علیرضا حفیظی

فرهنگ ایثار اجتماعی یکی از جنبه های ایثار است که می تواند باعث ایجاد همبستگی در سطح جامعه گردد، طوری که این همبستگی باعث ایجاد سرمایه اجتماعی شود. هدف مقاله حاضر شناخت میزان تأثیر فرهنگ ایثار اجتماعی بر تقویت سرمایه اجتماعی در بین کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و جدول کوکران تعداد 196 نفر از کارکنان  انتخاب شدند. روش پژوهش براساس هدف؛ کاربردی و از لحاظ ماهیت؛ توصیفی پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته به تعداد 22 سؤال است که مربوط به ابعاد فرهنگ ایثار اجتماعی (روحیه فداکاری، نوع دوستی، داشتن روحیه همبستگی و خدمت گزاری به خلق) و ابعاد سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، اعتماد نهادی، هنجارهای اجتماعی، شبکه های اجتماعی و مشارکت اجتماعی) است. یافته های پژوهش با استفاده از آزمون رگرسیون نشان داد که فرهنگ ایثار اجتماعی و ابعاد آن بر تقویت سرمایه اجتماعی در بین کارکنان  تأثیر معنادار دارد.

فرهنگ سازمانی نظامی از معانی و مفاهیم مشترک است که یک سازمان را از سازمان دیگر جدا می کند. نقش سرمایه انسانی در ایجاد و توسعه فرهنگ سازمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف پژوهش حاضر شناخت راهبردهای تغییر فرهنگ سازمانی با تأکید بر سرمایه انسانی در سازمان های فرهنگی است. محقق در این پژوهش به بررسی راهبردهای سرمایه انسانی که می توانند به تغییر فرهنگ سازمانی در سازمان های فرهنگی، به خصوص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منجر شوند پرداخته است. روش پژوهش حاضر توصیفی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (4000 نفر) است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده بر اساس جدول مورگان، 384 نفر از آنان انتخاب شدند. با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در 4 بُعد و 24 گویه بر اساس مقیاس لیکرت متغیرهای تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های تحقیق با استفاده از رگرسیون خطی نشان داد که راهبردهای مدیریت عملکرد برجسته، مدیریت استعداد، آموزش و یادگیری سازمانی، و حقوق و مزایا در تغییر فرهنگ سازمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اثر مثبتی دارند و می توانند برای تغییر از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب فرهنگ سازمانی اثرگذار باشند.

تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل تغییر فرهنگ سازمانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. جامعه آماری آن شامل کلیه مدیران و کارکنان این وزارتخانه در 28 استان کشور به تعداد 8000 نفر می باشد. روش تحقیق، آمیخته و در دو مرحله کیفی و کمی است. تعداد نمونه در مرحله کیفی220 و در مرحله کمی 3210 نفر می باشد. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و ابزار اندازه گیری مصاحبه و پرسشنامه می باشد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و پایایی آن براساس ضریب آلفای کرونباخ با عدد 976/0 مورد تایید قرار گرفت. در روش تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون نرمالیته، آزمونt مستقل و تحلیل واریانس و معادلات ساختاری استفاده گردید و نتایج نشان داد تغییر فرهنگ سازمانی در دو بعد شغلی و رفتاری و ده مولفه مورد تایید می باشد که مهمترین مولفه ها؛ مسئولیت پذیری اداری با بار عاملی (88/0)، نحوه انجام مطلوب وظایف (87/0) در بعد شغلی، و برخورداری از ارزش های اسلامی با بار عاملی (90/0)، رعایت اخلاق اداری (88/0) و رویه حفظ بیت المال (82/0) در بعد رفتاری (اخلاقی) مورد تأیید می باشد.