مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)

امروزه با توجه به توسعه و تنوع محصولات شرکت ها و نیز رقابت شدید میان آن ها، سازمان های تولیدی باید به اندازه کافی انعطاف پذیر باشند تا از یک سو بتوانند تهدیدات غیرقابل پیش بینی در آینده نامطمئن و محیط بی ثبات را مدیریت کنند و از سوی دیگر از فرصت های موجود بهره کامل را ببرند. دوسوتوانی را یک توانایی سازمانی در هم سویی و کارآیی در پاسخ به تقاضاهای بازار و به طور همزمان سازگاری با تغییرات محیطی تعریف می کنند. به همین منظور، پژوهش حاضر به دنبال طراحی مدل ارتقای دوسوتوانی زنجیره تأمین در صنعت فولاد است. با توجه به روند روزافزون بهره گیری از روش مدل سازی معادلات ساختاری و قدرت آن در آزمون فرضیه ها، مدل طراحی شده با استفاده از رویکرد حداقل مربعات جزئی مورد آزمون قرار گرفت. سازه های مدل طراحی شده، شامل چهار بُعد «فرآیند ایجاد قابلیت پویای زنجیره تأمین»،«توانایی های رقابتی ترکیبی»،«دوسوتوانی زنجیره تأمین» و «عملکرد شرکت» می باشد. جامعه آماری این پژوهش را خبرگان صنعت فولاد یزد تشکیل می دهند. برای این منظور تعداد 100 پرسش نامه جهت سنجش مدل در بین این خبرگان توزیع و جمع آوری شد. نتایج نشان می دهد که «فرآیند ایجاد قابلیت پویای زنجیره تأمین» بر دو بُعد «دوسوتوانی زنجیره تأمین» و «توانایی های رقابتی ترکیبی»،«دوسوتوانی زنجیره تأمین» بر دو بُعد «توانایی های رقابتی ترکیبی» و «عملکرد شرکت» و در نهایت «توانایی های رقابتی ترکیبی» بر «عملکرد شرکت» تأثیر مثبت و معنی داری دارد.

فرهنگ بهره وری بستری مناسب برای تغییر و تحول طیف وسیعی از عملکردهای سازمانی(مدیران و کارکنان) را فراهم می آورد. هدف پژوهش حاضر طراحی و ارائه مدل شناخت، سنجش و آسیب شناسی فرهنگ بهره وری در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب می باشد. پژوهش حاضر در دو فاز طراحی مدل با استفاده از روش دلفی (جامعه آماری، خبرگان دانشگاه و شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب) و سنجش و آسیب شناسی مدل (جامعه آماری، کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب) انجام گرفته است. ابزار جمع آوری داده ها، مشاهدات پژوهشگر، مصاحبه های اکتشافی و استفاده از پرسش نامه محقق ساخته بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی و استنباطی (ضریب هماهنگی کندال و آزمون تی استیودنت) استفاده شد. در پایان فاز اول پژوهش، 4 متغیر ارزش ها، نگرش ها، هنجارها و نمادهای سازمانی به همراه 14 بعد و 41 مؤلفه به عنوان عوامل مدل فرهنگی جهت توسعه بهره وری استخراج و ارائه شد. در فاز سنجش و آسیب شناسی مدل نیز نتایج نشان داد که بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب کلیه ابعاد و مؤلفه های مدل طراحی شده جهت توسعه فرهنگ بهره وری در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب فاصله معناداری وجود دارد. در پایان نیز پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت موجود متغیرها، ابعاد و مؤلفه های آن ارائه شده است.

در عصر حاضر، مدیریت زنجیره تأمین سبز به عنوان یک فلسفه مهم سازمانی در کاهش خطرات محیطی و یک رویکرد پیشگیرانه جهت افزایش عملکرد سازمانی تلقی   می شود. بنابراین، صنایع مختلف جهت برطرف نمودن دغدغه های محیط زیستی ناشی از فعالیت های تولیدی و یا خدماتی خود، ناگزیر به بهره مندی از اقدامات سبز در طول فرآیندهای مختلف زنجیره تأمین می باشند. بدین منظور، هدف اصلی این نوشتار، طراحی مدل دوسطحی اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز و تحلیل فازی اهمیت-عملکرد آن ها جهت ارتقای بهره وری سبز در صنایع پتروشیمی استان بوشهر است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و متخصصان دو بخش صنعت و دانشگاه است. جمع آوری داده ها از طریق پرسش نامه های محقق ساخته معتبر از جهت پایایی و روایی انجام گردید. به منظور دستیابی به هدف تحقیق، ابتدا، با مطالعه پیشینه پژوهش و رویکرد تحلیل محتوای متنی، تعداد دوازده اقدامات مهم در حوزه مدیریت زنجیره تأمین سبز شناسایی شد. در ادامه، پس از تبیین مدل دوسطحی اقدامات احصا شده، میزان اهمیت - عملکرد فازی هر یک از اقدامات مدل تعیین گردید. در نهایت، اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز در ماتریس اهمیت- عملکرد، دسته بندی و نیز پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت به مدیران صنایع پتروشیمی مطالعه موردی ارائه شده است.

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق ارتقای تاب آوری زنجیره تأمین ایران خودرو در مقابل آشفتگی های محیطی می باشد. به همین منظور استراتژی هایی که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود، تعیین شدند و روابط علت و معلولی بین این استراتژی ها نیز مشخص شدند. در این تحقیق کلیه حالات شکست که پتانسیل توقف خطوط تولید ایران خودرو را دارند (12 حالت شکست) از طریق تئوری تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان واحدهای لجستیک و برنامه ریزی شرکت ساپکو بوده است. در این تحقیق از تکنیک تحلیل حالات شکست و اثرات آن(FMEA) برای تعیین استراتژی های تاب آوری در زنجیره تأمین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید تحلیل شکست پس از وقوع (FAAO) برای تعیین استراتژی های تاب آوری زنجیره تأمین بعد از وقوع شکست استفاده شده است. همچنین با استفاده از روش دیمتل[1]نیز روابط بین استراتژی های تاب آوری که با استفاده ازتکنیک های[2] (FMEA و FAAO) تعیین شدند، بعلاوه جهت تأثیرات متقابل بین آنها مشخص شدند. خبرگان از طریق تکنیک FMEA چهار حالت شکست را که دارای بیشترین نمره اولویت ریسک[3](RPN) بوده اند، را انتخاب و تعداد 21 استراتژی برای تاب آور ساختن زنجیره تأمین ایران خودرو برای مقابله با این حالات شکست معرفی کردند. از طریق تکنیک FAAO نیز تعداد 6 استراتژی جهت تاب آور ساختن زنجیره تأمین نسبت به شکست تعیین شدند.

امروزه منابع انسانی یکی از سرمایه های بزرگ شرکت ها به خصوص شرکت های خدماتی ازجمله شرکت های بیمه ای می باشد. با توجه به نقشی که منابع انسانی دررسیدن سازمان ها به اثربخشی ایفا می کند، همواره توجه سازمان ها و مدیران منابع انسانی را برای ایفای هر چه بهتر نقشی که این منابع در سازمان بر عهده دارند، جلب می کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر انعطاف پذیری منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی با نقش میانجی رفتارشهروندی سازمانی در شرکت بیمه ایران می باشد. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران استفاده شد و حجم نمونه،100 نفر تعیین گردید. برای روایی پرسش نامه از روایی محتوایی، روایی همگرا و روایی واگرا، همچنین برای بررسی پایایی سازه ها از روش آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی (CR) و برای پایایی معرف ها از ضریب بارهای عاملی استفاده شد، برای بررسی مدل مفهومی پژوهش و آزمون فرضیه های پژوهش،روش تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی به کار رفت. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار spss و PLS Smartمورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین انعطاف پذیری منابع انسانی و اثربخشی سازمانی با آماره  t (478/9)، انعطاف پذیری منابع انسانی و رفتارشهروندی سازمانی با آماره  t(894/28)، رفتارشهروندی سازمانی و اثربخشی سازمانی با آماره t (092/2) اثر معناداری وجود دارد. همچنین یافته های حاصل از آزمون سوبل نشان داد که تقریباً 17 درصد از تغییرات انعطاف پذیری منابع انسانی بر اثربخشی سازمانی از طریق متغیر میانجی رفتارشهروندی سازمانی تبیین می شود.

در دنیای در حال تغییر، فرایند یادگیری نیز متحول شده است دنیای کسب و کار حالت ثبات ندارد و آنچه در گذشته به خوبی کار می کرد در آینده ممکن است مؤثر نباشد. لذا باید از طریق یادگیری، عادات جدیدی کسب و سازمان ما به یادگیرنده تبدیل شود. یک سازمان یادگیرنده سازمانی است که مدام توانایی خود را صرف ساخت آینده می کند،      روش های جدید را می آموزد و راههای قدیمی انجام کار را فراموش می کند. این سازمان مکانی است که در آن افراد مرتباً توانایی خود را جهت خلق هر آنچه که میل دارند افزایش می دهند، مدل های جدید یادگیری و محل آزمایش مداوم تجربه ها، انتقال آنها و ربط دادن آن به هدف اصلی فرا می گیرند. این پژوهش به منظور ارائه الگوی سازمان یادگیرنده در معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است که از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی می باشد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات، با استفاده از تحلیل محتوای استقرایی؛ از 679 کد مفهومی استخراج شده، 19 مؤلفه به دست آمد که در 5 بعد سطوح یادگیری (با 3 مؤلفه)، تفکر سیستمی (با 3 مؤلفه)، چشم انداز و آرمان مشترک (با 3 مؤلفه)، مدل ها و الگوهای ذهنی (با 3 مؤلفه) و ارزیابی سازمان یادگیرنده (با 3 مؤلفه) دسته بندی شدند.

هدف از این پژوهش ارائه الگوی مناسب استفاده از انواع استراتژی های بودجه ریزی و تخصیص منابع به تفکیک امور و فصول بودجه ریزی برای افزایش بهره وری در نظام بودجه ریزی کشور مطابق آخرین استاندارد 2014 صندوق بین المللی پول در سازمان های دولتی است. این پژوهش با رویکرد کمّی طراحی و اجرا گردیده است. جامعه آماری این پژوهش، خبرگان و صاحب نظران در امر بودجه و بودجه ریزی بوده و تعداد آنها در مجموع حدود 480 نفر می باشد. نمونه آماری تحقیق به شیوه تصادفی طبقه ای شناسایی و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 214 نفر تعیین گردیده است. پژوهش حاضر از بعد هدف از نوع تحقیقات اکتشافی و استقرایی و از بعد مخاطب استفاده پژوهش، از نوع پژوهش های توسعه ای و از بعد زمان مقطعی است، در این پژوهش از ابزار پرسش نامه و همچنین آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردیده و نتیجه پژوهش ارائه الگوی متناسب استفاده از انواع استراتژیهای بودجه ریزی و تخصیص منابع برای افزایش بهره وری در نظام بودجه ریزی کشور بر اساس امور دهگانه و فصول پنجاه گانه نظام آمارهای مالی دولت مطابق استاندارد 2014 صندوق بین المللی پول (IMF) می باشد.  

هدف از انجام این تحقیق شناسایی چالش های پیش روی صنعت برق الکترونیک استان آذربایجان شرقی و ارائه مدلی برای ارتقای سطح فروش این محصولات می باشد. پژوهش حاضر از بعد هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت پژوهشی، توصیفی می باشد. جهت جمع آوری داده از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی سؤالات پرسش نامه توسط متخصصان حوزه مربوط و به خصوص استاد راهنما مورد تأیید قرار گرفت. برای این منظور ابتدا از روش تحلیل عاملی اکتشافی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر کارآمدی صنعت الکترونیک استفاده شد، که 18 گروه عامل در این راستا شناسایی و در قالب 4 گروه کلی؛ تقویت درونی (مانند طراحی محصول جدید، بازار، فروش) و عوامل کلان فضای کسب و کار (مانند فنی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی) و تقویت زیرساخت های درونی (مانند آزمایشگاه، طراحی تراشه، تکنولوژی روز) و عوامل محیط صنعت (مانند مصرف کنندگان، مشتریان، رقبا) مورد دسته بندی قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری اثر مداخله گر عوامل بازاریابی، رقابتی و تحقیقاتی و همچنین اثر تعدیل گر عوامل خرید حرفه ای و امکان طراحی تراشه مورد آزمون قرار گرفت.

مدیریت استعدادها مهم ترین مزیت رقابتی در سازمان های امروزی است. در این پژوهش سعی شده تا به روش تحقیق آمیخته به شناسایی و تبیین مؤلفه های تشکیل دهنده مدل مدیریت استعداد با رویکرد جانشین پروری در سازمان های دولتی پرداخته شود. بدین صورت که در بخش کیفی از تکنیک دلفی استفاده گردید و از روش معادلات ساختاری در بخش کمی با نمونه آماری 357 نفری بهره گیری شد. نمونه های این مطالعه از بین کارکنان سازمان های دولتی شهرستان مشهد به روش نمونه گیری طبقه ای دو مرحله ای (با تخصیص متناسب) انتخاب شدند. برمبنای تئوری پژوهش، مدل اولیه دارای سه بُعد مدیریت استعداد، شامل دو مؤلفه استراتژی استعداد و طرز تفکر استعداد، بُعد استراتژی مدیریت استعداد، شامل پنج مؤلفه ارتباطات، پرورش کارکنان، فرهنگ، مدیریت عملکرد و پاداش و قدردانی، و بُعد جانشین پروری، شامل سه مؤلفه ساختار، زمینه و محتوا، فرض شد. در ادامه، داده های گردآوری شده در بخش ارزیابی و سنجش مدل به وسیله تحلیل های عاملی تأییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که مدل مفروض برای مدیریت استعداد با رویکرد جانشین پروری در سازمان های دولتی معنی دار و گویای این مهم بود که از دیدگاه کارکنان سازمان های دولتی، بُعد استراتژی مدیریت استعداد به ترتیب به میزان 82% و 99% در تبیین واریانس جانشین پروری و مدیریت استعداد نقش دارد.

یکی از مباحث مهم و اساسی در هر مکتب و نظام اجتماعی، تبیین نقش و جایگاه دولت در اقتصاد و تحقق  عدالت اقتصادی است و این مهم در مکتب اقتصادی اسلام نیز از دیر زمان مورد اهتمام دانشمندان اسلامی بوده است. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نقش ولت در تحقق معیارهای عدالت اقتصادی در ایران می باشد و برای این منظور با بهره گیری از متون دینی به ویژه قرآن و سنّت و نظریّات دانشمندان اسلامی، نخست به صورت آمار توصیفی به وضعیت معیارهای مختلف عدالت اقتصادی پرداخته شده سپس نقش دولت در تحقق عدالت اقتصادی با استفاده رهیافت پارامتر متغیر در طول زمان (TVP) و روش کالمن فیلتر در طی دوره زمانی 1395-1355 مدلسازی و برآورد شده است. نتایج حاصل از مدل نشان می دهد که مخارج جاری دولت در طی دوره مورد بررسی اثرگذاری یکسانی بر معیارهای عدالت اقتصادی نداشته ولیکن مخارج عمرانی دولت همواره باعث بهبود عدالت اقتصادی گردیده است. میزان تورم به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر شاخص های عدالت اقتصادی بوده و همواره باعث بدتر شدن شاخص های عدالت اقتصادی شده است. همچنین یافته ها نشان می دهد رشد اقتصادی ایران در بهبود معیارهای عدالت اقتصادی ناموفق عمل کرده است و اثرگذاری معنی داری برعدالت اقتصادی نشان نمی دهد.