درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۴۱ تا ۲٬۰۶۰ مورد از کل ۶٬۱۱۵ مورد.
۲۰۴۱.

مسائل اخلاقی انتخاب جنسیت جنین با دلایل غیر پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 43 - 62

کلید واژه ها: انتخاب جنسیت جنین باروری آزمایشگاهی نسبت جنسی تبعیض جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۵۷۹
با ظهور تکنولوژی های پیشرفته در امر باروری و ناباروری، بسیاری از والدین در رسیدن به آرزوی دیرینه خویش که همانا انتخاب جنسیت فرزندان پیش از تولد است نزدیک تر شده اند. استفاده از این فن آوری مدرن، موافقان و مخالفانی دارد؛ انتخاب جنسیت به دلایل پزشکی (برای جلوگیری از انتقال بیماری به نسل بعدی) به طور گسترده ای مورد قبول واقع شده است، ولی این انتخاب به دلایل غیر پزشکی (ترجیح جنسی پدر و مادر)، موضوعی قابل بحث در سیاست اخلاقی و عمومی بسیاری از کشورهاست. روش پژوهش حاضر به شیوه اسنادی انجام شده و از مقالات و متون فارسی و انگلیسی مرتبط با اظهار نظر موافقین و مخالفین انتخاب جنسیت جنین، همچنین از بانک های اطلاعاتی در دوره زمانی 2017- 1996 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که انتخاب جنسیت جنین قبل از بارداری به دلایل غیرپزشکی، نیاز به تجدید نظر و تدوین قوانین موضوعه دارد. این روند به طور خاص برای تعدیل در خانواده و تجربه داشتن فرزند از هر دو جنس قابل پذیرش است، اما نیاز به نظارت دستگاه های اجرایی و سیاستگذار جمعیتی و مشاوره پزشکی به خانواده های متقاضی دارد.
۲۰۴۲.

شمایل شناسی پیکره حضرت مریم در نقاشی های دوره رنسانس و تطبیق آن با صفات حضرت مریم(س) در آیات سوره های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 497 - 525

کلید واژه ها: آیات قرآنی حضرت مریم (س) اروین پانوفسکی تصویرسازی نمادین شمایل شناسی نقاشی دوره رنسانس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۳
«شمایل شناسی» از منظر نشانه شناسی یکی از روش های مطالعات هنری اس ت که در قرن بیستم به آن توجه شده است. این مقاله با تأکید بر آرای اروین پانوفسکی به مطالعه تطبیقی شمایل های حضرت مریم با مفهوم آیات قرآنی می پردازد. هدف کلی آن خوانش شمایل شناسانه نقاشی های مریم(س) در دوره رنسانس و رمزگشایی از زبان تصویری قرآن در رابطه با زندگانی آن حضرت است. مقاله حاضر درصدد پاسخ گویی به تطبیق ویژگی های شمایل شناسانه نقاشی های مریم با تصویرسازی نمادین از صفات قرآنی ایشان است که امکان نقد موضوعی و محتوایی از داستان زندگی حضرت مریم(س) را فراهم می کند. مسئله اصلی تحقیق چگونگی تبدیل متن به تصویر است که در کتاب مقدس و قرآن کریم، هر دو، به تقدس و توصیف صفات او پرداخته شده است. در هنر رنسانس، این متن به تصویر کشیده شده، اما در اسلام همچنان متن باقی مانده است. این مقاله به دنبال تطبیق متون و تصاویر است. لزوم پیاده سازی مطالعات جدید در مطالعات نقاشی های مریم به منزله روشی برای شناخت ضرورت دارد. جامعه آماری شامل 20 نمونه از آثار نقاشی دوره رنسانس است که 8 نمونه از آن ها به صورت تصادفی انتخاب شده است و جهت تحلیل بصری مطالعه می شود. یافته های تحقیق نمایانگر انعکاس سه گونه شمایل از باکره عذرا در سه دوره متوالی رنسانس است. دوره رنسانس آغازین شمایل حضرت مریم به لحاظ فرم و محتوا با مفاهیم مقدس قرآنی تطبیق بیشتری داشته است. در دوره میانی و رنسانس پیشرفته شمایل ها به تدریج تقدس زدایی شده و نمادهای مقدس و تجریدی آن به نمادهای انسان مدار و زمینی تبدیل شده اند.
۲۰۴۳.

عرفان و آزادی تفکر عرفانی زنانه در قرون وسطی و پیدایی جنبشهای زنانه نگر معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (ویژه نامه زبان و ادبیات فارسی) 1-26

کلید واژه ها: زنان عرفان قرون وسطی تفکر دینی فمینیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۳۵۱
تأثیر عمیق اندیشه دینی بر منزلت زن در سه دین ابراهیمی، با همه تفاوت ها و نوساناتش، نزد بسیاری از محققان امری پذیرفته شده است. برقراری عدالت، نفی تبعیض، توجه به مهربانی در تعالیم هر سه دین دیده می شود. در خصوص یهودیت، شاید به دلیل دیرپایی و عدم آگاهی از همه تحولات، داوری قدری دشوار باشد و شاید تصور شود که به زنان نگاهی فرودستانه و تحقیرآمیز شده است اما در مسیحیت و اسلام می توان گفت که هم در ناحیه آموزه ها و هم در تنظیم قواعد و قوانین، توجه خوبی به جایگاه زنان شده و همین در جای خود، موجب ارتقای شأن و منزلت زنان شده است. بنابرین، با توجه به مقتضیات عرفی و فرهنگی آن زمان، می توان مدعی شد که ادیان نقش مثبتی در این زمینه داشته و چه بسا بتوان آنها را در تقابل با سنت و عرف رایج زن ستیز دانست. تفکر دینی عرفانی در این میان، جذابیت ها و توانمندی های زیادی داشتند. از این رو، در قرون وسطی، بسیاری از زنان طبقات مختلف اجتماعی شیفته تفکر دینی عرفانی بودند که از جمله مولفه های آن، دو عنصر استقلال و قدرت رهبری را می توان معرفی کرد و می توان آنان را پیشگامان مکاتب زنانه نگر معاصر معرفی کرد.
۲۰۴۴.

کنش اجتماعی زنان در جنگ جهانی اول و دستاوردهای آنان پس از جنگ در غرب(با تاکید بر حق رای زنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم تابستان۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 151-179

کلید واژه ها: جنگ جهانی اول زنان حق رأی کارگران صنعتی دستاوردهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۱ تعداد دانلود : ۶۴۴
جنگ جهانی اول تأثیرات بسزایی در ارتباط با مشارکت و حضور زنان در عرصه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داشت. نوشتار پیش رو در صدد است تا با ابتنا بر روش تاریخی-تحلیلی ضمن بررسی جایگاه زنان در طول جنگ جهانی اول در کشورهای غربی تأثیر مشارکت زنان بر روند جنگ و کارکردهای آنان در این حوزه را مورد بررسی قرار داده و شرایط دوره پس از جنگ را عمدتا بر اساس دستاوردهای آنان در جهت بدست آوردن حق رای را مورد مداقه قرار دهد. تدقیق در مسائل زنان پیش از جنگ نشان از تلاش جهانی آنان برای رسیدن به حق رأی در وهله اول بوده که وقوع جنگ مانع از پیگیری این امر شد و زنان دوشادوش مردان در جهت پشتیبانی از جبهه جنگ و همچنین حفظ جبهه داخلی تلاش مضاعفی از خود نشان دادند تا به این ترتیب ضمن اثبات وفاداری خود به کشور، به عنوان شهروندان صاحب حق مدنی به رسمیت شناخته شوند. در نتیجه این جنگ نگاه به زنان و به رسمیت شناختن حق آنان در کشورهای مختلف سرنوشت متفاوتی را رقم زد ولی در نگاه بلند مدت اکثریت کشورهای غربی پس از جنگ، سیاست واقع گرایانه و مثبتی بر واگذاری برخی حقوق زنان را در پیش گرفتند
۲۰۴۵.

بررسی تأثیر ورزش همگانی بانوان بر سلامت خانواده شهرشیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 43 - 58

کلید واژه ها: سلامت روانی خانواده آرامش در محیط خانواده فضای شاد در محیط خانواده ورزش همگانی بانوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۴۵۸
مطالعه حاضر به بررسی تاثیر ورزش همگانی بانوان بر سلامت خانواده شهر شیراز پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و نحوه گردآوری اطلاعات  توصیفی و  نوع تخقیق همبستگی و به روش میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، عبارت است، بانوان ساکن شهر شیراز در اماکن تمامی مناطق 10 گانه ی شهرداری مورد نظر این پژوهش در زمان تکمیل پرسش نامه در دسترس هستند . به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 270 نفر از این بانوان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام و معادله ساختاری  استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که در گام اول، سلامت روانی خانواده 42 درصد از واریانس های شرکت در ورزش همگانی را پیش بینی می نماید. در گام دوم ایجاد آرامش در محیط خانواده 31 درصد از واریانس های شرکت در ورزش همگانی را پیش بینی می نمود. در گام سوم ایجاد فضای شاد در محیط خانواده 66 درصد از واریانس های شرکت در ورزش همگانی را پیش بینی می نماید. همچنین براساس مدل معادله ساختاری تمامی این شاخص ها مناسب بوده و بنابراین مدل تحقیق، مدل مناسبی می باشد. شرکت در ورزش همگانی می تواند باعث افزایش روحیه و شادی خود و خانواده ،پرکاری ،سلامت روانی و آرامش در خانواده  می شود.لذا بر تمامی سازمان های دولتی و غیردولتی لازم است تا تمام تلاش های خود را برای ترغیب جامعه به ورزش های همگانی به کار گیرند.
۲۰۴۶.

نقد گونه هایی از نکاح در فقه اهل سنت (نکاح سری، نکاح به نیت طلاق و نکاح لیلیات و نهاریات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 51-68

کلید واژه ها: نکاح سری نکاح به نیت طلاق نکاح لیلیات و نهاریات ارکان و شروط نکاح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۸ تعداد دانلود : ۶۵۰
اهل سنت نکاح موقترا تحریم نموده و صرفاً نکاح دائم را صحیح می داند،درحالیکه گسترش بسترهای مراودات و ارتباطات و از سوی دیگر موانع و مشکلات نکاح دائم، سبب ایجاد نکاح های نوظهور و غیرعادی از جمله؛ نکاح سری، نکاح به نیت طلاق و نکاح لیلیات و نهاریات شده است که از این میان نکاح سری از محبوبیت بیشتری برخوردار است.ظاهر این نکاح ها، عقد دائم و معمولاً با اسقاط برخی از حقوق زن به جهت بهرمندی موقت از وی می باشد. این نکاح ها در برخی موارد واجد تمام ارکان و شروط صحت نکاح و در برخی موارد فاقد برخی از این ارکان و شروط هستند. اما به هر حال ویژگی بارز هر کدام از آنها به ترتیب عدم اعلان، نیت ابتدایی زوج بر طلاق زوجه و مراوده زوجین فقط در شب یا فقط در روز است. این گونه های نکاح از یک طرف زمینه را برای بسیاری از مشکلات اجتماعی، قانونی و روحی روانی زوجین و جامعه فراهم نموده است و از طرف دیگر رواج این نوع نکاح ها و فقدان نظری هماهنگ در خصوص ماهیت و مشروعیت آن ها تحقیق و پژوهش در این راستا را می طلبد.
۲۰۴۷.

تحلیلی بر هویت فرهنگی دانشجویان دختر ساکن خوابگاه مطالعه ای تطبیقی در خوابگاه های دولتی و خصوصی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره شانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 109 - 148

کلید واژه ها: هویت فرهنگی زیست جهان هویت خانوادگی هویت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۵۷۴
مسئله هویّت از مضامین مهمی است که در بعد فردی و بعد اجتماعی- فرهنگی می تواند ابزار گویایی برای فهم شرایط جامعه باشد. یکی از منابع تغییرات هویتی تجربه محیط های جدید زندگی است. نمونه ای از آن در مورد دختران جوانی مصداق داردکه برای ادامه تحصیل به شهری دیگر و به محیط زندگی خوابگاهی وارد می شوند. پژوهش حاضر برای شناخت چگونگی هویت فرهنگی دختران ساکن خوابگاه، با رویکرد کیفی پدیدارشناختی به انجام رسیده است. افراد نمونه از میان دختران ساکن در خوابگاه های شهر تهران به شیوه تعیین پیشینی ساختار نمونه و با لحاظ کردن دو عامل نوع خوابگاه و میزان پایبندی دینی، که در مطالعات اولیه تاثیر آنها بر موضوع مطالعه تایید شد انتخاب شدند. هویّت فرهنگی را در ابعاد خانوادگی، دینی، جنسیتی و حوابگاهی مورد مطالعه قرار داده ایم. بر اساس یافته ها در خوابگاه های دولتی، دختران مذهبی از نظر هویت فرهنگی با انسجام هویتی بیشتر و چالش های هویتی کمتری مواجه بودند و دختران غیرمذهبی دارای هویت خانوادگی کمرنگ تر وهویت خوابگاهی ضعیف تر بوده، گرایش بیشتری به هویت جنسیتی مدرن داشته و درمجموع دارای انسجام هویتی کمتری بودند. در خوابگاه های خصوصی، دختران مذهبی احساس تعلق پایینی به خوابگاه داشتند و دختران غیرمذهبی که غالبا دارای تعلقات خانوادگی نسبتا بالا و هویت خانوادگی قوی بودند افراد خوابگاه را قابل اعتماد و معاشرت نمی دانستند. این افراد رویکرد نقادانه به منابع سنتی هویت یابی پیدا کرده و سعی داشتند هویتی ورای ارزش های مسلط در جامعه ارائه دهندکه به ارزش های مدرنیته غربی نزدیک تر بود .
۲۰۴۸.

مساله گی جنسیت در اندیشه علامه طباطبایی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (ویژه نامه زبان و ادبیات فارسی) 53-70

کلید واژه ها: مسئله گی جنسیت انگاره نگرش اسلامی علامه طباطبایی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۹ تعداد دانلود : ۵۳۵
تفکیک «جنس» و «جنسیت» از مبنایی ترین انگاره های فمینیستی تلقی شده است. فمینیست ها بر این اساس، ادعای برساخت بودن بسیاری از ویژگی های زنانه را که طبیعی تلقی می شدند، مطرح نموده و نظریه های انتقادی و هنجارین خود را در راستای رفع فروتری زنان، پایه گذاری می کنند. بر این اساس، برخی برنامه ریزان حوزه مطالعات زنان ایران، در مورد اندیشمندانی مانند علامه طباطبایی ره ادعا می کنند که؛ چون جنسیت مسئله مدنظر این شخصیت ها نبوده، نمی توان اندیشه های ایشان را به عنوان رقیبی برای نظریه های فمینیستی یا چارچوبی منسجم برای فهم، تبیین یا اصلاح وضعیت زنان تلقی نمود. بررسی این ادعا مسئله اصلی پژوهش است. نتایج این پژوهش که با روش تحلیل محتوای کیفی آثار علامه خصوصا (المیزان) انجام گرفت نشان می دهد: علامه درصدد ارائه مباحثی منسجم در دفاع از وضعیت زن در اندیشه اسلامی و نقد آن در جوامع اسلامی و مدرن بوده، این مباحث را ناظر به مهم ترین انگاره های فمینیستی طرح و در چارچوبی علمی هدایت نموده است؛ از این رو توجه به تفکیک بین جنس و جنسیت یکی از ویژگی های صورت بندی مسائل زنان در اندیشه علامه است. با این وجود، چون ایده پردازی های ایشان ناظر به مباحث اقناعی و انتقادی نسبت به آموزه های اسلامی و فمینیستی است، نمی توان دیدگاه ایشان را به عنوان نظریه علمی با ویژگی های نظریه تجربی قلمداد نمود.
۲۰۴۹.

واکاوی نقش خیریه ها در تولید و تداوم فقر زنانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 27 - 49

کلید واژه ها: زنانه شدن فقر خیریه ها نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
این مقاله در پی بررسی مفهوم زنانه شدن فقر از خلال تجربه های مراجعان به خیریه های شهر اصفهان و فهم تأثیر این گونه انجمن ها یا سازمان ها در بازتولید این مفهوم در جامعه است. با استفاده از نظریه زمینه ای مورد نظر چارمز در روش شناسی کیفی، سعی برآن بوده تحلیلی پیرامون این سؤال به دست آید که چگونه خیریه ها در بازتولید فقر زنانه مؤثرند؟ اطلاعات این پژوهش، که از طریق انجام دادن 20 مصاحبه عمیق با زنان سرپرست خانوار یا زنان نیازمند کمک جوان و تنها که برای درخواست کمک به خیریه های شهر اصفهان مراجعه کرده اند گرد آمده است، در مرحله اول با رویکردی تفسیرگرایانه از تجارب مراجعه زنان نیازمند کمک به خیریه ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشیِ روش نظریه زمینه ای، 6 مفهوم اولیه، 2 مقوله مرکزی و نهایتاً یک مقوله هسته ای استخراج شد که مؤید مقولات عمده «اصرار بر تسلط اقتصادی» و «ابقای انفعال اجتماعی» از سوی خیریه ها بر زنان بود. در مرحله دوم، با نگاه نقادانه فمنیستی برآمده از دیدگاه هاردینگ، هریک از مفاهیم و مقولات به طور جداگانه و در تحلیلی نهایی بررسی شد. درنهایت، در مدل نظری ای که برآمده از یافته های تحقیق بود، مکانیسم «نابرابری مضاعف» از واکاوی روابط بین مقولات به دست آمده در توضیح سؤال اولیه به دست آمد. همچنین، بخشی یا هریک از مفاهیم اولیه به دست آمده در جریان کدگذاری ها به عنوان «متعین های زمینه ای، مقوم، پشتیبان و تأثیرگذار» بازشناسایی شدند که در تولید، تداوم و بازتولید فقر زنانه از طریق فعالیت های مبتنی بر خیریه و امور خیر نقش دارند. براساس این پژوهش، می توان مدعی شد که فعالیت های مبتنی بر کمک رسانی در خیریه ها نه تنها بر بنیانی مردسالارانه وضع شده اند، بلکه با قراردادن زنان نیازمند کمک در وضعیت نابرابری مضاعف، شرایط فقیرتر شدن این زنان و تداوم چنین وضعیتی و درنهایت بازتولید فقر در زنان را فراهم می کنند. در واقع، طبق یافته ها می توان بدین نظر رسید که خیریه ها برای زنان در جامعه طبق الگوی کمک رسانیِ فعلی خود، «بازتولید انقیاد» می کنند.
۲۰۵۰.

مبانی اسلامی صلح پایدار در مقایسه تطبیقی با نظریات جریان اصلی در روابط بین الملل

نویسنده:
منبع: فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان سال چهارم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲

کلید واژه ها: روابط بین الملل صلح جهانی اسلام همزیستی گفتگو انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۶ تعداد دانلود : ۲۳۸۰
دستیابی به صلح در روابط میان کشور از دیرباز از جمله مهم ترین دغدغه های نظریات روابط بین الملل بوده است. هر یک از این نظریات با بهره مندی از مبانی معرفت شناسی و هستی شناسی متمایز خود بر اصول و اهداف متفاوتی در رویکرد به نظام جهانی و نحوه دستیابی به صلح استوارند. اسلام اما به عنوان یک دین که از ویژگی های معرفت شناسی و هستی شناسی فرانظریه ای برخوردار می باشد، متفاوت از نظریه های عمده روابط بین الملل یعنی لیبرالسیم، رئالیسم، مارکسیسم و... به حیات سیاسی - اجتماعی انسان ها در عرصه های ملی و بین المللی می نگرد. بدین لحاظ می توان قواعد رفتاری، تحلیلی و فرانظری به صلح را از مفاد کلان و همه جانبه این دین جامع استخراج نمود. این مقاله، با طرح این سؤال که «رویکرد فرانظری اسلام به صلح در روابط بین الملل چیست و چه ویژگی هایی دارد؟» تلاش دارد، الگوی فرانظری اسلام به صلح و ویژگی های آن را توضیح دهد. فرضیه این نوشتار پژوهشی آن است که: «رویکرد فرانظری اسلام به صلح مبتنی بر تلاش در دستیابی به همزیستی مسالمت آمیز می باشد و ظرفیت های گفتمانی اسلام را می توان به عنوان مبادی گفتگوی جهانی و مقدمه ای بر صلح و دوستی در روابط بین الملل معرفی نمود.» در این پژوهش، تحول مفهوم صلح و بررسی نظریات عمده در روابط بین الملل ارائه و سپس با بررسی و فهم مبانی تنظیم روابط بین الملل تلاش می شود تا دستیابی به صلح در الگوی اسلامی روابط بین الملل ارائه شود.
۲۰۵۱.

تحلیل شخصیت «هوو» در رمان های کلیدر و شوهرآهو خانم (آثار: دولت آبادی و افغانی)

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 71-85

کلید واژه ها: هوو ادبیات فارسی کلیدر شوهرآهوخانم دولت آبادی افغانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۴۷۴
هدف از پژوهش حاضر، بررسی شخصیت «هوو» در ادبیات داستانی معاصر بود. یکی از ویژگی های ادبیات معاصر، توجه بیشتر به امور اجتماعی و حضور پر رنگ زنان در حوزه ی شعر، نثر و به ویژه داستان است؛ پیوند بین مسائل اجتماعی و زبان روشن است؛ به گفته ی زبان شناسان، زبان آیینه ی فکر و تحولات فکری جامعه است. محمود دولت آبادی و علی محمد افغانی از نویسندگان سرشناس معاصر به شمار می آیند که طرح مضامین اجتماعی در آثار آنان حضوری پررنگ دارد. یکی از این مضامین، پردازش شخصیت «هَوو» است. «شوهرآهو خانم» و «کلیدر» هر دو از تأثیرگذارترین رمان های معاصر هستند که شخصیت زن در جایگاه «هوو» در آن ها نقش مؤثری دارد. در این پژوهش، ضمن تحلیل این شخصیت ها، دریافت می شود که دولت آبادی و افغانی از کدام عناصر داستانی برای آفرینش بهتر و واقعی تر این شخصیت ها، بهره برده اند. پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و یافته های آن نشان می دهد که هر دو نویسنده در پردازش شخصیت «هوو» از شیوه ی بیان مستقیم به خوبی استفاده کرده اند. از بین شیوه های غیرمستقیم نیز اغلب از روش «توصیف» بهره گرفته اند. با این که هر دو نویسنده به خوبی معضلات و پیامدهای ناگوار چندهمسری را بیان کرده اند؛ اما با دیدگاهی مردانه و جانب دارانه و در فضایی مردسالارانه آن را ترسیم کرده اند.
۲۰۵۲.

تجربه ی زنان معتاد بهبود یافته از طرد اجتماعی در شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۸۱ 167 - 189

کلید واژه ها: زنان بهبود یافته از اعتیاد تحلیل تماتیک تبعیض جنسیتی مضاعف طرد اجتماعی قطع شبکه ی ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۵ تعداد دانلود : ۶۹۸
هدف اصلی این پژوهش بررسی تجربه ی زنان معتاد بهبود یافته از طرد اجتماعی در شهر قم بوده است. این پژوهش با روش کیفی انجام شد و 31 نفر از زنان بهبود یافته ی مراجعه کننده به کمپ های ترک اعتیاد زنان در شهر قم با استفاده از مصاحبه های عمیق و نمونه گیری هدفمند و نظری مصاحبه شدند و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از شیوه ی تحلیل تماتیک بهره گرفته شده است. در این پژوهش، با تحلیل مصاحبه های انجام شده با زنان بهبود یافته از اعتیاد پنج مقوله یا تم اصلی استخراج شد و تعدد مراجعه به مراکز مختلف جهت اشتغال به کار، قضاوت نادرست و انگ زنی، عدم تفویض مسئولیت در محل کار و فقدان تخصیص سهمیه استخدامی به زنان بهبود یافته ذیل مقوله ی «تبعیض جنسیتی مضاعف در روابط اجتماعی»؛ نگاه تحقیرآمیز دوستان و شرکت نکردن در جلسات فامیلی ذیل مقوله ی «سرزنش و تحقیر»؛ نپذیرفتن نقش مادری و فرزندی در خانواده ذیل مقوله ی «قطع شبکه ی ارتباطی خانواده و خویشاوندان»؛ بی اعتمادی دوستان و خویشاوندان ذیل مقوله ی «قطع شبکه ی ارتباطی دوستان و گروه همسایگان» و تغییر محل سکونت، ساختن گذشته ی غیرواقعی ذیل مقوله ی «پنهان کاری» دسته بندی شدند.
۲۰۵۳.

بررسی رابطه نابرابری، تفاوت و ستمگری با مطالبات اجتماعی زنان (مطالعه موردی زنان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره شانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 7 - 32

کلید واژه ها: زنان مطالبات اجتماعی نابرابری ستمگری تفاوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۵۴۸
مطالعه و بررسی زمینه های مختلف شکل گیری مطالبات اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن، ضرورت جدی و انکارناپذیر موضوع شناسایی مطالبات اجتماعی زنان است. در عین حال شناسایی مطالبات اجتماعی زنان، گام بلندی در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ها در حوزه زنان و خانواده است. در این مقاله، رابطه متغیرهای تفاوت، نابرابری و ستمگری با مطالبات اجتماعی زنان در نمونه آماری 400 نفره از زنان 25 - 55 ساله ساکن شهر تهران بررسی شد. پژوهش به شیوه پیمایش و از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با استفاده از ابزار پرسشنامه ، نابرابری، تفاوت و احساس ستمگری را به عنوان متغیرهای مستقل و مطالبات اجتماعی زنان را به عنوان متغیر وابسته سنجیده شد. یافته ها، فرضیه ها را تأیید کرد و نشان داد که متغیرهای نابرابری، تفاوت و ستمگری اثر معناداری بر مطالبات اجتماعی زنان دارند و با افزایش متغیرهای متغیرهای نابرابری، تفاوت و ستمگری، مطالبات اجتماعی زنان به نحو معناداری افزایش می یابد. بر اساس نتایج به دست آمده، در پایان پیشنهاداتی برای کاهش زمینه های نابرابری، تفاوت و ستمگری برای زنان ارائه شده است.
۲۰۵۴.

اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی برصمیمیت و بهداشت روان زوجین شرکت کننده درکلاس های مشاوره پیش از ازدواج

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 87-99

کلید واژه ها: مهارت های ارتباطی روان شناسی صمیمیت بهداشت روان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۳۳
هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر صمیمیت و بهداشت روان زوجین شرکت کننده در کلاس های مشاوره پیش از ازدواج شهرستان اهواز بود. نمونه آماری شامل 40 نفر از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. طرح پژوهش تجربی میدانی از نوع پیش آزمون و پس آزمون باگروه کنترل بود. ابزار پژوهش شامل مقیاس روابط صمیمی با همسر واکر و تامپسون (1983) و پرسشنامه بهداشت روان گلدبرگ و هیپر (1979) بود. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش مهارت های ارتباطی قرار گرفتند، اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از ،تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکوا) و تحلیل کوواریانس تک متغیری(آنکوا) استفاده شد. نتایج نشان داد مهارت های ارتباطی بر افزایش صمیمیت و بهداشت روان زوجین اثر بخش است.
۲۰۵۵.

رویکردی حقوقی به تفاوت های نسلی در تعاملات زناشویی(مطالعه موردی زنان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 1 - 26

کلید واژه ها: زنان تعاملات زناشویی حقوق تفاوت های نسلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۶۰
این مطالعه، به مطالبات حقوقی در تعاملات زناشویی زنان متأهل شهر تهران می پردازد؛ با این هدف که تفاوت های نسلی را در سه نسل از زنان نشان دهد. گمانه اصلی پژوهش این است که بین سه نسل از زنان متأهل، تفاوت معنادار در میزان مطالبات حقوقی زناشویی وجود دارد. روش پژوهش، پیمایشی است و جامعه آماری آن را همه زنان متأهل شهر تهران تشکیل می دهند که از میان آن ها 500 نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ داده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 20استفاده شد. نتایج نشان داد بین سه نسل، در زمینه مطالبات حقوقی در تعاملات زوجین، تفاوت معنادار وجود دارد. بدین معنا که نسل سوم (نسل جوان) بیش از دو نسل دیگر به مطالبات حقوقی خود در خانواده اهمیت می دهد؛ و نسل دوم به عنوان میانجی، به این مطالبات کمتر از نسل سوم و بیشتر از نسل اول توجه دارد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام، متغیرهای اشتغال، تحصیلات و نسل، 499/0 واریانس متغیر وابسته «مطالبات حقوقی در تعاملات زناشویی» را تبیین می کنند.
۲۰۵۶.

فرایندپژوهی تکوین رشته مطالعات زنان معطوف به تغییرات پارادایمی جنسیت (مطالعه موردی: دانشگاه های امریکا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 525 - 549

کلید واژه ها: رشته مطالعات زنان برابری جنسیتی توانمندسازی زنان گرایش های جنسی و هویت جنسیتی ایالات متحده امریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۰
رشته مطالعات زنان از دهه 1970 در امریکا تأسیس شده و به دلیل تعداد، تنوع موضوع و مواد درسی رشد روزافزونی داشته است. از وجوه مهم تکوین این رشته، پیوستگی به واقعیتِ در حال تغییر وضعیت زنان در جامعه امریکاست. تأسیس این رشته در کنار جنبش های مدنی زنان و با عنایت به تغییرات مفهومی و توسعه مصداقی حقوق و توانمندسازی زنان قابل پیگیری است. بیش از یک دهه است که رشته مطالعات زنان در امریکا، به رغم پویایی درون گفتمانی، با چالشی برخاسته از تغییرات پارادایمی حوزه جنسیت رو به رو هستند؛ به نحوی که حتی نام این رشته ناکافی و نارسا قلمداد می شود. مقاله حاضر، با روش فرایندپژوهی مبتنی بر آثار تاریخ نگارانه مطالعات زنان در امریکا، به تحلیل انعکاس تغییرات پارادایمی زنان و جنسیت در تکوین این رشته و چالش های پیش روی آن می پردازد. فرایند تکوین این رشته در سه دوره، اعم از پارادایم سیستم جنس دوگانه: زنان در برابر مردان (1970 اوایل دهه 1980)، تغییر پارادایم از زن به زنان از زنان به جنسیت (دهه 1980 نیمه دهه 1990) و پارادایم تفوق گرایش های جنسی و هویت های جنسیتی (نیمه دهه 1990 تاکنون)، واکاوی شده است. فهم این پویایی گفتمانی در امریکا به فهم گفتمان جنسیت در سطح بین المللی می انجامد.
۲۰۵۷.

بررسی اثربخشی قوانین و مقررات حمایتی در میزان تمایل زنان معلول شهر تهران به اشتغال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۸۲ 35 - 55

کلید واژه ها: آسیب شناسی موانع اشتغال زنان معلول حقوق ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۵۰۱
بیکاری یکی از مشکلات عمده و مبتلابه بسیاری از افراد جامعه است که معلولین به ویژه زنان معلول بیشتر با آن مواجه اند. هدف از انجام این پژوهش آسیب شناسی قوانین و مقررات حمایتی اشتغال زنان معلول در حقوق ایران بوده است. در این پژوهش به منظور تحلیل کمی اطلاعات و نیز آگاهی از نگرش زنان معلول شهر تهران نسبت به چالش های حقوقی پیش روی معلولین برای اشتغال از طریق ابزار پرسش نامه محقق ساخته، اطلاعات جمع آوری شده است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر زنان 20 تا 50 ساله ی معلول شهر تهران در سال 1397 بوده که تعداد آنها بالای 100 هزار نفر است و حجم نمونه برابر با 383 نفر تعیین شد. تمامی محاسبات آماری به منظور تحلیل استنباطی داده ها با استفاده از بسته ی نرم افزاری SPSS انجام شد. براساس نتایج حاصل از پژوهش، 37 مورد از موانع پیش روی اشتغال معلولین شناسایی شد. به نظر مصاحبه شوندگان، اختصاص نیافتن هیچ اصلی در قانون اساسی به وضعیت معلولین، کم اهمیت ترین مانع و نبود بانک اطلاعاتی مناسب و نداشتن اطلاعات و آمار جامع و دقیق درخ صوص معلولین متقاضی اشتغال، کم رنگ بودن قانون 3 درصد استخدامی برای جذب معلولین یا اجرا نشدن دقیق آن، ابلاغ نشدن به موقع اعتبارات اشتغال معلولین به استان ها، ش ناخت ک افی نداشتن ص احبان ص نایع و کارفرمای ان از توانمن دی ه ای معلولین و کمبود وسایل مناسب برای جابه جایی و تحرک معلولین در س طح ش هر از قبی ل اتوبوس های درون شهری مناسب سازی شده برای این افراد از مهم ترین موانع بر سر راه اشتغال معلولین است.
۲۰۵۸.

رویکردی برنهادینه سازی حیا و اخلاق عمومی در پرتو نظریه ی «کمال گرایی کیفری»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 87-114

کلید واژه ها: کمال گرایی کیفری فضیلت اخلاقی حیا حقوق جزا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۴۶۴
بر اساس نظریه ی کمال گرایی شهروندان به گذران یک زندگی ارزشمند علاقه مندند و نوعا برای افراد اجتماع برخورداری از زندگی مطلوب اهمیت دارد. از سویی موجودیت حکومت برای کمک به اشخاص جهت تعقیب علایقشان و بهرمندی از زندگی فضیلت مندانه است؛ لذا طبیعی به نظر می رسد همان گونه که حکومت در خصوص مسائلی چون نظم، امنیت، بهداشت و برقراری عدالت و حمایت از حقوق افراد، مردمانش را یاری می کند، برای تحقق زندگی مطلوب نیز یاریگر آنان باشد. مسئله مهم در ارتباط با حوزه اعمال قدرت و احتمال تحدید حقوق و آزادی شهروندان، هنگامی رخ می نماید، که دولت ها جهت بسط اخلاقیات و ارزش های دینی، متمسک به حقوق کیفری و تحمیل مجازات می شوند. در دامنه جرائم تعزیری کشورمان، نمونه هایی از این نحو سلوک در حوزه نهادینه سازی حجاب شرعی بانوان، حیا و عفت عمومی قابل مشاهده است. این در حالیست که درمسیر رشد فضائل و الزام به ارزش های اخلاقی، «توجه» به سطوح مختلف عناصرو شرایط احکام، و نیز محدودیت های حاکم برحدود الهی، تشویق به ورع و پرهیزگاری و توجه به داشتن نیت خداپسندانه در انجام اعمال خیر، می رساند که برخی از سطوح حفظ نفس و رشد و آن در حوزه ی اخلاقیات، بر پایه آموزش، تعلیم و تمرین و ت ذکر و نصیحت، و نهادینه شدن درونی التزام به اخلاقیات و فضائل انسانی، بر وجه استمرار و استقرار است، و واضحا «مداخله ی کیفری دولت در این امور»، به عبارتی فضیلت گرایی کیفری، ناکارآمد و نافی ارزش های معنوی تحصیل شده است. مع الوصف نتیجه اصلی در پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده، آن است که توجه به امور فوق می تواند، منجر به پیشگیری از فربه تر شدن مدل جرم انگاری در نظام حقوقی اسلامی گردد؛و این مدل را با رویک ردی متفاوت، معقول، دارای پذیرش اجتماعی و جامعه پذیری مطلوب ، و نزدیک تر به بعد رحمانی آن، معرف ی نمای د.
۲۰۵۹.

نگاهی نو به استدلال مخالفان قضاوت زن به سیره ، اصل وإجماع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 141-160

کلید واژه ها: اجماع اصل زنان سیره قضاوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۹۵
این پژوهش به استدلال مخالفان قضاوت زن به اجماع، سیره واصل پرداخته است، وتلاش نموده تا استدلال آنان که مردبودن رادرقاضی شرط کرده اند به طور مستدل مورد نقد وکنکاش قرار دهد، وتأکید دارد براینکه ؛ یک)سیره ای که به آن استناد کرده اندمتأثر از علل وعوامل فرهنگی وشرایط محیط است که نمی تواند حجت باشد؛دو) اصل نیز درهرچیز اباحه وجوازاست نه حرمت،وازجهتی دیگر از روایات مربوط به ارجاع دادن مردم به علماچون علماوارثان پیامبرانند ودرحوادث واقعه به علمامراجعه کنید،اذن عام استفاده می شودکه شامل زن ومردواجد شرایط می شود د؛سه) اجماع نزدشیعه حجت ودلیل معتبری به حساب نمی آید مگراینکه ازرأی امام(ع)کشف کند،مشروط برعدم وجوددلیل قرآنی وروایی،اگراجماع روی آیه ای یاحدیثی تکیه کند،بایدبه آن أیه یاحدیث رجوع شود.واگردرمسئله ای متقدمین اجماع نداشتندومتأخرین اجماع داشتند،آن اجماع حجیت ندارد،چون ازرأی معصوم کشف نمی کند،اجماع مورداستناد،چنین اجماعی است یعنی الف-مدرکی است.ب-ازدوران غیبت تادوران علامه حلی ثابت نشده است.از یافتهای تحقیق این است که استدلال مخالفان قضاوت زنان به اجماع،سیره وأصل مخدوش و ناتمام است
۲۰۶۰.

نقش انعطاف پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادران در خودکارآمدی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۵ 55 - 73

کلید واژه ها: انعطاف پذیری خانواده تمایزیافتگی خودکارآمدی نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۳۴۹
این پژوهش با هدف بررسی نقش انعطاف پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادران در پیش بینی خودکارآمدی نوجوانان انجام شد. پژوهش، توصیفی و از نوع  همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران بود که از میان آنها 255 دانش آموز به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و به همراه مادرانشان در این پژوهش شرکت کردند. دانش آموزان به پرسشنامه انعطاف پذیری خانواده (شاکری، 1382) و خودکارآمدی (شرر و همکاران، 1986) پاسخ دادند و مادران پرسشنامه برگه کوتاه تمایزیافتگی (دریک، 2011) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ماتریس همبستگی و رگرسیون گام به گام با نرم افزار spss 22 مورد تحلیل قرار گرفت. ماتریس همبستگی پیرسون نشان داد انعطاف پذیری خانواده با خودکارآمدی فرزندان رابطه مثبت و معنادار دارد (r=0.48, p<0.01). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد انعطاف پذیری به طور مستقیم و مؤلفه گسلش عاطفی مادر به طور معکوس قادر به پیش بینی 29/0 از تغییرات خودکارآمدی دختران هستند. انعطاف پذیری خانواده و تمایزیافتگی مادر و مؤلّفه های آن در پیش بینی خودکارآمدی پسران نقش نداشتند. بنابراین نتایج، خانواده در شکل گیری خودکارآمدی نوجوانان بویژه دختران نقش مهمی ایفا می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان