مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)
مدیریت بهره وری سال شانزدهم پاییز 1401 شماره 62 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
از آنجا که سبز سازی صنایع و کارمندان آن ها نیازمند مدیریت و تعریف استراتژی های مناسب درزمینه منابع انسانی است لزوم شناخت و توجه به استراتژی های منابع انسانی و عوامل مؤثر بر آن ها ضروری می باشد. هدف این پژوهش بررسی استراتژی های مدیریت منابع انسانی سبز و عوامل مؤثر بر آن در صنعت تولید محصولات لبنی بود. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – همبستگی می باشد. جامعه آماری، شامل مدیران ارشد 59 شرکت تولیدکننده محصولات لبنی عضو انجمن صنایع لبنی ایران (413 نفر) در سال 1399 بود. برای برآورد حجم نمونه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب و از فرمول کوکران حجم نمونه 212 نفر محاسبه شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه ساختاریافته مدیریت منابع انسانی سبز بر اساس پرسشنامه جابور (2010) بود. همچنین شیوه جمع آوری داده ها مصاحبه حضوری و تلفنی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 23 در دو سطح توصیفی و استنباط تحلیل شد. در سطح استنباطی از آزمون های کولموگروف- اسمیرنف، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. یافته ها نشان داد که عوامل سازمانی (82/7 درصد) بیش از سایر عوامل بر مدیریت منابع انسانی سبز در صنایع لبنی مؤثرند. همچنین عوامل محیطی (8/79 درصد)، عوامل بازار (77/6درصد) عوامل فنی (70/2درصد) و عوامل فرهنگی (66/6 درصد) در ردیف های بعدی قرار دارند. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی متغیرهای مستقل پنج گانه محیطی، بازار، فرهنگی، فنی و سازمانی می توانند 53درصد از تغییرات متغیر مدیریت منابع انسانی سبز در صنایع لبنی را تبیین کند. نتایج این تحقیق می تواند راهنمای عملی در تحقق استراتژی های مدیریت منابع انسانی سبز در صنعت تولید محصولات لبنی برای مدیران ارشد این صنایع باشد.
بررسی تأثیر دوجانبه گرایی فردی بر عملکرد کارکنان حوزه بهداشت و درمان- موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پژوهش تأثیر دوجانبه گرایی فردی بر عملکرد سطح بالای کارکنان کادر درمان دانشگاه علوم پزشکی مورد بررسی قرار گرفت. منظور از عملکرد سطح بالای کارکنان شامل سه بعد اصلی عملکرد تیمی، کارایی و اثربخشی دپارتمان است. ابعاد پنهان دوجانبه گرایی شامل اکتشاف و انتفاع است. مطالعات گذشته در حوزه دوجانبه گرایی بیشتر در سطوح سازمانی انجام شده است، اما در پژوهش حاضر سعی بر مطالعه تأثیر دوجانبه گرایی در سطح افراد دارد. در این پژوهش ما به طورکلی به بررسی ارتباط بین دوجانبه گرایی فردی و عملکرد کارکنان پرداختیم. و درصدد پاسخ به این سؤال برآمدیم که آیا دوجانبه گرایی فردی روی عملکرد، کارایی و اثربخشی واحدهای سازمانی تأثیر می گذارد. برای پاسخ به سؤالات تحقیق با ارسال و جمع آوری 260 پرسشنامه الکترونیکی بین کادر درمان دانشگاه علوم پزشکی و با استفاده از روش آماری معادلات ساختاری بر مبنای روش حداقل مربعات جزئی فرضیات پژوهش مورد آزمایش و تجزیه وتحلیل قرار گرفت و درنهایت مشخص شد دوجانبه گرایی فردی تأثیر مثبتی بر عملکرد کارکنان دارد و همچنین رابطه معنی داری بین دوجانبه گرایی فردی و کارایی و اثربخشی دپارتمان وجود دارد.
بررسی اثر قابلیت های بازاریابی بر بهره وری سازمانی با نقش میانجی ارزش ویژه برند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه رقابت موجود در کسب وکار، توجه به بهره وری، رضایتمندی مشتری و برند را بیش از پیش با اهمیت ساخته است. دستیابی به عملکرد بالاتر هدفی است که سازمان ها برای رسیدن به آن به اقدامات مختلفی روی می آورند. قابلیت های بازاریابی منعکس کننده فعالیت های بازاریابی مثل ارتباط با مشتری، اثربخشی فعالیت های پیشبرد و تمایز محصول هستند. هدف از این پژوهش بررسی اثر قابلیت های بازاریابی بر بهره وری سازمانی با نقش میانجی ارزش ویژه برند بود. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت روش کار توصیفی - همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل مدیران، کارشناسان و کارکنان شرکت نساجی و به تعداد 320 نفر بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 175 بود که به روش نمونه گیری طبقه بندی شده و از بین سه طبقه مدیران، کارشناسان و کارمندان انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه قابلیت های بازاریابی داخلی، بهره وری سازمانی و ارزش ویژه برند استفاده شد. روایی با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و پایایی به وسیله آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. جهت تجزیه وتحلیل فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وPLS تجزیه وتحلیل شد. بر اساس یافته های پژوهش، قابلیت های بازاریابی بر بهره وری سازمانی تأثیر مثبت و معنادار دارد و در بین ابعاد قابلیت بازاریابی بعد تحقیقات بازاریابی بیشترین تأثیر را بر قابلیت های بازاریابی دارد. قابلیت بازاریابی داخلی بر ارزش ویژه برند و همچنین ارزش ویژه برند بر بهره وری سازمانی تأثیر مثبت دارد.یافت ه ه ای پ ژوهش م ی توان د در حرکت شرکت های نساجی به سمت توجه بیشتر به قابلیت های بازاریابی و ارزش ویژه برند برای ارتقاء و بهبود بهره وری مؤثر واقع شود.
ارائه مدلی جهت ارزیابی ریسک های ایمنی به منظور افزایش مدیریت بهره وری در پروژه های ساختمانی با به کارگیری سیستم خبره فازی و الگوریتم ژنتیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه صنعت ساختمان سهم قابل توجهی در اقتصاد دارد و به عنوان صنعت پیشران و اشتغال زا محسوب می شود. با توجه به فعالیت های متنوع و گاهی خطرآفرین در طول انجام عملیات ساختمانی، احتمال وقوع خطرات و آسیب هایی جانی و مالی وجود دارد که کنترل و کاهش این خطرات می تواند در موفقیت پروژه بسیار تأثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر، مدلی جهت ارزیابی ریسک های ایمنی پروژه های ساختمانی ارائه گردیده و از ابزارهای نو و قدرتمندی همچون سیستم خبره فازی بهبود یافته با الگوریتم ژنتیک بهره گرفته شده است. ازاین رو در ابتدا عوامل اصلی تأثیرگذار در ایمنی پروژه های ساختمانی با مطالعه پیشینه موضوع و مشاوره با افراد خبره به دست آمد. سپس پرسش نامه ای جهت کسب نظرات خبرگان و جهت ارزیابی میزان شدت اثر ریسک و احتمال وقوع هر یک از ریسک ها در اختیار خبرگان قرار گرفت. بر اساس نظرات خبرگان، سیستم خبره ای جهت ارزیابی ریسک ها به دست آمد که به جای استفاده از منطق صفر و یکی حاکم بر سیستم های خبره، از منطق فازی استفاده گردیده است. در مدل پیشنهادی جهت بهبود عملکرد سیستم خبره فازی، از الگوریتم ژنتیک به عنوان یک بهینه ساز استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از کارایی مطلوب مدل پیشنهادی در ارزیابی ریسک های ایمنی پروژه های ساختمانی بوده، به نحوی که میزان خطای مدل قابل قبول است. همچنین مدل می تواند ابزاری کارآمد برای مدیران پروژه در ارزیابی و پالایش وضعیت ایمنی در کارگاه ساختمانی را ارائه نماید. با افزایش ایمنی و سازماندهی آن، ریسک تعطیلی کارگاه ها به علت فقدان ایمنی کم شده و مدیریت بهره وری در کارگاه های ساختمانی افزایش می یابد.
تأثیر رهبری تحول گرا بر خلاقیت کارکنان با نقش میانجی معنویت در محیط کار (موردمطالعه: کارکنان پلیس پیشگیری استان قم)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رهبری تحول گرا، معنویت در محیط کار و خلاقیت کارکنان از موضوعات مهم در مسائل مدیریت سازمانی محسوب می گردد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تأثیر رهبری تحول گرا بر خلاقیت کارکنان با نقش میانجی معنویت در محیط کار است. پژوهش حاضر یک مطالعه کاربردی است که به روش توصیفی- تحلیلی در یک نمونه 135 نفری از مدیران پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی استان قم انجام پذیرفت. برای نمونه گیری، از روش طبقه ای و تصادفی ساده استفاده شد. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد بأس و همکاران (2003)، تورنس (1963) و میلیمان و همکاران (۲۰۰۳) و برای تحلیل داده های گردآوری شده، از آزمون های ضریب همبستگی، تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری، استفاده شد. پایایی ابزارها به وسیله آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی کل مؤلفه های پرسشنامه ابتدا از روش صوری و سپس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که شاخص های برازش، نشانگر روایی پرسشنامه ها است. یافته های پژوهش نشان داد که رهبری تحول گرا، 0/61بر معنویت در محیط کار و 0/73 بر خلاقیت کارکنان در سطح معنی داری 0/001 تأثیر مثبت و مستقیمی دارد. همچنین رهبری تحول گرا از طریق معنویت در محیط کار 0/49 در سطح معناداری 0/001 تأثیر غیرمستقیم و معنی داری بر خلاقیت کارکنان دارد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که رهبری تحول گرا از طریق معنویت در محیط کار 0/31 از تغییرات خلاقیت کارکنان را درسطح معناداری 0/05 تبیین می کند و بنابراین به کارگیری سبک رهبری تحول گرا برای مدیران پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی استان قم برای تعالی معنویت در محیط کار و ارتقای خلاقیت کارکنان پیشنهاد می شود.
ارائه مدلی جهت دوسوتوان سازی سازمان در بانک تجارت استان اصفهان با استفاده از روش تلفیقی گراندد تئوری و دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش طراحی مدل دوسوتوانی سازمانی در مجموعه شعب بانک تجارت استان اصفهان و شناسایی شاخص های بااهمیت است. روش این تحقیق آمیخته متوالی اکتشافی از نوع موردی و پیمایش است. جهت تأیید مدل دوسوتوانی سازمانی شناسایی شده و آزمون فرضیه ها از رویکرد گراندد تئوری و نرم افزار Lisrel استفاده شد. بر اساس یافته های اولیه ء تکنیک گراندد تئوری، تعداد 74 شاخص پس از غربال اولیه و حذف کدهای تکراری و زائد باقی ماند. این شاخص ها به عنوان داده های ورودی تکنیک دلفی فازی معرفی شدند و نهایتاً 18 شاخص جهت ادامه فرایند و ارائه تم های فرعی و اصلی در نظر گرفته شدند. مدل دوسوتوانی سازمانی و اهمیت آن شناسایی شده جهت تعمیم به کل مجتمع به وسیله رویکرد معادلات ساختاری (تحلیل عاملی از نوع اکتشاف) تأیید شد. شاخص های منابع انسانی مدل دوسوتوان سازمانی که عمدتاً به فرهنگ سازمانی و فردی اشاره دارد، نشان دهنده ء نقش تأثیرگذار درونیات افراد و سازمان در اجرای یک مفهوم جدید است. در شاخص های راهبردی هم بر وجود ساختاری منعطف جهت اجرای دوسوتوانی تأکید شده است. در بعد سرمایه اجتماعی نکته ء قابل توجه اولویت بالای شاخص بازنگری فرآیندها و مؤلفه های اجتماعی درمجموع شاخص های سازمان دوسوتوان است. این بدان معناست که در مراحل آغازین پیاده سازی دوسوتوانی بازنگری فرآیندها و تجهیزات جهت کشف فرصت های بهره برداری و اکتشاف، برنامه ریزی برای پیگیری همزمان این فرصت ها و تدوین الگوی دوسوتوانی در بخش های مختلف بانک امری ضروری است.
طراحی و تبیین مدل پیشایندها و پیامدهای مدیریت منابع انسانی سبز با رویکرد توسعه پایدار در سازمان های دولتی (موردمطالعه: وزارت نیرو)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توسعه رفتارهای سبز به معنای درک جایگاه نیروی انسانی در حوزه تحقق سازمان ها و برندهای سبز است. در این میان توسعه رفتارهای سبز به بسترهایی نیاز دارد که شناخت آن همواره از دغدغه های مدیران بوده است. هدف اصلی این تحقیق نیز طراحی و تبیین مدل پیشایندها و پیامدهای مدیریت منابع انسانی سبز با رویکرد توسعه پایدار بوده است. روش تحقیق این پژوهش از نظر هدف توسعه ای – کاربردی بوده است و در زمره تحقیق های کیفی دسته بندی می شود. جامعه آماری این تحقیق خبره های حوزه منابع انسانی در بخش های آب، آبفا و برق وزارت نیرو بوده است. با استفاده از رویکرد قضاوتی، گلوله برفی و همچنین کفایت نظری تعداد 20 خبره در این پژوهش مشارکت داشته بودند. برای تجزیه وتحلیل مصاحبه ها از رویکرد داده بنیاد نظام مند استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که در مدل طراحی شده شرایط علی مسؤولیت اجتماعی شرکت ها و در بحث پدیده اصلی مدیریت منابع انسانی سبز شناسایی و در زمینه بستر حاکم فرهنگ سبز نیروی انسانی به عنوان مقوله شناسایی شده بود. همچنین در زمینه عوامل مداخله گر، ویژگی های فردی شناخته شده اند. در بخش راهبردها حمایت سبز و ابتکارات سبز مدنظر بوده اند. همچنین درنهایت در بخش پیامد عملکرد کارا سبز مقوله کلان شناسایی شده بودند.
مدل سازی عوامل مؤثر بر بهینگی زنجیره تأمین در صنعت برق با رویکرد ترکیبی تحلیل اکتشافی و ساختاری تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این مطالعه مدل سازی ساختاری تفسیری عوامل مؤثر بر بهینگی زنجیره تأمین در صنعت برق است. مطالعه حاضر با استفاده از روش ترکیبی، یک رهیافت کیفی-کمی را برای تدوین و اعتباریابی مدل عوامل مؤثر بر بهینگی زنجیره تأمین از دیدگاه نخبگان صنعت برق ارائه می کند. در راستای تدوین و شناسایی عوامل بهینگی، از تحلیل مضمون و شبکه مضمونها با استفاده از نرم افزار نویو برای تشکیل شبکه مضامین، الگوی کیفی عوامل مؤثر بر بهینگی زنجیره تأمین طراحی شد. برای تدوین الگوی اولیه عوامل مؤثر بر بهینگی زنجیره تأمین، تعداد 23 نفر از خبرگان و متخصصان صنعت برق با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی برای تجزیه وتحلیل داده ها و اعتبارسنجی عوامل مؤثر بر بهینگی زنجیره تأمین از روش کیفی، از روش مدل سازی ساختاری تفسیری ISMو تحلیل MICMAC استفاده شد. نتایج نشان داد که چارچوب اولیه الگوی کیفی بهینگی زنجیره تأمین در صنعت برق دارای شش بعد است که عبارتند از: عملکرد زنجیره تأمین، مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت ریسک زنجیره تأمین، مدیریت کیفیت زنجیره تأمین، تولید و عملیات و پایداری زنجیره تأمین. در گراف ISM، متغیرها در چهارده سطح مختلف طبقه بندی شدند که در بالاترین سطح مدل عوامل "سازمان"و "راهبردها" و در پایین ترین سطح "رضایتمندی مشتری" قرار گرفت. پس از تحلیل MICMAC متغیرها در سه گروه متغیرهای مستقل با یازده متغیر، متصل با چهار متغیر و وابسته با ده متغیر قرار گرفتند و هیچ متغیری در گروه متغیرهای خودگردان قرار نگرفت.
ارائه مدل مسؤولیت پذیری اجتماعی شرکتی در فضای رقابتی بر مبنای بهبود بهره وری نیروی کار در صنایع غذایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر مسؤولیت پذیری اجتماعی شرکتی را مورد بررسی قرار داده است. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدلی در زمینه مسؤولیت پذیری اجتماعی شرکتی است که در صنایع غذایی مورد بررسی قرار گرفته و بر مبنای بهبود بهره وری نیروی کار مبتنی است. پژوهش از نوع کاربردی- اکتشافی و از نوع کیفی است. خبرگان صنایع غذایی با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی شناسایی شدند که با توجه به کفایت داده ها درمجموع با 13 خبره مصاحبه شد. روش تجزیه وتحلیل، نظریه داده بنیاد با رهیافت نظام مند استراوس و کوربین بود و داده ها از طریق مصاحبه عمیق گردآوری شدند. نتایج مؤید آن است که بر اساس روش داده بنیاد، 161 کد باز، 46 کد محوری و همچنین 20 کد انتخابی حاصل شده است. بر اساس نتایج پژوهش، حاصل اجرای مدل ارائه شده، دستیابی به بهبود تجربه مشتری، حسن شهرت برند و استقلال اقتصادی است. در شرایط فعلی کشور که در تحریم اقتصادی به سر می برد، عامل مهمی در کاهش وابستگی کشور ایران به کشورهای دیگر به حساب می آید و همچنین بر اساس نتایج، از طریق آراستگی محیط کار، نظافت و پاکیزگی محیط کار می توان به بهبود بهره وری نیروی کار رسید.
الگوی تدوین اثربخش استراتژی کسب و کار الکترونیک یا رویکرد ترکیبی BS و BI به منظور بهبود بهره وری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تغییرات محیط کسب وکار و افزایش پیچیدگی تصمیم گیری های سازمانی، موضوعات مهمی هستند که سازمان ها می توانند برای مقابله با آنها از تجارت الکترونیکی بهره ببرند. به کارگیری و استقرار موفقیت آمیز تجارت الکترونیکی به وجود استراتژی های مشخص وابسته بوده و بدون وجود این استراتژی ها، ممکن است کلیه تلاش های سازمان با شکست مواجه شود. بنابراین موفقیت در استقرار و پیاده سازی تجارت الکترونیکی در به کارگیری مدیریت استراتژیک مناسب نهفته است. در این راستا هدف پژوهش حاضر الگوی تدوین اثربخش استراتژی کسب وکار الکترونیک یا رویکرد ترکیبی BS و BI به منظور بهبود بهره وری بوده است. روش تحقیق از نوع کاربردی بوده است و از روش سیستم های خبره استفاده شده است که درنهایت با توجه به دو مؤلفه مدیریت تداوم کسب وکار، هوشمندی کسب وکار استراتژی هایی جهت توجه کسب وکارهای الکترونیک به برنامه ریزی استراتژیک ارائه شده اند.