مدیریت بهره وری (علوم مدیریت سابق)
فراسوی مدیریت (نام جدید مدیریت بهره وری) سال دوم زمستان 1387 شماره 7
مقالات
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی ویژگیهای شخصیتی (برونگرائی – درونگرائی) رؤسای کمیته های امداد امام خمینی (ره) سراسر کشور و ارتباط آن با مهارتهای شغلی (فنی ، انسانی و ادراکی) انجام شده است. بدین منظور با استفاده از نظریه آیزنک 3 و بهره گیری از تست استاندارد شخصیت به اندازه گیری صفت4 برونگرائی و درونگرائی اقدام گردید. طبق این مدل ، صفات به سه عامل برونگرائی (E) ، روان آزرده خوئی (N)و دروغ سنجی (L) تعمیم داده شده است که در این تحقیق صفت برونگرائی مورد نظر قرار گرفت. روش انجام این پژوهش ، توصیفی – همبستگی از شاخه تحقیقات میدانی است و از لحاظ ماهیت و وسعت کاربرد یک پژوهش کاربردی و از لحاظ زمانی ، یک تحقیق مقطعی به حساب می آید . جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه مدیران سطح شهرستان ها و منطق کل کشور که در کیته امداد اصطلاحاً رئیس شاخه نامیده می شوند و تعداد آنها بر اساس آمار معاونت نظارت و هماهنگی کمیته امداد در سراسر کشور امام خمینی (ره) در سال 1385پانصد و نود و پنج (595 ) نفر است ، تشکیل می دهد . ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه است . پس از جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی ، درصد، میانگین ، انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه) چهار فرضیه به بوته آزمایش نهاده شد ، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که بین برونگرائی و درونگرائی با مهارتهای فنی مدیران رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. بدین معنی که هر چه فرد برونگراتر باشد از مهارت فنی بالاتری برخوردار است. در بررسی رابطه بین برونگرائی و درونگرائی روسا با مهارتهای انسانی آنها نیز رابطه وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین ویژگیهای دموکرافیک( سن ، تاهل ، سابقه خدمت و ... ) و مهارتهای شغلی مدیران رابطه وجود ندارد. در پایان نیز پیشنهاداتی ارائه گردیده است .
فلسفه مدیریت اسلامی
حوزه های تخصصی:
مدیریت در معنای مصطلح جدید و علمی آن از دانش های نسبتا جوان بشری به شمار می آید.این دانش البته همچون هر معرفت دیگری درگذشته های تاریخ فکر بشر سابقه داشته است که در جای خود قابل بررسی است؛ چرا که آدمی موجودی است مدنی بالطبع که برای ظهور و بروز بسیاری از رفتار های مدنی خود محتاج مدیریت و رهبری است.
اما موضوع بحث در این مقاله نه خود مدیریت به عنوان یک علم بلکه نگاهی درجه دوم به علم مدیریت از منظر دین مبین اسلام می باشد. بدین معنا که ابتدا مفهوم و تعاریف مدیریت و پیشینهء آن مورد بررسی قرار گرفته،آنگاه دربارهء فلسفهء مدیریت و معنا و مفهوم آن بحث شده و از منظری معرفت شناسانه اصول و مبانی تئوریک علم مدیریت تحلیل و بررسی شده است و نهایتا بنیان های نظری مدیریت از نظر اسلام با تکیه بر نصوص دینی و سیرهء نبی اکرم (ص) و ائمه اطهار(ع) معرفی و تشریح شده است.
در این جستار بنیادهای هستی شناختی و انسان شناختی مدیریت اسلامی بر اساس تعلیم عالیهء این آیین کاویده و شرح شده است.
بررسی رابطه مهارت های ارتباطی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان در شرکت نرم افزاری راهبرد تهران
حوزه های تخصصی:
این تحقیق با هدف بررسی رابطه مهارتهای مدیران (مهارت کلامی، مهارت شنود موثر، مهارت بازخور) وتعهد سازمانی کارکنان شرکت نرم افزاری راهبرد تهران انجام داده شده است. بدین منظور ضمن مرور نظریه های موجود در مورد ارتباطات سازمانی و ویژگیهای ارتباطات موثر و تعهد سازمانی؛ به بررسی رابطه مهارتهای ارتباطی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان در سازمان مورد مطالعه پرداخته شده است.
روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان شرکت نرم افزاری راهبرد تهران به تعداد 46 مدیر و 450 کارمند می باشد. نمونه گیری به روش تصادفی ساده صورت پذیرفته و تعداد آن 300 نفر بوده است.
جمع آوری اطلاعات به روش پرسشنامه ای و مصاحبه بوده و برای تعیین پایایی آن از آلفای کروبناخ استفاده شده که دارای پایایی 78/0 بوده است. براساس تحلیل خروجی های پرسشنامه و مصاحبه مشخص شد که:
بین مهارتهای ارتباطی مدیران و تعهد سازمانی آنها رابطه مستقیم وجود دارد.
تاتیر کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود عملکرد کیفی (مطالعه موردی)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی در مورد تاثیر کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بهبود کیفی عملکردی شهرداری تبریز است. جامعه آماری این پژوهش خدمت گیرندگان از واحد عوارض خودروی شهرداری تبریز است. حجم نمونه بدست آمده از جامعه آماری نامحدود برابر با 105 نفر می باشد که برای اطمینان بیشتر 121 نفر در نظر گرفته شد. جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و تکمیل پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرت تنظیم شده انجام گرفت. در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها می توان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات را در شهرداری تبریز بر کاهش هزینه دستیابی شهروندان به خدمات شهرداری، بر کیفیت ارائه خدمات شهرداری، کیفیت اطلاع رسانی شهرداری و میزان رضایت مندی شهروندان از شهرداری تبریز موثر دانست.
بررسی عوامل مؤثر بر ناب بودن سازمان (مطالعه موردی)
حوزه های تخصصی:
سیستم تولیدی ناب4 سیستمی است که با به چالش کشیدن نظام تولید انبوه، در مدت کوتاهی دستاوردهای عظیمی به دنبال داشته است. پژوهش حاضر با هدف به کارگیری این سیستم تولیدی در یکی از شرکت های بزرگ تولیدی کشور یعنی سیمان صوفیان انجام گردیده و تلاش دارد تا میزان ناب بودن مؤلفه های گوناگون تولید در این صنعت را ارزیابی نماید. در این رابطه فرآیند ارزیابی سریع کارخانه5 یوگن گودسان، استاد و محقق دانشگاه میشیگان به عنوان الگوی پایه انتخاب و مورد نقد و بررسی قرار گرفته و برای حذف نقاط ضعف، بهبود و توسعه لازم داده شده است.
بر این اساس متغیرهای اساسی و شاخص های مربوطه آنها شناسایی شده و با ارائه پرسشنامه تناسب سنجی، تناسب آنها با صنعت سیمان سنجیده شده است. پس از حذف شاخص های کم تناسب، با استفاده از متد AHP[1]، ضرایب اهمیت متغیرها و شاخص های مربوطه با استفاده از نظرات خبرگان محاسبه گردیده است. در نهایت با استفاده از این ضرایب اهمیت و نیز امتیازاتی که کارشناسان به وضعیت شاخص ها داده اند، میزان ناب بودن متغیرهای اساسی و نیز شرکت سیمان صوفیان با استفاده از روش دیمانسیون ابعادی (نرخ همگرایی)[2] مشخص گردیده و اولویت توجه به بهبود متغیرها تعیین گردیده و برای ایجاد چرخه بهبود، توصیه های لازم به مدیریت شرکت ارائه شده است.
شناسایی منشاءهای ریسک در پروژه های ساختمانی و نحوه مدیریت آنها (مطالعه موردی)
حوزه های تخصصی:
اجرا و مدیریت پروژه های مختلف از جمله پروژه های ساختمانی ، دارای موارد مبهم و ناشناخته فراوانی است.این گونه موارد که به نام عدم قطعیت نامیده می شوند ، نتیجه کار را گاهی به بهتر و گاهی به بدتر از آنچه پیش بینی شده شده است ، تغییر می دهند. در پروژه های ساختمانی که تعامل های متفاوتی در بین ارکان و فعالیتهای داخل و خارج آن در جریان است ، پیچیدگی ، چالش و عدم قطعیت بیشتر است. لذا به منظور تحقق اهداف کمی و کیفی این دسته از پروژه ها با توجه به فعالیتها و پیچیدگی ارتباطات آنها، عدم اطمینان های متعدد و پتانسیل های شدید ریسک ، سیستمی جهت شناسایی منشاء ریسک ها ، نظارت و کنترل آنها ضروری می شود. در این مقاله شناسایی موارد عدم قطعیت در پروژه های ساختمانی انجام می گیرد ، سپس موارد در قالب ریسک ها و فرصتها دسته بندی و تحلیل می شوند تا بتوان جهت مواجهه شایسته با ریسک ها و بهره گیری به موقع از فرصتها برنامه ریزی مناسبی صورت گیرد.
روش تحقیق از نوع میدانی و به صورت پیمایشی می باشد که ابتدا درباره پروژه و ساختار آن بررسی هایی انجام و سپس به وظایف نه گانه مدیر پروژه پرداخته شد . سپس از طریق پرسشنامه و برگزاری جلسات با خبرگان، سؤالات تحقیق مطرح ، ریسک ها و عوامل ایجاد آن شناسایی و بررسی شده و در تعامل با فرصت های شناسایی شده ، اطلاعات جمع آوری شده بر اساس استانداردهای مدیریت ریسک ( بویژه PMBOK ) و گامهای تعریف شده در آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. جامعه آماری مورد مطالعه شرکتهای پیمانکاری و مشاوره شهرستان سنندج که دارای گرید فعالیت در زمینه ساختمان هستند ، می باشد . بطور کلی 36 مورد ریسک شناسایی گردید که در شش دسته ریسک های ( فنی و تکنولوژیکی ، موقعیت کار ، ساخت ، اقتصادی و مالی ، اداری و سازمانی ، اجتماعی و فرهنگی ) دسته بندی شده و سپس میزان تاثیر هر کدام از این ریسک ها بر اهداف پروژه ، احتمال وقوع هر یک و نهایتاً درجه اهمیت هر ریسک تعیین گردید.
بررسی عوامل موثر بر جذب واحدهای صنعتی در نمایشگاه های ایران (مورد مطالعه)
حوزه های تخصصی:
در این تحقیق به بررسی عواملی که باعث تشویق و افزایش رضایتمندی واحدهای صنعتی شرکت کننده در هر نمایشگاه می شوند، پرداخته شده است. این عوامل می توانند منجر به تقاضای مجدد واحدهای صنعتی و جذب واحدهای جدید در نمایشگاه گردد. مهم ترین عواملی که با پرسش از شرکت های فعال در نمایشگاه بدست آمد، عبارتند از: طراحی مکان غرفه، خدمات رفاهی عمومی موجود در نمایشگاه، تبلیغات از سوی نمایشگاه و جذب بازدیدکننده حرفه ای در نمایشگاه.
داده های تحقیق از طریق پرسشنامه به نمونه ای از واحد های صنعتی شرکت کننده در نمایشگاه تبریز جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی داده ها نشان داد که برگزارکنندگان نمایشگاه برای جذب واحدهای صنعتی و بهبود وضعیت آنها باید اقدامات مناسبی در زمینه های تبلیغات، خدمات رفاهی، دعوت از بازدیدکنندگان حرفه ای و بهبود طراحی مکان غرفه ها داشته باشند تا بتوانند رضایت این غرفه داران را جلب کنند.
ویژگیها، مزیتهای نسبی و جایگاه استانهای منطقه در اقتصاد ملی کشور (مطالعه موردی)
حوزه های تخصصی:
برای تحقق اهداف سندچشم انداز ملی لازم است برای هر کدام از استانها و مناطق مختلف کشور نقشی مشخص و آشکار تعریف شده و برنامه ریزی منطقه ای بر اساس آن صورت پذیرد. این مقاله برآنست با ارائه ویژگیها و شاخصهای اقتصادی استانهای منطقه ( آذربایجان شرقی،آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان) نقش و جایگاه آنها را در اقتصاد ملی مشخص کرده و مزیتهای آنها را در جهت تحقق اهداف سند چشم انداز مشخص نماید.
در این مقاله پس از ارائه ویژگیهای کلی منطقه، شاخصهای جمعیتی ، نیروی کار و کلان استانهای منطقه در مقایسه با کشور مورد بررسی قرار گرفته و مزیت هر کدام از استانها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این بررسی شاخصهای بهره وری نسبی نیروی کار، ضریب مکانی ارزش افزوده و ضریب مکانی اشتغال در سال 1385 جهت شناسایی و اولویت بندی فعالیتهای 15 بخشی اقتصاد در هر کدام از استانهای منطقه مورد استفاده قرار گرفته است. رتبه بندی فعالیتها از طریق روش تاکسونومی صورت پذیرفته و در نهایت مزیتهای نسبی هر استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
معرفی و مقایسة تحلیلی نظریة آزمون کلاسیک و نظریة سوال-پاسخ در روانسنجی
حوزه های تخصصی:
این مقاله به معرفی مختصر و مقایسة تحلیلی دو نظریة عمدة روانسنجی، یعنی نظریة آزمون کلاسیک (CTT) و نظریة سؤال-پاسخ (IRT) همراه با محسنات و محدودیت های هر کدام از آنها پرداخته است.
هرچند نظریة آزمون کلاسیک در اوایل قرن بیستم پایه ریزی شد اما به دلیل داشتن محدودیت های متعدد، همواره متخصصان را برآن می داشت تا جهت رفع این محدودیت ها تلاش کنند. در فرآیند پیدا کردن راه حل هایی برای از بین بردن نقاط ضعف نظریة کلاسیک، نظریة جدیدی به نام نظریة سؤال-پاسخ در حدود دهة پنجاه شروع به رشد کرد و علی رغم این که سالهای بعد رفته رفته تکمیل شد و در ظاهر محدودیت های نظریة کلاسیک را نداشت اما خود این نظریه هم هیچگاه فارغ از محدودیت نبوده و همواره ایراداتی به آن وارد شده است.
هم اکنون هر کدام از این نظریه ها در بین متخصصان تربیتی و روانشناسی و افراد مرتبط با اندازه گیری های روانی-تربیتی، کم و بیش طرفدارانی دارد، اما در کشور ما هیچ کدام از این نظریه ها آن گونه که باید و شاید شناخته شده نیست. به همین دلیل مقالة حاضر سعی کرده هر چند مختصر، به معرفی نظریه های مذکور پرداخته و نقاط ضعف و قوت همچنین وجوه اشتراک و افتراق هر کدام از آنها را ارائه کند.