احمد ودادی

در عصری که یکی از ارکان مزیت رقابتی پایدار سازمان ها، کارکنان متعهد، متخصص و با انگیزه هستند، حفظ و افزایش اشتیاق کارکنان یکی از دغدغه های مهم سازمان هاست. هدف از این مطالعه شفاف سازی مفهوم اشتیاق کاری با توجه به مباحث نظری موجود، شناخت ویژگی ها، پیشآیندها و پیامدهای آن است. از نظر روش شناسی، در این پژوهش از رویکرد تحلیل مفهوم تکاملی راجرز استفاده شده است. این رویکرد همانند سایر روش های تحلیل مفهوم در پی واضح سازی و تحلیل مفهوم موردنظر است. روشی غیرخطی، چرخشی و انعطاف پذیر که بر اساس رویکرد استقرایی، داده های خام جمع آوری و مورد تحلیل قرار می گیرند. در این پژوهش، تحلیل به صورت درونمایه ای و شبیه به تحلیل محتوا صورت گرفته به این منظور پایگاه های اطلاعاتی موجود و معتبر با کلیدواژه "Engagement" مورد جستجو قرار گرفتند. یافته ها در این مطالعه نشان داد که اشتیاق کاری فرآیندی پیچیده با ویژگی های توان، سخت کوشی و شیفتگی و ابعاد شناختی، هیجانی (عاطفی)، رفتاری (فیزیکی) است. پیشآیند های آن شامل «منابع شغلی و منابع شخصی» «حمایت اجتماعی از همکاران، مربیگری» «احساس ارزشمند بودن، مشارکت» «معنی داری، ایمنی» است. پیامد های آن نیز شامل «بهبود بهره وری» «عملکرد، خلاقیت، گردش مالی» «سطح پایین تمایل به ترک خدمت و رفتار شهروندی سازمانی» است. نتیجه این که سوق دادن کارکنان به سوی اشتیاق یکی از چالش های مهم مدیران و سازمان هایی است که در پی بهبود شاخص های عملکرد سازمان می باشند.

زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و معرفی مدل راهبردی منابع انسانی سیستم حمل و نقل هوایی کشور برای شناسایی و معرفی راهبردهای مناسب هر خرده فرآیند مدیریت منابع انسانی در سیستم یادشده است. تدوین راهبرد منابع انسانی، بیشتر به موضوع یکپارچگی و انسجام مربوط می شود. یکپارچگی یکی از هدف های اساسی مدیریت راهبردی منابع انسانی است؛ یعنی تضمین اینکه طرح های مدیریت منابع انسانی به طور کامل با طرح های راهبردی، یکپارچه و هماهنگ است. سیستم های مدیریت منابع انسانی می توانند منبع قابلیت هایی باشند که به سازمان امکان می دهد فرصت های جدید را بشناسد و برای آنها سرمایه گذاری کند، به طوری که یک نوایی صحیح سیستم های منابع انسانی و راهبرد کسب و کار، عملکرد بنگاه را افزایش دهد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها در زمره پژوهش های کیفی است. جامعه آماری، تمام خبرگان سیستم هوانوردی شامل مدیران، فرماندهان و متخصصان ارشد هوانوردی و هواناجا هستند که برای حضور در مصاحبه های نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. روش انتخاب مصاحبه شوندگان گلوله برفی است و پس از مصاحبه با 35 نفر، اشباع نظری حاصل شد. روش تحلیل داده ها تحلیل مضمون است. یافته ها: بر مبنای ابعاد مختلفی از جمله منطق، هدف و الگوی نقاط مرجع راهبردی، براساس راهبرد تحلیل تم با مصاحبه از خبرگان هوانوردی، مضامین اصلی و فراگیر در حوزه دسته بندی و تفکیک دقیق مشاغل شامل ویژگی های مشاغل راهبردی، ویژگی های مورد انتظار از کارکنان و جلوه های فرایندهای منابع انسانی، کشف شد. سپس از روش مصاحبه گروهی استفاده شد و با نشست کلیه خبرگان، کلیه نقاط مرجع راهبردی سیستم هوانوردی کشف شد. نتایج: با توجه به تفکیک مشاغل صنعت، راهبردهای تدوین شده عبارت اند از: مشاغل اصلی (خاص)؛ متعهدانه خلاق، متعهدانه تعامل گرا و پیمانکارانه تعامل گرا، مشاغل تخصصی؛ متعهدانه تخصصی و پیمانکارانه واگذاری، مشاغل پشتیبانی؛ پدرانه خلاق و ثانویه واگذاری و مشاغل حساس؛ پدرانه عام و ثانویه عام.

این پژوهش با هدف طراحی مدل شایستگی مدیران ارشد پالایشگاه های گاز پارس جنوبی انجام می شود. با توجه به رویکرد کیفی پژوهش، پژوهش گران با استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد پالایشگاه های مجتمع گاز به جمع آوری اطلاعات می پردازند و با استفاده از شیوه تحلیل تم (مضمون) و کدگذاری سه مرحله ای، داده های کیفی را تحلیل می کنند. بر اساس یافته های پژوهش، مدل شایستگی مدیران ارشد پالایشگاه با 4 مضمون فراگیر و 11 مضمون اصلی شکل می گیرد که مضامین فراگیر شامل شایستگی های فردی (اخلاقی، نگرشی ، و رفتاری)، بین فردی (ارتباطی، تیمی، و رهبری)، سازمانی (منابع انسانی، حرفه ای، و مدیریتی)، و راهبردی (تفکر و عمل راهبردی و مدیریت بحران) است. پیاده سازی این مدل موجب ارتقا و توسعه مدیران ارشد پالایشگاه ها می شود.

تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل تغییر فرهنگ سازمانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. جامعه آماری آن شامل کلیه مدیران و کارکنان این وزارتخانه در 28 استان کشور به تعداد 8000 نفر می باشد. روش تحقیق، آمیخته و در دو مرحله کیفی و کمی است. تعداد نمونه در مرحله کیفی220 و در مرحله کمی 3210 نفر می باشد. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و ابزار اندازه گیری مصاحبه و پرسشنامه می باشد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایایی آن براساس ضریب آلفای کرونباخ با عدد 976/0 مورد تایید قرار گرفت. در روش تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون نرمالیته، آزمونt مستقل و تحلیل واریانس و معادلات ساختاری استفاده گردید و نتایج نشان داد تغییر فرهنگ سازمانی در دو بعد شغلی و رفتاری و ده مولفه مورد تایید می باشد که مهمترین مولفه ها؛ مسئولیت پذیری اداری با بار عاملی (88/0)، نحوه انجام مطلوب وظایف (87/0) در بعد شغلی، و برخورداری از ارزش های اسلامی با بار عاملی (90/0)، رعایت اخلاق اداری (88/0) و رویه حفظ بیت المال (82/0) در بعد رفتاری (اخلاقی) مورد تأیید می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: در عصر حاضر، مدیریت موثر، به یک مدل جدید مبتنی بر باز بودن، اعتماد و دانش کلی تغییر جهت داده است. هوش ارتباطی یک مدیر به او کمک می کند که چگونه سبک ارتباطی خاص خود را با کارکنان و همکارانش در محیطی که در آن کار می کند، تنظیم کند. هوش ارتباطی همانند دیگر پدیده ها متاثر از عوامل متعددی است که محقق در این پژوهش با هدف بررسی میزان و سهم هوش فرهنگی و عوامل جمعیت شناختی موثر بر هوش ارتباطی مدیران در بانک کشاورزی، به آن پرداخته است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه مدیران و معاونان و کارشناسان خبره ستاد و شعب بانک کشاورزی در کل استان تهران به تعداد 387 نفر می باشند و براساس جدول مورگان، تعداد نمونه 193 نفر محاسبه گردید که این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های استاندارد هوش فرهنگی آنگ وهمکاران (2012) و شایستگی ارتباطی بورمستر (1988)، بوده اند. و روایی پرسشنامه ها براساس، روایی صوری و هم چنین روایی محتوایی، 893/0 محاسبه و مورد تائید قرار گرفت و برای پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که مقادیر آن به ترتیب پرسشنامه هوش فرهنگی، 79/0 و شایستگی ارتباطی، 83/0 بوده است و تجزیه تحلیل داده ها نیزدر دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از روش همبستگی انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که عوامل جمعیت شناختی رابطه مثبت و معنی داری با هوش ارتباطی ایجاد کرده است. هم چنین متغیرهای هوش فرهنگی نیز رابطه مثبت و معنی داری با هوش ارتباطی ایجاد کرده است. نتیجه گیری: با وجودی که ماتریس همبستگی بین عوامل جمعیت شناختی، هوش فرهنگی و هوش ارتباطی برقرار است و مدل طراحی شده براساس عوامل جمعیت شناختی و هوش فرهنگی توانست به صورت معناداری تغییرات هوش ارتباطی را تبیین کنند لیکن از بین ویژگی های شخصیتی، تنها متغیر جنسیت 25 % و متغیر تاهل 35 % توانسته اند تغییرات هوش ارتباطی را تبیین کنند و در ابعاد هوش فرهنگی نیز تنها بعد انگیزش وارد مدل شده و 30 % توانست تغییرات هوش ارتباطی را تبیین کند.  

هدف اصلی این پژوهش، تدوین مدل شایستگیهای ارتباطی مدیران منابع انسانی بانک کشاورزی با استفاده از روش کیفی مبتنی بر نظریه دادهبنیاد است. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبه نیمهساختاریافته با 15 نفر از مدیران منابع انسانی در سطح ستادی ادارههای مرکزی و سرپرستیهای کل کشور است که با روش نمونهگیری گلوله برفی انتخاب میشوند. کدها و مولفههای شایستگی (80 مفهوم کلیدی، 29 زیرمقوله، و 12 مقوله اصلی)، از مصاحبهها بهدست میآید و در قالب مدل مفهومی دادهبنیاد تدوین میشود. با توجه به مقوله محوری (شایستگیهای ارتباطی مدیران منابع انسانی)، با ابعاد ساختار و محتوای مناسب رفتاری و همچنین، سایر مقولهها اعم از شرایط علّی (عوامل فردی و سازمانی)، شرایط زمینهای (برنامه جامع اصلاحات دولت)، شرایط میانجی (رفتارهای سیاسی، شرایط محیطی، مدیریت ویترینی، و هوش فرهنگی مدیران منابع انسانی)، راهبردها (راهبرد هماهنگی و همدلی، و راهبرد تحولآفرینی سازگار)، و پیامدها (محیط کار شاد و تسهیل ارتباطات) مدل نهایی تدوین میشود.

هدف: تحقیق حاضر باهدف تعیین عوامل فردی مؤثر بر رشد هوش فرهنگی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز انجام شد. روش: این تحقیق از نظرهدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است و از ابزار پرسشنامه استاندارد برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری، کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به تعداد 600 نفر بودند که برای نمونه پژوهش، 234 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، از آمار توصیفی و آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته ها: ویژگی های فردی، خودکارامدی و تجربیات فردی، به دلیل سطح معناداری بیش از 0.05 بر رشد هوش فرهنگی کارکنان واحد تهران مرکز تأثیر ندارد. عامل دیگر، ویژگی های کارآفرینانه است که دو مؤلفه آن؛ یعنی توفیق طلبی و خلاقیت، به دلیل دارا بودن سطح معناداری کمتر از 0.05، بر رشد هوش فرهنگی مؤثرند. نتیجه گیری: با تقویت نقاط قوت و بهره گیری از فرضیه های تأیید شده، می توان زمینه مناسبی را برای رشد و تقویت هوش فرهنگی کارکنان فراهم آورد.

شناخت شایستگی ها، نقطه شروع پیاده سازی سیستم های متعدد منابع انسانی مانند مدیریت استعداد و جانشین پروری در سازمان است. پژوهش حاضر به منظور شناسایی شایستگی های مدیریت اثربخش سازمان فرهنگی در دو فاز طراحی و اعتباریابی مدل انجام شد. با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق با نمونه ای 15 نفره از خبرگان فرهنگی و تحلیل تم مصاحبه ها انجام شده، مدل به شیوه ای کیفی طراحی شد. اعتباریابی مدل از طریق سه مرحله دلفی خبرگان و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه های ساختاریافته و پرسشنامه انجام گرفت. در نهایت مدل شایستگی مدیران سازمان های فرهنگی در بر دارنده سه شایستگی محوری (منش فرهنگی، انگیزه فرهنگی و هوش نرم)، هشت شایستگی اصلی و 23 شایستگی فرعی طراحی و پیشنهاد شد.

هر آزمونی، از جمله آزمون هایی که برای انتخاب و استخدام افراد به کار برده می شوند، باید دارای پایایی و روایی باشد تا قابل اعتماد بوده، راهنمایی خوبی در تصمیم گیری های مسئولان سازمان باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی روایی آزمون استخدام و رابطه آن با عملکردکارکنان در شرکت نفت فلات قاره ایران انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان جذب شده در شرکت نفت فلات قاره ایران در سال 1385 می باشد. داده های تحقیق با استفاده از اسناد بایگانی و نمرات عملکرد فصلی کارکنان جمع آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آزمون های تحلیل واریانس با عنوان، مدل های خطی تعمیم یافته ( GEE ) از برازش مدل های رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام رو به جلو نیز استفاده گردید. یافته های تحقیق نشان داد که، بین نمرات آزمون استخدامی و امتیازات عملکردی کارکنان شرکت نفت فلات قاره ایران، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین یافته ها نشان دادند که بین آزمون کتبی با امتیازات عملکردی و همچنین بین آزمون مصاحبه با امتیازت عملکردی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.نهایتاً نتایج حاصله نشان داد که آزمون کتبی در مقایسه با آزمون مصاحبه از روایی پایین تری برخوردار است

مقدمه و هدف پژوهش: شاخص های ارتباطات میان فرهنگی، ابزارهای ارزیابی پسرفت یا پیشرفت این نوع ارتباطات در عرصه گفتگوهای بین المللی و بازویی سنجشی برای راهبرد پردازان فرهنگی یک جامعه است. ایجاد نقاطی مانند: «گفت و گو، تنش زدایی، و احترام به فرهنگ ها و تمدن های جوامع دیگر»، در نخستین نمایش اسلام گستری پدیدار گشت تا سرانجام آن شکل گیری مثلثی باشد که این نقاط در سه رأس آن قرار گرفته اند. البته، برونداد این مثلث، به صدا درآوردن شیپور جنگ ستیزی است تا مقتدرانه بگوییم: «گفتگو، تکیه گاه اسلام گستری در آن سوی مرزهای حجاز بوده است». روش پژوهش: این تحقیق از نظر نوع، کاربردی است، زیرا حلال بسیاری از مشکلات چند سازمان فرهنگی است. البته، توصیفی-تحلیلی نیز هست، زیرا از اسناد و منابع کتابخانه ای استفاده کرده است، به این صورت که پس از احصای مسائل از جامعه، شاخص های ارتباطات میان فرهنگی از منظر دین تعیین شده اند. یافته ها: سه شاخص: «گفتگوگستری، تنش زدایی، واحترام متقابل» در این تحقیق در سطح اطمینان 99 درصد معنادار بوده اند. این متغیرها را که در اندازه گیری سازه تحقیق سهم زیادی داشته اند، خبرگان تأیید کرده اند. نتیجه گیری: ابزارهای سنجش ارتباطات میان فرهنگی، شاید به تنهایی سد مقاومی برای پرهیز از وقوع جنگ میان فرهنگ ها نباشند، ولی تجمیع آن ها در یک مثلث، حوزه ای مقتدر برای امور بین المللی است تا دیوار بی اعتمادی را سست و گفتمان های فرهنگی را جایگزین تنش های فرهنگی کند.

هدف این پژوهش بررسی تأثیرگذاری اعتماد بر اساس دو بعد شناخت و احساس، با توجه به تأثیرهای سه ویژگی شخصی تفاوت های روان شناختی، تجربه بازاریابی و سطح تحصیلات مدیر فروش بر تعارض مخرب، تعارض سازنده و اثربخشی رابطه درک شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی و ابزار اصلی پرسشنامه است، که بین مدیران فروش صنعت کالاهای سریع المصرف توزیع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش حداقل مربعات جزیی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد؛ دو بعد اعتماد بین فردی تأثیر مثبتی بر اثربخشی رابطه درک شده و تأثیر منفی بر تعارض مخرب دارند. اعتماد مبتنی بر شناخت هیچ تأثیری بر تعارض سازنده ندارد؛ اما اعتماد مبتنی بر احساس تأثیر مثبتی بر تعارض سازنده دارد. شباهت-های بین دو مدیر باعث افزایش اعتماد می شود. تجربه بازاریابی و سطح تحصیلات مدیر فروش هیچ تأثیری بر اعتماد بین فردی ندارد.

هدف از انجام این مطالعه، تشریح یکی از رویکردهای نوین در عرصه رهبری، تحت عنوان رهبری بصیر میباشد. بدین منظور مفهوم چشم انداز که از مفاهیم محوری در رهبری بصیر است، مورد مطالعه قرار گرفته و ارتباط آن با بصیرت دهی و رهبری بصیر مورد بررسی نظری قرار گرفته است. روش مطالعه، مطالعه کتابخانه ای و گردآوری اطلاعات از طریق فیش برداری از منابع کتابخانه ای بوده است. در نتیجه تحلیل محتوای داده های گردآوری شده، تعریف، چگونگی ایجاد و چیستی محتوای چشم انداز ارائه شده، و ارتباط چشم انداز و رهبری بصیر مورد تأیید قرار گرفته است. در نهایت رابطه رهبری بصیر با دو رویکرد رهبری تحول آفرین و رهبری کاریزماتیک تحلیل شده و وجوه اشتراک و افتراق این رویکردها ارائه شده است.

امروزه بحث فرهنگ به علت اهمیت و تاثیر آن بر سیستمهای مختلف، یکی از مباحث داغ و به روز در محافل علمی و مدیریت کلان است که به تبع آن، مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی را در سطح مدیریت عالی کشور مطرح کرده و سؤالات زیادی را در این خصوص پیش آورده است.در مقاله حاضر سعی شده است ضمن ارائه تعریفی از مهندسی فرهنگ به عنوان پیش نیاز مهندسی فرهنگی، به این سؤال پاسخ داده شود که آیا مهندسی فرهنگ امکان پذیر است؟ منظور از مهندسی فرهنگ چیست و الزامات آن کدام است؟