رهیافتی نو در مدیریت آموزشی
رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال هفتم تابستان 1395 شماره 2 (پیاپی 26) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
این پژوهش بمنظور شناسایی تأثیر روش استاد- شاگردی مبتنی بر آموزش چندرسانه ای در مقدار انگیزش و پیشرفت تحصیلی، در درس تأسیسات حرارتی دانش آموزان، انجام شده است. روش پژوهش، روش شبه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان سال سوم کاردانش، در ناحیه دو شهر همدان، به تعداد600 نفر بود که با روش نمونه گیری هدف دار،20 نفر از دانش آموزان سال سوم در درس تأسیسات حرارتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. دانش آموزان به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم بندی شدند. جهت گرد آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی هارتر با 33 پرسش و آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته، شامل دو بخش آزمون های عینی چهار پاسخی و آزمون های تشریحی استفاده شد. روایی آزمون های محقق ساخته، از راه روایی محتوا و پایایی آن برای پرسش های تستی با استفاده از آلفای کرونباخ و برای پرسش های تشریحی از پایایی مصححان استفاده شد. هم چنین، برای همتاسازی دانش آموزان و تشکیل گروههای آزمایش و گواه، از آزمون هوش کتل (فرمB) نیز در کنار پیش آزمون های انگیزش تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها، در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی (بررسی برابری واریانس های جامعه، بررسی نرمال بودن، بررسی وجود ارتباط خطی و آزمون تحلیل کواریانس، آزمون t وابسته) انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد در متغیر انگیزش تحصیلی، در دو گروه آزمایش و گواه، تفاوتی معنادار وجود نداشت، ولی در متغیر پیشرفت تحصیلی در دو گروه آزمایش و گواه، تفاوتی معنادار مشاهده شد، لذا فرضیه تأثیر روش استاد- شاگردی مبتنی بر آموزش چندرسانه ای در میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأیید شد.
صلح آموزی با اتکاء به مبانی فلسفی عرفان اسلامی: دلالت ها برای مدیران آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش دست یافتن به مفروضه های بنیادین عرفان اسلامی و دلالت های این مفروضه ها برای آموزش صلح است. زیرا صلح، از جمله مهم ترین ضرورت ها و نیازهای جهان امروز تلقی می شود. بنابه نظر بسیاری از صاحب نظران و اندیشمندان تربیتی، آن را بایستی جزء مهم ترین اهداف تربیتی و آموزشی بشمار آورد. به نظر می آید صلح آموزی از منظر عرفان اسلامی می تواند به عنوان رویکردی نوین در مدیریت آموزشی مطرح شود. با این وصف، اهمیت این موضوع برای جوامع مسلمان دو چندان است زیرا به دلایل گوناگون، صلح در این گونه جوامع در معرض خطر قرار دارد. از جمله مهم ترین دلایل این امر می توان به نوع قرائت های اسلامی رایج در این گونه جوامع اشاره کرد. بنابراین، دغدغه و مسئله اصلی پژوهشگران در رابطه با صلح و آموزش آن، نوع نگاه قرائت های گوناگون اسلامی است. این مطالعه پژوهشی کیفی است که به روش تحلیلی – استنتاجی در ابتدا به استخراج و توصیف مفروضه های بنی ادین عرفان اسلامی پرداخت ه سپس به استنتاج دلالت های تربیتی این مفروضه ها برای آموزش صلح و کاربرد آن برای مدیران آموزشی کوشیده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش منابع، مقاله ها و کتاب های عرفانی است. پژوهشگران به عنوان ابزار پژوهش به بررسی اسناد، برای رسیدن به هدف یاد شده تلاش کرده اند. نمونه گیری پژوهش هدفمند بوده و زمانی که پژوهشگران دریافته اند به مقصود (نقطه اشباع) رسیده اند، مطالعه را متوقف کرده اند. نتایج پژوهش، گواه بر این است که اصل وحدت، اصل ظاهر و باطن، عشق و زیبایی، فطرت، تزکیه و تهذیب و دلالت های آن ها، شرایط و بستر تربیتی مناسبی برای کم کردن دشمنی و دگرگون سازی مفهوم دشمن فراهم کرده و در نتیجه، تحقق صلح آموزی را در نظام آموزش و پرورش بویژه تربیت دینی، امکان پذیر می سازد. از سوی دیگر، رویکرد یاد شده می تواند مورد پژوهش در حیطه مباحث مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی باشد.
بررسی سهم متغیرهای سطح دانش آموز ومعلم بر عملکردخواندن دانش آموزان پایه چهارم براساس داده های پرلز2006(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این مطالعه بررسی روابط بین عملکرد خواندن و برخی متغیرهای سطح دانش آموز و معلم و بررسی درصد واریانس هر یک از سطوح در تبیین واریانس عملکرد خواندن است. بدین منظور، داده های پایه چهارم مطالعه پرلز 2006 ایران مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل ما بر نمونه ایرانی شامل 5411 دانش آموز از 236 مدرسه تأکید دارد. متغیرهای بکار رفته در این تحلیل از دو سطح انتخاب شده اند: سطح دانش آموز (خودپنداره، نگرش) و سطح معلم (گروه بندی، مقدار تکلیف). از مدل خطی سلسله مراتبی دوخطی(HLM) برای کشف روابط بین عملکرد خواندن و پیش بینی کننده های تحلیل استفاده شد. نتایج نشان دادند که در سطح دانش آموز متغیرهای خودپنداره و نگرش رابطه ای معنادار با عملکرد خواندن دارند و در سطح معلم نیز رابطه گروه بندی با عملکرد خواندن معنادار بود، ولی مقدار تکلیف رابطه معناداری با عملکرد خواندن نداشت.
فرهنگ و جوسازمانی نوآورانه مدرسه؛ یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تعیین پدیده های فرهنگ و جو سازمانی نوآورانه در مدارس متوسطه بمنظور ایجاد یک چهارچوب مفهومی مناسب و توسعه مبانی نظری آن می باشد. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از راهبرد پدیدارنگاری انجام یافت. جامعه پژوهشی شامل اساتید و صاحب نظران، مدیران شاخص و معلمان نمونه مدارس متوسطه شهر تهران بودند که از میان آن ها 37 نفر به عنوان اطلاع رسان از راه نمونه گیری نظری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق گرد آوری شدند. روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوای استقرایی با استفاده از کدگذاری در سه سطح باز، محوری و گزینشی بود. نتایج و یافته های مربوط نشان دادند که مقوله ها یا ابعاد اساسی فرهنگ و جو سازمانی نوآورانه شامل: 1) فرهنگ پژوهش محوری؛ 2)فرهنگ حامی نوآوری؛3)جو گشودگی و اعتماد متقابل؛4)جو خلاق و حامی نوآوری؛ 5)فرهنگ نقد و نقدپذیری می باشد. نتایج یافته ها بیانگر آنند که با فراهم ساختن بستر لازم برای شکل گیری فرهنگ و جو نوآورانه بر اساس نشانگرهای شناسایی شده در مدارس می توان مدارس را به سمت نوآور شدن هدایت کرد.
رابطه بین مهارت های سه گانه مدیریتی مدیران در سطوح گوناگون مدیریتی با ارزیابی عملکرد نیروی انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف توصیف رابطه بین مهارت های سه گانه مدیریتی مدیران و ارزیابی عملکرد نیروی انسانی انجام گرفته است. روش پژوهش در این مطالعه توصیفی – همبستگی بوده است. جامعه آماری مورد بررسی شامل 80 نفر از مدیران سطوح گوناگون سازمانی (ارشد، میانی، عملیاتی) پالایشگاه گاز پارسیان بوده است که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. جهت گرد آوری داده ها از دو پرسش نامه استاندارد مهارت های سه گانه (فنی، انسانی، ادراکی) مدیریتی قنبری (2011) بر اساس مدل رابرت کاتز و پرسش نامه استاندارد ارزیابی عملکرد کارکنان استیفن کندری (2005) استفاده شد. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان دادند که بین مهارت های سه گانه مدیریتی مدیران (فنی، انسانی، و ادراکی) و ارزیابی عملکرد نیروی انسانی رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد. هم چنین، بین مهارت های سه گانه مدیران در سطوح گوناگون سازمانی (ارشد، میانی و عملیاتی) تفاوتی معنی دار وجود دارد.
نقش کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد مدیران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مدل کارت امتیازی متوازن [1]یا مدل ارزیابی متوازن، روشی برای تبدیل استراتژی به عمل می باشد، به بیان دیگر، این مدل روشی جهت عملیاتی ساختن آرمان، ماموریت و استراتژی های سازمان ها بوده و چشم انداز آینده شرکت حوزه اصلی بررسی های مدل ارزیابی متوازن می باشد. کارت امتیازی متوازن صرفا نقش کنترلی نداشته است و معیارهای آن برای توصیف عملکرد گذشته بکار نمی روند بلکه این معیارها ابزاری جهت تبیین استراتژی سازمان است که با هماهنگی فعالیت ها در سطوح گوناگون سازمان، دستیابی به هدف های سازمانی را امکان پذیر می سازد. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد مدیران موسسات آموزش عالی شهرستان بوشهر بوده است. عملکرد مدیران مؤسسات آموزش عالی از چهار جنبه شاخص های مالی، حفظ و بقای مشتریان، فرایندهای داخلی و فرایند رشد و یادگیری مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش 136 نفر از رئیسان، معاونان و مدیران گروههای آموزشی موسسات آموزش عالی بوده اند که 115 نفر به گونه تصادفی به عنوان نمونه در این پژوهش شرکت کرده اند. داده های بدست آمده نیز با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آماری میانگین و ANOVA مورد تحلیل قرار گرفت. از چهار فرضیه مطرح شده، مشخص شد که استفاده از کارت امتیازی متوازن، سبب بهبود عملکرد مدیران در حفظ شاخص های مالی سازمان، حفظ و بقاء مشتریان سازمان و فرایندهای داخلی سازمان می شود، ولی استفاده از کارت امتیازی متوازن در رشد فرایند یادگیری سازمان تأثیری نداشته است.
تحلیل موانع فراروی آموزش های کارآفرینی در مراکز آموزش علمی کاربردی کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از جمله معضلاتی که در دهه اخیر در کشور با آن روبه رو هستیم، بیکاری جوانان بویژه دانش آموختگان دانشگاهی می باشد که این معضل در بخش کشاورزی بسیار حادتر به نظر می رسد. با وجود این چالش ها، بسیاری از سیاست گذاران، کارآفرینی در محیط های دانشگاهی را امری ضروری و اجتناب ناپذیر می دانند. هدف از آموزش کارآفرینی، تربیت افرادی است که بتوانند پس از تکمیل تحصیلات خود، افرادی مؤسس باشند و کسب و کاری را ایجاد کنند. بر این اساس، این پژوهش به بررسی موانع فراروی در برگزاری دوره های کارآفرینی در مراکز علمی کاربردی کشاورزی استان فارس پرداخته است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از لحاظ کنترل متغیرها از نوع توصیفی همبستگی بوده که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل 1018 نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در چهار مرکز علمی کاربردی کشاورزی استان فارس (شیراز، جهرم، علی آباد کمین و مرودشت) در سال تحصیلی 90-1389 بودند. از بین این افراد، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی تعداد 178 دانشجو به عنوان نمونه های پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای بود که روایی آن با کسب نظرات اساتید دانشگاه تأیید شد و پایایی آن نیز بر پایه ضریب آلفای کرونباخ 89/0 بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی، ضعف خدمات مشاوره ای و حمایتی (با میزان واریانس 50/19 درصد)، ناکافی بودن آموزش های کاربردی (با میزان واریانس 89/17 درصد)، ضعف شناخت قوانین مالی و مدیریتی (با میزان واریانس 94/11 درصد) و ضعف برنامه ریزی آموزشی (با میزان واریانس 67/11 درصد) موانع فراروی آموزش های کارآفرینی در مراکز علمی کاربردی کشاورزی استان فارس می باشند. مجموع این چهار عامل، 01/61 درصد از واریانس موانع آموزش های کارآفرینی را تبیین کرده اند
عوامل موثر بر سکوت سازمانی، مانع ایجاد کارآفرینی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فعالیت های کارآفرینانه در درون سازمان با عنوان«کارآفرینی سازمانی» از ملزومات بقا سازمان در جهان متغیر امروزی است و «سکوت سازمانی» به عنوان عاملی تاثیرگذار بر روند برنامه ها، اهداف و عملکرد سازمانی بشمار می رود. در این راستا، این مقاله به پیش بینی تاثیرگذاری مولفه های سکوت سازمانی (عوامل مدیریتی، عوامل سازمانی، عوامل اجتماعی و عوامل فردی) بر ایجاد و تقویت فعالیت های کارآفرینانه در درون سازمان می پردازد. بدین منظور، با توجه به پیشنیه پژوهش، مدلی مفهومی برای تبیین روابط میان متغیرهای پژوهش مورد سنجش قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را 495 نفر کارشناسان، مدیران و اساتید دانشگاه آزاد نجف آباد تشکیل داده اند و با استفاده از روش تصادفی ساده، داده های مورد نیاز از 157 نفر ایشان گردآوری شد. ابزار گردآوری داده در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای است که ضمن تایید روایی صوری و روایی سازه آن، از پایایی مطلوبی (ضریب آلفای 77 درصد) برخوردار بوده است. جهت پردازش داده ها از روش تحلیل معادله های ساختاری استفاده شد. نتایج بدست آمده ضمن تایید مدل برازش شده، تاثیرگذاری معکوس مولفه های سکوت سازمانی بر کارآفرینی سازمانی را مورد تایید قرار داده است. بدین معنا که نتایج نشان دهنده آن است که سکوت سازمانی به عنوان مانعی در ایجاد و تقویت کارآفرینی سازمانی بشمار می رود.
رابطه هوش معنوی وهوش هیجانی با رفتارشهروندی سازمانی دبیران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش بررسی رابطه هوش معنوی و هوش هیجانی با رفتار شهروندی سازمانی دبیران مدارس متوسطه شهر شیراز بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دبیران مدارس متوسطه شهر شیراز به تعداد 2691 نفر در سال 93 - 1392 بوده اند. حجم نمونه شامل 202 نفر دبیر مدارس متوسطه بود که به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای و بر اساس جدول کوکران انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد هوش معنوی (آمرام 2009) و هوش هیجانی (گلمن 1995) وپرسشنامه سنجش رفتار شهروند سازمانی به وسیله پودساکف، مکنزی، مورمن و فیتر (1991) استفاده شد. روایی محتوایی هر سه پرسش نامه به وسیله صاحبنظران تأیید شد و پایایی آن پس از اجرای آزمایشی بین 30 نفر از دبیران به وسیله محاسبه آلفای کرونباخ برای سه پرسشنامه به ترتیب 80/0 ، 79/0 و 83/0تعیین گردید.داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و رگرسیون چندگانه) مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان دادند: بین هوش هیجانی و ابعاد آن با رفتار شهروندی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. بین هوش معنوی با رفتار شهروندی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. در هوش معنوی: هوشیاری، تعالی، حقیقت یابی، سازش و هدایت درونی با رفتار شهروندی رابطه مثبت و معنادار وجود داشت و تنها بعد متانت با رفتار شهروندی رابطه منفی و معنادار دارد. بین دبیران مرد و دبیران زن مدارس متوسطه در رفتار شهروندی تفاوت معنادار وجود ندارد. در ابعاد هوش معنوی در متانت تفاوت معنادار مشاهده نشد. در هوش هیجانی و بعد همدلی تفاوت معنادار به نفع دبیران زن مشاهده شد و در ابعاد خودآگاهی،خود کنترلی و خود انگیزی تفاوت معناداری مشاهده نشد.از بین هوش معنوی و ابعاد آن، تنها هوش معنوی (27%) و هوش هیجانی و ابعاد آن تنها هوش هیجانی (24%) توان پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی را دارند.
رابطه خوش بینی تحصیلی معلمان با ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه خوش بینی تحصیلی معلمان با ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه ششم می باشد. جامعه آماری پژوهش تمامی معلمان و دانش آموزان پایه ششم شهرستان زاوه بود که از بین آن ها50 نفر معلم و 500 نفر دانش آموز (250 دختر و 250پسر) با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای50 مدرسه و از هر مدرسه یک کلاس و از هر کلاس 10 نفر دانش آموز انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه خوش بینی تحصیلی معلمان، ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و نمره های پیشرفت تحصیلی درس های ریاضی و علوم استفاده شد. هم چنین، از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون و هم چنین، آزمون t مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که بین مولفه های خوش بینی تحصیلی معلمان با ادراک حمایت اجتماعی، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بر حسب جنسیت در دروس علوم و ریاضی رابطه معنی دار آماری وجود ندارد. فقط در مجموع بین خوش بینی معلمان و ادراک حمایت اجتماعی دختران با ( 49/0-=r و 01/0 = p-value ) رابطه معکوس معنی داری وجود داشت، ولی در پسران ( 08/0 = r و 73/0 = p-value ) رابطه معنی داری وجود نداشت.
رابطه عدالت سازمانی و جو سازمانی با تعهد سازمانی معلمان مدارس ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش تبیین رابطه عدالت سازمانی و جو سازمانی با تعهد سازمانی در بین معلمان مدارس ابتدایی شهر ایرانشهر بوده است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است و جامعه آماری آن شامل تمامی معلمان مدارس ابتدایی شهر ایرانشهر که تعداد آن ها در سال تحصیلی 93- 1392، 429 نفر بوده که از این تعداد به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 123 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت اندازه گیری متغیرها از سه پرسشنامه تعهد سازمانی (Allen & Meyer,1990)، عدالت سازمانی (Nayhoof ,& morman, 1993) و پرسشنامه جو سازمانی (Coosman Depp,1989) استفاده شده است. برای اندازه گیری و تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی ضریب همبستگی، آزمون t مستقل و رگرسیون چند گانه استفاده شده است. نتایج نشان دادند که بین عدالت سازمانی و جوسازمانی با تعهد سازمانی رابطه ای معنادار وجود دارد. هم چنین، ابعاد جو سازمانی شامل وضوح و توافق هدف ها، رضایت از پاداش و وضوح و توافق نقش با تعهد سازمانی رابطه ای معنادار دارند. از بین ابعاد جو سازمانی، مولفه های وضوح و توافق هدف ها، وضوح و توافق نقش، رضایت از پاداش و در بین ابعاد عدالت سازمانی عدالت تعاملی، رویه ای و توزیعی پیش بین کننده متغیر تعهد سازمانی می باشند.
ارایه مدل مدیریت محتوای رسانه های آموزشی دیجیتال فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یک رسانه با ایفای نقش آموزش محور می تواند در بهبود و روان سازی راهبردهای مدیریت آموزشی یک کشور نقشی ویژه را ایفا کند. پیدایش فناوری های نوظهور ارتباطات و اطلاعات و گره خوردن آن با صنعت رسانه منجر به شکل گیری رسانه های آموزشی دیجیتال به عنوان ابزار های نوین در نظام آموزشی کشور شد. از این رو، چگونگی تدوین و ارایه محتوی آموزشی و هم چنین، پیش بینی مقدار اثرگذاری محتوای دیجیتالی بر مخاطب به عنوان یک چالش مطرح می باشد به گونه ای که مدیریت بهینه محتوی رسانه آموزشی تحت وب می تواند منجر به بهینه شدن فرآیند مدیریت آموزش شود که هدف این پژوهش تحقق این امر است. طرح پژوهش از نوع همبستگی می باشد. نمونه آماری پژوهش شامل دو گروه 30 نفره از خبرگان و کاربران است که 239 محتوی دیجیتال آموزشی را بررسی کرده اند. جهت گرد آوری داده ها از یک پرسش نامه 25 پرسشی محقق ساخته استفاده شد. اعتبار و پایایی پرسش نامه از قابلیت لازم برخوردار بوده است. نتایج پژوهش که به کمک نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت، نشان می دهد همبستگی معناداری بین خروجی مدل و نظرخبرگان در شدت احساسات و تمایل مخاطبان به یادگیری وجود دارد.