حجت الله فراهانی

حجت الله فراهانی

مدرک تحصیلی: استادیار روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۳ مورد.
۱.

گسترش مدل خودتخریب گری با تأکید بر تحول یافتگی من(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷) 242 - 250

کلید واژه ها: تحلیل مسیر تحول یافتگی من خودتخریب گری مدل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 886 تعداد دانلود : 343
پژوهش با هدف ارائه مدل نظری و تجربی خودتخریب گری با تأکید بر تحول یافتگی من، با این فرضیه انجام شد که تحول یافتگی من می تواند در رابطه میان تنیدگی و تنیدگی ادراک شده به عنوان متغیر تعدیل کننده نقش ایفا نماید. 258 دانشجو به پرسش نامه های خودتخریب گری مزمن (CSDS)، آزمون تکمیل جمله دانشگاه واشنگتن (WUSCT)، مقیاس تنیدگی ادراک شده (PSS) و مقیاس وقایع زندگی پایکل (PSLE) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزارهای SPSS-21 و LISREL-8.72 و با بهره گیری از همبستگی و تحلیل مسیر انجام شد. یافته ها نشانگر ارتباط معکوس تحول یافتگی من و خودتخریب گری بود. شرکت کنندگان به دو دسته با سطح تحول یافتگی بالا و پایین تقسیم شدند و رابطه خطی میان تنیدگی، تنیدگی ادراک شده و خودتخریب گری در هر گروه مورد بررسی قرار گرفت؛ تمامی مسیرها معنی دار بودند و مدل با یافته ها برازش داشت. معنی داری CR به دست آمده، حاکی از وجود تفاوت معنی دار در ضریب دو گروه با تحول یافتگی من بالا و پایین بود. مسیر «عامل تنیدگی زا← تنیدگی ادراک شده» در افراد با تحول یافتگی پایین من، از قدرت بیشتری برخوردار بود، چرا که طبق انتظار تحول یافتگی بالای من، به عنوان یک سازه بنیادین، قبل از ادراک تنیدگی، می تواند از اثر و میزان تنیدگی بکاهد. یافته ها به بسط مدل ساده ای منتهی شد که در آن صرفاً وجود تنیدگی ها یا ادراک آنها را عاملی برای گرایش به خودتخریب گری می دانست. تحول یافتگی من، به عنوان یکی از شاخص های اساسی در تحول شخصیت، نقش مهمی در این مدل تبیینی ایفا کرد. این یافته ها در درمان افراد با گرایش های خودتخریب گر کمک کننده است.
۲.

اثربخشی توان بخشی شناختی بر حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۸) ۱۷۷-۱۶۱

کلید واژه ها: توان بخشی شناختی حافظه فعال حافظه دیداری نارسانویس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 120 تعداد دانلود : 621
مقدمه: با توجه به تأثیرات نارسانویسی در بعد روان شناختی دانش آموزان مبتلا و مشکلات شدید یادگیری تحصیلی، مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی توان بخشی شناختی بر حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویسی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دوره پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه دوم و سوم ابتدایی مبتلا به اختلال نارسانویسی شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که از مدارس عادی به مراکز آموزشی و توان بخشی مشکلات ویژه یادگیری ارجاع داده شده بودند؛ که از بین آنها 28 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جای دهی شدند. دانش آموزان به مقیاس تشخیصی نارسانویسی یعقوبی و همکاران (1400)، آزمون حافظه فعال N-BACK (2001) و آزمون حافظه دیداریKim Karad (1945) پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش برنامه آموزش توان بخشی شناختی را دریافت کردند، ولی برای گروه کنترل فقط آموزش های مدرسه ارائه شد. برای تحلیل داده ها از آزمون اندازه گیری مکرر با نرم افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنا داری 05/0 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه توان بخشی شناختی بر بهبود حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویس مؤثر بود و نتایج در دوره پیگیری، پایدار بود (01/0>P). نتیجه گیری: پیشنهاد می شود جهت بهبود حافظه فعال و دیداری دانش آموزان نارسانویس، رویکرد توان بخشی شناختی در مراکز آموزشی و تربیتی مورد استفاده قرار گیرد.
۳.

رابطه ی سبک های دلبستگی و رضایت زناشویی: نقش واسطه ای تعدیل شده ی رفتارهای دلبستگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین روانشناختی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۸ 307 - 317
تعداد بازدید : 970 تعداد دانلود : 992
زمینه و هدف: هدف اصلی این مطالعه بررسی نقش واسطه ای تعدیل شده ی رفتارهای دلبستگی خود و همسر (شامل همدم طلبی، پاسخ گویی و دسترسی پذیری) در رابطه ی بین سبک های دلبستگی (شامل ایمن، اجتنابی و اضطرابی) و رضایت زناشویی در بین زنان و مردان متأهل شهر تهران بود. مواد و روش ها: ۴۰۰ نفر از زنان و مردان متأهل شهر تهران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس پرسشنامه های فرم کوتاه شده ی پرسشنامه رضایت زناشویی (ENRICH)، مقیاس کوتاه دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی (BARE) و مقیاس تجدیدنظرشده تجارب روابط نزدیک (ECR-R) برای جمع آوری داده ها بین آن ها توزیع شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-26 و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج رگرسیون نشان داد که رفتارهای دلبستگی خود و همسر می توانند رضایت زناشویی را پیش بینی کنند. همچنین در رابطه ی بین دلبستگی اضطرابی و رضایت زناشویی، همدم طلبی و دسترسی پذیری همسر نقش تعدیل گر داشته است. نتیجه گیری: با وجود دسترسی پذیری، پاسخگویی و همدم طلبی در زندگی زناشویی، شریک زندگی می تواند به فردی حامی و محافظت کننده تبدیل شود و به همسر خود احساس آرامش القا کند که این امر می تواند نیازهای روانی، عاطفی و جنسی زوجین را در کانون خانواده برآورده سازد و رضایت آن ها را افزایش دهد.
۴.

ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه انتظارات خودجرحی بدون قصد خودکشی در دانش آموزان دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال یازدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۱) ۱۱۶-۱۰۵

کلید واژه ها: پرسشنامه انتظار پیامد انتظار خودکارآمدی تحلیل عامل تأییدی روایی پایایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 690 تعداد دانلود : 129
هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی (پایایی و اعتبار ) نسخه فارسی پرسشنامه انتظارات پیامدهای خودجرحی بدون قصد خودکشی در دانش آموزان دوره متوسطه است. پژوهش حاضر به لحاظ روش توصیفی و از نوع ارزشیابی بود. جامعه پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان متوسطه اول و دوم دختر و پسر شهر رشت در سال تحصیلی 1400-1399 می باشند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 1900 نفر انتخاب شده و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های ارزیابی کارکرد خودجرحی (FASM، لوید و همکاران،1997)، فرم کوتاه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ-S، گارنفسکی و کرایج، 2006)، نسخه فارسی پرسشنامه انتظارات پیامد خود جرحی بدون قصد خودکشی (NSEQ، هاسکینگ و بویز،2017)، مقیاس خودکارآمدی برای اجتناب از خودجرحی بدون قصد خودکشی (SEA-NSSI، کزیز و همکاران، 2014) و مقیاس خودکارآمدی عمومی (GSE، شوارتز و جروسالم، 1997) استفاده شد. نتایج تحلیل عوامل تأییدی نشان داد که نسخه فارسی پرسشنامه با عوامل پنجگانه اولیه خود برازش مناسبی داشته و از روایی همزمان، واگرا و از همسانی درونی (پایایی) بالایی (تمامی عوامل بین 0.75 تا 0.85) برخوردار است. لذا می توان از نسخه فارسی این پرسشنامه برای ارزیابی جمعیت دانش آموزی و نوجوانان ایرانی استفاده کرد.
۵.

بررسی مقدماتی کارآمدی پروتوکل ترکیبی "درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد" و " درمان مواجهه و بازداری از پاسخ"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال یازدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۱) ۱۲-۱

کلید واژه ها: اختلال وسواسی – اجباری مواجهه و بازداری از پاسخ درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 791 تعداد دانلود : 514
هدف از این پژوهش، تعیین کارآمدی ترکیب درمان مواجهه و بازداری از پاسخ و درمان پذیرش و تعهد (ACT+ERP) بر کاهش علائم وسواسی در مبتلایان به اختلال وسواسی اجباری بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف جزء پژوهش های کاربردی و از لحاظ روش از نوع طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح «خط پایه چندگانه» با آزمودنی های متفاوت، است. جامعه پژوهش را کلیه بیماران مرد مبتلا به اختلال وسواسی اجباری که به درمانگاه بیمارستان شفا رشت از ابتدای سال 1400 مراجعه و بر اساس مصاحبه بالینی ساختار یافته برای تشخیص اختلال های محور یک (SCID-I)، تشخیص اختلال وسواسی اجباری را دریافت کردند، تشکیل می دادند که از بین آنها 3 نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺪّت وﺳﻮاس از ﻣﻘیﺎس وﺳﻮاس ﻓکﺮی و ﻋﻤﻠی ییﻞ- ﺑﺮاون (Y-BOCS) و ﺑﺮای ارزیابی اﺿﻄﺮاب و اﻓﺴﺮدﮔی هم ﺑﻪ ﺗﺮﺗیﺐ از پرسشنامه های اﺿﻄﺮاب بک (BAI) و اﻓﺴﺮدﮔی ﺑک - ویرایش دوم (BDI-2) اﺳﺘﻔﺎده شد. ﺑﺮای ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ داده ها از تحلیل ﻧﻤﻮداری، درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا استفاده گردید. یافته ها نشان داد که شدت اختلال وسواس، افسردگی و اضطراب بیماران به صورت معناداری (آماری و بالینی) به واسطه استفاده از پروتوکل ترکیبی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مواجهه و بازداری از پاسخ (ACT+ERP) کاهش یافته است؛ بنابراین می توان از پروتوکل ترکیبی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان مواجهه و بازداری از پاسخ (ACT+ERP)، برای کاهش علائم وسواسی در مبتلایان به اختلال وسواسی اجباری بهره برد.
۶.

ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی پرسشنامه باورهای رشدنایافته در مورد عشق رمانتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال یازدهم آبان ۱۴۰۱ شماره ۸ (پیاپی ۷۷) 12-1
تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 716
هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه باورهای رشدنایافته در مورد عشق رمانتیک بود که توسط لارا و گومز-اروتیا (2021) ساخته شده است. نوع پژوهش ارزشیابی و جامعه آماری آن افراد 18 تا 24 ساله متولد و ساکن ایران در سال 1401 بودند. 364 نفر با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس، انتخاب شدند. نسخه فارسی پرسشنامه باورهای رشدنایافته در مورد عشق رمانتیک ( RLMQ )، همراه با پرسشنامه خشونت در روابط عاشقانه DVQ-R ( رودریگز-دیاز و همکاران، 2017) و عناصر کیفیت رابطه ادراک شده PRQC-S (فلچر و همکاران، 2000) اجرا شد. بررسی روایی پرسشنامه، با تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. روایی ملاک همزمان و روایی واگرا با سایر مقیاس ها بررسی شد و اعتبار آن از طریق آلفای کرونباخ و اعتبار مرکب محاسبه شد. تحلیل عاملی تأییدی نشان داد نسخه فارسی همانند نسخه اصلی، از دو عامل (آرمانی سازی درعشق و آزارگری در عشق) برخوردار است . با توجه به همبستگی معنادار عوامل پرسشنامه باورهای رشدنایافته در مورد عشق رمانتیک با مقیاس های استفاده شده، از روایی ملاکی همزمان و روایی واگرا اطمینان حاصل شد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس70 / ٠ گزارش شد که مطلوب است. اعتبار مرکب عوامل در دامنه مناسب 81/0 تا 83/0 به دست آمد. میانگین واریانس استخراج شده ( AVE ) برای هر دو عامل بالای 50/0 گزارش شد و روایی همگرا نیز مورد تأیید قرار گرفت. می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی پرسشنامه باورهای رشدنایافته عشق رمانتیک ابزاری معتبر و روا برای استفاده در جمعیت ایرانی است.
۷.

ویژ گی های روان سنجی پرسش نامه ارزیابی سلامت روان و ناسازگاری اجتماعی نوجوانان ایرانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۸ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۸) ۱۲۱-۱۰۶

کلید واژه ها: سلامت روان سازگاری اجتماعی نوجوانان روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 135 تعداد دانلود : 717
اهداف مطالعه حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه ارزیابی سلامت روان و ناسازگاری اجتماعی در نوجوانان ایرانی انجام شد. مواد و روش ها پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی بود که در قالب دو مطالعه مجزا از هم انجام شد. نمونه مطالعه اول شامل 604 نفر از دانش آموزان اسلام شهر (سال تحصیلی 1399-1398) بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نمونه مطالعه دوم 44 نفر از نوجوانان مراجعه کننده به درمانگاه مؤسسه روان پزشکی تهران بودند که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه ارزیابی سلامت روان و ناسازگاری نوجوانان و پرسش نامه توانایی ها و مشکلات بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل عاملیِ تأییدی، ضریب آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. یافته ها نتایج تجزیه و تحلیل ساختار تک عاملی و دوعاملی را تأیید کرد. به جز دو مقیاس اختلال خوردن و اختلال شخصیت که ضریب آلفای کرونباخ ضعیفی داشتند (0/570)، ضریب آلفای کرونباخ دیگر مقیاس ها در دامنه0/73 تا 0/94 متغیر بود. پایایی بازآزمایی بیشتر مقیاس ها در دامنه 0/54 تا 0/81 قرار داشت، اما مقیاس های اختلالات شخصیت، اختلال خوردن و اختلال عملکرد مرتبط با اختلال خوردن پایایی بازآزمایی ضعیفی داشتند (48/0-38/0). ضریب همبستگی میان مقیاس های پرسش نامه اصلی با مقیاس های پرسش نامه توانایی ها و مشکلات نشان دهنده روایی هم زمان مناسب ابزار بود (P<0/05). نتیجه گیری پرسش نامه ارزیابی سلامت روان و ناسازگاری های اجتماعی نوجوانان برای غربالگری مشکلات نوجوانان از ویژگی های روان سنجی مناسبی برخوردار است، اما سه مقیاس سایکوپاتی (مانند نسخه اصلی)، اختلال خوردن و اختلال عملکرد مرتبط با خوردن از ویژگی های روان سنجی ضعیفی برخوردار هستند.
۹.

تبیین ویژگی های سرشتی روان انسان در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 71 - 88

کلید واژه ها: روان شناسی اسلامی روان شناسی قرآن بنیان انسان شناسی قرآنی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 30 تعداد دانلود : 707
هدف این پژوهش تبیین ویژگی های سرشتی روان انسان در قرآن است. این پژوهش به این پرسش می پردازد که قرآن چه مواردی را به عنوان ویژگی های سرشتی روان انسان معرفی می کند. روش به کار رفته در این پژوهش تحلیل مضمون بود که براساس آن نخست مفاهیم، سپس زیرمقولات و پس از آن مقولات مربوطه از قرآن گردآوری شد؛ بدین ترتیب مشخص شد که نه می توان انسان را یکسره منفی تحلیل کرد و نه محدودیت های او را نادیده گرفت، بلکه انسان متشکل از سه زوج مقوله «خداگرایی فطری−شُحّ»، «دارای بهترین روان ممکن−بی ثباتی شناختی، هیجانی و رفتاری» و «استعداد کمال−سوءاستفاده از خرد» است که به ترتیب «کمال طلبی دوسویه»، «صیانت نفس» و «خرد و اختیار برآمده از آن» تبیین گر رابطه این زوج مقوله های امتیازی−محدودیتی می باشند. با توجه به آنکه «بی ثباتی شناختی، هیجانی و رفتاری» بیشترین تکرار را در میان مقولات دارد، توجه ویژه به این محدودیت انسانی لازم به نظر می رسد.
۱۰.

تعیین ویژگی های روان سنجی مقیاس ارزیابی عوامل روان شناختی و بین فردی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره سیزدهم بهمن و اسفند ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۷۲) ۴۶۰-۴۲۷
تعداد بازدید : 802 تعداد دانلود : 112
عوامل روان شناختی، روابط هم شاگردی و آشنایی زبان آموز با فرهنگ زبان هدف، نقش مؤثری در پیشرفت تحصیلی دارد. مسئله اصلی این پژوهش تعیین ویژگی های سنجشی ارزیابی این عوامل در یادگیری زبان عربی دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی در ایران است، زیرا در این زمینه پژوهش درخوری انجام نشده است. این پژوهش با روش تحقیق آمیخته اکتشافی متوالی انجام گرفت. گویه های اولیه در قالب یک پژوهش کیفی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصان زبان وادبیات عربی و روان شناسی، طراحی شد و با ابهام زدایی از آن ها فرم نهایی (83) گویه ای تعیین شد و برای روایی و پایایی آن ها روی نمونه صد نفری دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی از طریق فضاهای آموزشی رسمی مجازی و به روش نمونه گیری، اجرا شد. یافته ها: 83 گویه ضروری با (CVR) بالای 0.6، براساس ملاک لوشه، انتخاب شد و شاخص روایی محتوای کل مقیاس (CVI)، با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. برابر 0.83 به دست آمد که مطلوب است. همسانی درونی این مقیاس از طریق آلفای کرونباخ، برای تمامی مقادیر (7 عامل) بالاتر از 0.8 بود. شاخص اعتبار مرکب و متوسط واریانس عوامل مقیاس، به ترتیب بالاتر از 0.8 و 0.5 شد که روایی همگرا را نشان می دهد. روایی ملاکی هم زمان بیانگر رابطه معنادار بین عوامل مقیاس و معدل افراد نمونه تحقیق است. درمجموع، مقیاس نهایی 32 گویه دارد که 64.22 درصد از واریانس کل مقیاس را تعیین می کند. درنتیجه، این ابزار باتوجه به ویژگی های سنجشی مطلوب، برای تعیین عوامل روان شناختی ومیان فردی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی زبان آموزان زبان و ادبیات عربی کاربرد دارد.
۱۱.

بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی رگه های جامعه ستیزی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۷ 115 - 138

کلید واژه ها: جامعه ستیزی نوجوانان خصوصیات روانسنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 287 تعداد دانلود : 825
مقدمه: جامعه ستیزی، اختلال شخصیتی چندبعدی است که تا به امروز توجه زیادی را در فضاهای بالینی به خود جلب کرده است. لذا در این پژوهش، اعتبار نسخه فارسی فرم بلند مقیاس جامعه ستیزی نوجوانان (YPI) و ارزیابی شاخصه های روانسنجی آن مورد نظر قرار گرفته است. روش: روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی از نوع اکتشافی بود. نمونه شامل 557 نوجوان پسر ساکن استان های تهران و گلستان در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های جامعه ستیزی نوجوانان و همدلی شناختی و عاطفی (QCAE) را تکمیل کردند. ویژگیهای روانسنجی مقیاس جامعه ستیزی نوجوانان از طریق آزمون تحلیل عامل تأییدی، روایی واگرا، همبستگی پیرسون و ضریب آلفای کرونباخ تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی حاکی از وجود سه عامل بین فردی، عاطفی و رفتاری بود و دلالت بر نیکویی برازش مدل به دست آمده داشت (001/0>P). همبستگی معنادار میان پرسشنامه همدلی شناختی و عاطفی و مقیاس جامعه ستیزی نوجوانان، روایی واگرای این ابزار را تأیید می کند (01/0>P). اعتبار مقیاس با استفاده از محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ و اعتبار مرکب عوامل، قابل قبول به دست آمد. نتایج پایایی این ابزار از طریق روش بازآزمایی، همبستگی بالا بین دو اجرا را نشان داد (01/0>P). نتیجه گیری: در مجموع می توان گفت نسخه فارسی فرم بلند مقیاس جامعه ستیزی نوجوانان (YPI) و ساختار سه عاملی آن مورد تأیید قرار گرفت و می توان با برخوردار بودن از روایی و اعتبار مناسب، در پژوهش های روانشناختی آن را به کار گرفت.
۱۳.

ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس سالم خواری عصبی (ORTO-15)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی سلامت سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 21 - 40

کلید واژه ها: سالم خواری عصبی ویژگی های سنجشی روایی اعتبار ساختار عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 800 تعداد دانلود : 155
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر آماده سازی نسخه فارسی مقیاس سالم خواری عصبی و ارزیابی ویژگی های روانسنجی آن بود. روش: در پژوهش همبستگی حاضر، 639 نفر از افراد 18 تا 65ساله ساکن شهر تهران که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، مورد آزمون قرار گرفتند. نسخه فارسی مقیاس سالم خواری عصبی پس از طی مراحل ترجمه - بازترجمه، تنظیم و همراه با پرسشنامه های آزمون نگرش به خوردن و بهزیستی روان شناختی اجرا شد. روایی مقیاس از طریق روایی سازه، روایی همگرا و واگرا بررسی شد و برای سنجش اعتبار آن از روش محاسبه آلفای کرونباخ  و اعتبار مرکب استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عامل اکتشافی حاکی از وجود سه عامل شناختی، هیجانی و بالینی بود و نتایج تحلیل عامل تاییدی دلالت بر نیکویی برازش و مطلوب بودن مدل به دست آمده داشت. همبستگی های معنادار بین عوامل به دست آمده با مقیاس های نگرش به خوردن و بهزیستی روانشناختی نیز روایی همگرا و واگرای مقیاس سالم خواری عصبی را تأیید کرد. اعتبار مقیاس با استفاده از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 81/0 و عامل های آن در دامنه 69/0 تا 73/0، اعتبار مرکب عوامل در دامنه 78/0 تا 82/0 به دست آمد. نتیجه گیری: به طورکلی می توان گفت نسخه فارسی مقیاس سالم خواری عصبی ساختاری سه عاملی داشته و از روایی و اعتبار لازم برای کاربرد در پژوهش های روانشناختی با نمونه ایرانی برخوردار است.
۱۴.

ویژگی های روان سنجی مقیاس کشمکش های مذهبی و معنوی در جامعه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 71 - 43

کلید واژه ها: کشمکش های مذهبی و معنوی روایی اعتبار تحلیل عامل تأییدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 910 تعداد دانلود : 252
هدف : هدف از پژوهش حاضر وارسی ویژگی های روان سنجی مقیاس کشمکش های مذهبی و معنوی [1] (RSSS) اکسلاین و همکاران (2014) در جامعه ی ایرانی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع ارزشیابی است. نمونه ی پژوهش حاضر متشکل از 486 نفر از افراد بزرگسال ایرانی در محدوده ی سنی 14 تا 75 سال بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. نسخه ی فارسی مقیاس همراه با پرسشنامه های به زیستی معنوی الیسون (1983) و تنیدگی ادراک شده کوهن و همکاران (1994) اجرا گردید. برای بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عامل تأییدی و روایی همگرا و واگرا از طریق محاسبه ی همبستگی پیرسون استفاده شد و برای بررسی اعتبار آن نیز از روش محاسبه ی آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. جهت بررسی پایایی مقیاس نیز از روش ؛آزمون باز-آزمون استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عامل تأییدی حاکی از برازش و مطلوب بودن مدل شش عاملی بود. همبستگی های معنادار میان این مقیاس و مقیاس های به زیستی معنوی و تنیدگی ادراک شده نیز روایی واگرا و همگرای این مقیاس را تائید می کرد. اعتبار مقیاس با استفاده از محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس ۸/۰ و برای عامل های آن در دامنه ی ۷۳/۰ تا ۹۱/۰ و اعتبار مرکب عوامل در دامنه ی ۸1/۰ تا ۹۴/۰ و ضریب همبستگی آزمون-بازآزمون ۹/۰ به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به مطلوب بودن خصوصیات روان سنجی مقیاس فارسی کشمکش های معنوی می توان از آن به عنوان یک ابزار معتبر در جامعه ایران استفاده کرد.  
۱۵.

نقش واسطه ای ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلا تکلیفی در رابطه بین اهمال کاری تحصیلی و کمال گرایی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۸ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۸) ۴۷-۳۴

کلید واژه ها: کمال گرایی اهمال کاری شفقت به خود عدم اطمینان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 474 تعداد دانلود : 714
اهداف پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلا تکلیفی در رابطه بین اهمال کاری تحصیلی و کمال گرایی انجام شد. مواد و روش ها روش پژوهش حاضر، مدل یابی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری، دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در شهر تهران در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند. به روش نمونه گیری در دسترس 440 دانشجو به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور تحلیل داده ها از ماتریس همبستگی در نرم افزار SPSS نسخه 24 و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار Lisrel نسخه 8/80 استفاده شد. یافته ها نتایج نشان دادند اثر مستقیم کمال گرایی بر ترس از شکست، عدم تحمل بلاتکلیفی، اهمال کاری تحصیلی مثبت و معنادار (P≥0/001) و اثر مستقیم کمال گرایی بر خود شفقت ورزی منفی و معنادار (P≥0/001) است. همچنین اثر مستقیم ترس از شکست بر اهمال کاری تحصیلی مثبت و معنادار (P≥0/001) و اثر مستقیم خود شفقت ورزی بر اهمال کاری تحصیلی منفی و معنادار (P≥0/001) بود. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد ترس از شکست، عدم تحمل بلاتکلیفی و شفقت خود در رابطه بین اهمال کاری تحصیلی و کمال گرایی نقش معناداری (P≥0/001) دارند. نتیجه گیری بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که رابطه بین اهمال کاری تحصیلی و کمال گرایی یک رابطه خطی و ساده نیست و ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلا تکلیفی در این رابطه نقش واسطه ای دارد.
۱۶.

توافق و اختلاف والدین در مورد علائم هسته ای و مشکلات برونی سازی در کودکان دبستانی مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۷ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۶) ۳۴۹-۳۳۶

کلید واژه ها: اختلال نقص توجه/بیش فعالی مقیاس درجه بندی رفتار مشکلات رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 148 تعداد دانلود : 957
اهداف: هماهنگی و اختلاف بین والدین درباره علائم هسته ای اختلال نقص توجه بیش فعالی ((ADHD و مشکلات برونی سازی مرتبط با آن در تشخیص این اختلال از دلالت های بالینی برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان توافق و اختلاف درجه بندی های والدین در مورد بیش فعالی/ تکانشگری، نقص توجه، مشکلات رفتاری و بدتنظیمی هیجانی در کودکان مبتلا به ADHD است. مواد و روش ها: روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کودکان 6 تا 10 ساله مبتلا به ADHD بود که در فاصله زمانی شهریور تا آبان 1388 به درمانگاه های روان پزشکی کودک و نوجوان شهر تهران مراجعه کرده بودند. تعداد نمونه 51 کودک بود که به صورت در دسترس انتخاب شدند و توسط والدین به صورت جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. پرسش نامه ها شامل مقیاس درجه بندی SNAP-IV، پرسش نامه رفتار کودک آیبرگ و فهرست تنظیم هیجان بود. یافته ها: والدین در تمام مقیاس ها / زیر مقیاس ها به جز بدتنظیمی هیجانی از توافق متوسط برخوردار بودند. توافق والدین در مورد مقیاس تنظیم هیجانی در محدوده نسبتاً کم بود. مادران در همه حیطه ها به جز نقص توجه، نمرات بالاتری در مقایسه با پدران ارائه کردند. استرس فرزندپروری مادر و سطح تحصیلات والدین، اختلاف درجه بندی های والدین را پیش بینی کرد. نتیجه گیری: اختلاف درجه بندی های والدین در مورد علائم و مشکلات کودکان دبستانی مبتلا به ADHD معنی دار است و لازم است در تفسیر مقیاس های درجه بندی در این کودکان مورد توجه بالینگران قرار گیرد. در استفاده از مقیاس های درجه بندی برای ارزیابی ADHD استفاده از چند منبع اطلاعات پیشنهاد می شود.
۱۷.

بررسی نقش خانواده و کاستی های موجود در مداخلات کاهش استفاده کودکان از رسانه های دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 589 - 612

کلید واژه ها: خانواده کودک فناوری وسایل دیجیتال والدین مداخله والد کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 228 تعداد دانلود : 426
استفاده کودکان از وسایل دیجیتال در حال افزایش است و آثار مخربی بر جنبه های مختلف تحول دارد. مطالعه حاضر با هدف مشخص کردن نقش خانواده و کاستی های موجود در مداخلات کاهش استفاده از رسانه های دیجیتال در کودکان به روش مرور نظام مند انجام شده است. پایگاه های ISC، SID و IranDoc و پایگاه های PsycNet، ScienceDirect، Medline، PubMed، Scopus و Web of Science بین سال 2000 تا 2019 بررسی شدند. معیار ورود شامل مطالعات کارآزمایی در کودکان زیر 12 سال با هدف کاهش استفاده از فناوری های نوپدید بود. از بین مطالعات یافت شده، 18 مقاله بررسی شدند. نتایج نشان داد بیشترین راهبردهای مورد استفاده رفتاری و شناختی بودند و عوامل مربوط به خانواده و تعامل والد کودک به عنوان عاملی مهم در مدیریت رفتار کودک در پژوهش ها مغفول مانده است. آگاهی والدین از پیامدهای منفی فزون کاربری کودکان از فناوری های نوپدید و آموزش آن ها برای انجام فعالیت های جایگزین، می تواند منجر به اثربخشی مداخلات شود، نسبت به زمانی که تنها بر آموزش مهارت هایی به کودکان تأکید می کنند. درگیر کردن والدین در مداخلات زمانی مؤثر است که سایر عوامل تأثیرگذار مانند ویژگی های سرشتی کودک و والدین، کیفیت تعامل والد کودک، الگوهای حاکم بر رفتارهای والدین، سبک های والدگری و عوامل تأثیرگذار در فضای خانه نیز مورد توجه قرار گیرد.
۱۸.

پیش بینی اهمال کاری تصمیم گیری با توجه به ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلاتکلیفی در دانشجویان

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال هشتم ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) ۶۲-۵۱

کلید واژه ها: شفقت ورزی اهمال کاری عدم قطعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 818 تعداد دانلود : 535
مقدمه: اهمال کاری تصمیم گیری الگویی ناسازگارانه برای به تعویق انداختن، هنگام روبه رو شدن با تعارضات و انتخاب هاست. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلاتکلیفی در پیش بینی اهمال کاری تصمیم گیری دانشجویان بود. روش: این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری شامل دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در شهر تهران در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بودند. شرکت کنندگان ۴۴۰ نفر از دانشجویان بودند که با رضایت آگاهانه و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های اهمال کاری تصمیم گیری، ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلاتکلیفی را تکمیل نمودند. مراحل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ انجام شد و داده ها با استفاده از روش آماری همبستگی متعارف و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل همبستگی متعارف نشان داد که بین متغیرهای اهمال کاری تصمیم گیری با ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلاتکلیفی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد (۰/۰۰۱>P). همچنین، براساس نتایج تحلیل رگرسیون، ۳۲ درصد از واریانس متغیر اهمال کاری تصمیم گیری به کمک متغیرهای پیش بین (ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلاتکلیفی) قابل پیش بینی است. نتیجه گیری: با توجه به نقش اهمال کاری در تصمیم گیری در اتلاف وقت، عملکرد ضعیف و افزایش استرس و تأثیر ترس از شکست، خود شفقت ورزی و عدم تحمل بلاتکلیفی بر اهمال کاری تصمیم گیری لازم است توجه بیشتری به این موضوع گردد.
۱۹.

الگوی ساختاری استفاده آسیب زای مادران از اینترنت و مشکلات رفتاری کودکان با میانجی گری تعامل مادر- کودک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 139-117

کلید واژه ها: استفاده آسیب زا از اینترنت تعامل مادر-کودک مشکلات رفتاری کودک مدل سازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 815 تعداد دانلود : 158
هدف: استفاده آسیب زای مادران از اینترنت با اخلال در تعامل مادر-کودک و مشکلات رفتاری کودک همراه است. این مطالعه با هدف بررسی مدل ساختاری استفاده آسیب زای مادران از اینترنت و مشکلات رفتاری کودکان با میانجی گری تعامل مادر-کودک انجام شد. روش: جامعه آماری این پژوهش تمام مادران شهر تهران در سال 1399 بود. نمونه ای از 322 مادر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه استاندارد استفاده آسیب زا از اینترنت کاپلان (2010)، پرسشنامه توانایی ها و مشکلات رفتاری کودک گودمن (1997) و پرسشنامه تعامل والد-کودک پیانتا (1992) بود. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS-26 و AMOS-24 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که استفاده آسیب زای مادران از اینترنت با تعامل مادر-کودک رابطه منفی و معنادار و با مشکلات رفتاری کودک رابطه مثبت و معنادار دارد. یافته های برآمده از معادلات ساختاری نشان داد که شاخص های نیکویی مدل در محدوده مطلوب قرار دارند و نقش میانجی متغیر تعامل مادر-کودک در رابطه بین استفاده آسیب زای مادران از اینترنت با مشکلات رفتاری کودک تایید شد. نتیجه گیری: براساس این نتایج، به والدین و روان درمانگران پیشنهاد می شود که با مدیریت استفاده والدین از اینترنت در هنگام تعاملات مادر-کودک و تقویت این تعامل، مشکلات رفتاری در کودکان را بهبود بخشند. بدین سان می توان در گستره روابط خانوادگی، تربیتی و درمانی به متغیر های یاد شده، توجه نمود.
۲۰.

نقش تعدیل کننده شخصیت نوع D در رابطه بین نشانگرهای زیستی و شدت تنگی عروق کرونری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۸) 432 - 319

کلید واژه ها: تنگی عروق کرونری شاخص زیستی بازداری اجتماعی عاطفه منفی شخصیت نوع D

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 599 تعداد دانلود : 477
هدف: بیماری کرونری قلب (CAD) یک بیماری التهابی و علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. پژوهش های اخیر در کنار عوامل زیستی، به نقش عوامل روانشناختی در بروز و شدت این بیماری توجه کرده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل کننده شخصیت نوع D (بازداری اجتماعی و عاطفه منفی) در رابطه بین نشانگرهای زیستی (تروپونین، نسبت نوتروفیل به لنفوسیت، تعداد گلبول های سفید) با شدت تنگی عروق کرونری انجام شده است. روش: در این پژوهش تعداد 200 بیمار (145 مرد، 55 زن) مبتلا به تنگی عروق کرونری بستری در بیمارستان شهید رجایی تهران شرکت کردند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد مقیاس شخصیت نوع D (DS14؛ دنولت، 2005) را تکمیل کنند. همچنین میزان نشانگرهای زیستی از طریق انجام آزمایش خون و تعداد رگ های درگیر از طریق انجام آنژیوگرافی بررسی شد. یافته ها: نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که در گام اول 62 درصد از واریانس شدت تنگی عروق توسط شاخص های زیستی پیش بینی می شود و در گام دوم با وارد شدن متغیر شخصیت نوع D این پیش بینی به 67 درصد رسید. همچنین در گام سوم با وارد شدن تعامل این متغیرها، پیش بینی با افزایش 8 درصدی به 75 درصد رسید. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، شخصیت نوع D رابطه بین نشانگرهای زیستی و شدت تنگی عروق کرونر را تحت تأثیر قرار می دهد و از این رو به عنوان عامل روانشناختی، در پیشگیری از بیماری های قلبی می تواند نقش مهمی داشته باشد.  

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان