درخت حوزه‌های تخصصی

علوم ادبی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ادبیات جهان ادبیات و مطالعات بین رشته ای انواع ادبی حوزه های ویژه سبکها و جریانهای ادبی علوم ادبی قالب های شعر کلیات گونه های نثر
آیین نگارش و ویراستاری بلاغت تصحیح و نقد متون دستور زبان رویکردهای نقد ادبی سبک شناسی مرجع شناسی مکتب های ادبی موسیقی شعر نسخه شناسی نظریه های ادبی نقد تحقیقات ادبی نقد و بررسی آثار ادبی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۶۴۱ تا ۲٬۶۶۰ مورد از کل ۱۱٬۴۲۲ مورد.
۲۶۴۱.

نگاهی دیگر به جناس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی دانشگاه اصفهان دوره سوم سال ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: بلاغت تکرار بدیع جناس اشتقاق سجع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶۵
جناس یکی از ابزارهای ایجاد موسیقی درکلام و از انواع قاعده افزایی است. جناس کارکردهای مختلفی دارد. اگر چه دو شرط «اتفاق لفظ» و «اختلاف معنی» در جناس پذیرفته شده است، با این همه گاه تفاوت هایی در تعاریف و مصادیق آن به چشم می خورد. بررسی تاریخی این تعاریف، اشکالاتی را که در برخی از کتب بدیعی معاصر وجود دارد، آشکار می کند. تکرارهای مخفّف، مرز میان سجع و جناس و نیز مصادیق اشتقاق مواردی است که در این مقاله مطرح شده است.
۲۶۴۵.

کتاب شناسی توصیفی مسعود سعد سلمان

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات ادبی بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: حبسیه کتاب شناسی مسعود سعد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۰ تعداد دانلود : ۲۳۹۰
فرهنگ و ادب ایران زمین سرشار از میراثی گران سنگ و بی همتا است. آثار مسعود سعد سلمان، سراینده مانده در تنگنای اندوه و غربت، نیز از جمله یادگاران ادبی ارزشمند و کهنی به شمار می رود که از گذشته تاکنون مورد توجه ادب دوستان و پژوهشگران بوده است. از آنجا که مطالب گوناگونی در این زمینه به رشته تحریر درآمده و هریک در راه شناخت بهتر جایگاه این شاعر و انجام تحقیقات تازه یاری رسان است، مقاله حاضر عهده دار گردآوری این آثار در قالب کتاب شناسی توصیفی است. منابعی که در این کتاب شناسی آمده، در چهار دسته جداگانه، یعنی کتاب های منفرد، بخشی از کتاب، پایان نامه و مقالات تنظیم شده است. فهرست بندی منابع هر بخش نظم تاریخی دارد و پس از نام هر اثر توضیح مختصری نیز درباب نکات اصلی مطرح در آن آمده است.
۲۶۴۸.

قهرمان مسأله دار در رمان های مدیر مدرسه و سووشون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سایر:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) دوره پنجم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: ادبیات داستانی قهرمان مسأله دار رمان مسأله دار رمان معاصر فارسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر رمان و رمان نو
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر ادبیات داستانی
تعداد بازدید : ۲۲۵۸
با ظهور رنسانس و انقلاب صنعتی در اروپا، رمان به سبب برخورداری از قابلیت نشان­دادن واقعیت­های زندگی، جای حماسه را می­گیرد و در نیمه اول قرن بیستم، جورج لوکاچ، رمان­های رئالیستی را به عنوان اصلی ترین شکل اثر ادبی همخوان با جامعه بورژوایی مطرح می­کند. پس از او پیرو و همفکرش، لوسین گلدمن نیز هر اثر سازگار با رئالیسم را اثری ارزشمند می­داند، بنابراین با توجه به دیدگاه­های این دو مارکسیست، در رمان­های رئالیستی شخصیت­هایی وجود دارند که به سبب پای بندی به اصول و ارزش های راستین پروبلماتیک(مسأله­دار)اند. از دیدگاه لوکاچ و گلدمن، قهرمان پروبلماتیک، فردی مسأله­دار، بی­آینده، معترض و پر­مشکل است که در جهانی تباه، جویای ارزش­های کیفی و اصیل انسانی است. کنش و عملکرد چنین قهرمانانی، با لحاظ برخی تفاوت­ها و تشابهات، در رمان­های رئالیستی ایرانی نیز موجود است. در این پژوهش ضمن توضیح و تبیین قهرمان پروبلماتیک، رمان­های مدیر مدرسه جلال آل­احمد و سووشون سیمین دانشور از این جنبه مورد بررسی قرار می گیرند. قهرمانان این دو رمان به ترتیب (مدیر و یوسف) به دلیل مخالفت با جامعه تباه خود، به­عنوان افرادی پروبلماتیک معرفی می­شوند.
۲۶۵۰.

الشخصیه الیهودیه بین التقابل والتضاد فی مسرحیه الاغتصاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی اللغه العربیه و آدابها بهار ۱۳۹۰ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: الاغتصاب شخصیات الاغتصاب بین التقابل والتضاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۳۳۹
حاول بعض الکتّاب المسرحیین أن یسلطوا الأضواء فی إبداعاتهم الفنیه على قضیه العرب المحوریه؛ قضیه الصراع العربی الإسرائیلی، لکنهم اختلفوا فی تناولهم للشخصیه الیهودیه باختلاف مراحل الصراع معه؛ فهناک من اتخذ موقفاً معادیاً من الیهود کلّهم على أساس أنهم أعداؤهم على الاطلاق، وهناک من اتخذ موقفاً إیجابیاً من الیهود سلبیاً من الصهاینه، على أساس أن الیهودیه غیر الصهیونیه. لکن إجمالاً تأثرت الکتابات العربیه عن الیهود بما کتب عنهم فی الآداب الأوربیه فصورت الیهودی کما برز فی مسرحیه "" تاجر البندقیه "" لمؤلفها شکسبیر. فشایلوک بطل المسرحیه شخصیه یهودیه یفعل أیّ شیء فی سبیل الحصول على المال من دون تبکیت ضمیر أو شعور بالذنب. واختاروا -ومنهم الکاتب المسرحی سعد الله ونوس- مرحله حاسمه من مراحل الصراع وهی انتفاضه الشعب العربی الفلسطینی التی حدثت فی عام 1989، والتی جعلت شعب فلسطین یقف فی صفٍ واحدٍ لمواجهه العدو الإسرائیلی بهدف النضال من أجل التحریر، بعد أن اقتصرت على المواجهه العسکریه، وأیقنوا أن مؤشرات الصراع العربی الإسرائیلی فی المنطقه تؤکد أطماع الصهیونیه ونوایاها الإمبریالیه الإسرائیلیه المدعومه من الإمبریالیه الأمریکیه، وأشاروا إلى أن مهادنتهم ومعاهدات السلام التی أبرمت معهم ستکون واهیه، وستحمل فی طیاتها احتمالات تجدد الصدام والحروب.
۲۶۵۲.

کلاسیسیم الیوت و رمانتیسم وردزورت در متن اندیشه نیمایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ویژه نامه نامه فرهنگستان (ادبیات تطبیقی) سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: نقد ادبی رمانتیسم نیما یوشیج کلاسیسیسم تی.اس. الیوت ویلیام وردزورت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نظریه های ادبی ایران و جهان اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نظریه های ادبی غرب
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر نیما و شعر نو
  4. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مکتب های ادبی رمانتیسیسم
  5. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مکتب های ادبی کلاسیسیسم
تعداد بازدید : ۲۷۵۸ تعداد دانلود : ۲۰۸۹
ارزش احساسات و نامه های همسایه (1318 ، 1334) دو اثر از نیما یوشیج در گسترهٔ نقد ادبی است که در آنها به تبیین اصول و کیفیت شعر نو می پردازد. در این دو اثر، نیما نشان می دهد که چگونه شعر نو به لحاظ رویکرد ساختاری و زبانی از همتایان کلاسیک خود فاصله می گیرد و طرحی نو درمی اندازد. در نگاه اول، به نظر می رسد که شعر نیمایی، به دلیل واکنشی انقلابی و ساختارشکنانه نسبت به شعر کلاسیک، از بنیان های شعر قدیم فاصله ای پُرنشدنی و جبران ناپذیر می گیرد. مقالهٔ حاضر تلاش می کند با نگاهی تطبیقی به آراء دو شاعر انگلیسی، ویلیام وردزورت و تی. اس. الیوت (که به ترتیب نمایندگان مکتب رمانتیسم و کلاسیسیسم در انگلستان هستند)، و مقایسهٔ نظرات آنان با آراء نیما در دو اثر یادشده، نشان دهد که نوآوریِ رمانتیک گونه و قدمت کلاسیک وار در شعر و نقد نیمایی همزیستی مسالمت آمیزی دارند.
۲۶۵۴.

نقد و بررسی تصحیح جدید تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای ادبی سال چهل و چهارم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۷۲

کلیدواژه‌ها: تاریخ بیهقی تصحیح متن ابوالفضل بیهقی متن شناسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی تصحیح و نقد متون
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات کودک و نوجوان نقد و معرفی آثار
تعداد بازدید : ۷۲۱۰ تعداد دانلود : ۳۰۴۴
چاپ نخست تصحیح جدید تاریخ بیهقی، اثر ابوالفضل بیهقی، که یکی از پایه های نثر فارسی به شمار می رود، در اواخر سال 1388 خورشیدی، به کوشش آقایان دکتر محمّدجعفر یاحقّی و مهدی سیّدی منتشر شد. پیش از این، استادان بنامی چون ادیب پیشاوری، سعید نفیسی، دکتر قاسم غنی و دکتر علی اکبر فیّاض به تصحیح این اثر برجسته همّت گمارده بودند، امّا تصحیح و پژوهش تازه ای که انجام گرفته، از لونی دیگر است؛ چرا که افزون بر مقابلة دقیق نسخ متعدّد و چاپ های کتاب و فراهم کردن تصحیحی انتقادی از آن، بسیاری از کاستی ها و مشکلات چاپ های پیشین بر طرف شده و اصالت های نسخ خطی به متن بازگشته است. همچنین مقدّمة مفصّل، توضیحات فراوان و فهرست های متنوّع و گستردة کتاب، از امتیازات ویژه و غیرقابل انکار کتاب است. این مقاله بر آن است تا با نقد و بررسی این تصحیح تازه، علاوه بر ذکر مزایا و نقاط قوّت آن، شماری از کاستی ها و نیز برخی از پیشنهادهای اصلاحی را مطرح کند.
۲۶۵۶.

تکرار واژه یکی از شگردهای برجسته سازی در غزل حسین منزوی

نویسنده:
منبع: ادبیات پارسی معاصر سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: غزل برجسته سازی تکرار واژه منزوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد زبانشناختی
تعداد بازدید : ۲۸۲۶ تعداد دانلود : ۲۳۸۵
تکرار واژه و جا به جایی آن در ساختار متن، یکی از عواملی است که موجب غرابت بخشیدن به زبان شعری یک شاعر می گردد. یکی از عوامل تشخص زبان شعری حسین منزوی نیز «تکرار واژه» در غزلیات اوست. «تکرار واژه» در غزلیات حسین منزوی افزون بر این که مربوط به شیوه بیان اوست و توجه خواننده را از محتوای گزاره ای پیام به خود پیام معطوف می گرداند، در عین حال برای تحت تأثیر قرار دادن ساختار معنایی غزلیات او نیز به کار گرفته شده است. بدین گونه که منزوی، در کنار تکرار واژه، عناصر ادبی و هنری دیگر نظیر تقابل، ایهام، تناسب معنوی و ... را هم به کار برده است. در این پژوهش، مقوله «تکرار واژه»، که منزوی برای برجسته نمودن زبان شعر خویش از این شگرد، بهره جسته، مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است.
۲۶۵۷.

تقلید و نوآوری در سوگ سروده های ابن رومی (مطالعه موردی ""در سوگ بصره"") (رثاء ابن الرومی بین الاتباع والابتداع (قصیدة رثاء البصرة نموذجا))

نویسنده:
منبع: اضاءات نقدیه سال اول پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: العصر العباسی الرثاء ابن الرومی البصرة

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۶ تعداد دانلود : ۱۲۷۸۰
یعدّ الرثاء من أهم الأغراض الشعریة القدیمة و أصدقها، بل أصدق ضروب الآداب الإنسانیه على الإطلاق وأکثرها صلة بالنفس البشریة والتصاقاً بالوجدان الإنسانی، وهو من أکثر أغراض الشعر استمراریّة وبقاءا؛ فلهذا وبسبب الصلة الوطیدة بین موضوع الرثاء والنفس البشریة، قلّما نجد شاعرا وهو لا یقرض شعرا فی الرثاء، ولکن هناک بعض الشعراء قد برعوا فی قرض المراثی وهذا بسبب القدرة الذاتیة والحس الرهیف عندهم ولا ننسی البواعث الخارجیة على نفس الشاعر مثل الکوارث والمصائب الوارده علیه؛ وشاعرنا ابن الرومی أحد هؤلاء الشعراء البارعین فی قصائد الرثاء، وهو بصفته شاعر الرثاء حلت به کوارث جسام تحملها بصبر. ومن أجمل قصائده مضمونا وأسلوبا وجمالا، قصیدته "" رثاء البصرة"" والتی نظمها إثر الغارة الغاشمة التی واجهتها مدینه البصرة،حیث أثّرت هذه الفجیعة العظیمة تأثیرا کبیرا على نفسیة شاعرنا وانعکست فی شعره. وقد سعی الکاتب فی هذا المقال أن یسلّط الضوء على الجوانب المختلفة لهذه القصیدة (الموضوعیة - الأسلوبیة – المنهجیة - الفنیة و...) کنموذج شعری للشاعر تتجلّی فیه المیزات العامة لمراثیه.
۲۶۶۰.

تحلیل مواقف أبی حیان التّوحیدی الأدبیة والنّقدیة فی الإمتاع والمؤانسة (تحلیل دیدگاههای ادبی و نقدی ابوحیان توحیدی در الإمتاع والمؤانسة)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی (نقد و ادبیات تطبیقی سابق) سال اول زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: بلاغت نقد ادبی الإمتاع والمؤانسة أبوحیان توحیدی اصیل و دخیل

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات ادباء
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی مفاهیم کلی نقد
تعداد بازدید : ۹۱۵ تعداد دانلود : ۶۶۳
احکام نقدی توحیدی در میان کتاب ها و رسائل وی پراکنده شده است. وی این احکام را با هدف توضیح یک نظریه نقدی مشخّص، بیان نکرده است. چارچوب این پژوهش بر استخراج متون و دیدگاههای نقدی از کتاب های ابوحیان توحیدی، به ویژه کتاب «الإمتاع و المؤانسة» و دسته بندی و بررسی تحلیلی آن مبتنی است و اگر تلاش های توحیدی را در عرصه نقد تطبیقی و کاربردی مورد بررسی قرار دهیم، درخواهیم یافت که این احکام و دیدگاهها در صدور احکام سریع و کوتاه خلاصه می شود. توحیدی، مسأله لفظ و معنا را مورد بررسی قرار می دهد و تفاوتی میان آن دو قائل نیست، هرچند میان انواع درک و فهم گوینده و شنونده تفاوت قائل می شود، اما اگر بخواهد یکی را بر دیگری ترجیح دهد، توحیدی معنا را مقدم بر لفظ می داند چرا که معنا به عقل نزدیک تر است و لفظ به حس. بلاغت از دیدگاه وی به معنای تصنّع ساختگی و مردود و در پی واژگان وحشی و نامأنوس بودن نیست و بلاغتی را که شنونده به علّت کوتاهی طبعش یا دوری از عوامل برتری دادن ادب فاخر، توان درک آن را ندارد، مورد توجه قرار نمی دهد و بلاغت در نگرش او، جز با دو شرط محقق نخواهد شد: اول: فراهم بودن استعداد هنری و دوم تلاش طاقت فرسا و یادگیری فراگیر. یکی از پدیده های کلی که حیات فکری را از طریق کتاب «الإمتاع و المؤانسة» متمایز می سازد، کشمکش فکری میان اصیل (بومی) و دخیل (وارداتی) است. این کشمکش فکری، گویای آزادی فکری حاکم بر جامعه، پیشرفت شیوه های مناظره فکری، جنبش فکری بزرگ حاکم در جامعه و نیز وجود گفتگوی فکری بر گرد پایه های بنیادین مسلمانان یعنی زبان، دین و ادبیات است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان