مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)

گسترده شدن و پیچیده شدن شبکه روابط در زنجیره تأمین از یک سو و عدم اطمینان و ریسک های اجتناب ناپذیر در صنعت بانکداری از سوی دیگر، بررسی تاب آوری در زنجیره تأمین بانک ها را ضروری     جلوه می دهد. رویکرد یا راهبردهای مختلف مدیریت زنجیره تأمین ازجمله تاب آوری، به دنبال افزایش انعطاف پذیری و توسعه توانایی زنجیره تأمین در پاسخگویی سریع به تغییر در تقاضای مشتری است. مدیران بانک ها می توانند با یک اقدام نوآورانه مانند طراحی زنجیره تأمین تاب آور؛ باعث افزایش پایداری، سودآوری و در نهایت حفظ رقابت پذیری در صنعت بانکداری شوند. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های تاب آوری و درنهایت طراحی مدلی برای ارزیابی تاب آوری در صنعت بانکداری ایران است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان فعال در بانک های دولتی شهر تهران است که تعداد 50 مورد نمونه به صورت خوشه ای و قضاوتی انتخاب شده است. مدل طراحی شده درنهایت با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که معنی داری مدل پیشنهادی در جهت ساخت زنجیره تأمین تاب آور در صنعت بانکداری مورد تأیید است.

امروزه فاصله گرفتن از اقتصاد خطی و حرکت به سمت اقتصاد مدور مورد توجه بسیاری از کشورها و شرکت های پیشرفته جهان قرار گرفته است. مدل های کسب وکار مدور از جمله ابزارهایی است که در کاربرد اصول اقتصاد مدور بسیار کارآمد است. در این مطالعه به ارائه چارچوبی جهت ارزیابی مدل های کسب وکار مدور و توسعه یک مدل در صنعت فولاد ایران پرداخته می شود. برای این منظور مطابق با روش تحلیل اسنادی و فراترکیب که یکی از انواع روش های فرامطالعه است، 562 مقاله لاتین جمع آوری شد که پس از مطالعه و ارزیابی آنها با روش مهارت های ارزیابی بحرانی درنهایت 28 مقاله برای بررسی نهایی انتخاب شده است. یافته های تحقیق نشان دادند که چارچوب ارزیابی مدل های کسب وکار مدور در صنعت فولاد توجه به استراتژی کاهش، استراتژی استفاده مجدد، استراتژی ساخت مجدد، استراتژی بازیافت و استراتژی نگهداری است. همچنین در راستای استراتژی های مذکور با استفاده از روش دلفی فازی اقدامات اقتصاد مدور بومی سازی شدند. در پایان تحقیق توصیه شده است که مدیران و مسؤولان صنعت فولاد جهت سودآوری بیشتر و پایبندی به اصول پایداری لازم است در قالب مدل کسب وکار مدور به این استراتژی ها و اقدامات توجه کنند.

هدف از مطالعه حاضر بازگشایی جعبه سیاه چگونگی تأثیر سیستم های کاری با عملکرد بالا بر بهره وری نیروی کار از طریق تبیین نقش میانجی ترکیب و تبادل دانش و سرمایه اجتماعی در این رابطه است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کارکنان شرکت های ارائه دهنده خدمات حرفه ای در کلان شهر تهران در سال 1397 تشکیل می دهند. برای جمع آوری داده ها تعداد 800 پرسشنامه استاندارد به شیوه نمونه گیری تصادفی و به صورت حضوری و یا از طریق ایمیل بین کارکنان جامعه ء هدف توزیع و تعداد 461 پرسشنامه ء کامل (57/6)  درصد) بازگشت داده شد. پس از تأیید روایی و پایایی داده های جمع آوری شده، فرضیه های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزارهای SPSS و SmartPLS2 مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که سیستم کاری با عملکرد بالا تأثیر مثبتی بر بهره وری نیروی کار دارد. علاوه بر این، شواهد حاکی از تأیید نقش میانجی سرمایه اجتماعی (با شدت تأثیر 0/48) و ترکیب و تبادل دانش (با شدت تأثیر 0/22) در ارتباط سیستم های کاری با عملکرد بالا - بهره وری نیروی کار است. همچنین می توان استدلال نمود که سرمایه اجتماعی نیز تأثیر مثبت و معناداری بر توسعه قابلیت های فرآیندی ترکیب و تبادل دانش در سازمان های مورد مطالعه دارد.

هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی پایداری منابع انسانی برای کسب وکارهای خانوادگی است. پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون شش مرحله ای براون و کلارک (2006) صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران خانوادگی و بنیان گذاران کسب وکارهای خانوادگی با قدمت بیش از 30 سال در استان های کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی در دوره زمانی سال 1400 می باشند. در این پژوهش با 18 نفر از مدیران و مؤسسان این نوع از کسب وکارها با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی و با هدف دست یافتن به حد اشباع نظری داده ها مصاحبه های نیمه ساختار یافته صورت پذیرفت. الگوی پایداری منابع انسانی در کسب وکارهای خانوادگی در قالب 1 مضمون فراگیر، 5 مضمون سازمان دهنده و 23 مضمون پایه ارائه گردید. به منظور تعیین اعتبار پژوهش از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش (اعضای هیأت علمی دانشگاه) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که، مضامین سازمان دهنده (کارکردهای راهبردی) مرتبط با الگوی پایداری منابع انسانی برای کسب وکارهای خانوادگی شامل حفظ یکپارچگی خانواده، آموزش پایدار مبتنی بر اصول پرورش خانوادگی، فرهنگ سازمانی خانوادگی، سیستم پرداخت و پاداش مبتنی بر نیاز خانوادگی و سیستم های متعادل بین کار و زندگی می باشند.

پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگویی نوین از روابط بین چالش های پیاده سازی اقتصاد مدور در صنایع آلاینده است. این پژوهش از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی-توسعه ای و نظر نوع تحقیق، ترکیبی (آمیخته اکتشافی) قلمداد می شود. صنعت شیشه سازی یزد به عنوان یکی از صنایع آلاینده کشور انتخاب و از 10 خبره این صنعت که به صورت هدفمند انتخاب شدند، نظرخواهی شد. در بخش کیفی تحقیق، جهت شناسایی چالش ها و دسته بندی آنها از رویکرد فراترکیب و در بخش کمی جهت ارائه الگوی روابط بین این چالش ها و اولویت بندی آنها از روش ترکیبی دیمتل-فرآیند تحلیل شبکه ای فازی استفاده شد. یافته های بخش کیفی شامل شناسایی 27 چالش در 6 بُعد چالش های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، مدیریتی، سازمانی، زیرساختی و فناوری، بازار و طراحی بود. در بخش کمی، یافته ها نشان داد که چالش های اقتصادی تأثیرگذارترین و چالش های بازار و طراحی تأثیرپذیرترین چالش ها در پیاده سازی اقتصاد مدور محسوب می شوند. همچنین، چالش های سازمانی تعامل بیشتری با سایر چالش ها دارد. در تحلیلی کامل تر، چالش های عدم اطمینان در مورد بازار (به عنوان مثال، رکود اقتصادی)، وجود ذهنیت خطی در مدیران و عدم تفکر سیستمی و مدور و چالش تقاضای کم مشتریان برای محصولات بازیافتی مهمترین چالش های موجود در پیاده سازی اقتصاد مدور در صنایع آلاینده همانند صنعت شیشه سازی محسوب می شود. درنهایت، میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری هر یک از چالش ها با یکدیگر شناسایی گردید که می تواند به عنوان نقشه راهی جهت استفاده مدیران و کارشناسان در جهت کاربست اقتصاد مدور در صنایع آلاینده کشور قرار گیرد.

امروزه شیوه مطلوب ادارة شهرها با اعمال نظام مدیریت بهره وری مرتبط است. بدین سبب شهرها تحت تأثیر نیروها و فرایندهای مدیریتی دچار گسترش کالبدی می شوند. کنترل رشد و توسعه شهرها از نظر کالبدی و جمعیتی نیازمند وجود مدیریت سازمان یافته و کارآمد است که بتواند تمامی عوامل و عناصر مؤثر در ادارة شهر را به نحوی مطلوب جهت پاسخگویی به نیاز شهروندان سازماندهی کند؛ زیرا شهر به عنوان یک منبع توسعه مطرح است و جایگاه مدیریت بهره وری در روند توسعه شهر و بهبود سکونت گاه های شهری نقش بسیار مهم و تعیین کننده دارد. در این پژوهش مؤلفه های شهر هوشمند و ارتباط آن با مدیریت بهره وری در کلانشهر تبریز بررسی شده است.. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل شهرداری منطقه دهگانه شهر تبریز و افراد ساکن در مناطق شهرداری تبریز در سال 1400 می باشند. پرسش شوندگان مجموعاً 120 نفر (80 نفر مرد و 40 نفر زن است) اغلب پاسخگویان را گروه جنسی مردان (67 درصد) تشکیل می دهند و ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه است. یافته های حاصل از پژوهش که بر اساس تحلیل AHP و TOPSIS انجام شده، نشان میدهد که مناطق 7 و 5 و 10 از نظر مدیریت بهره وری هوشمند در وضعیت مناسب قرار ندارند و به بازنگری در سیستم مدیریت بهره وری نیاز دارند. همچنین بازنگری در زیرساخت های مدیریت راهبردی، آموزش نیروی انسانی، خدماتی و کاربردی برای استقرار شهرداری الکترونیک در شهرداری تبریز امر ضرور است.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای استفاده از اینترنت اشیا در شرکت های دانش بنیان ایران به انجام رسید. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و رویکرد پژوهش های آمیخته را دنبال کرد، روش اصلی جهت دستیابی به مدل مورد نظر در آن، نظریه داده بنیان است. در بخش کیفی با 25 نفر از مدیران و شاغلان شرکت های دانش بنیان که به نوعی در مباحث اینترنت اشیا دارای تجربه و تخصص بودند، مصاحبه شد. در بخش کمی کلیه مدیران و کارشناسان فناوری شاغل در شرکت های دانش بنیان، جزو جامعه پژوهش هستند. برای انتخاب نمونه ها از فرمول کوکران برای جوامع محدود استفاده شد. بر اساس این فرمول تعداد نمونه ها برابر 400 نفر تعیین گردید که افراد نمونه بر اساس نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها، بعد از استخراج نتایج شیوه داده بنیان، پرسش نامه ای برای تحلیل عاملی تأییدی و تهیه مدل نهایی آماده شد و پس از احراز روایی محتوا و بررسی شاخص بارتلت و KMO، پرسش نامه با روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس با استفاده از نرم افزار SPSS و لیزرل مورد تحلیل عاملی قرار گرفت. برای استفاده از اینترنت اشیا در شرکت های دانش بنیان ایران مدلی شامل 5 مقوله اصلی، 13 زیرمؤلفه و 59 مفهوم ارائه شد. الزامات مدیریتی، الزامات مشتری و اقتصاد مقاومتی سبب پیدایش اینترنت اشیا در شرکت های دانش بنیان می شود. ویژگی های حاکم بر شرکت، ویژگی های نیروی انسانی و ویژگی های مدیران می توانند زمینه مناسبی را برای استفاده از اینترنت اشیا فراهم سازند. شرایط حاکم بر کشور، فشارهای بین المللی و همکاری های بین المللی می توانند جزو عوامل واسطه ای تأثیرگذار بر استفاده از اینترنت اشیا باشند. همچنین مواد اولیه و زیرساخت ها می توانند به عنوان راهبردی اثربخش در استفاده از اینترنت اشیا باشند. می توان با استفاده از بهره مندی از اینترنت اشیا، عوامل مرتبط با مشتری، همکاری های بین المللی و نتایج مورد انتظار را در شرکت های دانش بنیان متصور شد.

هدف از اجرای این تحقیق توسعه مدل مفهومی و دسته بندی عوامل پیش برنده بلاک چین در ارتقاء کارآفرینی است. روش مطالعه تحلیل محتوای کیفی و ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، مصاحبه های نیمه ساختاریافته می باشد. تحلیل داده ها با تکنیک تحلیل محتوای ترکیبی جهت دار و تلخیصی انجام گرفت. عوامل شناسایی شده شامل 140 کد باز است که در قالب 6 مقوله اصلی درج و در انتها با استفاده از نرم افزار MAXQDA، طبقه بندی و مدل مفهومی ترسیم گردید. به منظور سنجش پایایی و کنترل کیفیت مطالعه حاضر از روش کاپا استفاده شد. ضریب کاپا محاسبه شده بوسیله نرم افزار SPSS برابر با 0/950بوده که در سطح توافق عالی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده آن است که 6 مولفه شناسایی شده پیش برنده بلاک چین در ارتقاء کارآفرینی شامل؛ اقتصادی، تکنولوژی، سیاسی، قانونی، اجتماعی و محیطی می باشد. با توجه به اینکه فناوری بلاک چین هنوز به بلوغ کافی نرسیده و در حال توسعه است، مقطع کنونی فرصت مناسبی برای واحد های کسب و کار  می باشد که بتوانند با اتخاذ استراتژی های مناسب ریسک تهدیدهای احتمالی را کاهش داده و با بهره مندی از فرصت های بالقوه مزیت رقابتی پایداری برای کسب و کار خود ایجاد نمایند. انتظار می رود یافته های حاصل از این مطالعه به عنوان معیارهای کلیدی،  یاری رسان مدیران و مسئولین حوزه کارآفرینی باشد.

امروزه اهمیت توجه به صنایع دیجیتال نوپا در کشورها باعث شده است تا مسائل و چالش های مختلفی مانند اشتغال و بیکاری کاهش پیدا کند. سازمان ها در محیط پویای رقابت جهانی، جهت بقا و دستیابی به موفقیت، به طور فزاینده ای به فعالیت های کارآفرینانه در سازمان متعهد شده اند و کارآفرینی را به عنوان یکی از ابزارهای توسعه در جهت صنایع دیجیتال نوپا به شمار می آورند. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل کارآفرینی سازمانی با رویکرد انحراف مثبت در صنایع دیجیتال نوپا است. با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با مدیران و خبرگان در زمینه کارآفرینی سازمانی با رویکرد انحراف مثبت، مدلی شامل عوامل مؤثر (متغیرهای کلیدی تأثیرگذار، میانجی و تعدیل گر)، پیامدها و راهبردهای ارتقای کارآفرینی سازمانی با رویکرد انحراف مثبت در صنایع دیجیتال نوپا ارائه شده است. بر اساس یافته های به دست آمده از مصاحبه نیمه ساختار یافته با 13 تن از خبرگان و مدیران، 42 مضمون سازنده شکل گرفت که می توان آنها را در 21 مضمون فراگیر تحت پنج عامل شامل: عوامل مؤثر، عوامل میانجی، عوامل تعدیل گر، پیامدها و راهبردها طبقه بندی کرد. نتایج بررسی نشان داد که توجه به کارآفرینی سازمانی و عوامل مؤثر بر شکل گیری آن با رویکرد انحراف مثبت، می تواند منجر به نتایجی همچون نوآوری، رشد و بهبود سازمانی گردد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل برند کارفرما در صنایع کوچک و متوسط ایران انجام شد. بدین منظور برای استخراج مقولات، مفاهیم و کدها از روش فراترکیب هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2007)، استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، مجموعه ای از مقالات و مطالعات مرتبط در حوزه برندسازی کارفرما و مفاهیم مربوط است. در این تحقیق، پارامترهای مختلفی مانند عنوان، چکیده، محتوا، کیفیت متدولوژی تحقیق در نظر گرفته شد و در نتیجة غربال گری، بازبینی و انتخاب از بین 218 مقاله، 60 نمونه مقاله معتبر به دست آمد. برای تعیین روایی روش فراترکیب از ابزار ارزیابی حیاتی گلین و برای تعیین پایایی روش فراترکیب از روش پایایی ارزیاب ها استفاده شد و ضریب پایایی ارزیاب ها 0/83 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می دهد که هر سه بعد؛ 1. ارزش های توسعه ء فردی، 2. ارزش های سازمانی و 3.ارزش های اجتماعی-اقتصادی، در برند کارفرما در صنایع کوچک و متوسط ایران نقش به سزایی دارند و مدل طراحی شده به عنوان مناسب ترین مدل برند کارفرما از لحاظ شرایط فرهنگی، سازمانی و ساختاری موجود در صنایع کوچک و متوسط ایران است.