احمد سلحشوری

احمد سلحشوری

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۵ مورد.
۱.

واکاوی انگاره اجتماعی امام موسی صدر و دلالت های آن در تبیین ماهیت تربیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۰ 278 - 312

کلیدواژه‌ها: امام موسی صدر انگاره دلالت اجتماع تربیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۶
پژوهش حاضر می کوشد با تحلیل مؤلفه ها و مقولات اجتماعی مورد نظر امام موسی صدر تصویر کلی ایشان از ماهیت اجتماعی شدن را شناسایی کرده و دلالت های آن را برای حوزه تربیت اجتماعی روشن سازد. در این تحقق از روش های توصیفی - تحلیلی و استنتاج عملی مورداستفاده قرار گرفته است. بر مبنای این پژوهش انگاره کلی امام موسی صدر از اجتماع، انگاره ای مبتنی بر تصویر ارگانیزمی جامعه و مبتنی بر نگرش توحیدی است که مؤلفه های اصلی آن در یازده مؤلفه؛ (وحدت، کنشگری انسان، اجتماعی بودن هویت انسان، تفکر تشکیلاتی و تمدنی، کیفیت رابطه فرد و جامعه، آزادی، تعامل و همزیستی، گشودگی و رواداری، گفت وگو، احترام متقابل، ارزش ها)، مورد بررسی قرار گرفته است. دلالت های این انگاره کلی و مؤلفه های تشکیل دهنده آن برای ماهیت تربیت اجتماعی نیز، در هشت دلالت کلی مشخص گردیده است. این دلالت ها عبارت اند از؛ اصل نگرش توحیدی، ا اصل انسان گرایی فطری، اصل نگاه مشفقانه به دیگری، اصل نگاه به دیگری به مثابه خویشتن، اصل باور به آزادی چون ارزش، اصل مبتنی ساختن رشد بر عمل، اصل برخورداری از اندیشه و منش تشکیلاتی، اصل ضرورت گفت وگو چون بینش، منش و روش، اصل هویت سازی بر محور انسانیت
۲.

مبانی انسان شناختی علّامه حسن زاده آملی و اصول تربیت اجتماعی منتج از آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۸

کلیدواژه‌ها: علامه حسن زاده آملی مبانی انسان شناختی اصول تربیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف، بررسی مبانی انسان شناختی علامه حسن زاده آملی واصول تربیت اجتماعی منتج از آن با استفاده از الگوی فرانکنا است. در این روش، با ترکیب گزاره های توصیفی مبانی انسان شناختی و گزاره های تجویزی ناظر به هدف تربیت اجتماعی، می توان به گزاره های تجویزی مربوط به اصول تربیت اجتماعی دست یافت. نتایج نشان داد مبانی عمده انسان شناختی علامه عبارتند از: اصالت فردواجتماع؛ وجود تفاوتهای فردی درعین برابری انسانها؛ قدرت اندیشه ورزی درانسان؛ گرایش نوعدوستی ومهربانی درانسان؛ فطرت عدالتخواهی درانسان؛ آزادی، اراده و اختیار درانسان. براساس مبانی فوق، اصول تربیت اجتماعی شامل: «باید به تأثیر متقابل فردو اجتماع بریکدیگر توجه شود»؛ «باید به تفاوتهای فردی توجه شود»؛ «باید قوای عقلانی انسان پرورش یابد»؛ «باید جامعه عقلانی انسانی ایجاد شود»؛ «باید به تأثیر متقابل علم وعمل توجه شود»؛ «باید با فطرت نوعدوستی و مهربانی بامردم رفتارشود»؛ «باید به دیگران احترام گذاشته واز آنها قدردانی نمود»؛ «باید بایکدیگر تعاون وهمکاری نمود»؛ «باید باارحام، صله داشت»؛ «باید عدالت طلب بود وبا ظلم وستم مبارزه نمود»؛ «باید درزندگی اعتدال داشت»؛ «باید انسان آزاده پرورش داد»؛ «باید مسئولیت پذیر بود»؛ «باید به عدم طفره(تدریجی بودن) درتربیت اجتماعی توجه نمود» می باشد.
۳.

کارکرد استعاره در یادگیری از دیدگاه ویتگنشتاین: یک تبیین نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: غرب شناسی بنیادی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 119 - 146

کلیدواژه‌ها: استعاره ویتگنشتاین یادگیری « شناخت»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۵
هدف این پژوهش با تحلیل مفاهیمی مرتبط با یادگیری در نوشتار ویتگنشتاین و نمونه هایی از استعاره های مشهور و مهمی که وی در آثار خود به قصد عینیت بخشی به مفاهیم آورده به بررسی کارکرداستعاره در تحقق « یادگیری در عمل» پرداخته و نقش استعاره به عنوان « حلقه واسط» در شناخت مورد بررسی قرار دهد. روش حیث هدف کاربردی و رویکرد کیفی و به شیوه تحلیلی می باشد. از نظر ویتگنشتاین استعاره فراتر از ابزاری بلاغی و به مثابه حلقه رابط قابلیت برانگیختن روشن سازی ذهن یادگیرنده را به سوی تحقق یادگیری مطلوب دارد. در آثار ویتگنشتاین استعاره به مثابه گونه ای امکان و چهارچوب برای درک صورت های زندگی و بستر ساز توافقی که در آن یادگیری در عمل روی می دهد قابل شناخت ا ست. استعاره ها جهانی بر ساخته از بازی های زبانی خلق می نمایند؛ برآمده از صورت های زندگی که معلم و فراگیر در آن به فهمی متقابل دست می یابند یادگیری را ممکن می سازد. استعاره های ویتگنشتاین عامل زمینه ساز عینیت بخشی به مفاهیم، بستر ی لازم برای الگوهای آموزشی است که یادگیری را از رهگذر توافق دربافتار صورت های زندگی به شیوه ای اثر بخش پیش می رانند.
۴.

بررسی مفهوم عدالت وچگونگی تحقق آن دردیدگاه ملا صدرا با تکیه بر نقش حکمت در آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱ 83 - 108

کلیدواژه‌ها: دیدگاه ملا صدرا عدالت حکمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۸۶
پژوهش با هدف بررسی چگونگی تحقق عدالت طبق دیدگاه ملا صدراصورت گرفت. برای دستیابی به هدف پژوهش، آثار ملاصدرا به عنوان جامعه و مواردی در آثار ملا صدرا درارتباط با اهداف پژوهش از طریق نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت.رویکرد بکار گرفته شده در پژوهش بنیادی وکیفی است. درپژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده گردید.به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای (استقرائی-قیاسی) استفاده گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مفهوم عدالت دردیدگاه ملا صدرا عبارت است از حرکتی مستمر ، پیوسته ومشکک تا نفس، آنچه که صلاحیت و استعدادش را دارد،دریافت نمایدو تجلی صفات الهی گردد. استعداد حقیقی انسان همان خداگونه شدن است وبرای اینکه انسان در مسیر خدا گونه شدن قرار بگیرد، آموزش او در ساحت های چهار گانه او درارتباط با خدا ، خود، مردم وهستی در جهت خدا گونه شدن وهمینطور پاسخ به نیاز های اساسی انسان ها درراستای تحقق عدالت در جامعه اهمیت دارد . ملا صدرا معتقد است که حکمت انسان را متصف به عدل می کند، با عدالت در ابعاد وجودی ،انسان متصف به حکمت می شود و فرد حکیم عادل است و عدالت را در جامعه برپا می کند.
۵.

بررسی آینده پژوهانه تاریخ تعلیم و تربیت مسجدمحور و الزامات گفتمانی آن در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 125 - 161

کلیدواژه‌ها: رویکرد تعلیم و تربیت مسجدمحور شبکه امامت و امت تربیت ولایی گام دوم انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
هدف این پژوهش تشخیص الزامات رویکرد تربیتی مسجد محور است. این تحقیق با راهبرد کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون، و با گردآوری وقایع تاریخی به منظور احصاء تجارب و توصیه های ناظر به آینده، انجام شده است. از آن جا که می توان ظرفیت فراوان شبکه امامت و مساجد را برای انجام بسیاری از مسئولیت های اجتماعی خصوصا تربیت نسل آینده به کار گرفت؛ مضامین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان یکی از منابع مهم ترسیم کننده آینده در تعیین این الزامات مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل دوره تاریخی صدر اسلام تا کنون می باشد. بر اساس یافته های تحقیق حاضر، عوامل متعددی در احیاء جایگاه واقعی تربیتی مساجد نقش دارند ازجمله: شبکه ولایی دوسویه امت و شبکه امامت(شامل همه مربیان جامعه)، ارتقای شایستگی شبکه امامت و توسعه آن تا سطح اساتید، معلمان و مربیان، تعیین ماموریت مسجد به عنوان یک مرکز تفکر و یک نهاد یاددهنده و یادگیرنده، و نیز ایجاد وحدت در عین تنوع فرهنگی در جامعه. از جمله ثمرات این رویکرد می تواند این موارد باشد: همگانی بودن دانش، وحدت ایمان و علم، رشد تعهد و تخصص، کاهش هزینه های آموزش.
۶.

رویکرد تربیت ولایی در تعلیم و تربیت اسلامی با محوریت استعاره شجره طیبه : اهداف، اصول، روشها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۹ 273 - 332

کلیدواژه‌ها: تربیت اسلامی شجره طیبه تربیت ولایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف از تحقیق حاضر ارائه چارچوبی از تربیت ولایی به عنوان یک رویکرد تربیت اسلامی است؛ تحقیق حاضر با روش کیفی تحلیل محتوا انجام شده است. تربیت ولایی اجمالا تربیتی است که بر ولایت الهی و هدایت اولیاء الهی مبتنی باشد. مساله اصلی تحقیق این است که بتوان مبنای یک نظام تربیت اسلامی را بر پایه قرآن کریم و روایات بنا نهاد؛ که مبتنی بر ولایت باشد از این جهت که رکن رکین اسلام است. تمثیل شجره طیبه در قرآن کریم به شبکه انسان های مومن با محوریت اولیاء الهی اشاره دارد لذا تمثیل قابل توجهی برای تربیت ولایی به نظر می رسد. سوالات تحقیق این است که اولا تعریف تربیت ولایی در قرآن کریم با محوریت آیه شجره طیبه چیست؟ دوما نظام تربیت ولایی بر اساس معانی ولایت مقتضی چه اهداف، اصول و روش هایی برای تعلیم و تربیت اسلامی است؟ طبق یافته های تحقیق، تربیت ولایی در تمثیل شجره طیبه عبارت است از تربیتی شبکه ای که از طریق اتصال و ارتباط قلبی انسان ها به اولیاء خدا به عنوان افراد دارای دو خصیصه نشاط و شجاعت؛ و پذیرش رهبری آن ها انجام شده؛ و نفی ولایت مستکبرین سبب آزادسازی انسان ها از نظامات ارباب رعیتی فرهنگی، اقتصادی و سیاسی می شود". اهداف تربیت ولایی عبارتند از تولی و تبری، تشبه به اولیاء و تقرب الی الله. اصول تربیت ولایی عبارتند از لزوم اتخاذ مربی و هم مسلکان طریق، لزوم شبکه ای بودن و سلسله مراتب بودن ساختار تربیتی و لزوم دائم التعلیم و التعلم بودن عموم مردم. روشهای تربیت ولایی عبارتند از پویایی و انعطاف، آزادسازی مردم از بندهای مادی و ذهنی، حکمت آموزی و در نهایت همیاری و همدلی.
۷.

واکاوی ضرورت تدوین الگوی بومی آموزش تفکر به کودکان با توجه به پیش فرض های هستی شناختی و معرفت شناختی صدرالمتالهین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 77 - 93
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۵۸
مقاله حاضر با هدف بررسی ضرورت تدوین الگوی بومی آموزش تفکر به کودکان با توجه به تباین پیش فرض های هستی شناختی و معرفت شناختی در الگوی مطلوب با الگوهای جاری نگاشته شده است. این «تباین» با تبیین «واقع گرا» بودن این پیش فرض ها در نگرش صدرایی و غیرواقع گرا بودن آنها در پیش فرض های کلی فبک جاری به اثبات رسیده است. این پیش فرض ها با مشخص کردن «آرمان» یا «هدف نهایی» کلاس آموزش تفکر به کودکان، اصول پیشبرد کلاس و در نتیجه الگوی مورد نظر را تعیین می کنند. این الگو در پژوهش حاضر اهداف، اصول، محتوا و روش ها را در بر خواهد داشت و همه آنها از این آرمان متأثر می شوند. بنابر نتایج پژوهش حاضر در الگوی مطلوب با رویکرد صدرایی، آرمان نهایی در این کلاس «حقیقت آن گونه که در واقع خود هست» و «باور به بودن آن»، و معرفت بدان «ساختنی، کامل شونده و مرحله مند» خواهد بود که با معناشناسی در دستگاه اندیشه صدرایی معنایی متفاوت با برداشت های فبک جاری از آن خواهد داشت. پژوهشگر در این تحقیق از روش تحلیلی−استنباطی برای رسیدن به اهداف بنیادی پژوهش کیفی خود استفاده نموده است.
۸.

تبیین مفهوم شجاعت در شاهنامه فردوسی و ارائه راهکارهای آن برای تربیت حماسی کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال ۳۱ تیر ۱۴۰۱ شماره ۲۹۵ 85-95

کلیدواژه‌ها: شاهنامه فردوسی تربیت حماسی حماسه شجاعت پروری کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۲۵۵
تربیت حماسی ازجمله ساحت های مهم تربیتی است که نقش بسزایی در تربیت نسلی شجاع، عدالت خواه، نوع دوست، مبارز، قوی و نترس، ظلم ستیز و مانند آن دارد. یکی از این مؤلفه های مهم حماسی، شجاعت و دلاوری است. شجاعت محوری ترین عنصر حماسی در شاهنامه فردوسی به شمار می رود. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم شجاعت در شاهنامه فردوسی و ارائه راهکارهای آن برای تربیت حماسی کودکان صورت پذیرفته است. روش این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد، کیفی است و از حیث جمع آوری اطلاعات به شیوه تحلیلی واستنباطی نگاشته شده است. جامعه پژوهش، شاهنامه فردوسی و آثار وابسته به آن بوده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که حکیم ابوالقاسم فردوسی شجاعت و مبارزه را با عقلانیت و اخلاق مداری توأم کرده و عشق به وطن و دیگردوستی را جایگزین خوددوستی کرده که با استنباط از آن می توان در قالب مؤلفه هایی همچون روش الگویی، قصه گویی، آموزش تفکر انتقادی، توکل، مراقبه، خودگردانی، در تربیت حماسی کودکان تأثیرگذار بود.
۹.

تبیین مبانی فلسفی انسان صبور در قرآن کریم و راهکارهای تقویت صبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 55 - 84

کلیدواژه‌ها: مبانی فلسفی صبر انسان صبور قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۶۰
پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی فلسفی انسان صبور در قرآن کریم و راهکارهای تقویت صبر در معلمان ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع تحلیل محتوا و الگوی تحلیلی فرانکنا بوده است. جامعه پژوهش حاضر را کلیه آیات قرآن کریم که به صبر و انسان صبور پرداخته است تشکیل می دهد که با روش نمونه گیری هدفمند و مراجعه به تفسیرهای آن (تفسیرجوادی آملی) مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از فیش جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج تحلیل محتوای عرفی و تحلیل استنتاجی پژوهش حاضر نشان داد که مبانی فلسفی انسان صبور در مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی، ارزش شناسی و زیباشناسی مصادیقی را در آیات نشان داده است. راهکارهای تقویت انسان صبور در معلمان ابتدایی شامل یاری خواستن از خداوند و عبادت و راز نیاز، سفارش به صبر و ایستادگی، الگوگیری و پیروی از الگوهای صبر و یادآوری آثار و فواید صبر و شکیبایی بوده است که می توان با آموزش و توانمندسازی معلمان در این راهکارها، منجر به تقویت صبر در آنان شد.
۱۰.

مبانی و انواع خودآگاهی ازمنظر فلاسفه اسلامی و کاربست آن در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 149 - 168

کلیدواژه‌ها: مبانی خودآگاهی انواع خودآگاهی دیدگاه فلاسفه اسلامی سند تحول بنیادین آموزش وپرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۳
هدف از این پژوهش، بررسی مبانی و انواع خودآگاهی ازمنظر فلاسفه اسلامی و میزان به کارگیری آن در سند تحول بنیادین آموزش وپرورش بوده است و برای انجام دادن تحقیق، از روش ترکیبی (کیفی و کمّی) استفاده کرده ایم؛ بدین شرح که در بخش کیفی، روش تحلیل مفهومی و استنتاجی و تحلیل محتوای کیفی (استقرایی) و در بخش کمّی، روش تحلیل محتوای کمّی را به منظور تحلیل سند تحول بنیادین آموزش وپرورش (مبانی انسان شناسی و اهداف) به کار گرفته ایم. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، آثار فلاسفه اسلامی و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش را شامل می شود و روش نمونه گیری در بخش کیفی، ازنوع هدفمند و در بخش کمّی، ازنوع تحلیل محتوای مقوله ای بوده است. برای تحلیل اطلاعات از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده کرده ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد مبانی خودآگاهی ازمنظر فلاسفه اسلامی، شامل ارتباط نفس و بدن، اندیشه ورزی، تکامل و تعالی نفس، غیرت، غایت گرایی و انواع خودآگاهی (اعم از فیزیکی، هیجانی، اجتماعی، معنوی و عقلانی) است؛ همچنین یافته های پژوهش در بخش تحلیل محتوای سند تحول بنیادین آموزش وپرورش نشان می دهد در بخش مبانی انسان شناسی، به خودآگاهی عقلی و در بخش اهداف سند موردبحث، به خودآگاهی فیزیکی و معنوی، به بیشترین میزان توجه شده است.
۱۱.

تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان ی بر حسب مؤلفه های خودآگاهی در دوره دوم ابتدایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش ابتدایی سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 31 - 40

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا خود آگاهی هدیه های آسمان ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۵۷
پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان پایه چهارم و پنجم و ششم ابتدایی بر حسب مؤلفه های خودآگاهی در دوره دوم ابتدایی انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا است که به روش کل شماری انجام گرفته است و از روش های آمار توصیفی فراوانی، درصد جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد در کتاب هدیه های آسمانی پایه چهارم؛ کمترین درصد فراوانی به مولفه آگاهی از راه های مراقبت از خود و بیشترین درصد فراوانی به مؤلفه آگاهی از احساسات و علایق خود اختصاص یافته است. در پایه پنجم؛ بیشترین مؤلفه خودآگاهی به مؤلفه آشنایی با عملکرد خود و کمترین مؤلفه به آگاهی از راه های مراقبت از خود و آگاهی از میزان ارزشمندی خود و در پایه ششم؛ بیشترین فراوانی به آگاهی از احساسات خود بوده است. بر اساس پژوهش حاضر میزان توزیع اجزای خودآگاهی در کتاب های مذکور به یک اندازه نیست؛ مؤلفه آگاهی از احساسات خود بیشترین فراوانی را دارد.  
۱۲.

بررسی تطبیقی جایگاه دیگرگزینی در نظریه تربیت اخلاقی جان وایت و مرتضی مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۱ 153-190

کلیدواژه‌ها: دیگرگزینی تربیت اخلاقی بهروزی روش تحلیلی - مقایسه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۴۲۱
هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی جایگاه دیگرگزینی در آرای تربیت اخلاقی جان وایت و مرتضی مطهری است. این تحقیق از نوع نظری بوده و در آن از روش تحلیلی مقایسه ای برای بررسی نظریات تربیت اخلاقی جان وایت و مرتضی مطهری استفاده شده است. این پژوهش برای دستیابی به اهداف خود این سؤال را مطرح می کند که وجوه اشتراک و افتراق نظریات دیگرگزینانه وایت و مطهری در حوزه تربیت اخلاقی کدامند؟ و به این نتایج می رسد که هر دو متفکر با اتخاذ رویکرد وحدت گرایانه مسئله دیگرگزینی را در نظریه تربیت اخلاقی خود سامان می بخشند. وایت درخصوص بهروزی فردی منافع دیگران و منافع شخصی را ذیل چتر بهروزی جانمایی می کند و مطهری با ارائه نظریه خود حقیقی و توسعه مفهومی خود، تأکید دارد که در مسائلِ اخلاقی محل نزاع باید از خود و دیگری به خود و خود حقیقی تغییر یابد. لذا هر دو متفکر قائل به دیگرگزینی روان شناختی براساس تقریر ضعیف هستند، یعنی انسان ها می توانند برای منفعت رساندن به دیگران نیز افعالی را انجام دهند. وایت، هدف نهایی تربیت اخلاقی را بهروزی متربیان مطرح می کند، اما مطهری براساس آموزه های اسلامی هدف غائی تربیت اخلاقی را قرب الهی درنظر می گیرد. همچنین باتوجه به تفاوت بنیادین فکری فلسفی میان اندیشه های وایت و مطهری، وایت دین را نفی کرده و در فضایی کاملاً لیبرال دموکراتیک به دنبال تربیت اخلاقی است، مطهری از آموزه های دینی برای تأیید و اثبات دیدگاه های خود بهره گرفته است.
۱۳.

بررسی مبانی معرفت شناختی غزالی و ملاصدرا و دلالت های آن بر تربیت عقلانی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره اول بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ 113 - 150

کلیدواژه‌ها: معرفت شناختی تربیت عقلانی غزالی ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۴۹
هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی بنیان های معرفت شناختی براساس دیدگاه های ابوحامد محمد غزالی و ملا صدرا و استنتاج مدلولات آن در حوزه تربیت عقلانی با تاکید بر هدف ها و روش های تربیتی آن است. نوع پژوهش کیفی و روش پژوهش تحلیلی، مقایسه ای و استنتاجی است. یافته ها نشان داد که این دو متفکر در پاره ای از مبانی معرفت شناختی دارای نقاط اشتراک و در برخی موارد اختلاف نظر داشتند. هدف های تربیت عقلانی براساس نقاط اشتراک عبارت بودند از: عقل به منزله امکان کسب معرفت برای همگان، عقل به مثابه منبع شناخت، طبیعت (آفریده های عالم) به مثابه منبع شناخت، قلب (دل) به مثابه منبع شناخت، تقویت حواس ظاهری (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه)، تقویت حواس باطنی (خیالی)، رعایت سلسله مراتب (از ساده به پیچیده و انتزاعی) در امر آموزش و ارائه معارف و علوم، نیل به شناخت فرامفهومی (حقیقی) به مثابه هدفی از آموزش کلاسی ... . همچنین نقاط افتراق شامل این موارد است: حصول ماهیت اشیاء و تحقق صور در اذهان، تقدم معارف حسّی بر معارف عقلی، آشنائی با سرگذشت و شرح حال پیشینیان، بصیرت افزایی، استکمال عقلی به کمک معارف و آموزه های دینی، ایجاد اتحاد بین عالم و معلوم، استمداد از منابع شرع مقدس (قرآن و روایات و سنّت)، معیار قرار دادن منابع معارف دینی جهت محک محتوای آموزش، اهتمام در راستای معرفه النفس (خودشناسی) در روند آموزش... .
۱۴.

مدلولات تربیت عقلانی در هندسه معرفت شناختی ابو حامد غزالی و صدرالمتالهین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 165 - 206

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی تربیت عقلانی غزالی صدرالمتالهین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۴۳
هدف پژوهش حاضر، تحلیل تطبیقی بنیان های معرفت شناختی بر اساس دیدگاه های غزالی و ملاصدرا و استنتاج مدلولات آن در حوزه ی تربیت عقلانی با تأکید بر اهداف، اصول و روش های تربیتی آن است. یافته های حاصل حاکی از این است که نخست هر دو صاحب نظر در زمینه امکان کسب معرفت شناخت حقایق جهان هستی را برای همه ی انسان ها میسر می دانند. همچنین با توجه به نظراتی که پیرامون منابع معرفتی که هر یک ارائه می دهند به تبع آن روش های کسب معرفتی گوناگونی پیشنهاد داده اند. با توجه به این مبانی، مدلولات تربیت عقلانی در قالب اهداف، اصول و روش های تربیتی قابل استخراج است. برخی از اهداف از دیدگاه غزالی عبارت اند از: منطبق بودن علوم با واقعیات، گذر از معرفت عقلانی به معرفت وحیانی و...برخی از اصول عبارت اند از: تحصیل معرفت وحیانی، تکیه بر شواهد علمی، خودشناسی و خلوت گزینی، و.... پاره ای از روش های تربیتی شامل: علم آموزی، الگوسازی، مشورت با خردمندان، غفلت زدایی و... پاره ای اهداف ازنظر ملاصدرا عبارت اند از: تلاش در جهت عروج نفس به عالم عقل، ارتحال از عالم عین به عالم علم، ارائه علوم بر اساس سلسله مراتب؛ و بعضی از اصول تربیت عقلانی عبارت اند از: اندیشه ورزی و تعقل، کمال یابی، تکیه بر شهودگرایی در آموزش معارف و... . برخی از روش های تربیتی شامل: اشتداد وجودی (صیرورت)، پرهیز از سطحی نگری و آینده نگری، تکیه بر شهودگرایی و پرهیز از تجربه گرایی محض، توجه به روش شناختی های مختلف مطالعات علمی و تکیه بر دروس مفاهیم کانونی.
۱۵.

تبیین و نقد سبک تربیتیِ مبتنیِ بر رویکرد فازی بر اساس دیدگاه ائمه اطهار(ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 155 - 184

کلیدواژه‌ها: سبک تربیتی رویکرد فازی نقد ائمه اطهار(ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۳۷
هدف این پژوهش تبیین و نقد میزان همخوانی و ناهمخوانی سبک تربیتیِ مبتنیِ بر رویکرد فازی براساس دیدگاه ائمه اطهارb است. روش تحقیق در بخش کیفی، روش تحلیل از نوع تفسیری و در بخش کمّی، روش پیمایشی و برای فازی سازی داده ها، از روش تحلیل فازیِ ذوزنقه ای استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو جامعه آماری؛ یکی، خبرگانِ حوزه فازی دارای سابقه تدریس، تألیف کتب و مقالات علمی و دیگری، طلاب سطح سه به بالا در حوزه علمیه بودند. ابزار گردآوری نیز اطلاعات پرسشنامه و مصاحبه بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که میزان همخوانی و ناهمخوانیِ سبک تربیتی مبتنی بر رویکرد فازی با دیدگاه ائمه اطهارb در مؤلفه محبت، تا حدودی سازگار، موافق و نسبتاً بی طرف، در مؤلفه آزادی تا حدود کمی بی طرف و نسبتاً مخالف، در مؤلفه کنترل تا حدودی سازگار و نسبتاً موافق، در مؤلفه توانایی و وسع تا حدودی بی طرف، در مؤلفه تشویق تا حدود کمی مخالف، بی طرف و کمی موافق و در نهایت در مؤلفه تنبیه تا حدودی بی طرف است.
۱۶.

مبانی انسان شناختی علامه حسن زاده آملی واستنتاج اصول وروشهای تربیت اجتماعی ازآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۱ 139 - 164
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۳۴
هدف پژوهش حاضر، استنتاج اصول وروشهای تربیت اجتماعی ازدیدگاه انسانشناختی علامه بااستفاده ازروش استنتاجی فرانکنا ازکتابهای انسانشناختی ایشان است. پارادایم تحقیق، کیفی و نوع آن کاربردی است. نتایج نشان داد اصول تربیت اجتماعی ایشان عبارتنداز: تأثیر متقابل فردواجتماع بریکدیگر؛ وجود تفاوتهای فردی درانسانها؛ پرورش قوای عقلانی انسان؛ ایجاد جامعه عقلانی انسانی؛ تأثیر متقابل علم وعمل بریکدیگر؛ نوعدوستی ومهربانی بامردم؛ تکریم انسانها؛ تعاون وهمکاری بایکدیگر؛ صله ارحام؛ عدالت طلبی ومبارزه باظلم وستم؛ اعتدال؛ آزادی واختیار(پرورش انسان آزاده)؛ مسئولیت پذیری؛ عدم طفره. روشهای تربیت اجتماعی نیز عبارتنداز: دوری ازافراد طالح وپیوستن به افراد صالح؛ توجه به وسع وتوانایی انسانها؛ پیروی ازدستورات قرآن وائمه (پیاده کردن قرآن درزندگی)؛ استفاده ازعلوم وتجربیات؛ تطهیرقوه خیال؛ استفاده ازاساتید ومربیان خبره؛ الگوبرداری وتبعیت ازالگوی انسان کامل؛ تعلیم وتأدیب؛ بهره گیری ازعلم نافع وعمل صالح؛ محبت ونیکی بامردم؛ تواضع وفروتنی باهمه مردم؛ احترام وقدرشناسی ازمردم؛ مشارکت بایکدیگر؛ رسیدگی به خویشان و نزدیکان؛ خودمعیاری؛ اقتصاد ومیانه روی درزندگی؛ بکارگیری دین درشناخت آزادی حقیقی؛ مخالفت باهوای نفس؛ انجام درست وظایف؛ تدریجی بودن تربیت اجتماعی؛ غنیمت شمردن زمان.
۱۷.

تدوین الگوی مفهومی خودآگاهی مبتنی بر اندیشه های شهید مطهری(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: مرتضی مطهری (ره) خود آگاهی مبانی مؤلفه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۳۵۶
پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی مفهومیِ خودآگاهی برای دانش آموزان دوره ی اول متوسطه مبتنی بر اندیشه های شهید مطهری(ره) انجام شده است. این تحقیق از حیث هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد کیفی و از نظر روش پژوهش، از روش تحلیلی و استنباطی استفاده شد. جامعه ی پژوهش شامل تعداد 45 اَثر از جمله مقالات و گزارش های تحقیقاتی دست اول شهید مطهری(ره) و مرتبط با موضوع خودآگاهی و هم چنین، شامل 15 نفر از متخصصین در حوزه های فلسفه ی تعلیم و تربیت و روان شناسی تربیتی بود. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و روش گردآوری به صورت کتابخانه ای و میدانی و ابزار مورد استفاده در بخش کتابخانه ای برگه های فیش برداری و در بخش میدانی مصاحبه بود. یافته های پژوهش نشان داد که مبانی خودآگاهی در اندیشه های شهید مطهری(ره) در پنج محور: 1-ذومراتب بودن، 2-خداجوی، 3-اندیشه ورزی، 4-آزادی معنوی و انتخاب گری و 5-پویایی و بالندگی انسان، قابل تبیین است. هم چنین، مؤلفه های خودآگاهی شامل: 1-خودِ فیزیکی و وراثتی، 2-خودِ واقعی، 3-خودِ آرمانی، 4-خودِ اجتماعی، 5-خودِ اخلاقی و معنوی و 6-کرامت و عزت نفس می باشد. باتوجه به مبانی و مؤلفه های فوق، الگوی خودآگاهی برای دانش آموزان دوره ی اول متوسطه تدوین شده است.
۱۸.

