مدیریت نظامی

در راستای بیانیه گام دوم انقلاب، ارتش تراز انقلاب اسلامی نیازمند برنامه های جانشین پروری منسجم است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه های برنامه جانشین پروری آجا و اولویت بندی آن است. روش پژوهش به صورت ترکیبی می باشد که در بخش کیفی با روش های بررسی نظام مند و انجام مصاحبه خبرگی، ابعاد و مؤلفه های برنامه جانشین پروری استخراج شده است. در بخش کمی از روش های دلفی فازی و بهترین بدترین فازی برای تایید و رتبه بندی مؤلفه های استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه و در بخش کمی، پرسشنامه الکترونیک است. جامعه مورد مطالعه آجا بوده و نمونه گیری در مصاحبه با روش هدفمند انجام شده است. در بخش کیفی، محتوای 53 مقاله کاملا مرتبط با موضوع تحقیق با هدف یافتن ابعاد و مؤلفه های برنامه جانشین پروری بررسی شده است. به منظور تکمیل مؤلفه های اکتشافی، مصاحبه ای تا اشباع نظری صورت گرفت و تعداد 58 مؤلفه در قالب 5 بُعد استخراج گردید. در بخش کمی با تشکیل پانل خبرگی و پس از سه دور اجرای پرسشنامه الکترونیکی، خبرگان روی 46 مؤلفه برنامه جانشین پروری آجا به اجماع رسیدند. در نهایت مؤلفه ها با استفاده از روش بهترین بدترین فازی رتبه بندی گردید. نتایج نشان داد که در برنامه جانشین پروری ارتش به ترتیب، بعد قابلیت های سازمانی با 28/4 درصد و قابلیت های فرهنگی با 19/7درصد، بالاترین اولویت را میان ابعاد پنج گانه دارند. مؤلفه های شناسایی و جذب سرمایه انسانی، مدیریت جهادی، مهارت های ادراکی، حمایت سلسله مراتب و بروزرسانی آموزش ها، بیشترین وزن را در برنامه جانشین پروری آجا دارند.

آب وهوا بر تمام فعالیت های انسان تأثیر می گذارد و فعالیت های نظامی نیز همانند سایر فعالیت های انسان تحت تأثیر شرایط آب وهوایی است. در این پژوهش به منظور آمایش اقلیم نظامی منطقه شمال شرق کشور در جهت برنامه ریزی فعالیت نیروهای نظامی، تمامی ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه موردمطالعه قرار گرفت و از بین آن ها، 9 ایستگاه که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده های اقلیمی مربوطه در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه با استفاده از شاخص های دمای معادل فیزیولوژیک آسایش اقلیمی و تنش های سرمایی و گرمایی تأثیرگذار بر نیروهای نظامی و با استفاده از شاخص اقلیم نظامی میران مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات مختلف نظامی در طول سال موردمطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی شاخص دمای معادل فیزیولوژیک در منطقه شمال شرق کشور نشان داد که در بیشتر ایستگاه های منطقه شمال شرق، در ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد، مهر و شهریور شرایط آسایش اقلیمی حاکم است . اما در بقیه ماه های سال تنش گرمایی و سرمایی ممکن است در روند برنامه ریزی و انجام این فعالیت ها تأثیرگذار باشد. از لحاظ شرایط اقلیم نظامی کمترین مطلوبیت برای عملیات نظامی در سطح منطقه مربوط به ماه های تیر و مرداد است که در بین پارامترهای اقلیمی تأثیرگذار در کاهش مطلوبیت می توان به دماهای بالا، سرعت باد و در مناطق ساحلی در استان گلستان رطوبت نسبی بالا اشاره کرد. در بین ایستگاه های منطقه شمال شرق کشور، کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی در طول سال با حدود 5 /59درصد، مربوط به ایستگاه مشهد و بیشترین آن با حدود 63/5 درصد، مربوط به گرگان است. در کل منطقه شمال شرق نیز بیشترین میزان مطلوبیت اقلیمی برای فعالیت های نظامی در ماه های مهر، آبان و فروردین وجود دارد.

در شرایط کنونی، نوآوری در محصولات دفاعی از ضروریات صنعت دفاعی است. توان تخصصی شرکت های دانش بنیان در ارائه ایده های نوآورانه از یک سو و تمایل صنایع دفاعی به استفاده از ظرفیت های موجود کشور از سوی دیگر، به عنوان یک نقطه عطف در توسعه صنعت دفاعی است. این مقاله با هدف تدوین مدلی جهت ارزیابی و انتخاب ایده های نوآورانه پیشنهادی شرکت های دانش بنیان، به صنعت دفاعی، ارائه گردیده است. ابتدا با بررسی تحقیقات پیشین و اخذ نظرات و پیشنهادهای مدیران ارشد، طراحان و کارشناسان مراکز تحقیق و توسعه صنایع دفاعی و با استفاده از تکنیک غربالگری فازی، معیارهای اصلی و زیر معیارهای ارزیابی ایده ها و شرکت ها شناسایی گردید. سپس با به کارگیری تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، ضریب اهمیت نسبی معیارها و زیرمعیارها، تعیین و بر این اساس، مدل ارزیابی مورد نظر ارائه شد. فرایند ارزیابی و انتخاب، نیز در قالب یک مدل مفهومی ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان داد که معیار تطابق با اهداف راهبردی دارای بالاترین اهمیت و معیار مالی و اقتصادی، دارای کمترین ضریب اهمیت در ارزیابی ایده های نوآورانه می باشند. همچنین معیار پیشینه شرکت و شفافیت مالی آن به ترتیب دارای بیشتری و کمترین ضریب اهمیت در ارزیابی شرکت ها هستند.

معنویت و اخلاق، از جمله مؤلفه های حقیقی حیات بشر است که نقشی اساسی در نیکبختی او ایفاکرده است و انسان های اخلاق مدار و معنویت محور نیز، در عینیت بخشی به این مؤلفه ها در جوامع انسانی، مؤثرترین نقش را برعهده داشته اند. از شخصیت های بی بدیل و تأثیرگذار تاریخ در این عرصه، امام علی (ع) است که حیات نورانی او، مفسِّر عینیِ عالی ترین سطح معنویت و اخلاق فاضله انسانی در همه عرصه ها، به ویژه در عرصه فرماندهی نظامی است. هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل مؤلفه های معنویت و اخلاق در سیره فرماندهی نظامی آن حضرت می باشد. مبتنی بر این هدف، سؤال اصلی پژوهش،«چیستیِ مؤلفه های معنویت و اخلاق در سیره فرماندهی نظامی امام علی(ع)» است که به روش گردآوری کتابخانه ای، با فیش برداری از اسناد و منابع موجود و مرتبط، اطلاعات لازم جمع آوری و سپس به روش تحلیل محتوای متن، تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج پژوهش، گویای آن است؛ کانونی ترین نقطه ثقل معنویت و اخلاق، متّکی بر اعتقاد به خداوندمتعال است و به تَبَعِ این باور اصیل، اصول معنوی امیرالمؤمنین(ع) در حوزه فرماندهی نظامی، خدامحوری، معادباوری و ولایت مداری است که این اصول، خود مولِّد اصول اخلاق توحیدی است که مهم ترین آن ها، اخلاص، حق مداری و عدالت محوری می باشد. 

این مقاله با هدف شناسایی و بررسی مؤلفه های اثرگذار بر قدرت تحرک نیروهای واکنش سریع زمینی انجام شده است. جامعه موردمطالعه شامل فرماندهان، معاونین شاغل در ستاد نزاجا و آجا و فرماندهان یگان های تابعه نزاجا هستند که در محل های سرتیپی و سرلشکری شاغل بوده و در خصوص موضوع صاحب نظر می باشند. روش نمونه گیری تمام شمار هدفمند می باشد و برای مصاحبه نیز به روش قضاوتی هدفمند و به صورت تمام شمار انتخاب شده اند. داده های جمع آوری شده از طریق مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه و ارسال پرسشنامه به روش های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از رایانه و برنامه نرم افزاری spss  مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج نهایی حاکی از آن است که مؤلفه های اثرگذار بر قدرت تحرک نیروهای واکنش سریع زمینی شامل: به کارگیری خودروهای رزمی کارآمد، تداوم آماد و پشتیبانی، سامانه ارتباطی مؤثر، به کارگیری هوانیروز، قدرت و سرعت تصمیم گیری فرمانده، مطلوبیت سلاح و تجهیزات، روحیه و انگیزه، نیروی انسانی ماهر، ساختار و سازمان دهی مناسب و قابلیت انعطاف در اجرای طرح ها، به کارگیری توان پهپادی، آموزش مستمر و مهارت های ویژه و به کارگیری ظرفیت های بومی و مردمی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تعارضات مؤثر بر عملکرد دانشگاه افسری امام علی(ع) انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیق آمیخته، پیمایشی و توصیفی است. در فاز اول ابتدا با بررسی کتابخانه ای تعدادی از تعارضات مؤثر بر عملکرد شناسایی شده و سپس موارد شناسایی شده در اختیار 14 نفر از خبرگان قرار گرفته تا ضمن اعلام نظر در مورد تعارضات شناسایی شده، نسبت به معرفی تعارضات جدید احتمالی اقدام نمایند. نتیجه ی این فاز از تحقیق شناسایی 43 نوع تعارض مؤثر بر عملکرد دانشگاه افسری امام علی(ع) بود. تعارضات شناسایی شده در قالب پرسشنامه دوم، جهت بررسی روایی در اختیار خبرگان قرار گرفت؛ با توجه به مقدار پایین  برای تعداد 18 نوع تعارض، تعارضات مذکور از پرسشنامه حذف و 25 نوع تعارض باقی مانده در فاز دوم در قالب یک پرسشنامه، به منظور شناسایی مهمترین تعارضات مؤثر بر عملکرد دانشگاه افسری امام علی(ع) در اختیار تعداد 40 نفر از فرماندهان، استادان و مدیران این دانشگاه که با استفاده از روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شده بودند، قرار گرفت. تعداد 33 نفر از نمونه آماری پرسشنامه مذکور را تکمیل نموده که داده های حاصل با استفاده از آزمون t و نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتیجه این مرحله از تحقیق، شناسایی 15 نوع تعارض به عنوان مهمترین تعارضات مؤثر بر عملکرد دانشگاه افسری امام علی(ع) است.