برنامه ریزی کمترین عملکرد را دارند. هم چنین یافته ها نشان داد بین هر یک از عوامل فراشناخت رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بیشترین میزان ارتباط میان عامل نظارت و برنامه ریزی به میزان 62/0 بود.

۸۰۸.

عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صالح حسن زاده

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: خانواده قرآن ازدواج اخلاق اسلامی الگو فرهنگ اسلامی استحکام

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۴۴۱ تعداد دانلود : ۱۸۱۱

خانواده همیشه و همه جا و در بین تمامی جوامع بشری به عنوان اساسی ترین نهاد اجتماعی زیربنای جوامع و منشاء فرهنگ ها، تمدّن ها و تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای مقدّس بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی خود، همواره سبب اصلاح خانوادة بزرگ انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطة هلاکت و ضلالت بوده است. انسان ها در زندگی خود، از دیگران تأثیر می پذیرند و بر آنها تأثیر می گذارند. در یک خانواده، از والدین گرفته تا فرزندان، در شکل گیری شخصیّت و خُلق و خوی یکدیگر مؤثّر واقع می شوند. محیط اجتماعی جامعه، رسانه ها، مطبوعات و همة اعضا و عناصر حاضر در صحنة اجتماع که در ارتباط با فردند، در پرورش روحیّه و شخصیّت وی تأثیر دارند. خلاصه آنکه جریان مزبور در تمام ابعاد زندگی انسان ها مشهود است، هرچند که نحوه و چگونگی این فرآیند در بسیاری از موارد مستور است. عوامل بسیاری در تحکیم بنیان خانواده و سرزندگی آن مؤثّرند که در این مقاله به مهم ترین آنها پرداخته شده است؛ از جمله حُسن معاشرت در خانواده، نظم و انظباط، وجود روحیة مشورت در خانواده، صبر و پایداری زندگی، روحیة عفو و گذشت، حاکمیّت صداقت در فضای خانواده ، پرهیز از سوء ظن، آفت حسد، رازداری و وفاداری، مشی با آرامش و بی تکبّر، حلم و بردباری، ترس از کیفر الهی، دوری از افراط و تفریط، تواضع، دوری از سختگیری و اسراف و نیز احسان به پدر و مادر، همگی از عوامل تحکیم خانواده اند. این مقاله عوامل تحکیم خانواده را در نظام فرهنگ اسلامی با استفاده از منابع اسلام و آثار متفکّران تربیتی را مورد بررسی، تحلیل و نقد قرار داده است.

۸۰۹.

سبک زندگی دینی؛ جامعه و انسان دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد فولادی

منبع: معرفت سال بیست و دوم خرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۶ «ویژه سبک زندگی اسلامی»

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی جامعه دینی خدامحوری اخلاق مداری انسان دینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۴۹۲ تعداد دانلود : ۱۱۰۶

«سبک زندگی اسلامی» از جمله واژگانی است که اولین بار توسط رهبر فرزانه انقلاب وارد ادبیات ما شد و به سرعت به موضوع مهم، کلیدی و پربسامد تبدیل شد. اینکه رفتار ما برگرفته از بینش ها، باورها، جهان بینی، گرایش ها و نوع نگاه ما به جهان هستی است، و اینکه سبک و شیوه رفتار ما در حیات فردی و جمعی، متأثر از ارزش ها و هنجارهای حاکم بر محیط پیرامون و جامعه است، امری بدیهی است. اما در اسلام، جامعه دینی چه جامعه ای است؟ شاکله آن کدام است؟ دارای چه شاخصه هایی است؟ چه ارزش ها و هنجارهایی باید بر آن حاکم باشد؟ همچنین، انسان در این جامعه دینی دارای چه مشخصاتی است، چه نوع باور، اندیشه و رفتاری از او در جامعه اسلامی انتظار می رود؟ این مقاله، با رویکرد نظری و تحلیلی و کاوش در متون دینی، درصدد پاسخ به سؤالات فوق برآمده است. مهم ترین یافته این نوشتار این است که باید بپذیریم بسیاری از مشکلات زندگی ما، ناشی از دوری ما از سبک زندگی اسلامی و معارف ناب قرآن و اهل بیت علیهم السلام است و تنها راه رستن از مشکلات زندگی، تغییر نوع نگاه به زندگی است.

۸۱۰.

بررسی اثربخشی آموزه های اخلاقی- اجتماعی سوره حجرات بر مهارت های ارتباطی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی کرمی صدرالدین شریعتی معصومه اسماعیلی

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: مهارت های ارتباطی آموزه های اخلاقی - اجتماعی سورة حجرات

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۲۲ تعداد دانلود : ۸۴۳

این پژوهش به منظور تعیین میزان اثربخشی آموزه های اخلاقی-اجتماعی سورة حجرات بر مهارت های ارتباطی دانش آموران انجام شد. روش تحقیق به کار گرفته شده از نوع آزمایشی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. به این منظور، از میان مدارس منطقه دو شهر تهران، به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای، ابتدا یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب و در مرحله بعد دو کلاس به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس از هر کلاس 10 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون مهارت های ارتباطی استفاده شد. شاخص های آماری محاسبه شده عبارتند از: شاخص های آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار و خطای معیار میانگین و شاخص های آمار استنباطی مانند آزمون تحلیل کواریانس. یافته های تحقیق، نشان داد که آموزش آموزه های اخلاقی-اجتماعی سورة حجرات بر مهارت های ارتباطی دانش آموزان در سطح 001/0 مؤثر است. علاوه بر یافتة فوق، از لحاظ محتوایی، از این آموزه ها مدلی استنباطی دربارة ارتباط ارائه گردید.

۸۱۱.

عوامل تربیت فرهنگی از دیدگاه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه خنکدار طارسی احمد سلحشوری

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: تربیت فرهنگی از دید امام راحل (ره) عوامل تربیت فرهنگی از نظر امام خمینی(ره) فرهنگ و استقلال کشور

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۹۱

هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل تربیت فرهنگی از دیدگاه امام خمینی (ره) است . روش این پژوهش استنتاجی قیاسی و تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، سندکاوی است که با بهره گیری از آثار و تألیفات امام (ره) جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه امام خمینی (ره) تربیت فرهنگی اساس سعادت یا شقاوت ملت است و رستگاری هر جامعه از راه اصلاح و احیای فرهنگی امکانپذیر است و تربیت فرهنگی، تلاش برای انتقال دادن و فرصت سازی برای بینش بیشتر، بهتر و عمیقتر فرهنگ و ارزشهای الهی است. تربیت فرهنگی انتخاب آگاهانه فرهنگ الهی، و عوامل تربیت فرهنگی شامل خودباوری، خودآگاهی، مبارزه طلبی، فرهنگ خودی و استقلال فرهنگی است.

۸۱۲.

آزاد اندیشی در تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا فتحی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: آزاداندیشی دینی آزادی در اندیشه دینی تربیت از دیدگاه شهید مطهری تربیت اسلامی و اندیشه های استاد مطهری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۸۸

این پ ژ وهش به منظور بررسی دیدگاه شهید مطهری در زمینه ""آزاداندیشی در تعلیم و تربیت اسلامی"" صورت گرفته است. نوع تحقیق، بنیادی و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات اسنادی (کتابخانه ای) است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کیفی استفاده شده است. تعقّل، نبود مانع در جلوی تفکر، تعبّدی و تقلیدی عمل نکردن از عوامل اساسی مفهوم آزاداندیشی است. عوامل زمینه ساز آزاداندیشی دینی را می توان در عوامل بیرونی از قبیل بنیانهای منطقی دینی و نبود حاکمیت مستبدانه جستجو کرد و یا در درون انسان عواملی از قبیل تربیت ربّانی، تقوا و زهدورزی را پرورش داد. متناسب با عواملی که بیان می شود، روشهای پرورش آزاداندیشی دینی را نیز می توان به دو دسته ""برون تربیتی"" از قبیل جدال احسنِ، تذکر، رفق و مدارا در تبیین مسائل دینی، تسامح دینی، هدایت افکار و ""خود تربیتی"" از قبیل جستجوگری، برخوردی استدلالی با جهان، تزکیه نفس، عادت به تفکر تقسیم کرد.

۸۱۳.

جایگاه مفهوم ایمان در تربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کیوان بلندهمتان

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: طباطبایی ایمان غزالی تربیت دینی چالش های نظری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۱۲ تعداد دانلود : ۸۸۹

در قرآن کریم گرچه به ایمان آوردن دستور داده شده ولی در برخی آیات آن، ایمان امری غیر ارادی و هدیهای الهی شمرده شده است. این چالشی تئوریک بر راه تربیت دینی است و تا این گشوده نشود، امکان تربیت دینی در عمل نخواهد بود. در این نوشتار، به روش توصیفی- تحلیلی، نگرشهای تفسیری خردگرا بررسی گردیده و کوشیده شده است با تفسیری حاشیهای (و نه کانونی) از طباطبایی و نگاهی کانونی (و نه حاشیهای) از غزالی راهی برای این چالش پیشنهاد شود و دلالتهای آن در تربیت دینی روشن گردد. نتیجة بررسیها این شد که آن گروه از آیاتی که ایمان را در اراده خداوندی دانسته است در یک تراز؛ و آیاتی که ایمان را در ارادة بشر دانستهاند در ترازی دیگر باید معنی کرد. در ترازِ نخست سخن بر سر تمهیدِ مقدماتِ ایمانِ راستین است. آدمی باید بکوشد که ایمان راستین را دریافت دارد و برای این کار بسترسازی لازم است. این بسترها پالودن دل آدمی از عواطف منفی و خویِ بد و آراستن آن به عواطف مثبت و خوی نیک است. با این کوششها، مقدمات فراز آمدن به تراز دوم آماده میگردد که ایمان راستین، ای بسا چونان هدیهای الهی به بشر ارزانی داشته شده و فرد با چشم جان، متعلق ایمان را خواهد دید و به آرامش خواهد رسید. بنابراین، تربیت دینی را باید بر احساسات و عواطف شاگردان متمرکز نمود. در چنین تربیتی نخست باید احساسات شاگرد را در مسیری مثبت جاری کرد و عواطف او را درگیر ایمان کرد. پالودن دل از عواطف منفی و آراستن آن با عواطف مثبت زمینه ساز فهمی ژرف می گردد که امکان روی آوردن به ایمان را برای او ممکن می سازد.

۸۱۴.

بررسی تحلیلی اهداف تربیت اجتماعی آموزش و پرورش ایران و مقایسةآن با دیدگاه های علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منیره عابدی محمدرضا نیلی

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی تربیت اجتماعی اهداف تعلیم و تربیت نظام آموزش و پرورش ایران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۷۷۸ تعداد دانلود : ۲۰۲۱

اهداف تربیتی یکی از مهم ترین مؤلفه ها برای نمایش وضعیت تعلیم و تربیت یک جامعه است و یکی از مهم ترین ابعاد تربیتی، تربیت اجتماعی است. زیرا رسیدن به آن کارکرد اجتماعی تعلیم و تربیت را نشان می دهد. در این راستا، مقالة حاضر به بررسی تحلیلی و مقایسه ای اهداف تربیت اجتماعی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با اهداف تربیت اجتماعی از منظر علامه طباطبایی پرداخته است. هدف از این بررسی، تحلیل اهداف تربیت اجتماعی در آموزش و پرورش ایران و کشف موارد تشابه و تفاوت آن با دیدگاه های علامه طباطبایی است. بدین منظور از روش اسنادی - تحلیلی بهره گرفته شد. نتایج مقاله نشان داد که از اهداف تربیت اجتماعی ایران، هفت هدف در نظام آموزشی ایران و دیدگاه علامه به طور یکسان مورد توجه قرار گرفته است، دو هدف در دیدگاه علامه به صورت کامل تر و عمیق تر تعریف شده است، در دو هدف تفاوت های محتوایی و در دو هدف تفاوت بیانی وجود دارد. در ضمن علامه افزون بر این اهداف، به پنج هدف دیگر در تربیت اجتماعی اشاره کرده است.

۸۱۵.

تأملی در معنای حب در قرآن و دلالتهای تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی شیروانی شیری بابک شمشیری محمد نجفی راحله نبوی زاده

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: رابطه حب و تعلیم و تربیت اسلامی دلالت های قرآنی بر تعلیم و تربیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۹۳ تعداد دانلود : ۵۷۶۲

این پژوهش در پی بررسی مفهوم حب در قرآن و استنتاج دلالتهای تربیتی آن است. سؤالهای پژوهش عبارت است از: 1ـ حب در قرآن بر چه معناهایی دلالت دارد؟ 2ـ دلالتهای تربیتی مفهوم حب چیست؟ برای پاسخگویی به این سؤالها از روش تحلیلی ـ استنتاجی استفاده شده است. این مطالعه از نوع مطالعات کیفی تلقی می شود. یافته ها نشان می دهد که مفهوم حب در قرآن بر معانی متعددی از قبیل محبت مال، جاه و مقام، محبت به دیگران، محبت به خود، اما بنیادی ترین نوع آن بر محبت بنده به خالق یکتا و محبت خداوند به بندگان، دلالت دارد که از این مبنا می توان برای تربیت در ابعاد گوناگون آن بهره جست.

۸۱۶.

تبیین آرای تربیتی ملا احمد نراقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نچمه احمدآبادی آرانی محسن فرمهینی فراهانی اکبر رهنما

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: تربیت و تعلیم اسلامی اندیشه های تربیتی فاضل نراقی اهداف تربیت در اسلام اصول تعلیم و تربیت اسلامی روش های تربیتی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۳۵

این پژوهش به بررسی آرا و اندیشه های تربیتی ملا احمد نراقی (فاضل نراقی) می پردازد. این تحقیق از نوع نظری و روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل اسنادی، و در این جهت منابع و مراجع موجود و مرتبط با آرا و اندیشه های نراقی مورد بررسی قرار گرفته است؛ در این راستا یافته های پژوهش دلالت دارد بر اینکه از نظر نراقی تعلیم و تربیت اهمیت ویژه و جایگاه بسیار رفیعی در زندگانی انسان دارد. از نظر او اهداف تربیت شامل سعادت انسان، کسب معرفتهای اخلاقی، پرورش عقل ورزی و تفکر، اصول تربیت شامل اصل کرامت ذاتی انسان، تقدم تزکیه بر تعلیم، فعالیت، تفرد و تدریج، روشهای تربیتی شامل تلقین به حفظیات و تمرین و تکرار، روش مباحثه و گفتگوی علمی، روش محبت ورزی و روش الگویی (اسوه ای) است.

۸۱۷.

الگوی تقویت حیا در سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محبوبه جوکار

منبع: معرفت سال بیست و دوم خرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۶ «ویژه سبک زندگی اسلامی»

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی عفاف تربیت جنسی اختلاط حیا تبرج مراقبت جنسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۲۸۳ تعداد دانلود : ۱۹۲۰

حیا به عنوان موهبتی الهی، از مهم ترین عوامل حفظ و بقای عفت عمومی جامعه است که در همه ادیان آسمانی، مورد تأکید قرار گرفته است. هدف این پژوهش، بررسی این موضوع است که آموزه های اسلامی چه شیوه هایی را برای تقویت حیا در افراد توصیه نموده تا با محور قرار دادن آنها، جامعه اسلامی از مفاسد و انحرافات جنسی مصونیت یابد؟ روش این پژوهش، توصیفی تحلیلی است که سعی نموده با محور قرار دادن آیات و روایات موجود درباره حیا، عفاف و نیز حریم روابط زن و مرد نامحرم و تحلیل و بررسی آنها، به الگوی تقویت حیا در سبک زندگی اسلامی دست یابد. از نتایج مهم این تحقیق آن است که تقویت حیا به عنوان زیربنای عفاف و حجاب نیازمند دو رکن اساسی است: رکن اول آن، که اصلی تر و زیربنای رکن دیگر نیز هست، تربیت صحیح جنسی فرزندان در خانواده است و رکن دوم، رعایت حریم ها در جامعه و توجه به توصیه های دینی در این باب است که در متن مقاله به آنها اشاره خواهد شد.

۸۱۸.

توکّل؛ لوازم و موانع آن در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجمه حیدری خلیل مروج

منبع: معرفت سال بیست و دوم آبان ۱۳۹۲ شماره ۱۹۱ «ویژه علوم تربیتی»

کلیدواژه‌ها: قرآن اعتماد به نفس موانع توکل حدیث لوازم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی

تعداد بازدید : ۱۶۵۰ تعداد دانلود : ۶۰۱

در این پژوهش پس از جست وجو در روایات پیرامون موضوع توکّل و جمع بندی، طبقه بندی، ویرایش اطلاعات و با استفاده از روش تحلیلی توصیفی این مطلب ثابت می شود که توکّل به خدا مسئله ای است که روایات بر آن مهر تأیید و تأکید زده اند. در روایات، تلاش و دوستی اهل بیت علیهم السلام به عنوان لوازم توکّل، و تعویذ و تطیّر به عنوان موانع تحقق این امر، مطرح شده است. در این پژوهش در کنار بررسی لوازم و موانع روایی توکّل، رابطه توکّل با مسئله اعتماد به نفس مورد بررسی و توجه قرار گرفته است. استفاده از تعویذهای شرعی و توکّل در کنار هم مورد تأکید است و می توان توکّل را جایگزین تطیّر نمود. لازمه توکّل، تلاش است و این دو مکمّل یکدیگرند. حب ائمه اطهار علیهم السلام از ملزومات توکّل می باشد. اعتماد به نفس در کنار اعتماد به خدا و بندگی او معنا پیدا می کند و در کنار توکّل قرار می گیرد.

۸۱۹.

تأثیر آوای قرآن کریم بر اضطراب پیش از امتحان دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید نبی الله قاسم تبار ایراندخت فیاض سید عبدالله قاسم تبار حامد امیدی

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: اضطراب امتحان دانش آموزان موسیقی آوای قرآن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۳

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر موسیقی و آوای قرآن کریم بر میزان اضطراب پیش از امتحان دانش آموزان سال سوم دبیرستان است. روش پژوهش آزمایشی (تجربی)، با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش سیاهه اضطرابامتحان (TAT) (ابوالقاسمی و همکاران، 1375) است. جامعة آماری شامل همة دانشآموزان سال سوم دبیرستان شهرستان بابل است که از میان آنها با استفاده روش نمونه گیری خوشهایچندمرحلهای، 50 نفر (25 پسر، 25 دختر) که دارای اضطرابامتحان بودهاند، انتخاب و در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) مورد مقایسه قرار گرفتند. میزان اضطرابامتحان آزمودنی های گروه آزمایش، پس از حضور و نشستن در جلسه امتحان و قبل از توزیع اوراق امتحانی به عنوان پیشآزمون اندازه گیری شد. سپس به مدت 5 دقیقه آیاتی از سوره مائده با صدای استاد عبدالباسط پخش شد و مجدداً میزان اضطراب امتحان آنها (به عنوان پسآزمون) اندازهگیری شد. برای گروه کنترل هیچگونه مداخلهای صورت نگرفت. میزان اضطرابامتحان گروه اخیر نیز قبل و پس از توزیع اوراق امتحانی اندازهگیری و ثبت شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آوای قرآنکریم به طور معناداری باعث کاهش اضطراب پیش از امتحان دانش آموزان شد (001/0 = P). همچنین نتایج این تحلیل نشان داد که میزان تأثیر آوای قرآنکریم بر کاهش اضطراب قبل از امتحان دانشآموزان دختر به طورمعناداری بیشتر از دانشآموزان پسر است (001/0 =P ).

۸۲۰.

عوامل تربیت عاطفی فرزندان در خانواده؛ برگرفته از احادیث(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: علینقی فقیهی حسن نجفی

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: خانواده فرزندان عوامل روان شناختی احادیث تربیت عاطفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۵۸۸ تعداد دانلود : ۱۸۷۰

روابط عاطفی میان والدین در خانواده، که مهم ترین نهاد تربیتی جامعه و نخستین آموزشگاه فرد شمرده می شود، اثر گذارترین عامل حرکت مطلوب فرزندان برای انتخاب سبک و شیوة زندگی اسلامی است. این پژوهش به بررسی تعدادی از عوامل عاطفی تربیت فرزندان در خانواده می پردازد. روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی است. به منظور گرد آوری داده های لازم برای دستیابی به اهداف پژوهش، متون حدیثی موجود و مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع، گردآوری شده، با شیوة کیفی به تحلیل آنها پرداخته است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که عواملی چون: همسویی بینش ها و باورهای مذهبی، اندیشة از خود دانستن وجود فرزند، انسان دوستی، محبت، خوش رویی، تکریم و احترام متقابل، حسن ظن (مثبت نگری)، عفو و بخشش، نیکی در برابر بدی ها، یار و غمخوار و مایة نشاط بودن، هدیه دادن، هماهنگی میان گفتار و رفتار، ابراز عواطف مثبت، توجه به امنیت روانی و الگو دهی، از جمله عوامل تربیت عاطفی فرزندان در نهاد خانواده اند که در آموزه های معصومان(ع) بر آنها تأکید شده است.

درخت حوزه‌های تخصصی