تبیین الگوی مفهومی تربیت معنوی مبتنی بر صحیفه سجادیه در تعلیم و تربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۹) 1188 - 1167

کلیدواژه‌ها: معنویت تربیت معنوی صحیفه سجادیه الگوی معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۱۲
هدف : پژوهش حاضر به منظور تبیین الگوی مفهومی تربیت معنوی مبتنی بر صحیفه سجادیه در تعلیم و تربیت انجام شد. روش : این تحقیق از حیث هدف، کاربردی و رویکرد زیربنایی آن، پژوهش کیفی است و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مفهومی و استنتاجی استفاده شده است. محیط پژوهش شامل کتاب صحیفه سجادیه و نمونه گیری آن، به صورت هدفمند بوده است. یافته ها: شامل مبانی، اهداف، اصول و روشها در الگوی مفهومی تربیت معنوی است. در صحیفه سجادیه، انسان معنوى ابتدا باید شناخت را در خود ایجاد کند. وقتى شناخت انسان به مرحله باورمندى رسید، بعد از آن رفتار اجتماعى پدید می آید. نتیجه گیری : خداوند متعال، هدف غایی و حقیقت بی نهایت و جامع تمام ارزشهاست. مهم ترین هدف تربیت معنوی، زیست بر اساس خواست الهی است و رسیدن به کمال انسانی، یکی از غایات تربیتی محسوب می شود. از آنجا که ساختار وجودی آدمی به گونه ای است که تنها در برقراری ارتباط با خداوند به آرامش می رسد، سایر تلاشهای عقلی و علمی انسان، محکوم به نافرجامی است. رسیدن به آرامش درونى و اطمینان قلبى، از شاخصهاى پیامدى تربیت معنوى اند.
۱۹.

تبیین مبانی، اهداف، اصول و روش های تربیت حماسی در شاهنامه فردوسی (برای نظام تعلیم وتربیت رسمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۰ 177 - 205

کلیدواژه‌ها: شاهنامه فردوسی مبانی تربیت حماسی اصول تربیت حماسی روش های تربیت حماسی اهداف تربیت حماسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۴۴۲
هدف اصلی این پژوهش، تبیین مبانی، اهداف، اصول و روش های تربیت حماسی در شاهنامه فردوسی (برای نظام تعلیم وتربیت رسمی) است. روش این پژوهش ازحیث هدف کاربردی و ازلحاظ رویکرد، کیفی است و ازحیث جمع آوری اطلاعات به شیوه تحلیلی و استنباطی نگاشته شده است. جامعه پژوهش، شاهنامه فردوسی و آثار وابسته به آن بوده است. باتوجه به یافته های این مقاله، می توان گفت که تعریف حکیم ابوالقاسم فردوسی از تربیت حماسی، تربیتی است که شجاعت و مبارزه را با عقلانیت و اخلاق مندی توأم کرده و عشق به وطن و دیگر دوستی را جایگزین خود دوستی می کند. با این تعریف، می توان مبانی تربیت حماسی در اندیشه وی را در گزاره های زیر خلاصه کرد: «انسان حماسی در شرایط سخت ثابت قدم است»؛ «جهاد پایه عمل تربیت حماسی است»؛ «نقش رهبر در فرایند تربیت حماسی بارز است»؛ «انسان حماسی در همه حال به یاد خداست». هدف تربیت حماسی پیش از هر چیز توجه به حق و جلب رضایت او بوده و پس از آن می توان از عدالت خواهی و ظلم ستیزی، شجاعت پروری، خردورزی نام برد. باتوجه به این مبانی و اهداف، اصول تربیت حماسی عبارتند از: عزت مداری، ایثار و ازخودگذشتگی، هدایت و رهبری، خدامحوری. درنهایت از روش های تربیت حماسی می توان به روش سخت کوشی، اهتمام به امور هم نوعان، الگوگیری و توکل و اعتماد به خداوند اشاره کرد.
۲۰.

جایگاه عقل در ارزش شناسی از منظر نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 91-110

کلیدواژه‌ها: عقل ارزش شناسی اخلاق زیبایی شناسی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۲۶
هدف از این پژوهش، تبیین جایگاه عقل در ارزش شناسی (حوزه اخلاق و زیبایی شناسی)، از منظر نهج البلاغه است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، با رویکرد استقرایی است. یافته های پژوهش بیانگر یک ارتباط دو سویه بین عقل و ارزش شناسی از منظر نهج البلاغه می باشد. از یک سو عقل مهم ترین ابزار در کشف ارزش های اخلاقی بوده و از سوی دیگر مکارم اخلاقی موجب عملکرد صحیح عقل هستند. همچنین زیبایی های عالم خلقت شایسته تأمل بوده و تأمل در آنها، موجب نفوذ هارمونی موجود به ذهن و مایه شکوفایی فهم است. با این حال با توجه به محدودیت ها و خطاهای عقل، استفاده از تجربه و نقل به عنوان ابزارهای مکمل در ارزش شناسی توصیه شده و وحی الهی فصل الخطاب است. بر این اساس می توان گفت جایگاه عقل در ارزش شناسی یک جایگاه اعتدالی می باشد؛ لیکن با توجه به توقع خداوند از آدمی به میزان عقل اعطایی به او، تشخیص و داوری آن در ارزش شناسی معتبر و اتصاف به آنها برای محقق لازم است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان