مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)

مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)

مدیریت بهره وری سال پانزدهم پاییز 1400 شماره 58 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نقش تفریح تجربه شده در ایجاد تعلق سازمانی کارکنان دانشی: اثرتعدیلگر نگرش به تفریح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارکنان دانشی فناوری اطلاعات تفریح محیط کار تعلق سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۲۱۶
یافته های تحقیقات اخیر بیانگر وجود رقابت بین شرکت های صنعت فناوری اطلاعات در تأمین و حفظ کارکنان دانشی است و این کارکنان نیز به دنبال محیط کاری مناسب و جذاب ترند که مفرح بودن یکی از ویژگی های ذکرشده برای این محیط کاری است. پژوهش حاضر نیز در همین راستا به بررسی رابطه ویژگی مفرح بودن محیط کار و تعلق سازمانی کارکنان دانشی پرداخته است. همچنین با ملاحظه تفاوت های فردی، نگرش به تفریح در محیط کار نیز به عنوان متغیر تعدیلگر مورد توجه قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشی شرکت های فعال صنعت فناوری اطلاعات در استان مازندران است (شامل 437 نفر). از پرسشنامه های استاندارد برای سنجش متغیرهای تفریح تجربه شده، تعلق سازمانی و نگرش به تفریح استفاده شد که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 212 پرسشنامه جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تفریح تجربه شده در محیط کار توسط کارکنان دانشی با ضریب تأثیر 0/441 رابطه معناداری با تعلق سازمانی آنها دارد، و نقش نگرش به تفریح به عنوان متغیر تعدیل گر با ضریب تأثیر0/262 مورد تأیید قرار گرفت. همچنین اولویت بندی فعالیت های تفریحی نشان داد که جشن برای دستاوردها و موفقیت های کاری، بیشترین تأکید را از دیدگاه کارکنان دانشی دارا است.
۲.

سنجش بهره وری آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش افزوده اثربخشی سنجش بهره وری آموزش عالی کارایی کیفیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۳۲۹
هدف از انجام این پژوهش سنجش بهره وری آموزش عالی است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی و به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش دربرگیرنده اعضای هیأت علمی و معاونت های دانشگاه های تخصصی سطح یک می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی خوشه ای، در سه دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران و صنعتی شریف انتخاب شده و 34 نفر به صورت تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته سنجش بهره وری در چهار بعد کیفیت، ارزش افزوده، کارایی و اثربخشی استفاده گردید. روایی و پایایی پرسشنامه و برازش ساختاری و کلی مدل، با استفاده از نرم افزار Smart-PLS مورد تأیید قرار گرفت. به منظور پاسخگویی به پرسش های پژوهش، از نرم افزار SPSS و آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که به طورکلی، میزان بهره وری آموزش عالی پایین تر از مقدار مورد انتظار است. همچنین ابعاد بهره وری آموزش عالی ازجمله کیفیت، ارزش افزوده، کارایی و اثربخشی نیز با میانگین مورد انتظار و مطلوب تفاوت دارند. بنابراین سنجش مداوم، علت یابی و برنامه ریزی جهت افزایش بهره وری آموزش عالی ضروری می نماید.
۳.

مدل سازی تأثیر رقابت تأمین کنندگان مواد اولیه بر هزینه تدارکات در زنجیره تأمین حلقه بسته سبز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رقابت زنجیره تأمین حلقه بسته سبز فرآیند معکوس نقطه تعادل نش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۸۲
امروزه رقابت بر تمامی فرآیند ها تولید و عرضه محصولات تاثیر گذار است به طوریکه تقریبا اکثر تولید کننده ها و تامین کنندگان مواد اگر به فکر افزایش کیفیت و کاهش قیمت نباشند نمی توانند در بازار سهمی برای خود داشته باشند از این رو دراین مقاله تاثیر رقابت تامین کنندگان مواد اولیه بر هزینه تامین و تدارک مواد برای سازندگان در یک زنجیره تامین چند محصولی حلقه بسته سبز مورد بررسی قرار گرفته است در ابتدا مدل سازی رقابتی در فرآیند تامین مواد بین تامین کنندگان مواد اولیه در گروه های مختلف انجام می پذیرد و از طریق تخمین تقاضا برای هر کدام از محصولات زنجیره و قرار دادن پارامتر های مقدار تقاضای هر محصول و میزان جریان برگشتی در مدل رقابتی با استفاده از اصول تئوری بازی ها به یافتن نقطه تعادل رقابت در میان هر گروه از تامین کنندگان زنجیره می پردازیم در ادامه نیز با حل مدل میزان تغییرات هزینه های تامین و تدارکات کالا برای سازندگان محصولات و تامین کنندگان مواد اولیه زنجیره در دو حالت وجود رقابت و عدم وجود آن با هم مقایسه و تصمیم گیری انجام می شود
۴.

بررسی تأثیر اقدامات کاری با عملکرد بالا بر عملکرد سازمان با در نظر گرفتن نقش تعدیلگری مدیریت منابع انسانی الکترونیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عملکرد سازمانی مدیریت منابع انسانی الکترونیک اقدامات کاری با عملکرد بالا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۳۰۴
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر اقدامات کاری با عملکرد بالا بر عملکرد سازمان با در نظر گرفتن نقش تعدیل گری مدیریت منابع انسانی الکترونیک شرکت های مستقر در شهرک صنعتی جی اصفهان است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و کارشناسان منابع انسانی در شهرک صنعتی جی اصفهان است و نمونه آماری مبتنی بر قواعد معادلات ساختاری و به روش نمونه گیری در دسترس اتفاقی به تعداد 230 نفر انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اقدامات کاری با عملکرد بالا فلود و همکاران (2008) دارای 9 گویه، پرسشنامه عملکرد سازمان کتکار و سات (2009) که دارای 5 گویه و پرسشنامه مدیریت منابع انسانی الکترونیک هویی (2006) که شامل 9 گویه هست، استفاده شد. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه ها به ترتی0/882، 0/823 و 0/823 محاسبه شد و فرضیه های این تحقیق با استفاده از تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که اقدامات کاری با عملکرد بالای محیط کاری بر عملکرد شرکت های مستقر در شهرک صنعتی جی اصفهان تأثیر مثبت معناداری می گذارد. مدیریت منابع انسانی الکترونیک بر عملکرد شرکت های مستقر در شهرک صنعتی جی اصفهان تأثیر مثبت معناداری می گذارد. مدیریت منابع انسانی الکترونیک در رابطه بین اقدامات کاری با عملکرد بالا و عملکرد شرکت های مستقر در شهرک صنعتی جی اصفهان اثر تعدیل گری معناداری ندارد.
۵.

ارائه الگوی کنترل کارکنان نامرئی در سازمان های دولتی (موردمطالعه؛ دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کنترل کارکنان نامرئی سازمان های دولتی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۳۳۳
پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی، به طراحی الگویی برای کنترل کارکنان نامرئی در سازمان های دولتی پرداخته است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه ء نیمه ساخت یافته و برای تحلیل داده ها از نظریه ء داده بنیاد استفاده شده است. جمعیت آماری پژوهش، مدیران دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی شهر ایلام بودند که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. یافته ها نشان داد، کنترل کارکنان نامرئی تحت تأثیر شرایط علی، شرایط زمینه ای و شرایط مداخله گر قرار دارد. شرایط علی الگوی کنترلی شامل: سیستم ارزشیابی کارآمد، جو حمایتگری سازمان، نظام کنترل و نظارت کارآمد و ارتقای منصفانه کارکنان است. شرایط زمینه ای شامل: جبران خدمات مؤثر، توجه به ویژگی های شخصیتی افراد، رفتار حمایتی و اخلاق محورانه مدیران می باشد. عوامل مداخله گر شامل: قانون محوری، کاهش قدرت های پنهان، داشتن برنامه های کنترلی شفاف و مشخص است. توانمندسازی مدیران، توسعه منابع انسانی، ارتقای صمیمیت سازمانی، هماهنگی شغل با توانایی کارکنان، نظام استخدامی مناسب راهبردهای الگوی کنترلی هستند و درنهایت کنترل کارکنان نامرئی موجب کارآمدی سازمانی، رضایت ارباب رجوع، افزایش پاسخگویی سازمان، افزایش مشارکت و تعهد کارکنان می شود.
۶.

ارائه الگوریتم خوشه بندی جدید به منظور بهره وری در عملیات داده کاوی (مطالعه داده های استاندارد یوسی آی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهره وری خوشه بندی داده کاوی هوش جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۳۴
روش های خوشه بندی و بهره وری آنها در عملیات داده کاوی توسعه زیادی یافته اند. نیاز مدیران به داده های دسته بندی شده و بهره وری روش های خوشه بندی در امر مدیریت و تصمیم گیری، به گسترش روش های داده کاوی ضرورت بخشیده است. الگوریتم بهینه سازی نهنگ روش عمومی است که در حل مسائل متعددی کاربرد دارد. در این الگوریتم جواب های آغازین به صورت تصادفی انتخاب می شوند. الگوریتم کی-میانگین یک روش خوشه بندی پرکاربرد است که به دلیل سادگی و کوتاه بودن مراحل، بسیار موردتوجه محققان قرار می گیرد. در این مقاله این مزیت الگوریتم کی- میانگین را برای افزایش توانایی الگوریتم بهینه سازی نهنگ در خوشه بندی داده ها به کاررفته است. الگوریتم پیشنهادی ترکیبی از الگوریتم های کی-میانگین و خوشه بندی نهنگ است. در این پژوهش الگوریتم جدید و چند الگوریتم خوشه بندی دیگر را بر روی مجموعه داده های واقعی و شناخته شده اجرا شده است. نتایج عددی نشان می دهد که الگوریتم جدید ازنظر کیفیت جواب ها و انحراف استاندارد مقادیر جواب های نهایی، نتایج مطلوبی نشان می دهد.
۷.

طراحی و اعتبارسنجی الگوی جوسازمانی متعالی در بانک های خصوصی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبارسنجی الگو بانک های خصوصی جوسازمانی متعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۰۱
این پژوهش جهت شناسایی و تبیین ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های جوسازمانی متعالی و اعتبارسنجی آنها انجام شد. روش این تحقیق، آمیخته (ابتدا کیفی با استفاده از گرندد تئوری و نرم افزار Maxqda و سپس کمّی با استفاده از نرم افزار Spss) است. جامعه آماری، بانک های خصوصی ایران است. در بخش کیفی، نمونه آماری بر پایه گزینش تدریجی، کفایت نظری و در دسترس بودن انتخاب شد و مصاحبه ها برای رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در بخش کمی، از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد و با استفاده از فرمول کوکران 318 نمونه از 1815 کارمند انتخاب شدند. برای تأمین روایی و پایایی بخش کیفی از روش ارزیابی لینکلن و گوبا و در بخش کمّی، از روش محاسبه آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته های مرحله کیفی تحلیل و مدل پارادایمی جوسازمانی متعالی تبیین گردید. برای اعتبارسنجی الگو از آزمون Wilcoxon استفاده شد. یافته ها نشان داد که جوسازمانی متعالی دارای ابعاد اصلی "اعتبار مدیر نزد کارکنان"، "احترام متقابل کارکنان و مدیریت" و "افتخار کارکنان به شغل و سازمان" است. افزایش کارایی، افزایش سود سازمان، ارتقای بهره وری، ارتقای کیفیت زندگی کاری، ارتقای فرهنگ سازمانی، ارتقای وجهه سازمان (برندسازی) و آمادگی بیشتر سازمان جهت فعالیت در فضای رقابتی به عنوان پیامدهای جوسازمانی متعالی بیان شدند.
۸.

ارائه مدلی برای ارتقای شایستگی حرفه ای اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران(رویکردی جهت ارتقای بهره وری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل شایستگی حرفه ای منابع انسانی نظام های آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۳۰۰
این پژوهش به منظور ارائه مدلی برای ارتقای شایستگی حرفه ای اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران طراحی و تدوین شده است. روش تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی با رویکرد آمیخته (کیفی- کمّی) و از لحاظ نحوه اجرا، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات است. در بخش کیفی با استفاده از تکنیک دلفی، شاخص های مدل ارتقای شایستگی حرفه ای اعضای هیأت علمی این دانشگاه مشخص شد و در بخش کمی (که جامعه آماری بزرگ تری را شامل می شد) پرسشنامه به دست آمده از بخش کیفی، در میان اعضا توزیع شد. اعتبار پرسشنامه با استفاده از اعتبار محتوا تعیین شد و پایایی آن در هر یک از مراحل کیفی و کمی به ترتیب به واسطه آزمون z و آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شدند. یافته ها با استفاده از آزمون های مختلف آماری تی و z تحلیل شدند. یافته ها که با استفاده از آزمون های مختلف تی، معادلات ساختاری تحلیل عاملی، آزمون z، فریدمن، کولموگروف- اسمیرنوف، بارتلت، KMO و تحلیل عاملی بررسی شدند، نشان دادند که پاسخگویان شش نوع شایستگی آموزشی و تکنولوژیکی، پژوهشی، شایستگی خدمات تخصصی، شایستگی فردی و ارزشی، شایستگی سازمانی و شایستگی ادراکی را شناسایی نمودند که تمام این مؤلفه ها در مدل نهایی تأییید شدند. سپس یافته ها نشان دادند که این شایستگی ها در میان اعضای نمونه آماری در هر دو وضعیت موجود و مطلوب، موقعیت نسبتاً نامطلوبی دارند که می توان با استفاده از شاخص ها و راهکارهایی، آنها را بهبود بخشید.
۹.

تأثیر ادراک از معیارهای مالی و غیرمالی ارزیابی عملکرد بر انگیزش و پیامدهای رفتاری کارکنان اداره آب و فاضلاب اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معیارهای ارزیابی عملکرد انگیزش رضایت شغلی تعهد سازمانی رفتار شهروندی سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷ تعداد دانلود : ۲۲۸
در دنیای رقابتی امروز، با سرعت گرفتن پیشرفت های علم و تکنولوژی و با نظر به اینکه منابع انسانی سرمایه های بنیادی و نیروی محرکه هرگونه تغییر و تحول در سازمان هستند، تنها سازمان هایی می توانند به حیات خود ادامه دهند که نقش مهم و استراتژیک منابع انسانی را درک کرده، انگیزش، رضایت، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی آنها را از طریق به کارگیری روش ها و فنون جدید مدیریتی ارتقا دهند. برای تحقق این امر، به کارگیری نظام های ارزشیابی عملکرد ازجمله وظایف مهم مدیریت منابع انسانی است. ازاین رو تحقیق حاضر به مطالعه ضرورت ارزیابی عملکرد کارکنان، کارکردها و شیوه های نوین آن، با استفاده از روش کتابخانه ای پرداخته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ادراک از معیارهای مالی و غیرمالی ارزیابی عملکرد برانگیزش، رضایت شغلی، تعهدسازمانی و رفتارشهروندی سازمانی است. پژوهش ازنظر نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- همبستگی و ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش کارکنان اداره آب و فاضلاب شهر اهواز است که تعداد آنها 1300 نفر بود و یک نمونه به حجم 299 نفر با بهره گیری از روش تصادفی طبقه ای در دسترس از آن انتخاب گردید. جهت جمع آوری داده ها و سنجش متغیرها، از پرسشنامه استفاده شد. برای ارزیابی اعتبار پرسشنامه از روایی صوری استفاده گردید و برای محاسبه پایایی ابزار، از ضریب آلفای کرونباخ بهره گیری شد. جهت آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارspss نسخه 22 و آموس نسخه 18 استفاده شد. نتایج بررسی فرضیه ها نشان می دهد معیارهای مالی ارزیابی عملکرد تأثیر معناداری بر انگیزش درونی دارد. معیارهای غیرمالی ارزیابی عملکرد تأثیر معناداری بر انگیزش درونی دارد. انگیزش درونی و بیرونی تأثیر معناداری بر رضایت شغلی دارد. انگیزش درونی و بیرونی تأثیر معناداری بر تعهدسازمانی دارد. انگیزش درونی و بیرونی تأثیر معناداری بر رفتار شهروندی سازمانی دارد.
۱۰.

تلفیق مدل سازی معادله ساختاری و شبکه باور بیزین در تحلیل ابعاد ریسک بر اهداف پروژه های عمرانی شهرداری اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت ریسک پروژه تحلیل ریسک شبکه باور بیزین پروژه های عمرانی شهرداری ساختار شکست ریسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۵۶
افزایش جمعیت و به تبع آن گسترش شهرنشینی موجب افزایش تعداد پروژه های عمرانی در کلان شهرها شده است. اجرا و مدیریت پروژه های مختلف ازجمله پروژه های عمرانی، دارای موارد مبهم و ناشناخته فراوانی است و با توجه به ویژگی های خاص هر پروژه و شرایطی که در شهرداری ها می باشد ریسک پروژه بر اهداف پروژه تأثیر می گذارد. هدف این پژوهش، بررسی تحلیلی تأثیر مؤلفه های ساختار شکست ریسک بر اهداف پروژه های عمرانی شهرداری شامل رضایت شهروندان، هزینه، زمان، کیفیت، محدوده و ایمنی با استفاده از شبکه باور بیزین است. در این پژوهش کاربردی، شیوه گردآوری داده ها-توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی و جامعه آماری بر اساس نمونه گیری هدفمند مطابق با جامعهٔ متخصص در شهرداری اصفهان مرتبط با موضوع 45 مدیر، معاون، مسؤول مرتبط و متخصص انتخاب شدند. زمان پژوهش برای شناسایی ریسک پروژه ها سال 1395 تا پایان 1397 را در بر می گیرد، ابزار مورداستفاده در پژوهش پرسشنامه است که اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تدوین ساختار شکست ریسک پروژه ها جهت دسته بندی و شناسایی ریسک ها و ماتریس پذیرش ریسک مورد استفاده قرار گرفت. جهت اعتبار سنجی از مدل سازی معادله ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی و در خصوص ارزیابی تأثیر هم زمان ابعاد ریسک بر اهداف پروژه ها از مدل سازی احتمالی علت و اثر بر مبنای الگوی باور بیزین صورت پذیرفته است. تحلیل داده های این پژوهش نشان داد که مؤلفه های ریسک پروژه ها، تأثیر مثبتی روی اهداف پروژه ها دارد. نوآوری و ویژگی این پژوهش تلفیق مدل سازی معادلات ساختاری با شبکه باور بیزین و استفاده از تکنیک تجزیه وتحلیل حالات خطا و آثار ریسک در ساختار شکست ریسک می باشد که در فرآیند مدیریت ریسک منجر به رفع عدم اطمینان بین روابط ابعاد ریسک و دقیق سازی اولویت بندی و تحلیل ابعاد ریسک ها شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۹