مطالعات راهبردی

مطالعات راهبردی

مطالعات راهبردی سال پانزدهم تابستان 1391 شماره 2 (پیاپی 56) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

اطلاعات به مثابه علم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علم عینیت پیش بینی اطلاعات روش پژوهش چرخه اطلاعات بی طرفی علمی استقلال اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 313 تعداد دانلود : 188
نوشتار حاضر به دنبال بررسی ایده «علمی بودن یا امکان مطالعه علمی اطلاعات» است. نویسنده در پاسخ به پرسش پژوهش، با طرح دو فرضیه تشابه روش شناختی اطلاعات و علم و هم سانی هستی شناختی این دو، مدعی علمی بودن فرایند تولید شناخت اطلاعاتی و همچنین، اشتراک ویژگی های هستی شناختی شناخت علمی و شناخت اطلاعاتی است. نویسنده در پایان مقاله بر آن است که علمی بودن یا نبودن اطلاعات، بدون توجه دانشگاهیان به آن در پژوهش های خود، همچنان در حد ادعا باقی خواهد ماند و ورود اطلاعات به موضوعات پژوهشی دانشگاهی است که علمی بودن آن را تضمین خواهد کرد.
۲.

سازمان های اطلاعاتی و تولید علم بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علم علم بومی تولید علم سازمان های اطلاعاتی مسأله یابی داده های بومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 814 تعداد دانلود : 994
تولید علم بومی، حاصل فرایندی است که در آن مسائل بومی بنیان فعالیت های علمی را پی ریزی می نماید. شناخت مسائل بومی در این رویکرد، اولین قدم در ساحت تولید علم بومی است. علاوه بر شناخت مسائل بومی، گردآوردی داده ها و اطلاعات معتبر، به علاوه فرضیه سازی بر اساس ذهنیت های مستعد، فراهم کننده زمینه برای تحلیل مناسب و نظریه پردازی بومی است. در مقاله حاضر، ضمن مروری بر مفهوم تولید علم بومی، به این مسأله اشاره می گردد که سازمان های اطلاعاتی از طریق شناسایی مسائل، تولید داده های معتبر و سرریز دانش اطلاعاتی درون سازمانی به جامعه علمی، در تولید علم بومی تأثیرگذارند.
۳.

تحول مفهوم پنهان کاری: از ویژگی هستی شناختی تا ابزاری برای فعالیت اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شفافیت طبقه بندی پنهان کاری پنهان بودگی حیطه بندی ویژگی های اطلاعات نظارت بر اطلاعات سوء استفاده از اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 273 تعداد دانلود : 223
در مقاله پیش رو، پس از آنکه دلایل پنهان کاری در دولت ها، به ویژه در سازمان های اطلاعاتی تبیین می شود، این سؤال مطرح می گردد که در حال حاضر، پنهان کاری چه بخشی از هویت اطلاعات را به خود اختصاص داده و چه جایگاهی در اطلاعات دارد؟ نویسنده دو فرضیه رقیب را در پاسخ به این سؤال طرح می نماید. فرضیه اصلی، پنهان کاری را یکی از ویژگی های هستی شناختی اطلاعات می داند و فرضیه رقیب آن را ابزاری برای کار اطلاعاتی معرفی می کند. پس از بررسی دو ادعای فوق، نگارنده در آخر نتیجه گیری می نماید که پنهان کاری اساساً بخشی جدانشدنی از هویت اطلاعات است و ریشه ای هستی شناختی در آن دارد.
۴.

بهبود پیش بینی در تحلیل اطلاعاتی؛ مطالعه موردی بی ثباتی سیاسی خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیش بینی بی ثباتی سیاسی مدل علی تحلیل اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 390 تعداد دانلود : 396
در این مقاله سعی شده است مدل های پیش بینی برخی سازمان های اطلاعاتی در خصوص بی ثباتی سیاسی مورد آزمون علمی قرار گرفته و علل ناکارآمدی آنها در پیش بینی دقیق تحولات خاورمیانه تبیین شود. مطابق فرضیه مقاله، مدل های پیش بینی کمّی سازمان های اطلاعاتی، به دلیل اتکا به همبستگی به جای علیّت و فقدان شناخت عمیق از کیس ها و جامعه آماری خود، از قابلیت کمتری برای پیش بینی دقیق تحولات اجتماعی برخوردارند. برای آزمون این فرضیه به صورت علمی، ابتدا پیش بینی مدل های کمّی برخی از سازمان های اطلاعاتی در خصوص تحولات خاورمیانه ارزیابی شده و سپس مدل کیفیِ رقیب برای پیش بینی بی ثباتی سیاسی ابداع شده است.
۵.

نقش سازمان های اطلاعاتی در ارتقای قدرت نرم کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک زندگی هنر رسانه قدرت نرم ‏‫سازمان اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 577 تعداد دانلود : 595
سازمان های امنیتی و اطلاعاتی، نقش بالقوه و بالفعل عمیقی در ارتقا و بهره بری از منابع اقتدار نرم کشور بر عهده دارند. در این خصوص می توان از طریق برخی شواهد، به یقین (و یا با درصدی بالا) از دخالت و خط دهی نهادهای اطلاعاتی به سیستم های سیاست خارجی، اقتصادی و یا فرهنگی کشور برای بهبود وجهه خود یا تخریب وجهه حریف سخن به میان آورد. مقاله حاضر تلاش دارد با حرکت در محدوده های تعریف شده فوق، در حد امکان نقش سازمان های اطلاعاتی و امنیتی را در تقویت وجوه قدرت نرم کشور بررسی کند. فرضیه اصلی آن است که عملکرد نهادهای امنیتی و اطلاعاتی در ارائه و نشر اطلاعات می تواند به عنوان ابزار اقناع و در جهت ارتقای قدرت نرم کشور به کار رود.
۶.

فناوری و قدرت اطلاعاتی: از افزایش شناخت تا ارتقای توان کنترل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری برتری اطلاعاتی قدرت اطلاعاتی نظارت و شناخت اطلاعاتی کنترل اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 19 تعداد دانلود : 512
قدرت اطلاعاتی از جمله مؤلفه های مهم در سازمان های اطلاعاتی است که عوامل متعددی در ارتقاء آن دخالت دارند. این نوع قدرت تابعی از شناخت و کنترل است. منابع تولیدکننده، فرآیند توزیع و نحوه به کارگیری (عاملیت) قدرت، محورهای کلیدی در قدرت اطلاعاتی هستند. یکی از مؤلفه های اثرگذار بر قدرت سازمان های اطلاعاتی، میزان و کیفیت بهره برداری از فناوری های پیشرفته می باشد. این اثرگذاری صرفاً به عنوان عامل مادی تلقی نمی شود، بلکه قادر است حوزه های رفتاری و هنجاری را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این مقاله به دنبال پاسخ به چیستی قدرت اطلاعاتی و تأثیر فناوری بر آن می باشد. به نظر می رسد فناوری موجب شده سازمان های اطلاعاتی با بهره گیری از این پدیده، شناخت و نظارت بر پدیده ها و نیز میزان کنترل اطلاعاتی خود بر محیط ملی و پیرامونی را افزایش دهند.
۷.

تهدیدات سایبری و تأثیر آن بر امنیت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت ملی فضای سایبری تهدیدهای سایبری جنگ سایبری تروریسم سایبری جاسوسی سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 393
مقاله حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است که تهدیدهای سایبری چگونه بر امنیت ملی تأثیر می گذارند و این اثرگذاری در چه ابعادی خود را نمایان می سازد. در پاسخ می توان گفت این تهدید به علت برخورداری از ویژگی هایی چون قیمت پایین ورود، گمنامی و تأثیرگذاری شگرف، پدیده ای به نام انتشار قدرت را به وجود آورده است که نه تنها باعث شده دولت های کوچک از ظرفیت بیشتری برای اعمال قدرت در این فضا برخوردار شوند، بلکه منجر به ورود بازیگران جدیدی همچون شرکت ها، گروه های سازمان یافته و افراد به معادلات قدرت جهانی شده است. بنابراین، این پدیده امنیت ملی را از ابعاد مفهوم امنیت، دولت محوری در امنیت، بعد جغرافیایی تهدید، گستردگی آسیب پذیری ها، شیوه مقابله با تهدیدها و تعدد بازیگران در این عرصه، تحت تأثیر قرار داده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۸