بختیار شعبانی ورکی

بختیار شعبانی ورکی

مدرک تحصیلی: استاد فلسفه تعلیم و تربیت گروه علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۹ مورد.
۲۱.

نقش معماری دانش در ارتقای اثربخشی عملکرد معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی آموزشی دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 13 - 28

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی آموزشی معماری دانش رشد حرفه ای اثربخشی معلمان تبادل دانش ضمنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۱
هدف این مقاله بررسی نقش یکی از مولفه های اصلی معماری دانش یعنی «تبادل دانش ضمنی» در ارتقای اثربخشی عملکرد معلمان است. برای اجرای این پژوهش از روش همبستگی استفاده شده است. در این پژوهش کلیه معلمان دوره ابتدایی استان خراسان جنوبی در سال تحصیلی 92-91 به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد و 353 تن از  این معلمان با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تبادل دانش ضمنی جوئیا و لموس و پرسشنامه اثربخشی معلم چو و بولای استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان  دادند که تبادل دانش ضمنی معلمان می تواند پیش بینی کننده اثربخشی آنان باشد. همچنین بین اثربخشی عملکرد معلمان با سطوح ضعیف، متوسط و بالای تبادل دانش ضمنی تفاوت معنی دار مشاهده شد. علاوه بر این  نتایج پژوهش نشان داد که شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت معلمان، می تواند زمینه ساز تبادل دانش ضمنی باشد و از این طریق اثربخشی عملکرد معلمان را  به طور معنی داری افزایش دهد.
۲۲.

برنامه درسی فرارشته ای" مبتنی بر تحلیل لایه ای علّی: مفروضه های فلسفی، دلالت ها و مدلی برای آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶ 7 - 34

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی لایه های علی آموزش رویکرد رشته ای تکثر رشته ای فرارشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۶۱۲
امروزه رویکرد فرارشته ای در کانون توجه بسیاری از رشته ها بویژه  برنامه درسی  قرار گرفته است. مطالعات فرارشته ای، رویکردی جامع برای فائق آمدن بر دشوارهای برنامه درسی رشته ای و مواجهه با پیجیدگی های زندگانی بشر در عصر جدید است.در عین حال، تجلی این رویکرد  در قلمروی برنامه درسی با چالش های فلسفی و پداگوژیکی، مسائل و مسئولیت های مؤثر بر فرآیند تدریس، مسائل و مسئولیت های مؤثر بر دانشجویان، مسائل و مسئولیت های مؤثر بر طراحی دروس، مواجه است. در این مقاله بانظربه مواضع مختلف در خصوص رویکرد فرارشته ای، به این چالش ها پاسخ داده شده است و بنابراین مبانی معرفت شناختی، ، چارچوب مفهومی و مدل برنامه درسی فرارشته ای مبتنی بر تحلیل لایه ای علی آموزشی، برگرفته از نظریه رئالیسم انتقادی باسکار، تبیین شده است. در پایان خاطرنشان شده است که فرارشته ای در عرصه برنامه درسی، متضمن طیفی از تعدیل ها و تطبیق های نهادی است که در چارچوب مجموعه های فعلی آموزشی به سادگی قابل انطباق و سازواری نیستند.  بنابراین بر اساس مبادی فلسفی، معرفت شناختی و پداگوژیکی، مفهوم پردازی تازه ای از برنامه درسی فرارشته ای و دلالت های آموزشی آن ارائه شد.
۲۳.

مدارس هوشمند: از ادراکات رایج تا آرمان نظام آموزشی (نگاهی به طرح هوشمند سازی مدارس در تهران با رویکرد انتقادی هابرماس و با استفاده از چهارچوب مفهومی مدارس هوشمند مک گیل کرست)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 7 - 37

