روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای نظم جویی هیجان در رابطه  بین روان سازه های سازش نایافته اولیه و نشانه های اضطراب انجام شد. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی، 300 دانشجو (158 زن، 142 مرد) با روش دردسترس از بین دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب شدند و پرسشنامه  روان سازه  یانگ فرم کوتاه (یانگ، 1998)، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند و لاویباند، 1995) و مقیاس دشواری نظم جویی هیجان (گرتز و رومر، 2004) را تکمیل کردند. نتایج این پژوهش نشان داد بین روان سازه های سازش نایافته اولیه، دشواری نظم جویی هیجان و نشانه های اضطراب رابطه  مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل مسیر نشان دهنده نقش واسطه ای دشواری نظم جویی هیجان در رابطه بین روان سازه های سازش نایافته اولیه و نشانه های اضطراب بود.  بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که رابطه  روان سازه های سازش نایافته اولیه و نشانه های اضطراب، خطی و ساده نیست و روان سازه های سازش نایافته اولیه از طریق دشواری نظم جویی هیجان، نشانه های اضطراب را تحت  تأثیر قرار می دهند. بنابراین به منظور پیشگیری از ایجاد نشانه های اضطراب، افزون بر کاهش ویژگی های منفی روان سازه های سازش نایافته اولیه، لازم است زمینه های بازسازی فرایندهای نظم جویی هیجان با هدف افزایش سطح سلامت روانی فراهم شود.

این پژوهش با هدف تعیین اثر یادآوری بر تغییرات اسناد هیجانی اخلاقی در کودکان انجام شد. تعداد 139 نفر از کودکان 6 تا 10 ساله شهر اصفهان که در کلاس ها و مجامع درسی، ورزشی و مذهبی شرکت داشتند با روش دردسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از دو داستان اخلاقی هل دادن (نونر وینکلر و سودیان، 1988) و دزدی کردن (آرسنیو و کرامر، ۱۹۹۲)، و مصاحبه با کودکان جمع آوری و با استفاده از آزمون کای اسکوئر و آزمون Z تفاوت بین دو نسبت همبسته تحلیل شد. نتایج نشان داد که یادآوری، اسناد هیجانی اخلاقی کودکان قربانی کننده شاد را از شادی به ناراحتی تغییر می دهد. بنابراین کودکان قربانی کننده شاد در ابتدا بر اساس واکنش های هیجانی پاسخ می دهند اما یادآوری به آن ها کمک می کند تا بتوانند از خود عالی که در مفاهیم و دیدگاه های اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار است استفاده کرده و هیجان شادی را به ناراحتی تبدیل کنند.

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای ذهنی سازی در رابطه بین سبک های دلبستگی و دشواری در نظم جویی هیجان با اضطراب اجتماعی و روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. 706 نفر از دانشجویان دانشگاه مشهد با روش نمونه برداری دردسترس انتخاب شدند و پرسشنامه دلبستگی بزرگسال (بشارت، 1392)، پرسشنامه کنش وری تأملی (فوناگی، لیتون، مولتون و لی، 2016)، سیاهه هراس اجتماعی (کانور، دیویدسون، چرچیل، شروود و ویسلر،2000) و مقیاس دشواری در نظم جویی هیجان (گراتز و رومر، 2004) را تکمیل کردند. تحلیل داده ها با مدل معادلات ساختاری نشان داد ذهنی سازی در رابطه بین سبک های دلبستگی و دشواری در نظم جویی هیجان با نشانه های اضطراب اجتماعی نقش واسطه ای ایفا می کند. اثرات مستقیم ذهنی سازی، دلبستگی و دشواری نظم جویی در هیجان بر نشانه های اضطراب اجتماعی معنادار، اثرات مستقیم دلبستگی و دشواری نظم جویی هیجان بر ذهنی سازی منفی معنادار و اثر غیرمستقیم سبک های دلبستگی و دشواری نظم جویی هیجان از طریق ذهنی سازی نیز منفی معنادار بود. درمجموع این پژوهش نشان داد که ذهنی سازی مؤلفه مهمی در افراد دارای نشانه های اضطراب اجتماعی است.

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای رضایت از زندگی در رابطه حمایت اجتماعی و هسته ارزشیابی خود با ازکارافتادگی تحصیلی در یک طرح همبستگی انجام شد. 407 دانشجوی رشته علوم انسانی دانشگاه های آزاد شهر تهران، با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به سیاهه ازکارافتادگی مزلاک زمینه یابی دانشجویی (شافلی، مارتینز، مارکز پینتو، سالوانوو و بککر، 2002 الف)، مقیاس رضایت زندگی (دینر، ایمونز، لارسن و گریفین، 1985)، مقیاس هسته ارزشیابی خود (جاج، ارز، بونو و تورسن، 2003) و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، دال، زیمت و فارلی، 1988) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که هسته ارزشیابی خود و حمایت اجتماعی بر ازکارافتادگی تحصیلی اثر مستقیم دارد. همچنین هسته ارزشیابی خود و حمایت اجتماعی به طور غیرستقیم از طریق رضایت زندگی، ازکارافتادگی تحصیلی را کاهش می دهد. هسته ارزشیابی خود و حمایت اجتماعی 32 درصد از واریانس رضایت زندگی و هسته ارزشیابی خود، حمایت اجتماعی و رضایت زندگی، 27 درصد از واریانس ازکارافتادگی تحصیلی را تبیین می کنند. درمجموع، یافته ها نقش حمایت اجتماعی و هسته ارزشیابی خود را در افزایش رضایت زندگی و کاهش ازکارافتادگی به عنوان یکی از عوامل افت تحصیلی آشکار می کند.

این پژوهش با هدف طراحی و آزمون اثربخشی بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه محور بر کاهش پرخاشگری فعادلانه کودکان بر اساس آموزه های برآمده از نظریه بازنگری شده پردازش اطلاعات اجتماعی (مدل سیپ) انجام شد.  در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش پس آزمون با گروه گواه و همراه با پیگیری، 34 دانش آموز دختر 8 تا 12 ساله در دو گروه آزمایش (17 دانش آموز) و گواه (17 دانش آموز)، قبل و بعد از آموزش به سیاهه خشم کودکان (نلسون و فینچ، 2000)   و سیاهه سازگاری دانش آموزان با مدرسه (سینها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه  طی 10 جلسه و هر جلسه دو ساعت، به صورت گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک متغیری در کوتاه مدت و بلندمدت نشان داد که برنامه آموزشی شناخت اجتماعی مدرسه محور در افزایش سازگاری هیجانی، تحصیلی و اجتماعی و کاهش نمره ابعاد چندگانه خشم کودکان شامل ناکامی، پرخاشگری بدنی، روابط با همسالان و روابط با مراجع قدرت دانش آموزان دختر مؤثر بود. به طورکلی، نتایج این پژوهش نشان می دهد که بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه محور،  از طریق کاهش تجارب تنیدگی زای بین  فردی، تحمل پذیر کردن و تعدیل رخدادهای منفی در بافت تعامل با دیگران، حفظ خودانگاره مثبت، حفظ تعادل هیجانی و تداوم روابط رضایت بخش با دیگران، در تحقق اندیشه ایمن سازی و مصونیت روانی فراگیران به طور تجربی مؤثر واقع می شود.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی قصه گویی والد کودک با و بدون ایفای نقش بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی انجام شد. جامعه آماری کودکان پیش دبستانی 4 تا 6 ساله مهد کودک های تهران و مادران آن ها بود. 42 کودک پیش دبستانی (24 دختر و 18 پسر) به روش نمونه برداری دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه قصه گویی با ایفای نقش، قصه گویی بدون ایفای نقش و گروه گواه (در هر گروه 14 نفر) جایگزین شدند. آزمون تصویری تفکر خلاق تورنس فرم ب (1998) در سه مرحله برای سنجش خلاقیت کودکان استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد قصه گویی با اندازه اثر نسبتاً بزرگی برخلاقیت کودکان اثر مثبت و قصه گویی والد کودک با ایفای نقش در مقایسه با قصه گویی والد کودک بدون ایفای نقش اثر بیشتری بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نیز حاکی از اثربخشی قصه گویی والد کودک با ایفای نقش بر خلاقیت کلی و تمام مؤلفه های خلاقیت کودکان پیش دبستانی با گذشت زمان باثبات بود و اثر قصه گویی والد کودک بدون ایفای نقش بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی با گذشت زمان فقط بر خلاقیت کلی و مؤلفه های ابتکار و بسط ثبات داشت. با توجه به نتایج، می توان از روش های قصه گویی والد کودک با ایفای نقش به منظور افزایش خلاقیت کودکان پیش دبستانی چه در محیط خانه و چه مکان های آموزشی استفاده کرد.

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای حرمت خود در رابطه بین کنش وری خانواده و اختلال خوردن انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن، دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر نورآباد در سال تحصیلی 1399-1398 بود. از این جامعه تعداد 260 نفر با استفاده از روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از ابزار سنجش خانواده (اپشتاین، بالدوین و بیشاپ، 1983)، آزمون بازخورد های خوردن (گارنر، آلماستاد، بوهر و گارفینکل، 1982) و مقیاس حرمت خود روزنبرگ (1961) گردآوری و با مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد اثر مستقیم کنش وری خانواده بر حرمت خود، و حرمت خود بر اختلال خوردن، منفی معنادار و اثر مستقیم کنش وری خانواده بر اختلال خوردن مثبت معنادار است. همچنین، نتایج نشان داد که نقش واسطه ای حرمت خود در رابطه بین کنش وری خانواده و اختلال خوردن معنادار است. بر اساس یافته ها، می توان نتیجه گرفت کنش وری خانواده و حرمت خود دو مؤلفه مهم و اثرگذار بر اختلال خوردن نوجوانان هستند.

این پژوهش با هدف تدوین مدل ساختاری خوردن هیجانی و خودشفقت ورزی در افراد فربه با نقش واسطه ای پردازش هیجانی انجام شد. روش پژوهش مقطعی از نوع همبستگی بود. تعداد 378 نفر (136 مرد، 242 زن) از افراد مبتلا به فربهی با روش نمونه برداری مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه خوردن هیجانی (داچ، 1986)، پرسشنامه خودشفقت ورزی (ریس و نف، 2011) و پرسشنامه پردازش هیجانی (باکر، توماس، گورور، سانتوناستازو و ویتلزی، 2010) را تکمیل کردند. به منظور پاسخ به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد بین خودشفقت ورزی با خوردن هیجانی اثر مستقیم منفی معنادار، بین خودشفقت ورزی با پردازش هیجانی اثر غیرمستقیم مثبت معنادار و بین پردازش هیجانی با خوردن هیجانی اثر غیرمستقیم منفی معنادار وجود دارد. از نتایج می توان چنین استنباط کرد که خودشفقت ورزی بر خوردن هیجانی با نقش واسطه ای پردازش هیجانی در افراد مبتلا به فربهی تأثیر دارد. بنابراین، این پژوهش اهمیت خودشفقت ورزی و پردازش هیجانی در خوردن هیجانی را در افراد مبتلا به فربهی برجسته می سازد.