۱.
کلید واژه ها:
جنگ تحمیلی امنیت ملی امام خمینی (ره) دفاع ملی مدیریت امنیتی مدیریت نرم دفاع ملی
در این مقاله به مقوله «مدیریت نرم دفاع ملی» یا وجوه نرم مدیریت دفاع ملی که کمتر بدان پرداخته شده می پردازیم و آن را در خصوص نحوه مدیریت امام خمینی(ره) در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، عملیاتی می کنیم. بر این اساس، نویسنده در این مقاله به این پرسش می پردازد که «امام خمینی(ره) در مقام رهبر انقلاب و جمهوری اسلامی ایران و در چارچوب دفاع ملی، جنگ تحمیلی از سوی عراق را که بزرگترین تهدید سخت افزاری خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است را چگونه مدیریت کرد؟». مطابق فرضیه مقاله، «امام خمینی(ره)، جنگ تحمیلی را به شیوه ای نرم و از طریق «روایت گری» که نوعی کنش کلامی است، مدیریت نمود. ایشان با ارائه روایتی معنوی/ مذهبی از جنگ تحمیلی، این رخداد را به ابزار و فرصتی برای بازتولید و تثبیت «جمهوری اسلامی» به عنوان نظام برآمده از انقلاب تبدیل کرد.
۲.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی ایران روابط بین الملل تهاجم جنگ تحمیلی پیروزی فرهنگ راهبردی دفاع ملی
فرهنگ راهبردی از متغیرهای کلیدی در تعیین سرنوشت سیاست ها و برنامه های دفاعی دولت هاست. این مقاله ضمن بیان اهمیت فرهنگ راهبردی در دفاع ملی، به این نکته اشاره دارد که پیروزی در جنگ مستلزم بهره برداری هوشمندانه از پتانسیل های فرهنگ راهبردی است. برای مثال، تحریک ابعاد تهاجمی فرهنگ راهبردی با وجود اینکه ممکن است موفقیت های تاکتیکی به دنبال داشته باشد، اما تضمین کننده پیروزی نهایی نیست. رفتار آلمان و ژاپن در طول جنگ جهانی دوم گواهی بارز در این خصوص به شمار می آید. این مقاله در عین حال، با اشاره به نقش فرهنگ راهبردی ایرانیان در طول جنگ هشت ساله با عراق به این جمع بندی می رسد که بهره برداری هوشمندانه سیاستمداران ایرانی از ظرفیت های فرهنگ راهبردی، زمینه را برای پیروزی نهایی در جنگ تسهیل کرد.
۳.
کلید واژه ها:
راهبرد جنگ تحمیلی امنیت ملی قدرت هوشمند دفاع ملی
جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نمونه عالی و عملی تهدید امنیت ملی و دفاع همه جانبه از آن است. پرسش اصلی این است که این جنگ، به ویژه پایان آن چه تجارب و درس هایی برای دفاع ملی دارد؟ فرضیه تحقیق این است که جنگ تحمیلی و چگونگی پایان آن نشان می دهد برای دفاع از کشور و تأمین اهداف و منافع ملی باید راهبردی متوازن با توجه به اهداف و توان مندی ها و ترکیبی درست و دقیق از عناصر و مؤلفه های قدرت نظامی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشت. چهار الگوی نگرش همه جانبه، عمل تخصصی؛ اصالت قدرت ملی و ضرورت قدرت بین المللی؛ شناخت عالمانه، تصمیم گیری آگاهانه و عمل مشتاقانه؛ و ارزش مندی دفاع، ضد ارزش بودن جنگ می توانند درس های جنگ تحمیلی برای دفاع ملی ایران باشند.
۴.
کلید واژه ها:
جمهوری اسلامی معمای امنیتی دفاع غیر تحریک آمیز غرب آسیا پدافند غیرتهاجمی
جمهوری اسلامی ایران مانند هر کشور دیگری به دنبال رسیدن به موقعیتی است که از توان دفاعی خود در قبال تهدیدات نظامی تا حد قابل قبولی اطمینان حاصل کند. این اطمینان خاطر، ممکن است موجب شود دیگر کشورها، به ویژه کشورهای پیرامونی احساس خطر کرده و متقابلاً سعی در جبران وضعیت دفاعی خود کنند. این وضعیت به معمای امنیتی در مطالعات راهبردی معروف است. حال چه باید کرد تا ضمن اینکه کشور توان دفاعی را به حد قابل قبولی می رساند، از گسترش تهدید نظامی، مسابقه تسلیحاتی، افزایش ناامنی و حضور قدرت های بزرگ جلوگیری کند. پاسخی که این مقاله درصدد طرح آن است، راهبرد دفاع غیرتحریک آمیز می باشد.
۵.
کلید واژه ها:
اقتصاد سیاسی امنیت ملی امنیت انسانی دفاع ملی سیاست های نظامی
این مقاله ضمن تعریف اقتصاد سیاسی و مطالعه چگونگی پیوند اقتصاد سیاسی با دفاع ملی، عدم تعادل، ناکارآمدی، نوآوری در ارائه خدمات دفاع ملی و بروز نیازهای جدید را در ارتباط دوسویه میان این دو حوزه و نظریه های جدیدی که مدعی پاسخ گویی به نیازهای دفاعی در شرایط جدید هستند، مرور می کند.در نهایت با بررسی تأثیرات متقابل اقتصاد و دفاع ملی در وجه نظامی آن، الگوی تعامل این دو حوزه در جمهوری اسلامی ایران طرح می شود. در حال حاضر، بخش نظامی در ایران در پنج حوزه تقویت صنایع نظامی، حضور و حمایت از بخش صنعتی و عمرانی اقتصاد، انجام طرح های اقتصادی عام المنفعه، حفاظت از خطوط مواصلاتی و تجاری کشور در خارج از مرزها، حفاظت از زیرساخت های سایبری فضای سایبری و محتوای آن به تقویت دفاع ملی کشور همت گماشته است.
۶.
کلید واژه ها:
توسعه اقتصادی سیاست گذاری سازمان های اطلاعاتی اطلاعات اقتصادی جاسوسی اقتصادی
مقاله پیش رو با تمرکز بر نقش سرویس های اطلاعاتی در فرایند توسعه اقتصادی، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که «نهادهای اطلاعاتی چه نقشی در پیشبرد فرایند توسعه اقتصادی دارند؟». نویسندگان در پاسخ به این پرسش برآنند که سرویس های اطلاعاتی با تولید اطلاعات اقتصادی برای ایجاد توانایی رقابت در بازار، حفاظت از اطلاعات اقتصادی برای حفظ و استمرار توان رقابت اقتصادی ملی و نظارت بر فرایند توسعه برای تضمین امنیت اقتصادی، در پیشبرد و استمرار فرایند توسعه تأثیر مثبت دارند. همچنین، نویسندگان مدعی اند نقش سرویس های اطلاعاتی در توسعه اقتصادی، در چارچوب نقش های سه گانه اطلاعات در سیاست گذاری، شامل نقش شناختی، نظارتی و اجرایی، قرار دارد.
۷.
کلید واژه ها:
اصولگرایی منبع هویت ساز امنیت هستی شناختی دیپلماسی هسته ای
با آغاز دوران اصول گرایی در جمهوری اسلامی، رویکرد گفتاری و رفتاری ایران در عرصة سیاست خارجی متحول گشت. سؤال اصلی مقاله پیش روی آن است که علت تغیر در رویکرد سیاست خارجی اصول گرایان چیست؟ به عنوان فرضیه اصلی استدلال می شود که احساس ناامنی هستی شناختی منجر به صورت بندی مجدد منابع هویت سازِ سیاست خارجی و در نتیجه تغییر در رویکرد اصول گرایان به عرصه خارجی شده است. این مقاله همچنین به واکاوی دیپلماسی هسته ای اصول گرایان به عنوان مهمترین جلوه این تغییر رویکرد می پردازد.