کلیدواژه‌ها: هوشمندسازی مدارس فناوری آموزشی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نظریه انتقادی هابرماس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۵۳۹
اصلاحات در یک نظام آموزشی عموماً با چالش ها و مشکلات مختلفی روبه رو خواهد بود؛ برای رفع آن مشکلات لازم است منتقدان به یاری دست اندکاران آن جریان اصلاحی آمده و با نگاه نقادانه راه را برای مجریان هموار نمایند. جریان موسوم به طرح هوشمندسازی مدارس نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با مشکلاتی در اجرا از جمله تعارض با اهداف سند تحول آموزش و پرورش درگیر است و هدف این پژوهش واکاوی این تعارضات با الهام از روش انتقادی هابرماس و با تکیه بر واقعیت های مستخرج از مصاحبه با مسؤولان و مجریان این طرح می باشد. در این پژوهش تلاش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه می توان با الهام از دیدگاه هابرماس در رابطه با فناوری، زمینه های بروز این تعارض ها را تحلیل کرد، راهی برای غلبه بر آن ها یافت و از تبدیل شدن فناوری به عاملی مسلط برای تعیین هذف های آموزش و پرورش جلوگیری کرد. برای دستیابی به این هدف از مصاحبه ساخت نایافته به منظور شناسایی وضع موجود و از تحلیل اسنادی و استنتاجی برای بررسی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران و دیدگاه های هابرماس در باره فناوری استفاده شده است. یافته های حاصل از این پژوهش حکایت از آن دارد که تعارضاتی در طرح هوشمندسازی مدارس، در سه حوزه ی کارایی نظام آموزشی،عدالت و تربیت عمومی وجود دارد. با استناج از مواضع هابرماس ضمن تصریح خاستگاه این تعارضات و تبیین ماهیت سلطه گر فناوری راهبرد رهایی از این سلطه استفاده از رویکرد مک گیل کرست در ساختار مدارس هوشمند پیشنهاد شده است.
۲۴.

ارتباط دانش نظری و عملی معلمان در پارادایم های اجرای برنامه درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی پارادایم اجرا دانش عملی دانش نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۲ تعداد دانلود : ۸۴۷
هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارتباط میان دانش نظری و عملی معلمان در هر یک از پارادایم های اجرای برنامه درسی است. بر مبنای سه نوع پارادایم حوزه مطالعاتی برنامه درسی که با مطمح نظر قرار دادن نسبت میان نظریه و عمل شکل گرفته است، به بیان سه نوع رابطه میان دانش نظری و دانش عملی مورد نیاز معلمان در تدریس پرداخته شده است. این سه نوع رابطه، در دل سه پارادایم برای اجرای برنامه درسی، مورد بحث قرار گرفته اند. این سه پارادایم با ترکیبی از عناوین پارادایم های حوزه مطالعات برنامه-درسی و اجرای برنامه درسی، فنی- وفادارنه، فکورانه- انطباقی و انتقادی- برآمدنی نام گذاری می شوند. هر یک از این سه رابطه، پیامدهای متفاوتی را نیز برای شکل گیری برنامه های درسی رشد و توسعه حرفه ای معلمان در بردارد. در پارادایم فنی- وفادارنه، برنامه-های رشد حرفه ای بر انتقال دانش نظری و مهارت آموزی در فنون هر چه اثر بخش تر تدریس تأکید دارد. این برنامه ها در پارادایم فکورانه- انطباقی ضمن توجه به انتقال دانش نظری بروز، رشد و پرورش تأمل عملی معلمان را مطمح نظر قرار می گیرد. برنامه های رشد حرفه ای در پارادایم انتقادی- برآمدنی نیز شکلی از پژوهش فردی یا گروهی، به خود می گیرد.
۲۵.

برنامه درسی جدید ریاضی: معلمان چه می کنند؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: ریاضی برنامه درسی دانش عملی دانش نظری تغییرمعلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۴ تعداد دانلود : ۷۶۴
پژوهش حاضر با هدف افزایش فهم و ادراک نسبت به چگونگی فرآیند تغییر دانش نظری و عملی معلمان دوره ابتدایی انجام شده است. برای انجام این پژوهش از رویکرد کیفی و برای گرد آوری داده ها از مصاحبه های گروهی متمرکز استفاده شده است. تعداد نمونه های این پژوهش که پس از مرحله ی اشباع داده ها به دست آمده، 25 معلم است. برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوا/مضمونی و برای افزایش اعتبار آن ها از تکنیک های کنترل عضو و مرور همکاران استفاده شده است. یافته های پژوهش در سه محور کلی کیفیت تغییر دانش نظری و عملی معلمان، مسیر یا کانال های تغییر دانش نظری و عملی معلمان و عوامل اثرگذار بر تغییر دانش نظری و عملی معلمان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که به دلیل کیفیت نامناسب برنامه های آماده سازی معلمان برای اجرای تغییر، تغییرات اندکی در دانش نظری و عملی معلمان ایجاد شده است. طراحی و تدوین برنامه های ضمن خدمت، با تغییر دیدگاه ابزاری طراحان و مسئولان تغییر به پدیده ی تغییر معلمان میسر می شود
۲۶.

تحلیل و نقد رویکردهای تربیت معنوی نوپدید (بررسی الگوی معنویت باوری فارغ از دین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: رویکرد نقد ساختاری تحویل دین به اخلاق انتگرال تک بعدی نگر معنویت نوپدید معنویتِ فارغ از دین نقد روشی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۱۸۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۷۰
رویکردهای «تربیت معنوی» را می توان از دو منظر دینی و فارغ از دین مورد توجه قرار داد. هدف مقاله حاضر بررسی و نقد رویکردهای تربیت معنوی در اردوگاه معنویت باوران فارغ از دین است. بنابراین نخست سه رویکرد تربیت معنوی نوپدید؛ تحویل دین به اخلاق، انتگرال و تک بُعدی نگر؛ مورد بررسی قرار گرفت و سپس اهداف و پیش فرض های «تربیت معنوی» در این رویکردها مورد تحلیل قرار گرفت و بالاخره ضمن نقد رویکردهای مورد نظر، از دو زاویه ساختاری (عدم تضمین ثبات، محدودنگری، تلاش برای رسمیت یافتن در عین مخالفت با آن و عدم انطباق با واقعیت های وجودی انسان) و روشی (مبتنی بر روش های استفاده شده در هر یک از سه رویکرد) نشان داده شد که معنویت های نوپدید، به رغم اثرگذاری های مقطعی و موضعی، به دلیل عدم برخورداری از ساختار متناسب با شرایط وجودی انسان و همچنین ضعف در روش های پیشنهادی برای تحقق اهداف خود، در دراز مدت با دشواری مواجه هستند.
۲۷.

تکثر رشته ای؛ علیه فهم رایج از همکاری رشته ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)
تعداد بازدید : ۹۶۵ تعداد دانلود : ۵۴۸
امروزه تعاریف و گونه شناسی های متعددی از همکاری رشته ها ارائه شده است. بررسی منابع، از گفتمان های متنوع، متمایز و بعضاً متضاد حکایت می کنند. در این مقاله به منظور ارائه تصویری روشن از همکاری رشته ای، ضمن ارائه و نقد فهم رایج از همکاری رشته ها و گونه شناسی های وابسته به آن، تکثر رشته ای به عنوان بدیل فهم رایج از همکاری رشته های مختلف ارائه شده است. بر این اساس چنین ادعا می شود که می توان گونه های دیگر همکاری رشته ای نظیر چندرشته ای، بین رشته ای، میان رشته ا ی و فرارشته ای را زیر چتر تکثر رشته ای دسته بندی کرد. در تکثر رشته ای، برخلاف فهم رایج از همکاری رشته ها (نظیر: میان رشته ای) رویکرد معرفت شناختی در مقابل رویکرد ابزاری قرار ندارد. همکاری بین رشته ای از این منظر، سرانجام، به صورت فرارشته ای متبلور می شود. بنابراین تکثررشته ای در مقابل نظام رشته ای قرار نمی گیرد، بلکه نقش مکمل حوزه های دانش را ایفا می کند. به علاوه، در تکثر رشته ای ارتباط طولی در همکاری رشته ها، جایگزین ارتباط عرضی میان آنها می شود و با نظر به مسأله مورد بررسی، طرح پژوهشی و موضوع، به تدریج از نظام های ساده دانش، مطرح در نظام رشته ای، به سمت نظام های پیچیده دانش پیش می رود، به نحوی که در فرایندی تبدیل پذیر، فرارشته جدید ظهور و بروز پیدا می کند.
۲۹.

هیوریستیک ها و کار پوشه های حرفه ای استادان دانشگاه: بدیلی برای برنامه درسی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: هیوریستیک برنامه درسی آموزش عالی کارپوشه حرفه ای استادان دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۰ تعداد دانلود : ۷۸۰
هدف از نگارش این مقاله بازاندیشی در برنامه درسی آموزش عالی بر مبنای کارپوشه های حرفه ای و هیورستیک های استادان دانشگاه در برنامه درسی است. بنابراین، کارپوشه های بیست تن از استادان برجسته ی دانشگاه فردوسی مشهد مورد بررسی قرار گرفته اند. در این بررسی از پدیدارشناسی توصیفی برای شناسایی نحوه ی مواجهه ی این استادان با برنامه درسی آموزش عالی استفاده شده است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه ی غیر ساختاریافته بهره گیری شده و داده ها با استفاده از نرم افزار NVIVO تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج نشان داد استادان مورد بررسی از هیورستیک هایی در برنامه درسی آموزش عالی استفاده می کنند که می توانند سازگار با برنامه درسی در سایر مؤسسات آموزش عالی باشند.
۳۰.

نقد و توسعه دلالت های تربیتی در- جهان- هستن از نظر هایدگر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: هایدگر در- جهان- هستن تعلیم و تربیت مینوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۱ تعداد دانلود : ۷۰۴
هدف اصلی این پژوهش، نقد و بررسی دلالت های تربیتی در- جهان- هستن از دیدگاه هایدگر می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش فلسفی بهره گرفته شد. بدین ترتیب، نخست به در- هستن و جهانیت جهان از منظر هایدگر پرداخته شد، سپس ابزار و نحوه دسترسی به این جهان و اشیاء و دلالت های تربیتی آن مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، به منظور پرداختن به خودی که با در- جهان- هستن بنا می شود، مکان مندی و تاریخ مندی دازاین و داسمن مورد مداقه قرار گرفت. در پایان ضمن ترسیم الگوی تعلیم و تربیت از منظر هایدگر و نقد دیدگاه های او، امکان گفتگوی دین و تفکر او بررسی شد و الگوی مینوی تعلیم و تربیت ارائه شد. در این الگو خداوند مبدأ، آفریننده و کارگردان جهان و دازاینِ تاریخ مند است و خداوند به واسطه رسولان خود در برهه های زمانی مختلف، هنجارهای حاکم بر جوامع بشری را تغییر داده است. غایت تعلیم و تربیت در این دیدگاه نیز دازاین اصیلی است که رو به سوی پروردگار دارد و علاوه بر بررسی مدام افکار، اعمال و رفتارهای خویش که سبب اصلاح آن ها و حرکت رو به جلوی جامعه خویش است، در برابر کارگردان صحنه نیز مسئول و پاسخگو می باشد.
۳۱.

تحلیل و مقایسه شبکه مفهومی سرعنوان موضوعی فارسی و مقایسه آن با سرعنوان موضوعی کتابخانه کنگره ، سرعنوان موضوعی سیرز و چکیده نامه کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: شبکه مفهومی سرعنوان موضوعی فارسی سرعنوان موضوعی کتابخانه کنگره سرعنوان موضوعی سیرز و چکیده نامه کتابداری و اطلاع رسانی (لیزا)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری فهرست نویسی و رده بندی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
تعداد بازدید : ۱۲۳۶ تعداد دانلود : ۸۸۹
هدف: هدف نظام های سازماندهی دانش کمک به بازیابی مؤثر اطلاعات است، بنابراین، ابزارهای ذخیره و بازیابی از جمله سرعنوان های موضوعی باید متناسب با پیشرفت های علمی پیش روند. مفایسه شبکه مفهومی حاکم بر سرعنوان موضوعی فارسی و روابط بین واژه ها با شبکه مفهومی سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره و سیرز در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی و لیزا هدف این مقاله است. روش: به منظور انجام این مطالعه تطبیقی اصطلاحات مرتبط با حوزه کتابداری و اطلاع رسانی از ابزارهای مورد بررسی استخراج و مقایسه گردیدند. یافته ها: سرعنوان موضوعی فارسی در سطح نسبتاً پایینی مفاهیم مرتبط با کتابداری و اطلاع رسانی را پوشش می دهد، روابط بین مفهوم-واژگان را به اندازه کافی نمایش نمی دهد. لیزا بیشترین میزان مفهوم-واژگان را به خود اختصاص داده است (5088 مفهوم-واژه). سرعنوان موضوعی کتابخانه کنگره با 829 مفهوم-واژه در مرتبه دوم قرار داشت و سپس سرعنوان موضوعی سیرز (391). بنابراین لازم است ابزارهای ذخیره و بازیابی اطلاعات ضمن روزآمد شدن، بتوانند پاسخگوی نیازهای کاربران در هر حوزه از علم باشند.
۳۲.

انقیاد کودکان در نظام آموزشی: نقد تبارشناسانه ی رویکردهای انضباطی در مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۰ بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 5 - 28

کلیدواژه‌ها: تعذیب تنبیه انضباط مدرن رویکرد مداخله ای انضباط رویکرد تعاملی انضباط رویکرد عدم مداخله ای انضباط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۷۹
کودکان در طول تاریخ آموزش و پرورش همواره از طریق روش ها، راهبردها و دیدگاه های مختلف کنترل شده و به نظم در آمده اند. این شیوه ها که امروزه به عنوان شیوه های نوین انضباطی در مدرسه به کار گرفته می شوند، از نظر میشل فوکو و پیروانش؛ یعنی رز، مارشال، رادفورد و میلی[1] به عنوان روش های انقیاد کودکان در نظام های آموزشی مورد انتقاد قرار گرفته اند. در این مقاله تصریح شده است که چگونه شیوه های انضباطی که با هدف تربیت افرادی سودمند و مفید برای اجتماع در نظام های آموزشی به کار گرفته می شوند، می توانند به انقیاد و مطیع سازی آن ها منجر شوند. از این رو ضمن تبیین این نگاه نقادانه به رژیم های عمل انضباطی در نظام آموزشی، به تأسی از دیدگاه تبارشناسانه ی فوکو، پیوند میان قدرت- دانش در تحول فهم بشر از عمل انضباطی مورد بررسی قرار گرفته و خاطر نشان شده است که طی تاریخ تحول رویکردهای انضباطی ( مداخله ای، تعاملی و عدم مداخله) در دانش تربیتی؛ گفتمان های اقتصادی- سیاسی و اجتماعی لیبرالیستی، نظام های آموزشی را تبدیل به عاملی برای انقیاد کودکان توسط خودشان کرده اند. <br clear="all" />  
۳۳.

استلزام های تدوین نظریه تربیتی در پارادایم پیچیدگی: منظری معرفت شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی نظریه تربیتی پارادایم پیچیدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۶۷۵
هدف اصلی این پژوهش، ارائه برخی استلزام های طرح و تدوین نظریه جدید با توجه به مؤلفه های معرفت شناختی پارادایم پیچیدگی است. با این توضیح که نظریه های تربیتی معاصر تحت تأثیر مؤلفه های «پارادایم سادگی» شکل گرفته و بخش عمده ای از مشکلات و کاستی های آن ها ناشی از آن پارادایم می باشد. از این رو، با گسترش «پارادایم پیچیدگی» در عرصه های گوناگون علوم، اندیشمندان علوم تربیتی نیز به نقد و بررسی نظریه های تربیتی پیشین پرداختند، اما هنوز نظریه ای تربیتی مبتنی بر این پارادایم ارائه نشده است. بدین منظور، با استفاده از روش های استدلال فلسفی، پس از اشاره به نحوه اثرگذاری مؤلفه های معرفت شناختی پارادایم سادگی (قطعیت، بازنمایی گرایی، و نظریه انطباقی صدق) بر نظریه های تربیتی معاصر، مؤلفه های معرفت شناختی پارادایم پیچیدگی (عدم قطعیت، بازنمایی توزیعی، و نظریه فازی صدق) معرفی شدند. سپس، برخی از استلزام های تدوین نظریه تربیتی با تکیه بر این مؤلفه ها مورد بررسی قرار گرفتند. در این راستا، ابتدا از امکان یک نظریه قوی تربیتی در این پارادایم دفاع شد و سپس، با استفاده از مفهوم «نظریه توزیعی» به توضیح ماهیت این نظریه پرداخته و ویژگی هایی همچون «فرا پدیده ای بودن» و «فرارشته ای بودن» برای آن برشمرده شد.
۳۴.

بازی دانایی نظریه زمینه ای برنامه درسی پنهان در نظام آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی برنامه درسی پنهان نظریه زمینه ای بازی دانایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۳ تعداد دانلود : ۸۶۱
این مطالعه با هدف بررسی برنامه درسی پنهان در آموزش عالی ایران با روش نظریه زمینه ای انجام شده است. جهت بررسی برنامه درسی پنهان دو رویکرد خرد و کلان می تواند مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به وجود نگرش تمرکزگرایانه در نظام آموزش عالی ایران و نقش کلیدی و محوری سیاست گذاران، طراحان، مجریان و پژوهشگران برنامه های درسی در آن؛ ابتدا از رویکرد کلان و سپس از رویکرد خرد استفاده شد. تا ارزش ها و نگرش های پنهان و نانوشته موثر در طراحی و اجرای برنامه های درسی آموزش عالی کشور شناسایی شود. برای تحقق این هدف با روش نمونه گیری گلوله برفی، تجربه های بیست و هفت نفر از صاحب نظران مختلف آموزش عالی در سه گروه، متخصصان عضو انجمن مطالعات برنامه درسی، پژوهشگران موسسه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، و اعضای هیات علمی و کارشناسان برنامه ریزی درسی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران مورد کاوش قرار گرفت. در گردآوری داده ها از مصاحبه ساختارنایافته استفاده شد. براساس یافته های به دست آمده، پدیده محوری در نظریه زمینه ای برنامه درسی پنهان آموزش عالی، پدیده ای با عنوان ""بازی دانایی"" نام گرفت که در مقابل حقیقت دانش آکادمیک قرار دارد. سپس عوامل مختلف منجر به شکل گیری آن، مورد بررسی قرار گرفتند. سپس براساس رویکرد خرد، سی و یک نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در سال آخر مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد که به شیوه هدفمند انتخاب شدند، مورد مصاحبه ساخت یافته قرار گرفتند. تحلیل مصاحبه های انجام شده با دانشجویان، موید نتایج حاصل از یافته ها بود.
۳۵.

رویکرد انتگرال به برنامه فلسفه برای کودکان (p4c)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: فلسفه برای کودکان رویکرد فرایندی رویکرد محتوایی نظریه انتگرال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۸۶
هدف اصلی این مقاله بازاندیشی در رویکردهای متداول برنامه فلسفه برای کودکان و ارائه رویکردی نو برای این برنامه براساس نظریه انتگرال ویلبر است. این دیدگاه متضمن چهار کوادرنت است و می تواند به عنوان یک هولون در نظر گرفته شود. به اعتقاد ویلبر، همه ابعاد واقعیت باید به عنوان یک کل مورد نظر قرار گیرد. براساس نظریه انتگرال در این مقاله فلسفه برای کودکان به عنوان یک هولون با چهار ساحت مرتبط به هم مورد بررسی قرار گرفته است. در نتیجه این برنامه به منزله یک فرایند شبیه روش سقراطی و اجتماع پژوهشی مورد نظر لیپمن است، همچنین، رویکردی تاریخی است آنگونه که گُردر در «دنیای سوفی» دنبال می کند و داستان فلسفی جهان شمولی است آنگونه که فیشر در کتاب «داستان هایی برای فکر کردن» و پیکمال در اثر «حکایت های فلسفی» جهان به آن پرداخته اند و در نهایت برنامه ای است فرهنگ وابسته نظیر آنچه متفکر دانمارکی یسپرسن خاطر نشان می کند.
۳۶.

فلسفه برای کودکان (P4c): مضامین فلسفی در داستان های متون کلاسیک ادب فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شمارة ۲ (پیاپی ۶)

کلیدواژه‌ها: فلسفه برای کودکان داستان های متون کلاسیک ادب فارسی مضامین فلسفی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه برای کودکان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلسفه های مضاف
تعداد بازدید : ۳۰۹۹ تعداد دانلود : ۱۶۰۱
هدف از پژوهش حاضر بررسی مضامین فلسفی داستان های متون کلاسیک ادب فارسی به قصد استفاده در برنامه فلسفه برای کودکان است که با روش پژوهش فلسفی و استنتاج منطقی انجام شده است. برای این منظور نخست به برنامه فلسفه برای کودکان از منظر لیپمن و چگونگی توسعه آن و نیز توفیق لیپمن در گسترش برنامه فلسفه برای کودکان و پیدایش رویکردهای مختلف پرداخته شد، آنگاه نشان داده شد هر کدام از رویکردها به فلسفه برای کودکان به جنبه خاصی از فلسفه تاکید دارد. بدین ترتیب با توجه به نگاه کل گرایانه و با عنایت به ساحت های فلسفه، مسائل اساسی فلسفه در سه قلمرو هستی-شناسی، شناخت شناسی و ارزش شناسی مشخص و در هر قلمرو سوالات مهمی طرح و برای هرکدام از سوالات نمونه داستانی از متون کلاسیک ادب فارسی ارائه شده است. نتایج نشان داد که: فراهم نمودن محتوایی فلسفی متناسب با فرهنگ بومی برگرفته از متون کلاسیک ادب فارسی و بازنویسی آن ها متناسب با سن کودکان به عنوان رویکردی کل گرایانه که در آن به ابعادی چون؛ فرایند تفکر، محتوای فلسفی، غنای ادبی و فرهنگ وابستگی توجه داشته باشد، امکان پذیر است.
۳۷.

نقد مفهوم «معنویت» در «تربیت معنوی» معاصر، معنویت دینی و نوپدید (تشابه ذاتی یا اشتراک لفظی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پزوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: جهت گیری دینی معنویت و تربیت معنوی جهت گیری فارغ از دین چالش ادیان در جهان معاصر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
تعداد بازدید : ۲۴۶۱ تعداد دانلود : ۱۳۸۰
هدف اصلی این مقاله بررسی جهتگیریها نسبت به «تربیت معنوی» است. دو جهتگیری در رویارویی با تربیت معنوی عبارت است از: 1 ـ جهتگیری دینی 2 ـ جهتگیری فارغ از دین. در تربیت معنوی با جهتگیری دینی، یک دین خاص محور توجه است و تلقی معنویت عبارت از ارتباط با خالق و آماده شدن برای قرب اوست. در جهتگیری فارغ از دین، ضمن تشکیک در مفروضه های دینی، انسان در وضع جاری مورد توجه است و معنویت تلاشی برای دستیابی به آرامش در موقعیت عدم تعین موجود است. در این مقاله نشان داده شده است که معنی اصطلاح معنویت به عنوان عنصر مشترک در دو جهتگیری با یکدیگر تفاوتهای قابل ملاحظه ای دارد؛ بنابراین با قدری مسامحه می توان اشتراک لفظی را بر تشابه ذاتی این مفهوم در دو رویکرد مورد بررسی، ترجیح داد.
۳۸.

تربیت دینی بر اساس باورهای متناقض نمای کرکگور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی کرکگور ایمان گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۲ تعداد دانلود : ۷۸۵
هدف اصلی این پژوهش، بررسی دیدگاه ایمان گرایانه کرکگور و آثار و دلالت های این دیدگاه در تربیت دینی است. برای این منظور، نخست منطق ترجیح موضع ایمان گرایی بر سایر رویکردهای تربیت دینی تشریح شد. آنگاه با تکیه بر مواضع کرکگور در باب هستی مندی، ایمان و سپهرهای زندگی یا مراحل هستی مندی انسان مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه، براساس این مواضع تصریح شده است که از دید کرکگور برای رسیدن به تربیت دینی مناسب، متعلم لاجرم باید ویژگی هایی نظیر فردیت و آزادی انتخاب را کسب نماید، تا یاری رسان او در انتخاب ساحت ایمانی باشد. از این رو، پیش از پرداختن به تربیت دینی، به تربیت عمومی بر اساس سه اصل شناخت، آزادی و فردیت پرداخته شده است. در بخش تربیت دینی نیز بر اساس ویژگی های ساحت دینی به سه اصل سیر انفسی، شورمندی و جهش توجه شده است. متعلم در این نوع تربیت به دنبال یافتن اشتیاق لازم است و سعی دارد برای رسیدن به مراحل بالای ایمان به جهش ایمانی بپردازد. بنابراین، چنین استدلال شده است که تربیت دینی بر طبق دیدگاه کرکگور باید بر خود «باور» تاکید کند و از ابتنای ایمان بر روشهای آفاقی پرهیز نماید.
۳۹.

طبقه بندی مغالطه های اسکات و پژوهش های تربیتی در ایران: ارزیابی روش شناختی پژوهش های منتشر شده در نشریات معتبر علوم تربیتی و روان شناسی ایران در سال های 85-1381(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: مغالطه روش شناختی تاکسونومی اسکات پژوهش های تربیتی رئالیسم استعلایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی روشهای تحقیق(ابزارها و فنون) در علوم انسانی و علوم طبیعی
تعداد بازدید : ۲۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۴۶
هدف اصلی این مقاله ارزیابی پژوهش های تربیتی منتشر شده در نشریات معتبر علوم تربیتی و روان شناسی ایران در بازه زمانی 85-1381، براساس تاکسونومی مغالطه های روش شناختی اسکات است. بنابراین، این پژوهش با هدف توجیه نقد اسکات انجام شده است. در نتیجه مقالات پژوهشی معتنابهی مورد بررسی قرار گرفتند تا تصویری کلی از وضعیت پژوهش های تربیتی در ایران ارائه شود. یافته های حاصل از بررسی مقالات، براساس نُه مغالطه روش شناختی گزارش شده است. این مغالطه ها شامل مغالطه معرفتی، مغالطه تجانس، مغالطه علی، مغالطه ذاتی گرا، مغالطه دانش فارغ از ارزش، مغالطه آینده نگری، مغالطه تحویلی، مغالطه جبرگرایانه و مغالطه عمل گرایی است.از 158 مقاله منتشر شده در نه نشریه علمی- پژوهشی ایران 96 درصد،از روش پژوهش کمّی، 4 درصد از روش پژوهش ترکیبی بهره گرفته اند و فقط یک مقاله با استفاده از روش پژوهش کیفی تدوین و منتشر شده است. در این پژوهش کلیه مقالات به شیوه سر شماری، با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهند که اغلب مغالطه های مورد وصف نه تنها در تمام پژوهش های کمّی، بلکه در یک پژوهش کیفی و شش پژوهش ترکیبی مورد مطالعه نیز به تناوب مشاهده شده اند. این نتیجه نیاز به رویکرد بدیل در عرصه روش شناسی پژوهش را نمایان می سازد.
۴۰.

استعاره : مفهوم، نظریه ها و کارکردهای آن در تعلیم و تربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تربیتی و روانشناسی دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: استعاره تعلیم و تربیت کارکردهای استعاره نظریه های استعاره استعاره ی تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۳۳
این مقاله به هدف بازشناسی مفهوم و نقش استعاره از منظر تعلیم و تربیت، در دو بخش تنظیم شده است: در بخش نخست دیدگاههای شش گانه در نظریه های استعاره کلاسیک و جدید را بر اساس رویکردهای شناختی و با توجه به اهمیت استعاره شناسی در بحثهای شناختی و ذهنی معرفی می کند، در بخش دوم صورتهای استعاری زبان را در سه گونه ی اصلی (تشبیه، تمثیل و نماد) رده بندی کرده و هریک را جداگانه معرفی نموده و آنگاه نقشهای صور استعاری را با تکیه بر ارزشهای شناختی و نقش آنها را در صورتبندی و بازشناسی معنی معرفی می کند در سراسر این نوشتار به ماهیت استعاره به عنوان یک امر شناختی و به نقشهای آن به منزله ی یک فرایند تربیتی و پرورشی نظر دارد. و چنین نتیجه می گیردکه بسیاری از نقشهای استعاره از جمله نقشهای انگیزشی، اکتشافی، تأویلی، اقناعی، و نقشهای معطوف به بازپروری معنی همگی کارکردی تربیتی نیز دارند که در نظامهای تعلیم و تربیت باید که موردتوجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان