درخت حوزه‌های تخصصی

رشته های جغرافیای عمومی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۶۱ تا ۱٬۴۸۰ مورد از کل ۴٬۳۹۶ مورد.
۱۴۶۱.

مدل سازی ساختاری- تفسیری عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 285 - 296

کلیدواژه‌ها: مدل سازی ساختاری- تفسیری گردشگری مذهبی آینده پژوهی کشور ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۴۲
گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در جهان است و صاحب نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی – مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور دارد؛ هدف پژوهش حاضر، مدل سازی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با رویکرد آینده پژوهی و طراحی ارتباطات این عوامل می باشد. روش انجام پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی است. به منظور شناسایی عوامل مؤثر توسعه گردشگری مذهبی، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در بخش مدلسازی ساختاری تفسیری، از نظرات خبره دانشگاهی صاحب نظر در حوزه گردشگری و مراکز پژوهشی از طریق روش دلفی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها به صورت مصاحبه و پرسشنامه دوبه دویی می باشد و برای سنجش و ارزیابی روایی پرسشنامه از ملاک روایی صوری استفاده شده است. روابط بین عوامل موثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با استفاده از یک متدولوژی تحلیلی نوین تحت عنوان مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) تعیین و بصورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفته است و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع عوامل مؤثر با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر عوامل ها مشخص و سطح بندی شدند. یافته های پژوهش نشان داد عوامل برنامه ریزی، سیاست-گذاری و نظارت کامل بر روند صنعت توریسم مذهبی با میزان قدرت نفوذ 8 بیشترین تاثیر و همچنین عوامل های مؤثر عدم دخالت دولت در برنامه های اجرایی و خصوصی سازی و ایجاد رشته دانشگاهی توریسم مذهبی مشترکاً با میزان قدرت نفوذ 2 کمترین تاثیر را دارد.
۱۴۶۲.

مدل سازی مسیرهای آتش در اکوتون های جنگل-علفزار در پارک ملی گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 125 - 142

کلیدواژه‌ها: احتمال سوختن پارک ملی گلستان مسیرهای آتش FlamMap MTT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۳۹۵
مدل سازی رفتار آتش می تواند درک ارتباطات بین آتش و محیط زیست آن شامل آب و هوا، توپوگرافی و تیپ های پوشش گیاهی موجود در سطح یک توده تا سیمای سرزمین را ساده کند و به مدیران برای بازسازی یا حفظ نقش طبیعی آتش کمک کند. در این مطالعه از الگوریتم حداقل زمان حرکت (MTT) در مدل گسترش آتش FlamMap برای بررسی مسیرهای اصلی رشد آتش و نیز احتمال سوختن به عنوان یک سنجه ریسک آتش در پارک ملی گلستان در شمال شرق ایران بر اساس شرایط آب و هوا و رخداد آتش مشاهده شده در دوره مطالعه (1399-1379) استفاده شد. این پارک ملی یک زون انتقالی بین دو اقلیم متفاوت یعنی نیمه مرطوب و معتدل (غرب و جنوب غربی) و سرد خشک (شرق و جنوب شرقی) است و پوشش گیاهی آن به طور عمده از رویش های هیرکانی (جنگل) و ایرانو-تورانی (علفزار) و اکوتون آن ها تشکیل شده است. با توجه به خروجی شبیه سازی مسیرهای اصلی گسترش آتش در پارک، بردارهای MTT از مواد سوختنی علفی خشک تر در بخش های جنوبی و شرقی عبور می کنند. این بردارها با حرکت از بخش های جنوبی و تقریباً با رسیدن به بخش مرکزی پارک به دو بردار اصلی به طرف جهت های شرقی و شمالی تقسیم می شود. مسیرهای مهم گسترش آتش با آزمون کای اسکوئر در سطح p
۱۴۶۳.

شناسایی و تحلیل همدید بالاترین بارش های مرتبط با رودخانه های جوی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هفتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 187-206

کلیدواژه‌ها: رودخانه های جوی بارش ابرسنگین تحلیل همدید شار قائم بخارآب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۴۸۳
رودخانه های جوی ساختارهایی طولانی- باریک و متمرکز از شار بخارآب هستند که با بارش های فرین و سیلاب ها ارتباط بسیار نزدیکی دارند و مناطق خشک و نیمه خشک نسبت به این پدیده در آسیب پذیری بیشتری قرار دارند به همین جهت این مطالعه به شناسایی و معرفی بالاترین بارش های رخ داده به هنگام حضور رودخانه های جوی از نوامبر تا آوریل (۲۰۰۷-۲۰۱۸) پرداخت تا ضمن نشان دادن اهمیت این پدیده در ایجاد بارش های ابرسنگین و معرفی مناطق متأثر از آن عوامل همدید مؤثر بر آن ها را تحلیل کند. به منظور شناسایی رودخانه های جوی از داده های انتگرال قائم شار بخارآب استفاده شد و آستانه هایی مستند بر روی آن ها اعمال گردید. تاریخ رخداد هر رودخانه جوی با بارش روزانه آن ها موردبررسی قرار گرفت و ده مورد از بالاترین رخدادهای بارش ایستگاهی (معادل صدک ۹۵ ام از حداکثر بارش ها) مرتبط با رودخانه های جوی معرفی و تحلیل گردید. نتایج نشان داد دریاهای گرم جنوبی به طور مستقیم و غیرمستقیم منشأ عمده رودخانه های جوی مرتبط با بارش های ابرسنگین بوده است. منشأ اکثر این رودخانه های جوی در زمان اوج رخداد دریاهای سرخ، خلیج عدن و منطقه شاخ آفریقا می باشد. ازلحاظ همدیدی منشأ ۷ مورد از رودخانه های جوی از کم فشار سودانی و در سه مورد باقیمانده از سامانه های ادغامی بوده است. دینامیک غالب در وردسپهر بالایی برای تکوین و قوام رودخانه جوی جت جنب حاره ای بوده است. در سامانه های سودانی ساختار غالب جت تمایل نصف النهاری و در سامانه های ادغامی گرایش مداری حاکمیت داشته است. به دلیل حاکمیت یک جریان بالاسوی قوی در هم جواری بالاترین شار رطوبتی جریانات همرفتی شدید سبب بارش های ابرسنگین گردیده است و ایستگاه دارای بالاترین بارش در منطقه شرق و شمال غربی میدان امگای منفی یا جریانات بالاسو قرار داشته است.
۱۴۶۴.

عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی لاجیت رتبه ای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۳۳
در دنیای امروز، با توجه به افزایش اوقات فراغت و محدودیت های زندگی شهری ، اهمیت گردشگری روستایی روزبه روز پررنگ تر می شود. در روستاها، جاذبه های فراوان وجود دارد که برای گذران اوقات فراغت بازدیدکنندگان شهری یا غیربومی، ظرفیتی بسیار مناسب را فراهم می آورد. هدف مطالعه حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی و جامعه آماری آن شامل روستاییانی بود که به کشاورزی می پردازند و از توان های لازم برای ارائه و یا افزایش سطح خدمات گردشگری روستایی و کشاورزی برخوردارند. داده های تحقیق به روش میدانی و با نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل صد پرسشنامه در 24 روستا از دوازده استان کشور به دست آمد. حجم نمونه نیز به کمک رابطه کوکران تعیین شد. برای تحلیل داده ها و شناسایی عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی، با توجه به ماهیت متغیر وابسته، از روش الگوی لاجیت رتبه ای استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تنوع محصولات و خدمات، آموزش، اندازه مزرعه و تجربه اثر مثبت بر عرضه گردشگری روستایی دارند، در حالی که با افزایش سن کشاورزان، میل ورود به صنعت گردشگری کاهش می یابد. توجه بیشتر برنامه ریزان و سیاست گذاران به روستاییان و کشاورزانی که گردشگری را به عنوان شغل دوم برگزیده اند، از جمله پیشنهادهای پژوهش حاضر است.
۱۴۶۵.

Role of Malacca Strait with a Geopolitical and Strategic Approach(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 264 - 287

کلیدواژه‌ها: International Strait Malacca Seas strategy Geopolitics

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۵۷۸
One of the issues discussed in geopolitics is the role of international straits (canals); as such, it is of great importance to investigate their geopolitical and strategic role. It is because the straits are the places of distribution of power, where the competition of governments is very evident in using the potential of geographic space to achieve greater benefits and ultimately to gain power in international relations. Even in some cases, countries not located around the straits enter many ways in order not to lag behind other countries. That is to say, there is a kind of conflict and competition between countries over the use of straits, especially the countries bordering the strait. Therefore, the strategic straits play a decisive role in the power of nations and their fate and also in the foreign policy of the coastal states along with the balance of regional and global power, as a result, their study is essential for political geographers and geopoliticians. One of the most important straits in the world is the Malacca Strait whose investigation strategically and geographically provides important points. Using descriptive-analytical method and also based on statistics and figures for plotting diagrams in this paper, it has been tried to study the role, geopolitical features, and importance of Malacca Strait for coastal states and conditions as well as factors causing challenges and crises for the strategic role of the strait. According to the results, as one of the major international straits, the Malacca Strait has strategic potentials in the regional and global arena and coastal governments need to rely on targeted and strategic plans to combat the challenging processes in this strait<strong>.</strong>
۱۴۶۶.

سیاست خارجی دونالد ترامپ نسبت به بحران سوریه و تهدیدات و فرصت های آن برای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 208 - 245

کلیدواژه‌ها: بحران سوریه سیاست خارجی آمریکا دونالد ترامپ ج.ا. ایران بشار اسد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۶۶۲
به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، در مقام تهدید امنیتی برای بازیگران مختلف در عرصه منطقه ای و بین المللی مطرح شده است. این قاعده پیرامون منطقه خاورمیانه و در کانون آن کشور سوریه نیز مطرح می باشد و با توجه به اینکه ج.ا. ایران، پیرامون بحران سوریه سطحی بزرگ از منافع و ملاحظات امنیتی را دنبال می کند، رویکرد واشنگتن نسبت به موضوع بحران در این کشور، برای تهران از اهمیتی فوق العاده برخوردار است. در همین راستا، در کلیت پژوهش حاضر، این پرسش اصلی مطرح شده که «راهبرد سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ، نسبت به بحران سوریه، در چه مؤلفه های قابل واکاوی هستند و رویکرد جدید آمریکا در این مقطع چه تهدیدات و الزامات امنیتی را برای ج.ا. ایران ایجاد می کند؟» جمهوری اسلامی ایران به دلیل درگیر بودن در عمق بحران سوریه، ضروری است در سطح منطقه ای همکاری های خود را با روسیه و ترکیه ادامه دهد. علاوه بر این، تداوم حضور ایران و افزایش نفوذ تهران در سوریه، امری حیاتی در مقابله با راهبرد ضدایرانی ترامپ در سوریه است.
۱۴۶۷.

سنجش میزان رضایت مندی از کیفیت محیط شهری از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: منطقه 5 شهرداری کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: کیفیت محیط شهری رضایت مندی رگرسیون چند متغیره منطقه 5 شهرداری تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۶ تعداد دانلود : ۶۵۱
در دهه های اخیر موضوع کیفیت محیط شهری به یک بحث تخصصی و عمومی در جامعه تبدیل شده است و توجه مردم از اهداف مادی، به ماهیت زندگی در مجموعه های ناکارآمد شهری معطوف شده است آنچه در این میان واضح است، آن است که تمام مشکلات شهری یک مولفه کیفیت محیطی دارند، به عبارت دیگر بسیاری از مشکلات محیطی به سرعت به مشکلات شهری تبدیل خواهد شد. به همین دلیل در سال های اخیر توجه به ایجاد پایداری محیطی و کیفیت محیط شهری مطلوب، کیفیت زندگی و اجتماعات سالم باعث توجه بیشتر به ابعاد کیفیتی در محیط های شهری شده است. در این تحقیق کیفیت محیط شهری منطقه 5 شهرداری تبریز مورد سنجش قرار گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر اکتشافی (در دو سطح توصیفی و تحلیلی) و تکنیک پیمایشی بوده است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه محله های مورد مطالعه 380 نفر در نظر گرفته شد. با استفاده از آزمون T تک نمونه ای کیفیت محیط شهری مورد سنجش قرار گرفت و در مرحله بعد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی رگرسیون چندگانه، شاخص های تاثیرگذار بر کیفیت محیط شهری منطقه مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان داد که از نظر ساکنان، کیفیت محیط شهری منطقه 5 شهردار تبریز در سطح بالایی قرار ندارد و رضایت بالایی از کیفیت محیط شهری منطقه در میان ساکنان وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که در سطح ویژگی های کالبدی– فضایی، در منطقه 5 شهرداری تبریز زیر شاخص سازمان دسترسی و راه ها دارای بیشترین تاثیر (0.518=B) را بر میزان رضایت شهروندان دارا می باشد. در سطح ویژگی های کارکردی - خدماتی، زیر شاخص خدمات رفاه اجتماعی (0.531=B) دارای بیشترین تاثیر می باشند. در سطح ویژگی های محتوایی، زیر شاخص سلامت محیطی (0.680=B) و (0.627=B) بیشترین تاثیر را دارند.
۱۴۶۸.

اثر فعالیت های آنتروپوژنیک بر مخاطرات زیست محیطی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در اکوسیستم های کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۳ 155-167

کلیدواژه‌ها: ضریب خطر فلز سنگین مخاطره زیست محیطی اکوسیستم های کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۳۸۶
آلودگی های زیست محیطی از مهم ترین عوامل مؤثر بر تخری ب و تنزل کیفیت بیوسفر و اجزای آن محسوب شده و در ای ن می ان فلزات سنگین از دیدگاه های زیستی، اکولوژیکی و سلامتی بش ر از اهمیت ویژه ای برخوردارند. این پژوهش با هدف بررسی روند تغییرات غلظت عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی در خاک های تحت کشت اطراف معدن سرب و روی زنجان و همچنین احتمال خطرپذیری (HQ) به بیماری های مرتبط با این عناصر از طریق مصرف محصول مورد نظر صورت پذیرفت. بدین منظور 4 فاصله مکانی مختلف انتخاب (10، 20، 30 و 40 کیلومتر فاصله از معدن) و از هر محدوده 3 نمونه خاک و 10 نمونه گیاه گندم برداشت شد. عصاره های نمونه های خاک با استفاده از DTPA و اسید نیتریک 4 مولار و عصاره های گیاه با استفاده از اسید نیتریک 65% استخراج و غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد غلطت کل و قابل دسترس هر چهار عنصر در خاک و همچنین غلظت این عناصر در دانه گندم با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. بیش ترین غلظت سرب (3/59 میلی گرم بر کیلوگرم)، کادمیوم (3/1 میلی گرم بر کیلوگرم)، مس (8/48 میلی گرم بر کیلوگرم) و روی (7/79 میلی گرم بر کیلوگرم) از دانه برداشت شده از فواصل 10 کیلومتری از معدن و کمترین غلظت این عناصر از دانه برداشت شده از فاصله 40 کیلومتری از معدن و به ترتیب برابر 8/31، 2/0، 7/2 و 2/37 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتایج احتمال خطر پذیری به بیماری های غیرسرطانی برای هر یک از عناصر با فاصله از معدن نشان داد که مقادیر احتمال خطر پذیری به بیماری برای عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی با افزایش فاصله از معدن کاهش یافت. همچنین به استثناء عنصر سرب، مقادیر خطر پذیری در هر چهار منطقه مورد مطالعه کمتر از 1 بود. این نتایج نشان دهنده این است مصرف کنندگان این محصولات در محدوده امن از نظر تأثیرات سوء بیماری های غیرسرطانی ناشی از غلظت بالای سرب قرار نخواهند گرفت. همچنین علی رغم پایین بودن مقادیر HQ عناصر روی، مس و کادمیوم، احتمال افزایش این مقادیر در سال های آتی برای این عناصر، به ویژه عناصر کادمیوم و مس وجود خواهد داشت؛ بنابراین می بایست توجه زیادی به مصرف و کشت در اطراف مناطق صنعتی، صورت گیرد.
۱۴۶۹.

تغییرات مکانی و زمانی الگوی وقوع بارش با استفاده از شاخص های PCI و SI در استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هفتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 187-204

کلیدواژه‌ها: پراکندگی باران توزیع مکانی شاخص فصلی بودن مدیریت منابع آب مقیاس های زمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۷۸
تأثیر تغییر الگوهای زمانی و مکانی بارش بر خطر سیلاب/خشکسالی و منابع آب قابل دسترس به عنوان مساله ای غیرقابل انکار در مدیریت منابع آب مطرح است. شاخص های تمرکز بارش و فصلی بودن بارش از جمله از شاخص های تبیین پراکندگی بارندگی در یک منطقه است که می تواند منجر شناسایی الگوی توزیع بارش و مدیریت پیش از وقوع خطرات طبیعی گردد. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضیعت توزیعی زمانی و مکانی و روند تغییرات شاخص های تمرکز و فصلی بودن بارش در 41 ایستگاه باران سنجی استان گلستان با طول دوره آماری 38 ساله در مقیاس های زمانی سالانه، فصلی، دوره خشک و دوره مرطوب برنامه ریزی شده است. براساس نتایج، میانگین شاخص تمرکز بارش در منطقه مطالعاتی گلستان در مقیاس های سالانه، بهار، تابستان، پاییز، زمستان، دوره خشک و دوره مرطوب به ترتیب برابر 15/13، 96/11، 15/13، 72/10، 96/9، 72/14 و 72/10 محاسبه شد. هم چنین، ایستگاه چات با مقدار 79/0 (توزیع فصلی با یک فصل خشک و یک فصل مرطوب) و ایستگاه شصت کلاته با مقدار 47/0 (توزیع عمدتاً فصلی با یک فصل خشک کوتاه) به ترتیب بیشینه و کمینه مقدار شاخص فصلی بودن در استان گلستان را به خود اختصاص می دهند. علاوه بر این، 27 و 14 ایستگاه به ترتیب دارای روند تغییرات افزایشی (معنی دار و غیرمعنی دار) و کاهشی (معنی دار و غیرمعنی دار) برای شاخص های PCI و SI هستند. عدم پیروی بارش در استان گلستان از الگوی زمانی و مکانی واحد از دیگر دستاوردهای پژوهش حاضر است. یافته های مطالعه حاضر می تواند به عنوان یک راهنما در برنامه ریزی ها و سیاست گزاری های مرتبط با منابع آب در منطقه مطالعاتی پژوهش مورد استفاده قرار گیرد.
۱۴۷۰.

بررسی نقش بنادر در نظریه های جغرافیای سیاسی/ژئوپلیتیک و ارائه نظریه "قدرت بندری"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 91-114

کلیدواژه‌ها: بندر نظریه های جغرافیای سیاسی نظریه های ژئوپلیتیک قدرت بندری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۳۱۷
تاکنون نظریه های گوناگونی در رشته جغرافیای سیاسی و شاخه مکمل آن، ژئوپلیتیک، از سوی متفکران جهانی اندیش مطرح شده است. بنادر، که از مولفه های سیاسی-فضایی کشورهای ساحلی با نقش ژئواکونومیک دروازه ای و ژئواستراتژیک دفاعی-نظامی محسوب می شوند، به عنوان ارتباط دهنده دو پهنه جغرافیایی خشکی و دریا همواره مورد توجه این اندیشمندان قرار گرفته اند. با این وجود، نظریه مجزایی از سوی آنها با مرکزیت بنادر در بازی قدرتها مطرح نشده است. از این رو ما در این پژوهش سعی کرده ایم ضمن بررسی نقش بنادر در نظریه های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، نظریه «قدرت بندری» را در مقابل قدرت بری و بحری پیشین مطرح سازیم. از این رو، این دو مبحث هدف اصلی ما را در این پژوهش تشکیل می دهد. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های بنیادی و نظری بوده و اطلاعات و مواد اولیه تحلیل به روش کتابخانه ای و با استفاده از کتب و مقالات علمی و همچنین وبگاه های معتبر و یا مرجع به دست آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نظم ژئوپلیتیک جهانی قرن بیست و یکم از قدرت بری و قدرت بحری به سوی قدرت بندری در حرکت است و در آینده کشوری که بنادر را کنترل می کند، حاکم جهان خواهد بود، زیرا در نظم در حال گذار کنونی، قدرت ها، به ویژه قدرت های نوظهور در آرزوی ابرقدرتی، هم برای کنترل هارتلند و هم برای تبدیل شدن به یک قدرت دریایی در سیستمی که بیش از 80 درصد تجارت جهانی مبتنی بر حمل و نقل دریایی است، متکی بر مبادی جغرافیایی دیگری هستند که آن "بندر" نام دارد و متصل کننده دو پهنه جغرافیایی دریا و خشکی است. در واقع قدرت بندری، قدرتی است که هم بازیگر اصلی در دریاها، به ویژه حمل ونقل دریایی است و هم به خشکی نفوذناپذیر اوراسیا به عنوان سرزمین قلبی جهان (به واسطه بنادر) دسترسی و نفوذ دارد و کشور هژمون اصلی در سرمایه گذاری، نفوذ و کنترل بنادر جهان محسوب می شود.
۱۴۷۱.

تحلیل آسیب پذیری عناصر زیرساخت آب شهری در مقابل تهدیدات تروریستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 32 - 57

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری زیرساخت آب شهری تهدیدات تروریستی ارزیابی امنیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۵۴۶
زیرساخت های شهری بخش مهمی از دارایی ها کشور محسوب می شوند که آسیب به آنها می تواند امنیت شهروندان را با خطر جدی مواجه نماید. در بین زیرساخت ها، زیرساخت آب شهری به دلیل نیاز پایدار شهروندان و صنایع از اهمیت بیشتری برخوردار است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ این سؤال است که عناصر زیرساخت آب به چه میزان آسیب پذیر هستند؟ یافته های پژوهش در دو بخش کتابخانه ای و میدانی نشان می دهد که تهدیدات به صورت مختلفی عناصر زیرساخت آب را در بخش های تأمین، تصفیه و توزیع مورد آسیب قرار می دهند. همچنین در آزمون x2 مشخص شده همه دارایی ها به جز چشمه آسیب پذیری بالایی دارند و آزمون فریدمن نشان می دهد که بیشترین آسیب در اقدامات تروریستی به لوله های توزیع آب و مخازن زمینی، در بیو تروریسم سدها و ایستگاه پمپاژ و در تروریست سایبری نیز سدها و تصفیه خانه ها می باشد.
۱۴۷۲.

سنجش پیامدهای خشکسالی و تأثیر آنها بر نیت مهاجرت جوانان روستایی شهرستان همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 51 - 77

کلیدواژه‌ها: تغییر اقلیم خشکسالی جوانان روستایی نیت مهاجرت همدان (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۲۷۱
خشکسالی های اخیر در ایران، با تأثیرگذاری بر بخش کشاورزی و روستایی کشور، واکنش های گوناگون روستاییان را در پی داشته است؛ افزایش احتمال مهاجرت روستاییان به ویژه جوانان روستایی یکی از همین واکنش هاست. سنجش تأثیرات خشکسالی بر نیت مهاجرت جوانان روستایی می تواند شناخت بهتری برای سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه روستایی و کشاورزی فراهم کند. جامعه آماری تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر کلیه جوانان روستایی در سنین 15 تا 29 سال ساکن شهرستان همدان بودند که از آن میان، با استفاده از رابطه نمونه گیری کوکران، 237 نفر به عنوان حجم نمونه مشخص و از طریق روش نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ای متشکل از چند بخش بود که روایی آن، با استفاده از نظرات متخصصان و پایایی آن، با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه آلفای کرونباخ (85/0) برای شاخص ترکیبی پیامدهای خشکسالی، تأیید شد. نتایج نشان داد که 2/53 درصد جوانان روستایی قصد دارند در یک یا دو سال آینده از روستا مهاجرت کنند و قصد مهاجرت 8/63 درصد جوانان طی چند سال آینده در حد متوسط به بالاست؛ همچنین، به باور نود درصد جوانان روستایی، پیامدهای مختلف خشکسالی در حد متوسط و بالاست. تحلیل همبستگی نشان داد که نیت مهاجرت جوانان با متغیرهای پیامدهای خشکسالی، میزان مالکیت زمین در شهر، تعداد افراد خانوار و تحصیلات آنها رابطه مثبت و معنی دار و اما با متغیرهای نگرش نسبت به کشاورزی، کنترل رفتاری و سن رابطه منفی و معنی دار دارد؛ همچنین، بر پایه نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه گام به گام، پنج متغیر نگرش نسبت به کشاورزی، سطح تحصیلات، کنترل رفتاری، میزان پیامدهای خشکسالی و سن 7/27 درصد واریانس نیت مهاجرت جوانان روستایی را تبیین می کنند.
۱۴۷۳.

Critical and Complementary Review of Buzan’s Regional Security Complex Theory in The Wake of Middle East Regional system(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 135 - 164

کلیدواژه‌ها: problematic Regional Security Complex Middle East regional system Failed State:Syrian

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۵۵۰
The theory of the Buzan’s regional security complex is one of the most important theories of regional system analysis. But the theory has some shortcomings in the analysis of regional systems such as the Middle East. This article seeks to illustrate and reform those shortcomings with a fundamental theoretical and explanatory approach. This can also provide common variables for scrutinizing the regions all over the world.  In this way, it is argued that it is need and necessary adding one more variable called "problematic" to the regional security complex theory. Also It is argued that, due to the specific characteristics of each region, it is necessary to consider the other particular variables of each region. Since this study focuses on the regional system of the Middle East as a case, it is also necessary to examine two other variables, the "individual" and the "structure of the international system".
۱۴۷۴.

ارزیابی جایگاه و عملکرد شهریار در شبکه ی کلان شهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱ 76 - 91

کلیدواژه‌ها: شبکه شهری منابع و قابلیت Meta- SWOT توسعه منطقه ای شهریار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۴۵۸
در دنیای امروز اکثر برنامه ریزان و صاحب نظران شهری در تلاش هستند تا با بکارگیری راهبردهای مناسب، مشکل هایی نظیر تمرکزگرایی شدید، نابرابری های منطقه ای و.. را در حوزه های شهری حل کنند که در این میان توجه به توسعه و تقویت شهرهای میانی و شناخت توان ها و قابلیّت های این شهرها می تواند گره گشای بسیاری از مسائل و مشکل ها باشد. در همین راستا این پژوهش با شناخت توان ها و قابلیت های شهرهای میانی و تدوین اهداف و برنامه ریزی ها در راستای آن سعی دارد ضرورت توجه جدی و اساسی به این شهرها به منظور ساماندهی حوزه ه ای شهری را مشخص سازد. این نوشته از نظر هدف، کاربردی توسعه ای و با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است که پس از تشریح نقش و اهمیّت شهرهای میانی در شبکه ی شهری با کمک روش کتابخانه ای و اسنادی، به بررسی توان ها و چالش های حال و پیش روی شهرستان شهریار به عنوان یک شهر میانی و ترسیم هدف ها و راه ه ای رسیدن به آن، با استفاده از نظر متخصصان و صاحب نظران می پردازد. بدین منظور برای بررسی موضوع از مدل Meta SWOT استفاده شده است. با بررسی شرایط پس از شناخت و تعیین توان ه ا و قابلیّت های شهرستان شهریار و رقبای منطقه ای آن، بر اساس یافته های پژوهش، مؤلفه ی فاصله ی مناسب نسبت به دو کلان شهرِ تهران و البرز، مهم ترین مزیت شهریار معرفی شد؛ همچنین زیرساخت های مناسب ارتباطاتی و مسکن مناسب، بالاترین تناسب استراتژیک را دارا هستند. از طرف دیگر مولفه های بهبود و هماهنگی طرح های بالادستی و افزایش سرمایه گذاریِ بخش خصوصی دارای بالاترین قدرت تاثیرگذاری بوده و مؤلفه های فاصله ی مناسب نسبت به تهران و البرز و ایجاد محیط کسب و کار در سطح شهرستان دارای بالاترین درجه ی ضرورت می باشند.
۱۴۷۵.

تحلیل تاثیر آموزش های فنی و حرفه ای در تقویت مهارت های کارآفرینانه روستاییان: مطالعه موردی شهرستان جوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 149 - 178

کلیدواژه‌ها: آموزش های فنی وحرفه ای مهارت های کارآفرینانه کارآفرینی روستایی جوین (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۳۰۳
در ادبیات علمی کارآفرینی، «آموزش» به عنوان ابزاری بسیار مهم برای افزایش مهارت های کارآفرینی معرفی می شود. از این رو، هدف پژوهش حاضر تحلیل تأثیر آموزش های فنی وحرفه ای در تقویت مهارت های کارآفرینانه روستاییان بود؛ و بدین منظور، از روش توصیفی- تحلیلی به شیوه مطالعه اسنادی و پیمایشی در روستاهای شهرستان جوین استفاده شد. جامعه آماری پژوهش صد نفر از کارآفرینانی بودند که دوره های مهارت آموزی فنی وحرفه ای را گذرانده بودند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات، از آزمون تی (t) تک نمونه ای و رگرسیون استفاده شد. نتایج آزمون t نشان داد که مهارت فنی (با میانگین 93/20) نسبت به بقیه مهارت ها از وضعیت مناسب تری برخوردار است؛ به دیگر سخن، پاسخ گویان در دوره های آموزشی از مهارت های فنی رضایت بیشتری داشتند، که هم راستا با رسالت های آموزش فنی وحرفه ای است. همچنین، بررسی رابطه متغیرهای پژوهش نشان داد که بین متغیرهای مدت دوره های آموزشی، تعداد دوره های آموزشی و مهارت های کارآفرینانه رابطه معنی دار وجود دارد، به گونه ای که با افزایش مدت و تعداد دوره های آموزشی، مهارت های کارآفرینانه افزایش می یابد. افزون بر این، مقدار ضریب همبستگی متغیرها (733/0=R) نشان داد که بین مجموعه متغیرهای مستقل و متغیر وابسته همبستگی قوی وجود دارد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش های فنی وحرفه ای در افزایش مهارت های فنی روستاییان علاقه مند به شرکت در این دوره ها تأثیرگذار است.
۱۴۷۶.

نقش کاربری مذهبی در برنامه ریزی پدافند غیرعامل مطالعه موردی: شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 49-71

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل مشهد GIS کاربری مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۳۴۴
در طول تاریخ، بشر همواره تمهیداتی را برای در امان ماندن حوادث طبیعی و غیر طبیعی اتخاذ کرده است. پدافند غیرعامل در طی دهه ها و سده های گذشته برای حراست و مراقبت در برابر دشمنان طبیعی و انسانی حائز اهمیت بوده است به طوری که پدافند غیرعامل یکی از مهم ترین رویکردها و راهبردها در در زمینه مدیریت بحران در شهرها خواهد بود؛ در واقع بروز تهاجمات و تجاوزات باعث شده، اصل دفاع در ایجاد شهرها همواره مورد توجه قرار گیرد؛ لذا در نظر داشتن برنامه ریزی کاربری اراضی، به عنوان یکی از اصول اساسی در زمینه پدافند غیرعامل است.
۱۴۷۷.

Democratization in Iran: Analyzing Electoral Competition and Participation (1906 – 2013)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 190 - 208

کلیدواژه‌ها: Democratization Democratic Transition Electoral Participation andCompetition Modernization Socio- Economic Development Political Elite Strategy

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۳۷۸
This study focuses on the democratization in Iran from 1909 to 2013. I show that Iranian society experienced four waves of democratization. I argue that although Iran has experienced long-run processes of democratic change, the country has not yet been able to establish a democratic system. Meanwhile, these long-run processes of democratic change have led to long-lasting institutional change, realizing some of the minimum criteria of the transition process, including periodic elections. I set out a theory by which democratization increases parallel to the degree of socio-economic development. Importantly, I argue that successful democratization hinges on political elites strategically choosing to refrain from repression. The strategic choices made by the élites determine the main process of the transition stage. I use a novel dataset collected from 33 parliamentary and 11 presidential elections. Using multiple linear regression model, I find that socio-economic development and elite agency explain 0.42 percent of the variation in electoral participation and 0.62 percent of the variation in electoral competition. When elites decide to repress oppositional forces, the democratic transition index decreases by an average of 13.93 units.
۱۴۷۸.

ارزش ویژه برند مقاصد گردشگری در شهرهای مرزی، رهیافتی برای وفاداری گردشگران (مطالعه موردی: شهر بانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 125 - 138

کلیدواژه‌ها: صنعت گردشگری ارزش ویژه برند وفاداری گردشگران ب‍ان‍ه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۱
ارزش ویژه برند یک مقصد گردشگری به مزیت های نسبی آن مقصد اشاره دارد که درنهایت تصویر ذهنی گردشگران را به تسخیر خود درخواهد آورد. تصویر ذهنی مثبت گردشگران عاملی برای وفاداری آنان به مقاصد گردشگری است. برند یک مقصد گردشگری می تواند نقش و عملکرد آن مقصد را متمایز و ممتازتر از بقیه نشان دهد و گردشگران با رغبت بیشتری جذب آن شوند. در همین راستا شهر بانه به عنوان یکی از برندهای برتر گردشگری در غرب کشور به عنوان نمونه موردی در این پژوهش انتخاب شده است تا با روش توصیفی-تحلیلی در ابتدا ارزش ویژه برند آن مشخص گردد و سپس نقش این برند در وفاداری گردشگران تحلیل شود. داده ها و اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. حجم نمونه به تعداد 200 نفر و روش نمونه گیری نیز به صورت غیرتصادفی-دردسترس انتخاب شد. علاوه بر اطلاعات توصیفی، از آزمون های T-test، همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون در تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان مطلوبیت شاخص های ارزش ویژه برند به جز شاخص آگاهی از برند، در وضعیت مطلوبی قرار دارند و همبستگی و ضریب رگرسیون معناداری میان تمامی مؤلفه ها برقرار است. در نهایت پیشنهاد می شود طرح جامع گردشگری بانه در راستای برنامه ریزی یکپارچه و تقویت تمامی مؤلفه های مؤثر بر ارزش ویژه برند، تألیف و در دستور کار قرار گیرد.
۱۴۷۹.

تحلیل راهبردی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 153 - 186

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی سوات (SWOT) سرباز (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۳۲۴
تحقیق حاضر، با روش توصیفی– پیمایشی، با هدف تحلیل راهبردی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز انجام شد. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و فعالان ادارات مرتبط با حوزه گردشگری این شهرستان به تعداد دویست نفر (کارشناسان ادارات بخشداری، فرمانداری، کمیته امداد، میراث فرهنگی، اداره کار و شهرداری) بودند که از آن میان، با استفاده از جدول کرجسی- مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 130 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به روش بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفت و برای تحلیل اطلاعات، با بهره گیری از شیوه (SWOT)، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای گردشگری تجزیه وتحلیل و راهبردهای ممکن برای توسعه گردشگری منطقه تدوین شد. بر اساس نتایج پژوهش، از بین نقاط قوت، وجود جاذبه های طبیعی با وزن نسبی 248/0 و از بین فرصت ها، اعتقاد مسئولان به اشتغال زایی ازطریق توسعه گردشگری با وزن نسبی 238/0 در اولویت اول قرار گرفتند؛ همچنین، مهم ترین راهبرد کاربردی برای توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز راهبرد SO با وزن نسبی 332/0 ارزیابی شد. بنابراین، بهره گیری از توسعه بازارها و نمایشگاه های فصلی در روستاها و شهرهای اطراف و عرضه محصولات گرمسیری، تأسیس پارک میوه های گرمسیری، ایجاد اقامتگاه های بوم گردی حاشیه رودخانه سرباز و تأکید بر حمایت مسئولان دولتی از اشتغال زایی در روستاهای دارای جاذبه های گردشگری از کاربردی ترین راهبردهای مناسب SO به شمار می روند.
۱۴۸۰.

شناسایی پیشایندهای ورود موفق زنان روستایی به حوزه کارآفرینی: مطالعه موردی استان خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 89 - 114

کلیدواژه‌ها: ظرفیت سازی کسب وکار زنان کارآفرین روستایی عوامل محیطی - نهادی عوامل مدیریتی - بازاریابی عوامل فردی - اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۶۴
پژوهش کاربردی حاضر، با هدف ارائه چارچوبی برای شناسایی پیشایندهای ورود موفق زنان روستایی به حوزه کارآفرینی، به روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفت؛ و گردآوری داده های پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. جامعه آماری تحقی ق شامل همه زن ان ساکن روستاهایی با جمعیت بیش از هزار نفر در استان خراسان شمالی بود که از آن میان، به روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس جدول مورگان، ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از معادلات ساختاری و برای رتبه بندی شاخص ها، از آزمون فریدمن استفاده شد. یافته ها نشان داد که ورود موفق زنان روستایی به حوزه کارآفرینی نیازمند «ظرفیت سازی کسب وکار» است که از طریق ایجاد صندوق های خرد روستایی، تسهیل در پرداخت وام اشتغال، فروش برخط محصولات، نمایشگاه های دائمی عرضه محصولات، تشکیل تعاونی زنان کارآفرین روستایی، خرید تضمینی محصولات، کانون زنان کارآفرین روستایی و مراکز خلاقیت و نوآوری روستایی به وجود می آید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان