علی حنفی

علی حنفی

مدرک تحصیلی: استادیار اقلیم شناسی دانشگاه افسری امام علی (ع)
پست الکترونیکی: Hanafi772@gmail.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۲ مورد.
۱.

ارزیابی و پهنه بندی تقویم اکوتوریسم منطقه شمال غرب کشور در جهت توسعه فعالیت های گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 793 - 810

کلید واژه ها: اقلیم گردشگری اکوتوریسم شاخص PET شمال غرب کشور فعالیت های توریستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۵۳
مقدمه:  آب و هوا از مهم ترین عوامل مؤثر بر تعیین زمان مناسب گردشگری و توسعه صنعت توریسم می باشد و کشور ایران و منطقه آذربایجان به لحاظ قدمت تاریخی و دارا بودن جاذبه های توریستی و اکوتوریستی و همچنین شرایط آب و هوایی مناسب پتانسیل بسیار بالایی در زمینه جذب توریست دارد. هدف:  با توجه به تأثیر فراوان اقلیم بر آسایش انسان و صنعت توریسم و پتانسیل های اکوتوریستی فراوان استان های واقع در شمال غربی کشور و تنوع فراوان اقلیمی این منطقه، هدف این تحقیق ارزیابی شرایط اقلیم گردشگری برای فعالیت های اکوتوریستی مانند پیک نیک، طبیعت گردی، کوهنوردی و ... در چهار استان واقع در شمال غرب کشور در جهت تعیین مناسب ترین زمان برای گردشگری می باشد. روش شناسی:  در این تحقیق به منظور ارزیابی و پهنه بندی تقویم اکوتوریسم در شمال غربی کشور از مدل ریمن و شاخص دمای معادل فیزیولوژیک ([1]PET) استفاده گردیده است. بدین منظور از بین ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه، 19 ایستگاه که دارای طول دوره آماری بالای 30 سال (2014- 1985) بودند، انتخاب گردید. سپس داده های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، سرعت باد، ابرناکی و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتی از سازمان هواشناسی دریافت گردید. شرایط آسایش اقلیم گردشگری و تنش های گرمایی و سرمایی در روزها و ماه های مختلف سال با استفاده از شاخص PET ارزیابی گردیده و سپس با استفاده از نرم افزار ArcGIS پهنه بندی گردید. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی شامل شمال غرب ایران می باشد . یافته ها و بحث:  در این مناطق مناسب ترین زمان برای فعالیت های گردشگری از اواسط اردیبهشت تا اواخر خرداد و از اوایل شهریور تا اواسط مهر ماه دیده می شود. در مقابل در ماه های تیر و مرداد برای دوره بسیار کوتاهی تنش گرمایی با شدت پایین و از اواخر مهر تا اواسط فروردین تنش های سرمایی با شدت های مختلف وجود دارد. اما در مناطق کوهستانی مانند اردبیل، خلخال، سراب و مشکین شهر تقویم اقلیم گردشگری تا حدودی متفاوت است؛ در این مناطق دوره آسایش اقلیمی از اوایل خرداد شروع شده و تا اواسط شهریور ادامه می یابد. در این مناطق در ماه های فصل تابستان شرایط بسیار ایده آلی از لحاظ اقلیمی برای فعالیت های گردشگری وجود دارد. همچنین در بین ماه های مهر تا فروردین تنش های سرمایی با شدت های متوسط تا خیلی شدید حاکم است اما تنش های گرمایی در این مناطق به ندرت اتفاق می افتد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در بیشتر بخش های منطقه شمال غرب مانند شهرهای تبریز، ارومیه و زنجان تقریباً روند مشابهی از شرایط اقلیم گردشگری وجود دارد.
۲.

تعیین تقویم زمانی وقوع تنش های حرارتی و برودتی در جهت مدیریت فعالیت های نظامی و انتظامی (مطالعه موردی: استان های ایلام، خوزستان و لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۰شماره ۲ 39 - 67

کلید واژه ها: اقلیم شناسی نظامی شاخص PET توزیع ویبول نامطلوبیت دمایی جنوب غرب کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۸۶
زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در پیروزی و شکست نیروهای نظامی در یک صحنه نبرد واقعی، شناخت کامل آب و هوا و تأثیر مؤلفه های آب و هوایی بر جابه جایی نیروها، پرواز جنگنده ها، حرکت ناوگان دریایی، حمل ونقل تجهیزات سنگین و عملکرد سلاح ها است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، تعیین تقویم زمانی وقوع تنش های حرارتی و برودتی در جهت مدیریت فعالیت های نظامی و انتظامی در استان های جنوب غربی کشور است. روش : در این تحقیق به منظور تعیین تقویم زمانی وقوع تنش های حرارتی و برودتی و تأثیر آن ها بر فعالیت نیروهای نظامی و انتظامی در جنوب غرب کشور، از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET)، نرم افزار GIS و نیز توزیع احتمال ویبول استفاده شد.   یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در بیشتر بخش های منطقه جنوب غرب مانند اهواز، آبادان، بستان، بندر ماهشهر و دهلران، طول دوره تنش های گرمایی بیشتر از تنش های سرمایی است. تنش های گرمایی در این مناطق از اوایل اردیبهشت آغاز می شود و تا اواخر مهرماه (به مدت حدود 185 روز) با شدّت های مختلف ادامه می یابد. دوره آسایش اقلیمی نیروهای نظامی و انتظامی نیز از اوایل آبان تا اواسط آذر (به مدت 45 روز) و نیز از اوایل اسفند تا اواخر فروردین (به مدت 60 روز) تداوم می یابد. همچنین در بین ایستگاه های منطقه، بیشترین نامطلوبیت دمایی در طول سال با مقادیر 47، 46 و 45 درصد به ترتیب مربوط به ایستگاه های رامهرمز، امیدیه، آبادان و بندر ماهشهر است. و در مقابل، کمترین احتمال وقوع نامطلوبیت دمایی با مقادیر 13 و 14 درصد به ترتیب مربوط به ایستگاه های خرم آباد و بروجرد می باشد. نتیجه گیری: در عملیات نظامی و انتظامی با مشخص شدن تنش های حرارتی و برودتی محیط رزم، می توان با اقداماتی آسایش اقلیمی نیروهای تحت امر را به حد مطلوبی افزایش داد و از استرس دمایی که موجب عدم تمرکز حواس و کاهش فعالیت های رزمی در ماه های سرد تا فوق العاده سرد و همچنین گرم تا خیلی داغ می شود، کاست.
۳.

ارزیابی احتمالات وقوع محدودیت اقلیمی میدان دید و اثرات آن بر برنامه ریزی فعالیت های نظامی (مطالعه موردی: منطقه آذربایجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 79 - 100

کلید واژه ها: احتمالات وقوع محدودیت دید فعالیت نظامی منطقه آذربایجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۱۷۸
محدودیت میدان دید به عنوان یک عامل اقلیمی در برنامه ریزی عملیات نظامی، عملیات لجستیکی، هدف یابی و نشانه روی به هدف، هدایت پرواز، اختفاء و... نقش مؤثری دارد. از سوی دیگر، با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی منطقه آذربایجان، آمایش دفاعی و شناخت متغیرهای اقلیمی آن ازلحاظ نظامی از مؤلفه های مهم در برنامه ریزی و طرح ریزی عملیات نظامی در آینده است. لذا در این پژوهش به منظور ارزیابی احتمالات وقوع محدودیت اقلیمی میدان دید و اثرات آن بر برنامه ریزی فعالیت های نظامی در شمال غرب کشور، تمامی ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه بررسی و از بین آن ها 19 ایستگاه دارای دوره آماری بالای 30 سال، انتخاب شد. با در نظر گرفتن اینکه میدان دید کمتر از 4500 متر عملیات بیشتر یگان های نظامی را تحت تأثیر قرار می دهد، نتایج پژوهش نشان داد که در بین ایستگاه های منطقه آذربایجان بیشترین نامطلوبی میدان دید نسبت به بقیه ایستگاه ها، در ایستگاه اردبیل اتفاق می افتد؛ به گونه ای که در ماه های مهر، آبان، آذر و اسفند احتمال وقوع نامطلوبی میدان دید در این مناطق به نزدیک 45 درصد و بیشتر نیز می رسد. در مقابل کمترین احتمال وقوع نامطلوبی میدان دید در طول سال در منطقه آذربایجان با 7 درصد مربوط به ایستگاه های خرمدره، پیرانشهر و خلخال است. در این ایستگاه ها در هیچ یک از ماه های سال نامطلوبی میدان دید به بالای 20 درصد نمی رسد. در اکثر ایستگاه های منطقه احتمال وقوع نامطلوبی میدان دید برای فعالیت های نظامی در ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریور و مهر کمتر از 5 درصد است.
۴.

بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مولد بارش های سیلابی فراگیر و مخرب در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۹) 125 - 138

کلید واژه ها: الگوی همدید بارش سیلابی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
کشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص، از شرایط متفاوت بارشی برخوردار است به نحوی که علی رغم دارا بودن بارشی معادل یک سوم بارش میانگین جهانی، دارای نوسان شدید در رژیم بارش است. هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مول بارش های سیلابی و مخرب در دوره 4 تا 7 فروردین ماه 1398 می باشد. بدین منظور ابتدا داده های بارش روزانه برای 100 ایستگاه همدید کشور که در این دوره بارش قابل ملاحظه ای داشتند از سازمان هواشناسی اخذ و مورد واکاوی قرار گرفت، همچنین داده های جوی روزانه فشار تراز سطح دریا، ارتفاع و نیز تاوایی تراز 500 هکتوپاسکال، رطوبت نسبی و جهت باد تراز 850 هکتوپاسکال از سایت مرکز ملی پیش بینی محیطی و مطالعات جوی آمریکا اخذ و نقشه های آن با استفاده از نرم افزار Grads تهیه و مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از واکاوی نقشه های همدید نشان داد که در دوره موردمطالعه به جز ناحیه شمال غرب ایران، بقیه مناطق کشور تحت تأثیر یک سامانه کم فشار با منشأ مدیترانه قرار داشته است. کشیدگی زبانه پرفشار سیبری بر روی دریای خزر و شمال کشور باعث ایجاد شیو فشار در مرز بین دو توده هوا شده و از گسترش آن به سمت شمال غرب هم جلوگیری کرده است. همچنین عبور این سامانه از روی دریای سرخ، خلیج فارس و دریای عمان و تغذیه رطوبتی مناسب توسط آن ها، برشدت ناپایداری های آن افزوده است.
۵.

تبیین رابطه سالخوردگی جمعیت وشاخص های توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 1 - 34

کلید واژه ها: سالخوردگی باروری امید به زندگی توسعه اجتماعی جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۸۲
پدیده سالخوردگی جمعیت که عموماً بوسیله افزایش در سنین بازنشستگی انداز گیری می شود در تمام جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله در ساختارهای سنی، ارزش ها، معیارها و ایجاد سازمان های اجتماعی، تحولات قابل ملاحظه ای به وجود خواهد آورد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سالخوردگی جمعیت و توسعه اجتماعی در کشورهای جهان اسلام است. شاخص های تحقیق 49 شاخص توسعه اجتماعی است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن "توصیفی- تحلیلی" است. داده ها و اطلاعات مورد مطالعه از طریق روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و ارتباط بین سالخوردگی وشاخص های توسعه اجتماعی از ضرایب موران بهره گرفته شده است. بررسی شاخص های توسعه اجتماعی نشان می دهد کشور قطر دارای بهترین وضعیت از لحاظ این شاخص ها در میان کشور های اسلامی است. در جایگاه بعدی کشور امارات متحده عربی و در نهایت در جایگاه سوم کشور ایران قرار گرفته است. طبقه بندی کشورها بر اساس ضریب همبستگی فضایی بیانگر قرارگرفتن کشورهای امارات و عربستان در طبقه اول (سالخوردگی بالا و توسعه اجتماعی بالا ) و کشورهای آفریقایی گینه- سومالی – چاد در طبقه چهارم (سالخوردگی پایین و توسعه اجتماعی پایین) است. در اکثر کشورهای طبقه چهارم ساختار شکننده بنیان های اقتصادی اجازه توسعه اقتصادی و اجتماعی را به آنها نداده است.
۶.

بررسی نقش عناصر اقلیمی بر عملکرد دفاعی نیروهای نظامی (مطالعه موردی: منطقه شمال شرق کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال بیست و یکم بهار ۱۴۰۰ شماره ۸۱ 39 - 62

کلید واژه ها: اقلیم شناسی نظامی عملیات نظامی شاخص اقلیم نظامی شمال شرق کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۱۶۹
آب وهوا بر تمام فعالیت های انسان تأثیر می گذارد و فعالیت های نظامی نیز همانند سایر فعالیت های انسان تحت تأثیر شرایط آب وهوایی است. در این پژوهش به منظور آمایش اقلیم نظامی منطقه شمال شرق کشور در جهت برنامه ریزی فعالیت نیروهای نظامی، تمامی ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه موردمطالعه قرار گرفت و از بین آن ها، 9 ایستگاه که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده های اقلیمی مربوطه در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه با استفاده از شاخص های دمای معادل فیزیولوژیک آسایش اقلیمی و تنش های سرمایی و گرمایی تأثیرگذار بر نیروهای نظامی و با استفاده از شاخص اقلیم نظامی میران مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات مختلف نظامی در طول سال موردمطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی شاخص دمای معادل فیزیولوژیک در منطقه شمال شرق کشور نشان داد که در بیشتر ایستگاه های منطقه شمال شرق، در ماه های فروردین، اردیبهشت، خرداد، مهر و شهریور شرایط آسایش اقلیمی حاکم است . اما در بقیه ماه های سال تنش گرمایی و سرمایی ممکن است در روند برنامه ریزی و انجام این فعالیت ها تأثیرگذار باشد. از لحاظ شرایط اقلیم نظامی کمترین مطلوبیت برای عملیات نظامی در سطح منطقه مربوط به ماه های تیر و مرداد است که در بین پارامترهای اقلیمی تأثیرگذار در کاهش مطلوبیت می توان به دماهای بالا، سرعت باد و در مناطق ساحلی در استان گلستان رطوبت نسبی بالا اشاره کرد. در بین ایستگاه های منطقه شمال شرق کشور، کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی در طول سال با حدود 5 /59درصد، مربوط به ایستگاه مشهد و بیشترین آن با حدود 63/5 درصد، مربوط به گرگان است. در کل منطقه شمال شرق نیز بیشترین میزان مطلوبیت اقلیمی برای فعالیت های نظامی در ماه های مهر، آبان و فروردین وجود دارد.
۷.

ارزیابی احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در برنامه ریزی عملیات های نظامی آینده در منطقه خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 107 - 132

کلید واژه ها: احتمالات وقوع عناصر اقلیمی عملیات های نظامی آینده منطقه خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۱۷۵
آب وهوا از عواملی است که طرح های نظامی، تاکتیک ها و دکترین ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تأثیر قرار می دهد. یکی از دغدغه های فرماندهان صحنه عملیات های رزمی برای برنامه ریزی درازمدت در آینده، آگاهی از احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در عملیات نظامی می باشد. برای ارزیابی احتمالات وقوع و میزان تأثیرگذاری عناصر اقلیمی در برنامه ریزی عملیات های نظامی آینده در منطقه خوزستان، هشت ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه که دارای طول دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین میزان مطلوبیت اقلیم نظامی در خوزستان مربوط به فصل های زمستان و پاییز است. در فصل زمستان شاخص اقلیم نظامی در منطقه خوزستان بین 5/13 تا 26 درصد متغیر است و بیشترین مقدار آن با بیش از 20 درصد در ایستگاه های امیدیه، آبادان و دزفول و کمترین آن با مقادیر کمتر از 15 درصد مربوط به ایستگاه رامهرمز است. کمترین میزان مطلوبیت اقلیم نظامی در خوزستان مربوط به فصل های تابستان و بهار است. در فصل تابستان شاخص اقلیم نظامی در منطقه خوزستان بین 5/35 تا 47 درصد متغیر است که در  ایستگاه های آبادان، اهواز، بستان، بندر ماهشهر و امیدیه شاخص بیشتر از 41 درصد بوده و شرایط نامطلوبی برای فعالیت های نظامی وجود دارد. در نهایت با توجه به تغییرات اقلیمی محتمل آینده در الگوهای دما، بارش، رطوبت نسبی و ... در منطقه خوزستان ، پیش بینی می گردد که احتمال وقوع و میزان تأثیرگذاری مخاطرات آب وهوایی مانند موج های گرمایی، بارش های سیل آسا، خطر درگیری یا تنش نظامی با عراق بر سر ریزگردها، فعال شدن شکاف های قومی و مذهبی به خاطر از بین رفتن امنیت غذایی ، تشدید مهاجرت و خالی شدن مرزهای کشور و هزینه بر بودن تأمین امنیت برای نیروهای نظامی کشور و ... افزایش یافته و عملیات های نظامی آینده را بیش از گذشته متأثر سازد.
۸.

ارزیابی و پهنه بندی میزان آسیب پذیری اماکن مرزبانی منطقه خوزستان از مخاطره سیلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ 147 - 176

کلید واژه ها: اماکن مرزبانی استان خوزستان سیلاب AHP GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۳۰۵
مخاطرات محیطی مانند سیلاب، زلزله و خشک سالی از عوامل تأثیرگذار در جوامع بشری هستند و از بلایای عمده و مهم قلمداد می شوند. کشور ایران و به ویژه مناطق مرزی در منطقه خوزستان به علت توزیع نامناسب بارش به لحاظ پراکنش مکانی و زمانی، شدت و حجم بارش ها، کمبود پوشش گیاهی، عدم وجود بندها و سدهای خشکه چین و مسیل های متعدد، همواره در معرض خطر سیل قرار دارند. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و پهنه بندی میزان آسیب پذیری اماکن و پاسگاه های یگان های مرزبانی استان خوزستان از مخاطره سیلاب و شناسایی نقاط مطلوب در این خصوص است. در پژوهش حاضر پس از شناسایی عوامل مؤثر در وقوع سیلاب در منطقه خوزستان، لایه های اطلاعاتی در محیط GIS ایجاد شد و در ادامه با استفاده از روش های تحلیل فازی و سلسله مراتبی، لایه های موجود، استانداردسازی و بر اساس مدل های همپوشانی، نقشه نهایی سیلاب در استان خوزستان تهیه شد. برای دسترسی به اطلاعات رقومی از نقشه های توپوگرافی با مقیاس (۱:۵۰۰۰۰) سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و نقشه کاربری اراضی با مقیاس (۱۰۰۰۰۰: ۱) سازمان جنگل ها و مراتع استفاده شده است. نتایج حاصل از ارزیابی میزان آسیب پذیری اماکن مرزبانی از مخاطره سیلاب نشان داد که در بخش شمالی مرز (از دویرج تا طلائیه) در بین اماکن مرزبانی موجود در منطقه، (۵) نقطه از اماکن مرزبانی در ناحیه با آسیب پذیری خیلی کم، (۱۵) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری کم، (۱۱) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری متوسط، (۲) نقطه از اماکن ناحیه با آسیب پذیری زیاد و (۱) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری خیلی زیاد از لحاظ مخاطره سیلاب قرار دارند. در بخش جنوبی مرز (از طلائیه تا دهانه اروندرود) در بین اماکن مرزبانی موجود، (۱۲) نقطه از اماکن مرزبانی در ناحیه با آسیب پذیری خیلی زیاد، (۱۵) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری زیاد، (۶) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری متوسط، (۱) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری کم و (۱) نقطه از اماکن در ناحیه با آسیب پذیری خیلی کم از لحاظ مخاطره سیلاب قرار دارند.
۹.

تعیین تقویم زمانی آسایش اقلیمی به منظور برنامه ریزی گردشگری در شهرهای منتخب توریستی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 259 - 274

کلید واژه ها: آسایش اقلیمی مدل تحلیل سلسله مراتبی گردشگری برنامه ریزی شهرهای توریستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۵
عناصر اقلیمی بر آسایش انسان تأثیر فراوان دارد. پژوهش حاضر به تحلیل تقویم زمانی آسایش اقلیمی در چند شهر بزرگ کشور پرداخته است. در انتخاب شهرها سعی شده است که از همه مناطق اقلیمی کشور نماینده ای انتخاب گردد. هدف از انجام این تحقیق شناسایی فصول مناسب ازلحاظ شرایط اقلیمی برای انجام فعالیت های توریستی در 15 شهر توریستی کشور می باشد که نتایج آن می تواند مورداستفاده گردشگران هم قرار گیرد. مهم ترین عناصر اقلیمی تأثیرگذار در آسایش انسان، عناصر دما، رطوبت، سرعت باد و بارش می باشد. در این پژوهش ابتدا اطلاعات مربوط به پارامترهای اقلیمی در دوره آماری 30 سال (2010- 1981) از سازمان هواشناسی دریافت گردید. بعد از دریافت اطلاعات مربوط به پارامترهای اقلیمی نسبت به استخراج آستانه های اقلیمی تأثیرگذار بر فعالیت های گردشگری اقدام و سپس درصد فراوانی روزانه عناصر تأثیرگذار نیز محاسبه گردید. در مرحله بعد بر مبنای مدل تحلیل سلسله مراتبی به صورت وزن دهی و بر اساس درجه اهمیت طی یک جدول ماتریسی به عدد مطلوبیت هر عنصر اقلیمی دست یافته ایم. درنهایت به شناسایی مناطق مناسب آسایش اقلیمی در شهرهای موردمطالعه در فصول مختلف پرداخته ایم. نتایج تحقیق نشان می دهد که طول دوره آسایش اقلیمی در شهرها و مناطق مختلف کشور متفاوت است و در همه فصول می توان منطقه ای را که دارای شرایط اقلیمی مطلوبی برای فعالیت های توریستی باشد را پیدا کرد. با توجه به شرایط اقلیم آسایشی، مناسب ترین شرایط آسایش اقلیمی در فصل بهار به ترتیب مربوط به شهرهای مشهد، رشت، تبریز، کرمانشاه و اصفهان، در فصل تابستان مربوط به شهرهای رشت، اردبیل، مشهد، همدان و تبریز، در فصل پاییز مربوط به شهرهای بوشهر، بندرعباس، اهواز، سمنان و تهران و در فصل زمستان مربوط به شهرهای بندرعباس، اهواز، بوشهر، سمنان و زاهدان می باشد.
۱۰.

آمایش اقلیم دفاعی منطقه جنوب شرق کشور و اهمیت آن در سناریوهای طرحریزی عملیات های نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۴ 35 - 59

کلید واژه ها: اقلیم شناسی نظامی عملیات نظامی شاخص اقلیم نظامی سناریوهای اقلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۶۸۳
آب وهوا یکی از مهم ترین عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر امور دفاعی و نظامی است. یکی از دغدغه های فرماندهان صحنه عملیات های رزمی برای برنامه ریزی درازمدت آینده، آگاهی از تقویم اقلیم نظامی مناطق مختلف می باشد. منطقه جنوب شرق کشور به علت شرایط اقلیمی خاص مانند وقوع بادهای 120 روزه سیستان همراه با گردوخاک و محدودیت دید و نیز تأثیر توده هوای موسمی در فصل تابستان در برنامه ریزی های نظامی حائز اهمیت است. در این پژوهش به منظور آمایش اقلیم دفاعی منطقه جنوب شرق کشور، هفت ایستگاه که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب گردیده و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای مختلف از سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه بعد از مشخص کردن اهمیت هر یک از پارامترهای اقلیمی، وضعیت منطقه از لحاظ میزان مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات های مختلف نظامی در زمان حال و نیز در افق چشم انداز 1420 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج و سناریوهای حاصل از پژوهش نشان داد که کمترین مطلوبیت برای عملیات های نظامی در سطح منطقه مربوط به ماه های تیر و مرداد خواهد بود، در بین ایستگاه های مورد مطالعه نیز، کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی مربوط به منطقه زابل و زهک می باشد. همچنین بیشترین مطلوبیت اقلیم نظامی در سطح منطقه مربوط به ماههای آبان، مهر و اسفند می باشد و در بین ایستگاه های استان نیز ایستگاه های چابهار و سراوان در این ماه ها از مطلوبیت اقلیم دفاعی بیشتری نسبت به بقیه برخوردار می باشند. در نهایت به منظور پیش بینی شرایط اقلیمی در زمان آینده، دو سناریو تحت عنوان "اقلیم نظامی سخت" و "دستکاری روند طبیعی اقلیم" مطرح گردید.
۱۱.

تحلیل پراکنش جغرافیایی زادگاه شاعران پارسی گوی در دوره های مختلف سبکی ادبیات فارسی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 1 - 20

کلید واژه ها: جغرافیا سبک ادبی شعر پراکنش جغرافیای ادبیات فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۷
به منظور تحلیل پراکنش جغرافیایی شاعران فارسی زبان، ابتدا تمامی شاعران ادبیات فارسی موجود در منابع، مورد مطالعه قرار گرفت و سپس تعداد 205 نفر از شاعران معروف و دارای شناسنامه و دیوان مشخص انتخاب و سپس توزیع جغرافیایی این شاعران از لحاظ محل تولد، در دوره های مختلف سبکی ادبیات فارسی مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور تهیه نقشه پراکنش جغرافیایی و ترسیم نمودارهای مربوطه، از نرم افزارهای ArcGIS ، Google Earth، Excel و SPSS بهره گرفته شد. . نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که از لحاظ محل تولد شاعران فارسی گوی ، شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، تبریز ، نیشابور و بلخ در اولویت اول قرار دارند که در این شهرها بین 10 تا 15 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده اند. شهرهای کاشان، مشهد، بخارا، مرو، قزوین، کرمان و دامغان در اولویت دوم قرار دارند که در این شهرها بین 4 تا 10 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده اند. همچنین شهرهای توس، سبزوار، شوشتر، کرمانشاه، گرگان، همدان، ابیورد، ترمذ، تنکابن، رشت، ری، سمرقند، سیستان، غزنه، گنجه هرات در اولویت سوم قرار دارند که در این شهرها بین 2 تا 3 شاعر در حوزه ادب فارسی متولد شده اند.
۱۲.

ارزیابی تأثیر عوامل جغرافیایی بر دفاع غیرعامل در مناطق مرزی ایران و افغانستان ( با تأکید بر مکان یابی مراکز نظامی )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۷۵ 33 - 60

کلید واژه ها: دفاع غیرعامل مکان یابی مراکز نظامی مرز ایران و افغانستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۹۳
مکان یابی مناسب استقرارگاه های نظامی از جمله مسائل مهم در آمایش دفاعی می باشد که می تواند باعث بالا رفتن کارایی و اثربخشی این مراکز در مواقع بحران و تهدیدات نظامی گردد. در این تحقیق به ارزیابی تأثیر عوامل مهم جغرافیایی بر دفاع غیرعامل در مناطق مرزی ایران و افغانستان پرداخته شده و مناطق مستعد برای استقرار یگان های نظامی نیز شناسایی گردید. بدین منظور از داده های مختلف توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و اقلیمی استفاده گردیده است. داده های اقلیمی مانند تعداد روزهای یخبندان، تعداد روزهای بارشی، تعداد روزهای همراه با گردوغبار و سرعت باد از سایت سازمان هواشناسی دریافت گردید. در ادامه به منظور شناسایی مناطق حساس و مهم نظامی در طول مرز ایران و افغانستان نقشه ها و لایه های اطلاعاتی مربوط به 21 معیار جغرافیایی مانند توپوگرافی، شیب و جهت شیب، فاصله از سکونتگاه ها، فاصله از مراکز صنعتی، نوع خاک، کاربری اراضی و ... با استفاده از مدل AHP در رویکردی تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت نقشه نهایی مکان های استقرار بهینه مراکز نظامی در مناطق مرزی ایران و افغانستان تعیین گردید. نتایج حاصل نشان داد که به طورکلی هر چه از طرف شرق به طرف غرب منطقه موردمطالعه حرکت کنیم، بر میزان اراضی کاملاً مناسب جهت مکان گزینی و استقرار یگان های نظامی افزوده می شود. درحالی که مناطق کاملاً نامناسب برای مکان گزینی، با توجه به معیارهای جغرافیایی موردبررسی، مناطق نزدیک به مرز ایران و افغانستان می باشند.
۱۳.

ارزیابی تنش های حرارتی و برودتی و تأثیر آن بر فعالیت های نظامی در استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۹ 29 - 47

کلید واژه ها: اقلیم شناسی نظامی نیروهای نظامی شاخص PET آسایش اقلیمی آذربایجان غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۱۴
آب وهوا از عواملی است که طرح های نظامی، تاکتیک ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تأثیر قرار می دهد. در این تحقیق به منظور ارزیابی تنش های حرارتی و برودتی و تأثیر آن ها بر فعالیت نیروهای نظامی در استان آذربایجان غربی از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک استفاده گردید. بدین منظور از بین ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه، 7 ایستگاه که دارای طول دوره آماری بالای 25 سال (2009- 1985) بودند، انتخاب گردید. سپس داده های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، سرعت باد، ابرناکی و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتی از سازمان هواشناسی دریافت گردید. شرایط آسایش اقلیمی و تنش های گرمایی و سرمایی در روزها و ماه های مختلف سال با استفاده از شاخص PET ارزیابی و سپس در محیط GIS پهنه بندی گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در مناطق مرتفع استان (ارتفاعات غربی و جنوب شرقی) به غیراز ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور در بقیه ماه های سال تنش های سرمایی با شدت های مختلف برای فعالیت نیروهای نظامی وجود دارد. علی رغم این که در مناطق کم ارتفاع (بخش های شرقی) استان در بین ماه های فروردین تا آبان شرایط مطلوب و نسبتاً مطلوبی برای فعالیت نیروهای نظامی وجود دارد اما در بین ماه های آبان تا فروردین به علت حاکمیت تنش های سرمایی، شرایط برای فعالیت نیروهای نظامی مطلوب نیست. تنش های گرمایی در سطح استان بسیار محدود بوده و تنها در ماه های تیر و مرداد در مناطق کم ارتفاع استان اتفاق می افتد.
۱۴.

ارزیابی و پهنه بندی آب و هواشناسی نظامی استان سیستان و بلوچستان بر اساس شاخص های PET و MCI(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال هجدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۶۹ 59 - 81

کلید واژه ها: اقلیم شناسی نظامی عملیات نظامی شاخص اقلیم نظامی جنوب شرق کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۳۷۲
آب وهوا یکی از مهمترین عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر امور دفاعی و نظامی است که طراحان حوزه دفاعی و نظامی در انتخاب دکترین ها، تاکتیک ها و حتی در انتخاب نوع نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت تأسیسات باید همواره مدنظر قرار دهند. یکی از دغدغه های فرماندهان راهبردی برای برنامه ریزی درازمدت، آگاهی از تقویم اقلیم نظامی مناطق مختلف است. در این پژوهش به منظور ارزیابی و پهنه بندی شرایط اقلیمی استان سیستان و بلوچستان از نظر فعالیت های نظامی، تمامی ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه مطالعه شد. از بین آن ها، هفت ایستگاه، که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه گردید. در ادامه با استفاده از روش دمای معادل فیزیولوژیک آسایش اقلیمی و تنش های سرمایی و گرمایی تأثیرگذار بر نیروهای نظامی در طول ماه های مختلف سال ارزیابی گردید. همچنین بر اساس شاخص اقلیم نظامی، وضعیت منطقه ازلحاظ میزان مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات مختلف نظامی در طول سال مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مطلوبیت اقلیم نظامی در منطقه جنوب شرق کشور در ماه های گرم سال و فصل تابستان، نسبت به ماه های سرد و معتدل سال پایین است؛ به گونه ای که کمترین میزان مطلوبیت برای عملیات نظامی در سطح منطقه مربوط به ماه های تیر و مرداد می باشد. در بین ایستگاه های استان نیز کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی مربوط به منطقه زابل و زهک است که تحت تأثیر بادهای 120 روزه سیستان قرار می گیرند. همچنین بیشترین مطلوبیت اقلیم نظامی در سطح استان مربوط به ماه های آبان، مهر و اسفند است. در بین ایستگاه های استان نیز ایستگاه های چابهار و سراوان در این ماه ها از مطلوبیت اقلیم دفاعی بیشتری نسبت به بقیه برخوردار می باشند.
۱۵.

ارائه مدل گسترش سامانه های متحرک موشکی در جنگ های آینده با استفاده از نظریه بازی و GIS (مطالعه موردی: منطقه کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال اول پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲ 67 - 92

کلید واژه ها: مدل برنامه ریزی صفر و یک جنگ های آینده سامانه موشکی تئوری بازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۳۸۲
در پژوهش حاضر مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک مسئله گسترش سامانه متحرک موشکی به عنوان یکی از سامانه های مهم و تاثیرگذار در جنگ های آینده در منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. بی شک یکی از اهداف دشمن متخاصم در اولین قدم برای حمله به نیروهای خودی، حمله به سامانه متحرک موشکی خواهد بود. در واقع زمانی که دشمن در صدد حمله به سامانه متحرک موشکی و افزایش خسارات است، نیروی مدافع در راستای کاهش خسارات به دنبال استقرار تعداد بهینه و بهترین نوع چیدمان این سامانه ها در مقابله با حملات نیروی مهاجم فرامنطقه ای است. روش کار بدین صورت انجام گرفت که ابتدا با تنظیم پرسش نامه و مصاحبه با خبرگان نظامی، نظرات متخصصان نظامی و جغرافیا درباره عوامل مؤثر در استقرار و گسترش سامانه های متحرک موشکی جمع آوری شد، سپس با استفاده از نقشه های توپوگرافی  و نیز رقومی کردن آن ها، پایگاه داده در نرم افزار تهیه و همچنین وزن دهی داده ها با استفاده از مدل تصمیم گیری انجام گرفت. در نهایت با استفاده از روش و پردازش داده های مکانی و غیرمکانی در محیط نرم افزار تعداد 22 نقطه برای استقرار و گسترش سامانه های موشکی شناسایی گردید. در ادامه بعد از تعیین وزن خسارت احتمالی نقاط مذکور، به چگونگی گسترش این سامانه ها با هدف کاهش خسارات ناشی از حملات دشمن پرداخته شد. در پایان با حل مدل ریاضی مسئله میزان سود نیروی مدافع، میزان زیان نیروی مهاجم و محل استقرار و گسترش سامانه های موشکی برای تعداد 1 تا 5 سامانه مشخص گردید.
۱۶.

مکان یابی نقاط بهینه برای اردوگاه های دانشگاه افسری امام علی(ع) با استفاده از روش تلفیقی GIS و مدل برنامه ریزی خطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نظامی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۶۲

کلید واژه ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان یابی اردوگاه دانشگاه افسری امام علی (ع) نقاط بهینه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات برنامه ریزی چند معیاره
تعداد بازدید : ۱۰۱۳ تعداد دانلود : ۵۰۶
مکان یابی، فعالیتی است که در آن قابلیت ها و توانایی های منطقه ای خاص از نظر وجود زمینِ مناسب و کافی و مرتبط بودن آن با کاربری های دیگر شهری و روستایی برای انتخاب مکانی مناسب جهت کاربری مورد نظر تجزیه و تحلیل شود. انتخاب یک موقعیت مکانی از میان موقعیت های موجود، به شناخت و ارزیابی دقیق مناطق، با به کارگیری مدل ها و ابزارهای مناسب نیاز دارد. در پژوهش حاضر به مکان یابی نقاط بهینه برای اردوگاه های دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) با استفاده از روش تلفیقی GIS و مدل برنامه ریزی خطی پرداخته شده است. هدف از این پژوهش تولید نقشه ای است که با شناسایی و اولویت بندی مکان ها، مناطق بهینه را برای اردوگاه های دانشگاه مشخص کند. نخست با تنظیم پرسش نامه و مصاحبه با خبرگان نظامی، نظرات متخصصان نظامی و جغرافیا درباره عوامل مؤثر در مکان گزینی مراکز و اردوگاه های نظامی جمع آوری شد. سپس با برداشت نقاط زمینی و استفاده از نقشه های توپوگرافی و نیز رقومی کردن آنها، پایگاه داده در نرم افزار ArcGIS تهیه و همچنین وزن دهی داده ها با استفاده از مدل تصمیم گیری AHP انجام گرفت. در پایان با استفاده از روش AHP و پردازش داده های مکانی و غیرمکانی در محیط نرم افزار ArcGIS تعداد ده نقطه برای هر اردوگاه شناسایی شد. در ادامه ارزش های به دست آمده برای هر مکان، به منظور حداکثرسازی مجموع میزان ضریب امنیتی گزینه های انتخابی، وارد تابع هدف مدل برنامه ریزی صفر و یک شدند و عوامل دیگر که شامل محدودیت های مالی و سیاست های دانشگاه و تصمیم های فرماندهی هستند اعمال گردید. در نهایت از میان ده نقطه موجود برای هرکدام از اردوگاه های دانشگاه (کوهستان، کویر و جنگل) یک نقطه برای احداث و برپایی اردوگاه مشخص شد.
۱۷.

تحلیل خشکسالی های استان کردستان و تاثیر آنها بر عملکرد نسبی گندم دیم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 57 - 72

کلید واژه ها: شاخص خشکسالی خشکسالی هواشناسی خشکسالی کشاورزی گندم دیم استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۹۴
به منظور بررسی وضعیت خشکسالی های استان کردستان و تاثیر آن بر عملکرد گندم دیم داده های بارش ماهانه 10 ایستگاه هواشناسی از سایت سازمان هواشناسی و نیز اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت، میزان تولید و عملکرد گندم دیم استان کردستان در طول دوره آماری (1389-1362) از سازمان جهاد کشاورزی دریافت گردید. به منظور تحلیل خشکسالی از دو شاخص بارش استاندارد( SPI) و شاخص درصد از عادی بودن بارندگی (PNPI) استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که براساس شاخص عادی بودن از بارندگی بیشترین تعداد خشکسالی استان با 8 مورد در ایستگاه بانه و کمترین تعداد خشکسالی با 5 مورد در ایستگاه بیجار اتفاق افتاده است در صورتی که براساس شاخص استاندارد بارش بیشترین تعداد خشکسالی استان با 10 مورد در ایستگاه مریوان و کمترین تعداد آن با 7 مورد در ایستگاه بیجار رخ داده است. در بررسی تاثیرات خشکسالی های هواشناسی بر کشاورزی از شاخص عملکرد نسبی محصول گندم دیم استفاده گردید. همچنین نتایج حاصل از همبستگی بین بارش و عملکرد گندم نشان دهنده رابطه مستقیم و معنی دار این دو متغیر بوده و شاخص استاندارد بارش روندی همسو با شاخص استاندارد عملکرد نسبی گندم دیم دارد.
۱۸.

تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی توفان های تندری در ایستگاه های هواشناسی همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۳

کلید واژه ها: همدان ترمودینامیک همدید شاخص های ناپایداری توفان تندری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۶ تعداد دانلود : ۴۹۸
توفان های تندری به طور گسترده ای بر انسان، ثروت و سرمایه او، به ویژه در بخش کشاورزی، هوانوردی، دریایی و غیره اثر می گذارد. در پژوهش حاضر به منظور بررسی توفان های تندری، داده های مربوط به توفان های تندری در یک دوره آماری 15 ساله (2006-1992) از مرکز تحقیقات هواشناسی همدان دریافت گردید. همچنین به منظور تحلیل همدیدی الگوهای توفان، داده های مربوط به فشار تراز دریا (Slp) و 500 هکتوپاسکال از سایت مرکز پیش بینی محیطی آمریکا دریافت و نقشه های موردنیاز در محیط نرم افزاری گردس ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت. نمودارهای ترمودینامیک موسوم به 10 آوریل 2005 و 31 اکتبر 2006، از وب سایت دانشگاه وایومینگ جهت مطالعه اخذ گردید. برای تحلیل دینامیک فعالیت های همرفتی از شاخص های ناپایداری استفاده شده است. رخدادهای توفان تندری با استفاده از نرم افزار Spss به شش خوشه تقسیم گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در هر دو ایستگاه فرودگاه و نوژه به صورت همدید توفان تندری به همراه بارش رگباری رخ داده و این توفان ها ماهیت جبهه ای و همدیدی داشته است؛ اما در تاریخ 10 آوریل 2005 در ایستگاه فرودگاه توفان تندری به همراه بارش رگباری به میزان 16 میلی متر و در تاریخ 31 اکتبر 2006 در ایستگاه نوژه به میزان 9 میلی متر گزارش شده است که علت این رخدادها همدیدی نبوده و دارای ساختار ترمودینامیکی می باشد. پرفشار سرد و ریزش هوای سرد به لایه های میانی جو در شمال غرب کشور و وجود کم فشار جنوبی در لایه زیرین جو که جریانات گرم و مرطوب عربستان را به منطقه وارد می کند، باعث رشد ابرهای کومولوس و کومولونیمبوس و ایجاد توفان تندری، بارش تگرگ و نیز باران های سیل آسا می گردد.
۱۹.

ارزیابی و پهنه بندی وضعیت اقلیم دفاعی نیمه غربی کشور با استفاده از شاخص اقلیم دفاعی (DCI)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال دوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلید واژه ها: اقلیم شناسی نظامی عملیات های نظامی شاخص اقلیم دفاعی نیمه غربی کشور

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۱۰۸۸ تعداد دانلود : ۶۱۰
آب وهوا یکی از مهم ترین عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر امور دفاعی و نظامی است که همواره باید توسط طراحان حوزه دفاعی و نظامی در انتخاب دکترین ها، تاکتیک ها و حتی در انتخاب نوع نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت تأسیسات مدنظر قرار گیرد. یکی از دغدغه های فرماندهان راهبردی برای برنامه ریزی دراز مدت، آگاهی و شناخت از ویژگی های اقلیمی مناطق مختلف می باشد. برای ارزیابی و پهنه بندی شرایط اقلیم دفاعی در نیمه غربی کشور، 45 ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه که دارای دوره آماری بالای 20 سال بودند، انتخاب شده و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه شد و در نهایت با استفاده از روشAHP وزن دهی و رتبه بندی پارامترها صورت گرفته و شاخص اقلیم دفاعی به دست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که نیمه غربی کشور از بعد اقلیم دفاعی به سه بخش شمالی، میانی و جنوبی تقسیم می گردد. بخش شمالی شامل منطقه آذربایجان (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان و اردبیل)، کردستان و همدان، بخش میانی شامل لرستان، کرمانشاه و شمال ایلام و بخش جنوبی شامل خوزستان و جنوب ایلام می باشد. در مناطق مرتفع و نسبتاً مرتفع بخش های شمالی و میانی در بین ماه های اردیبهشت تا آبان شرایط مناسب اقلیم دفاعی(خوب تا عالی) و در بین ماه های آذر تا فروردین شرایط نامناسب اقلیم دفاعی حاکم است. در مناطق کم ارتفاع بخش های میانی و شمالی در ماه های تیر، مرداد، دی و بهمن شرایط نامناسب و در بقیه ماه های سال شرایط مناسب اقلیم دفاعی وجود دارد. در بخش های جنوبی منطقه (خوزستان و جنوب ایلام) در بین ماه های اردیبهشت تا مهر شرایط نامناسب، در ماه های آذر، دی و بهمن شرایط قابل قبول و در ماه های آبان، اسفند و فروردین شرایط مناسب از بُعد اقلیم دفاعی حاکم است.
۲۰.

تحلیل شاخص های اقلیم دفاعی در نیمه غربی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال دهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۹ 25 - 46

کلید واژه ها: اقلیم شناسی دفاعی دفاع غیرعامل شاخص اقلیم دفاعی نیمه غربی کشور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۶۷۳
رعایت اصول دفاع غیرعامل در مکان گزینی تأسیسات زیر بنایی از قبیل نیروگاه ها، کارخانجات تولیدی مهم، صنایع نظامی، صنایع سنگین، تعیین مسیر خطوط انتقال نیرو، خطوط انتقال گاز، خطوط انتقال آب، خطوط ارتباطی، پالایشگاه ها، ایستگاه های پمپاژ و ... می تواند در شرایط بروز مخاطرات و هرگونه تهدید نظامی موجب کاهش و تقلیل خسارات شود. برای ارزیابی و پهنه بندی شرایط اقلیم دفاعی در نیمه غربی کشور، 45 ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه که دارای دوره آماری بالای 25 سال بودند، انتخاب و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه گردید. در ادامه به منظور وزن دهی و رتبه بندی پارامترها از روش AHP استفاده گردیده و شاخص اقلیم دفاعی (غیرعامل) به دست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که نیمه غربی کشور از بعد اقلیم دفاعی به سه بخش شمالی، میانی و جنوبی تقسیم می گردد.. در بخش شمالی یعنی آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، اردبیل، کردستان و همدان، در بین ماه های اردیبهشت تا آبان شرایط نامناسب اقلیمی از بعد دفاع غیرعامل (قابل قبول تا بسیار نامناسب) و در بین ماه های آذر تا فروردین شرایط مناسب از بعد اقلیم دفاع غیرعامل حاکم است. در بخش های میانی یعنی لرستان، کرمانشاه و شمال ایلام در ماه های تیر، مرداد، دی و بهمن شرایط مناسب و در بقیه ماه های سال شرایط نامناسب اقلیم دفاعی وجود دارد. در بخش های جنوبی یعنی در خوزستان و جنوب ایلام منطقه موردمطالعه در بین ماه های اردیبهشت تا مهر شرایط مناسب، در ماه های آذر، دی و بهمن شرایط قابل قبول و در ماه های آبان، اسفند و فروردین شرایط نامناسب ازلحاظ اقلیم دفاعی حاکم است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان