درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۶۸۱ تا ۳٬۷۰۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۳۶۸۱.

شناسایی گونه های مشابه با خبر جعلی و تبیین شاخصه های تفاوت بین آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۰شماره ۵۴ 7 - 46

کلید واژه ها: خبر جعلی شایعه پروپاگاندا محتوای ساختگی محتوای دستکاری شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۷۸
عبارت جدید «خبر جعلی» با پدیدار شدن تغییرات گسترده در زیرساخت های ارتباطاتی و پدید آمدن رسانه های نو و تغییرات بعدی در ساختارها و نهادهای جوامع انسانی، ازجمله در سیاست و اقتصاد، در سال های اخیر به یکی از مسائل بحث برانگیز حوزه های عمومی و دانشگاهی رشته های مرتبط با روزنامه نگاری، رسانه، ارتباطات و فرهنگ تبدیل شده است. این اصطلاح علمی در مباحث عمومی برای تبیین پدیده های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که لزوماً در معنای دقیق کلمه خبر جعلی نیست. فقدان تعریف واضح از اصطلاح خبر جعلی و مواردی که به صورت معمول با این اصطلاح علمی اشتباه گرفته می شوند شناسایی و مقابله با هرکدام از این موارد را دشوار می کند. این مقاله، با بررسی جامع منابع علمی موجود، انواع گونه های مشابهی را که بعضاً حتی از سوی افراد دانشگاهی با خبر جعلیْ یکسان در نظر گرفته می شوند شناسایی کرده است. این گونه های مشابه عبارت اند از: محتوای طنز، نقیضه، محتوای ساختگی، محتوای دست کاری شده، پروپاگاندا، محتوای تجاری، محتوای حیله گرانه و شایعه. سپس از طریق مصاحبه عمیق با 18 نفر از متخصصان حرفه ای و دانشگاهی حوزه خبر و رسانه، شاخصه هایی برای مقایسه و سازمان دهی مفهومی این پدیده های رسانه ای به دست آمد که عبارت اند از: «مؤلف»، «سردبیری»، «محتوا» و «جنس رابطه». در پایان این مقاله، بر اساس شاخصه های به دست آمده، به تبیین اصطلاح خبر جعلی و تدوین یک جدول کامل برای بیان روشن تمایزها و تشابه ها پرداخته شده است.
۳۶۸۲.

ارائه مدل مطلوب برای کسب و کار پادکست های ایرانی

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 113 - 144

کلید واژه ها: ساخت اجتماعی واقعیت برهان توماس اتنومتدولوژی ارائه خود ارتباطات غیرکلامی فریبکاری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف از انجام این پژوهش ارائه مدل کسب و کار پادکست های ایرانی می باشد.  جامعه آماری فعالان حوزه پادکست هستند. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از تحلیل مضمون و کدگذاری به وسیله نرم افزار MAXQDA انجام گرفت و نتایج نشان داد که مفهوم مدل کسب وکار پادکست پتانسیل های فراوانی دارد که هنوز کشف نشده است. صنعت پادکست در ایران درآمدزایی چندانی ندارد چراکه بخش زیادی از تولیدکنندگان و فعالان این صنعت با اهدافی غیر از درآمدزایی اقدام به تولید پادکست می کنند. بر اساس نتایج بررسی تعداد اندکی از پادکسترهایی که در این حوزه به درآمدزایی رسیده اند اغلب از طریق الگوی اسپانسری و تبلیغات کسب درآمد می کنند. بیشترین هزینه های پادکست به سرویس دهنده و هاوست(میزبان) مربوط است و بعد از آن هزینه بعضی از کارهایی که توسط پادکستر برون سپاری می شود مانند طراحی پوستر، ادیت صدا، نوشتن متن و مدیریت اکانت های (صفحه ها)شبکه های مجازی پادکست. اصلی ترین و معمول ترین کانال درآمدی برای پادکست ها داشتن اسپانسر است. به نظر می رسد صنعت پادکست در ایران در وهله اول نیاز به مدیریت اعتبار دارد تا بتواند ادراک مشتریان را از برند خودارزیابی کند و شهرت پادکست را بهبود ببخشد و وفاداری مخاطبان را حفظ کند و از آن ها بازخور دریافت کند. به شهرت و اعتبار دست یابند تا بازار رقابتی شکل بگیرد و درآمدزایی صورت گیرد.
۳۶۸۳.

واکاوی شیوه های به کارگیری صفحه نمایش دوم در تولید برنامه های ورزشی تعاملی تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 36 - 5

کلید واژه ها: برنامه ورزشی تلویزیون برنامه ورزشی تعاملی صفحه نمایش دوم رسانه های نوین تعاملی رسانه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون قالب های محتوای تلویزیونی
تعداد بازدید : ۷۸۴ تعداد دانلود : ۳۰۷
با پر رنگ شدن نقش شبکه های اجتماعی در زندگی روزمره و ورود آن ها به جریان اصلی رسانه ای دنیا، رسانه های سنتی تولیدات خود را متحول کردند و شبکه های اجتماعی را به عنوان رقیب قدرتمند پذیرفتند و درنتیجه، مخاطبان منفعل دیروز به کاربران فعال امروز تبدیل شدند. باتوجه به اینکه برنامه های ورزشی بخش عظیمی از محبوبیت و تولیدات تلویزیونی را به خود اختصاص داده است، هدف این پژوهش واکاوی شیوه هایی است که برنامه ساز می تواند با استفاده از ظرفیت های صفحه نمایش دوم، آن ها را به کار گرفته و باعث شکل گیری تعامل دوسویه بیننده با برنامه ورزشی تلویزیون شود تا نبود فناوری تلویزیون تعاملی در ایران را پوشش دهد. صفحه نمایش دوم به عنوان یک وسیله جانبی (رایانه، موبایل یا تبلت) به منظور همراهی با صفحه اول (تلویزیون)، جهت ایجاد ارتباط با صفحه اول ظهور پیدا کرد. پژوهش حاضر، با تکیه بر نظریه هم گرایی رسانه ای و به روش تحلیل محتوای کیفی و مطالعه اسنادی مقوله های اساسی را استخراج کرده و سپس پنج قسمت از پنج عنوان برنامه ورزشی تلویزیونی (نود، ورزش و مردم، باشگاه، فوتبال 120 و گزارش ورزشی) را مورد تحلیل و مطالعه قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که صفحه نمایش دوم می تواند مخاطبان را به خالق محتوا تبدیل کرده و توانایی آن ها را به بیش از یک اظهارنظر کننده ارتقا دهد و برنامه ساز ورزشی با پیاده سازی امکانات تعامل با بیننده، از داده های ورزشی و فعالیت های اجتماعی آن ها فراتر رفته و از انگیزه و اطلاعات بینندگان/کاربران، برای تولید قالب های مختلف برنا مه سازی تعاملی در تلویزیون استفاده کند تا زمینه تعامل و بیان دیدگاه های مخاطبین بیشتر از هر وقت دیگر مساعد شود.
۳۶۸۴.

فهم پدیده احساس شکست و پیامدهای آن در میان مهاجران در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 193 - 217

کلید واژه ها: مهاجرت احساس شکست تجربه زیسته طرد اجتماعی استراتژی های انطباق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۴۹
به دلیل پیچیدگی مطالعه عواطف و احساسات مهاجرین، فرآیند مهاجرت و احساسات ناشی از آن کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق این مطالعه کیفی است و از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. مصاحبه ها با 65 مشارکت کننده تا اشباع مفهومی ادامه یافت. مشارکت کنندگان از کلینیک های روانشناسی در ۵ منطقه ی تهران به صورت هدفمند و با نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. مشارکت کنندگان در پژوهش از میان مهاجران نسل های اول و دوم ۲۵ تا ۴۵ ساله انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد تجارب شکست مهاجرین با پیامدهایی مانند کاهش مشارکت اجتماعی، احساس تبعیض و طردشدگی، احساس ناتوانی، فشار روحی، کاهش احساس تعلق، و انزوای اجتماعی همراه است. طرد و فرسایش سرمایه ی اجتماعی مهاجران موجب حس دیگری بودن، فاصله گیری، ترس، و ناتوانی برای ادغام اجتماعی می شود. در نهایت، نتایج این پژوهش نشان داد که مهاجران برای محافظت از خود در برابر احساس شکست استراتژی هایی چون فاصله گیری،مدارای اجباری، مقابله به مثل یا مهاجرت دوباره را پیشه می کنند.
۳۶۸۵.

طراحی مدل سلامت اداری کارکنان مبتنی بر سیره حضرت علی (ع) با استفاده از تحلیل کیفی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 79-106

کلید واژه ها: سلامت اداری در اسلام عوامل فردی سلامت اداری عوامل سازمانی سلامت اداری عوامل برون سازمانی سلامت اداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۹۳
در ادبیات حقوق اداری، سلامت اداری وضعیتی است که در آن، فساد اداری در عملکرد یک سازمان دولتی، به میزان قابل قبولی کاهش یافته باشد. قبل از هر گونه اقدام در زمینه سلامت اداری، باید به شناخت درستی در مورد ابعاد وجودی انسان رسید و با توجه به تفاوت نگاه اسلام و غرب به ابعاد وجودی انسان، کشورها و سازمان های اسلامی نیازمند طراحی مدل های بومی و اسلامی در زمینه سلامت اداری منابع انسانی مسلمان خود می باشند. این پژوهش به دنبال طراحی مدل سلامت اداری کارکنان از دیدگاه حضرت علی علیه السلام است. روش پژوهش، نظریه پردازی داده بنیاد بوده و با استفاده از این روش اقدام به طراحی مدل سلامت اداری کارکنان بر اساس اسناد، کتب و مقالات نگاشته شده پیرامون سیره امام علی علیه السلام شده است. همچنین جهت اعتبار سنجی مدل از شاخص کاپا استفاده که برای مدل در سطح معتبر اندازه گیری شد. در نهایت مدل سلامت اداری کارکنان بر اساس سیره امام علی علیه السلام شامل 35 شاخص، 9 مؤلفه و 3 بعد ( عوامل فردی، عوامل سازمانی و عوامل برون سازمانی) طراحی شد. انتظار می رود یافته های این تحقیق، در زمینه ایجاد سلامت اداری در کارکنان ، راهگشای مدیران در جوامع اسلامی باشد.
۳۶۸۶.

واکاوی الگوهای هویتی عرضه شده در پاسخ به مساله انحطاط در ایران معاصر (با تأکید بر الگوی گفتمان هویتی انقلاب اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 153-176

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی اسلام سیاسی هویت مشروطه پهلویسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۸۲
در طول قرون متمادی اسلام به عنوان منبع الهام بخش هویتی در ایران نگریسته میشد و در کنار عناصر هویت ساز دیگر، تمدنی را بنا نهاد که در تمامی زمینه ها مرجعیت جهانی یافت، اما در سده های اخیر این تمدن رو به زوال نهاد. شکست های نظامی سوال از انحطاط را مطرح ساخت و واکنشهایی را به سمت خود روانه داشت. پژوهش پیش رو که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده، با این مساله آغاز شده که جامعه ایرانی چه الگوهایی را در مواجهه با مسئله انحطاط ارائه داده است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که سه الگو در مواجهه با مساله انحطاط ارائه شد: الگوی اول (مشروطه)، با تصور تصرف در مدرنیته، در پی اخذ گونه ای از مدرنیته بومی برآمد که به جهت عدم توجه به مبانی معرفت شناختی و همچنین فاصله میان ارزش های اسلامی و غربی به شکست انجامید. الگوی دوم (پهلویسم) که در پی اخذ بلا قید تمدن غربی بود، علاوه بر ناکارآمدی به مشکل بزرگ تری به نام "مسخ هویت" انجامید. به همین جهت الگوی سوم با انقلاب اسلامی و در قالب گفتمان هویتی اسلام سیاسی شکل گرفت که به دنبال احیای هویت ایرانی اسلامی از طریق احیاء ارزش های اسلامی و غیریت سازی با تمدن غرب بود.
۳۶۸۷.

حقوق و مسئولیت های شهروندی در برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا و ارائه سیاست های راهبردی برای برنامه هفتم توسعه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۴) 106 - 83

کلید واژه ها: حقوق شهروندی مسئولیت های شهروندی برنامه های توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی ج .ا.ا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۱۳۲
هدف و زمینه: مطالعه و فهم وضعیت مقوله «شهروندی» در برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا. ا. و ارائه سیاست های راهبردی برای برنامه هفتم توسعه هدف اصلی این پژوهش است . روش: روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و از تکنیک تحلیل محتوا به منظور تحلیل متن برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا استفاده نموده است. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد با رجوع به میزان توزیع فراوانی نسبی ابعاد شهروندی در برنامه های اول تا ششم توسعه بعد حقوق شهروندی به مقدار 36/61 درصد نسبت به بعد مسئولیت های شهروندی با مقدار 64/38 درصد از وضعیت بهتر و بالاتری برخوردار است. به عبارت دیگر، بعد حقوق شهروندی به طور نسبی نزدیک به دو برابر بیشتر از مسئولیت های شهروندی مورد تأکید قرار گرفته است. نتیجه گیری: پراکندگی سیاست ها و اهداف برنامه ها نسبت به مقوله شهروندی چنان گسترده است که نمی توان مدعا نمود که در این برنامه ها یعنی از برنامه اول تا ششم توسعه روندی تکاملی و مشخصی از توجه و برنامه ریزی در خصوص همه مولفه ها و شاخص های حقوق و مسئولیت های شهروندی وجود دارد. وضعیت مقوله شهروندی در برنامه های اول تا ششم توسعه، ضمن پراکندگی، همچنین از سطح اندکی از توجه و تاکید برخوردار است که امید است در برنامه های آتی توسعه یعنی برنامه هفتم این موضوع مورد بازبینی و در نهایت برنامه ریزی در راستای شمولیت و توجه مناسب به مقوله شهروندی و ابعاد آن مورد تاکید قرار گیرد.
۳۶۸۸.

مطالعه ای جامعه شناختی دربارۀ وضعیت آسیب های اجتماعی شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 3 - 27

کلید واژه ها: اولویت بندی آسیب های اجتماعی محرومیت نسبی بی هنجاری بیگانگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف تحقیق حاضر مطالعه پیرامون آسیبهای اجتماعی شهرستان خرم آباد در سال 1399 می باشد. جهت دست یابی به اولویت بندی آسیبهای اجتماعی با استاد به دیدگاههای مرتن و نظریه ی برساختگرایی ،شیوع و اولویتهای آسیبها از منظر چهارگروه شهروندان،کارشناسان مذهبی، مسئولان ،اساتید دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت بنابراین، در رهیافت بر ساخت گرایی تشخیص و اولویت بندی مسائل اجتماعی یا به وسیله تعداد قابل توجهی از مردم انجام می شود یا به وسیله تعدادی از افراد مهم.. . همچنین از میان عوامل موثر بر آسیبهای اجتماعی سه متغیر محرومیت نسبی،آنومی اجتماعی و احساس بیگانگی اجتماعی مورد بررسی قرار کرفت. روش تحقیق در سنت روش کمی و به شیوه پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تحقیق کلیه شهروندان شهرستان خرم آباد می باشند که به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای متوالی انتخاب شده اند و پرسشنامه محقق ساخته را پاسخ داده اند. نتایج نشان می دهد بیکاری و عدم اشتغال، فقر مالی، طلاق،سوء مصرف مواد مخدرصنعتی، دوستی های بدون مرز و ضابطه در شبکه های مجازی، تکدی گری(گدایی)، فایل های مبتذل و در دسترس عموم کاربران در شبکه های مجازی، اعتیاد اینترنتی و ... اولویتهای آسیبهای اجتماعی می باشند. درنظر گرفتن اولویتهای شهروندان می تواند سهم مشارکت آنان در مقابله با آسیبها را ارتقا دهد.
۳۶۸۹.

Develop a Model of Educational leadership Based on the Teachings of Islam(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۴, Number ۱ (۲۰۲۱) 153-165

کلید واژه ها: religiosity Educational Leadership Teachings of Islam

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۸۷
Purpose: The aim of this study was to develop an educational leadership model based on the teachings of Islam. Methodology: The present study was fundamentally-applied and in terms of data collection method, it was a mixed (qualitative-quantitative) exploratory research. The statistical population in the qualitative part of the research was Islamic experts who using purposive sampling method, 12 people were selected as the sample size. In the quantitative part, the statistical population included all principals and deputies of non-governmental schools in Tehran, of which 281 were selected using stepwise cluster random sampling and Cochran’s formula. Data were collected by two methods: information was collected by referring to the Quran, Nahj al-Balaghah, Imam Sajjad’s treatise on law and sufficient principles) and field (researcher-made questionnaire). The validity and reliability of the instrument were evaluated and confirmed in two parts: quantitative and qualitative. The collected data were analyzed in the qualitative part by meta-combined method using MAXQDA coding software and in the quantitative part by confirmatory factor analysis using Lisrel-V8.8 software. Findings: The results showed that among 112 indicators, three dimensions and twelve components are involved in developing a model of educational leadership based on the teachings of Islam, which are: the dimension of religiosity with the components of religiosity and divine help; The dimension of self-balance: the components of self-discipline, wonder-breaking and dignity-enhancing; The dimension of labor relations: components of organizational leadership, responsibility, trust building, heart writing, tolerance, participation, and central justice. Conclusion: The findings also showed that the model had a good fit.
۳۶۹۰.

ناسازه های سیاستگذاری فرهنگی در ایران، پیشنهاد یک مدل مطالعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۰شماره ۵۳ 201 - 222

کلید واژه ها: سیاستگذاری فرهنگی ناسازه ایران قشربندی اجتماعی رویکردهای شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۲۴۵
انواع مختلفی از ناسازگاری ها در سیاستگذاری فرهنگی ایران وجود دارد. هدف این نوشتار تحلیل نقش ناسازه های شناختی در ایجاد ناهماهنگی میان محتوای سیاست های فرهنگی با ارزش ها و هنجارهای ذی نفعان آن سیاست است. هدف این مقاله ارائه یک مدل پیشنهادی برای مطالعه و تحلیل این قبیل ناسازه ها است. با بهره گیری از روش تحلیل نظری و با تکیه بر رویکردهای شناختی در سیاستگذاری عمومی شامل «پارادایم سیاستگذاری»، «مرجعیت» و «چارچوب ائتلاف حامی» تلاش شده است تا یک چارچوب پیشنهادی برای مطالعه ناسازه های سیاست فرهنگی ارائه شود. به همین دلیل و به طور خاص زمینه های اجتماعی شکل گیری ناسازه ها در نظام قشربندی جامعه ردیابی شده است، زیرا نظام قشربندی بازنمای تنوعات فرهنگی و ذخائر شناختی متنوع است. تفاوت منابع شناختی و مرجعیت های فکری سیاستگذاران و ذی نفعان سیاست ها که حاصل تعلق به قشرهای متفاوت است موجب جهت گیری های فرهنگی ناسازگار می شود. همچنین نقش گروه های اقتصادی و سیاسی ذی نفوذ، لابیگرها و گروه های مرجع نیز بارز است. این واسطه ها برخی از مرجعیت ها را برای سیاستگذاران برجسته کرده و با تأثیر بر سازمان و ائتلاف سیاستگذاران تلاش می کنند سیاست ها را به سمت منافع خود، هدایت کنند.
۳۶۹۱.

حمایت حقوقی از آثار ادبی و هنری بر مبنای نقش آموزشی و اجتماعی آثار در متون حقوقی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۰شماره ۵۳ 271 - 290

کلید واژه ها: نظام حقوقی غایت گرا نظام حقوقی منفعت گرا اثر ادبی و هنری حمایت حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
نقش آثار ادبی و هنری در توسعه و پیشرفت فرهنگی یک جامعه به حدی پررنگ است که بسیاری از جامعه شناسان، اساس تربیت را در هنر دانسته و بر نقش بنیادین آن در رشد و اعتلای جامعه تأکید کرده اند. تأثیر انکارناپذیر آثار ادبی و هنری به گونه ای است که اگر این آثار در راستای اخلاق و آموزه های انسانی و دینی باشند، موجب اعتلای علمی و فرهنگی شده و حرکت بر خلاف مسیر، ثمره ای جز انحطاط و سقوط در پی نخواهد داشت. با توجه به این ضرورت که باید در این شرایط میان منافع جامعه برای دستیابی به آثار ادبی و هنری جدید و تعالی دهنده از یک سو و حمایت از پدیدآورندگان آثار هنری برای ایجاد آثار بدیع از سوی دیگر تعادلی برقرار شود، مقاله حاضر به دنبال آن است تا با بیان نقش آثار ادبی و هنری بر اجتماع مشخص سازد که آیا در قوانین ایران، در حمایت قانونی از این آثار محدودیتی وجود دارد یا مطلق آثار قابل حمایت هستند؟ و در صورتی که حکم به لزوم محدودیت داده شود، ملاک اعمال محدودیت چیست؟ حاصل مطالعه نشان می دهد که مطلق آثار ادبی و هنری در نظام های حقوقی غایت گرا، اخلاق محور و مبتنی بر کرامت انسانی، بر خلاف سیستم های حقوقی سرمایه داری و مبتنی بر مادی گرایی و لذت گرایی، قابل حمایت قانونی نیستند و برای تعیین موارد قابل حمایت، باید از ملاک" مشروعیت" و "منفعت عقلایی مشروع" بهره برد.
۳۶۹۲.

نوسازی و تغییرات اجتماعیِ نهادی ناشی از آن در ایران از اواخر حکومت قاجار تا اواخر پهلوی اول

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۱۸) جلد اول 57-68

کلید واژه ها: نوسازی پهلوی اول قاجار تغییرات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۸۹
این مقاله با روش تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به بررسی نوسازی و تغییرات نهادی آن در عصر پهلوی اول می پردازد. نوسازی اغلب مفهوم تغییر را به ذهن متبادر می کند. این نوشتار سعی می کند ابتدا به مفهوم نوسازی و چگونگی پیدایش آن در غرب بپردازد و سپس عناصر بنیادین نوسازی در ایران را بیان کند. این مقاله در پی پاسخ دادن به این سوالات است که تغییرات ناشی از نوسازی در ایران چه تغییراتی بوده است، چگونه و توسط چه کسانی انجام شده است و نهایتا تا چه اندازه موفق بوده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نوسازی راه های متفاوتی را در غرب و ایران طی کرده است. به گونه ای که در ایران بانیان نوسازی گاه در تضاد با بنیان های فکری نوسازی قرار می گرفتند.
۳۶۹۳.

گفتمان فرهنگی دولت نهم و دهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 111-134

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان دولت دهم دولت نهم لاکلاو موف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۳
عرصه فرهنگ یکی از حساسیت برانگیزترین عرصه ها در ایران بعد از انقلاب اسلامی است. دولتها هم معمولاً متناسب با رویکرد فکری خود گفتمان فرهنگی خاصی را در جهت گسترش هژمونی خود ترسیم و ارائه می دهند ، درایران بعد از انقلاب دولتها عمدتاً دو دوره فعالیت پیوسته داشته اند و در هر دو دولت معمولاً برنامه های فرهنگی دولتها در یک راستا می باشد و شاهد نوعی تداوم گفتمانی هستیم، اما در دولت نهم و دهم شاهد تغییر در گفتمان فرهنگی شخصیت های تاثیرگذار دولت هستیم. این مقاله با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلاو و موف به دنبال مفصل بندی گفتمانهای فرهنگی دولتهای نهم و دهم و همچنین مقایسه گفتمان فرهنگی این دو دولت می باشد یافته- های تحقیق حکایت ازتغییر در گفتمان فرهنگی دولت دهم در مقایسه با دولت نهم دارد. بر این اساس در دولت نهم شاهد حاکمیت نوعی گفتمان فرهنگی دینی مبتنی بر مدیریت اسلامی و دالهای اصلی آن صدور انقلاب، مقابله تهاجم فرهنگی، بازگشت به ارزش های انقلاب، ممیزی فرهنگی و تاکید بر مسجد به عنوان کانون تحولات بنیادین می باشد. و در دولت دهم مدیریت فرهنگی جهانی به عنوان دال مرکزی برنامه ها و ناکارامدی فقه، کرامت انسانی، دین جهانی، مکتب ایرانی، تبادل فرهنگی از دالهای اصلی مفصل بندی گفتمان فرهنگی می باشد
۳۶۹۴.

تهاجم فرهنگی و امنیت هستی شناختی در گفتمان انقلاب اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 85-102

کلید واژه ها: فرهنگ سیاسی تهاجم فرهنگی امنیت هستی شناختی تمدن غرب جاهلیت مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۲۱
با پایان جنگ سرد، مفهوم امنیت، فراتر از بعد نظامی آن، به ویژه در بعد اجتماعی و با محوریت فرهنگ و هویت در کانون توجه اندیشمندان قرار گرفت. نظریه «امنیت هستی شناختی» رویکردی جدید است که توسط جنیفر میتزن در حیطه منازعات موجود در روابط بین الملل با تأکید بر ملاحظات هویتی مطرح شد. براین اساس، تضاد اجتناب ناپذیر فرهنگ غرب با فرهنگ انقلاب اسلامی ایران را باید در مبانی هستی شناختی این دو فرهنگ سیاسی جست وجو کرد. هدف این مقاله شناخت مبانی هستی شناسی متعارض فرهنگ غرب با فرهنگ اسلامی است که در فرایند تهاجم فرهنگی قوام می یابد. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که از منظر هستی شناختی، چرا جمهوری اسلامی ایران فرهنگ غرب را به مثابه یک فرهنگ مهاجم تصور می کند ؟ یافته های این مقاله با استفاده از آموزه های نظریه میتزن نشان می دهد که نزاع هستی شناختی گفتمان انقلاب اسلامی ایران با غرب متأثر از بی اطمینانی و ادراک ناامنی در هستی شناختی رهبران انقلاب اسلامی در مواجهه با غرب به واسطه تقابل مفاهیم عقل و جهل در این دو گفتمان است و هرگونه تأمین امنیت هستی شناختی از منظر گفتمان انقلاب اسلامی در این رویارویی، منوط بر حفظ استقلال و هویت فکری و تأکید بر حفظ صورت و محتوای آموزه های اسلامی است. روش تحقیق این مقاله، تطبیقی مقایسه ای است که با مقایسه مبانی هستی شناسی دو نظام اندیشگی غرب و انقلاب اسلامی، تعارض و ناسازگاری این دو ساحت اندیشگی را آشکار و بر تضمن های تأمین امنیت هستی شناختی جمهوری اسلامی ایران در روابط با غرب تأکید دارد.
۳۶۹۵.

سودای مهاجرت: تمایل ایرانی ها به مهاجرت و عوامل تعیین کننده آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 35 - 62

کلید واژه ها: مهاجرت بین المللی عصر مهاجرت سودای مهاجرت مهاجرت گزینشی رضایت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۲۲۴
امروزه مهاجرت و جابه جایی بین المللی جمعیت ها با هدف دستیابی به رفاه و شرایط زندگی بهتر روزبه روز درحال گسترش است. مهاجرت از ایران هرچند قدمتی طولانی دارد، اما در سال های اخیر روند افزایشی داشته، و همچنان، نسبت قابل توجهی از جمعیت نیز در سودای مهاجرت و تمنای رفتن به خارج از کشور هستند. بر این اساس، هدف از مقاله پیشِ رو، سنجش تمایل ایرانی ها به مهاجرت از کشور و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از تحلیل ثانویه داده های خرد پیمایش ملّی سرمایه اجتماعی با تعداد نمونه 14.200 نفر ساکن در مناطق شهری و روستایی ایران است. نتایج نشان داد حدود یک-چهارم پاسخ گویان میل به مهاجرت از ایران دارند. افرادی که در سودای مهاجرت از ایران هستند اغلب مرد، مجرد، جوان، تحصیل کرده دانشگاهی، با رضایت اجتماعی پایین، متعلّق به طبقه اجتماعی متوسط و بالا و ساکن در شهرهای بزرگ هستند. از این رو، اغلب افراد دارای میل مهاجرت را افراد تحصیل کرده، ماهر و متخصص تشکیل می دهند؛ بنابراین، سودای مهاجرت در میان ذهنیت ایرانی ها، -به ویژه نسل جوان- شکل گرفته و این وضعیت، می تواند منجر به افزایش حجم مهاجرت های بین المللی از کشور شود.
۳۶۹۶.

مطالعه جامعه شناختی تاب آوری شهری (مطالعه موردی: شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 91 - 117

کلید واژه ها: تاب آوری شهری تاب آوری اجتماعی تاب آوری اقتصادی تاب آوری کالبدی تاب آوری زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۱۲۹
تاب آوری شهری به منظور ایجاد قابلیت پیش بینی برای مقابله با رویدادهای غیرقابل پیش بینی و ارائه هرچه بهتر خدمات در شهرها و رسیدن به شهری مقاوم و پایدار در دنیا مطرح است، این پژوهش نیز با هدف بررسی وضیعت تاب آوری شهر یزد در ابعاد (اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی) صورت گرفته است. روش کلی پژوهش حاضر از نوع کیفی است. داده ها ازطریق مصاحبه عمیق بدون ساختار به دست آمده است و روش تحلیل داده ها، تحلیل مضمون می باشد. یافته ها بیانگر این است که شهر یزد در زمینه تاب آوری شهری در ابعاد (اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی) نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. دین داری، تعلق به مکان بالا و سرمایه اجتماعی درون گروهی بالایی که در بین یزدی ها وجود دارد از نقاط قوت در بُعد تاب آوری اجتماعی است. در بُعد تاب آوری اقتصادی، روحیه کارآفرینی و اخلاق اقتصادی بالا به عنوان نقاط مثبت قلمداد شده اند. یافته ها بیان کننده این است که عدم کیفیت ابنیه و مسکن، عدم مکان یابی صحیح و رشد افقی و بی رویه شهر یزد، وضعیت تاب آوری کالبدی را در سطح نسبتاً ضعیفی نگه داشته است. تنوع زیستی بالا به عنوان نقطه مثبت و عدم ارزیابی توان اکولوژیکی نقطه منفی در بُعد تاب آوری زیست محیطی به شمار می رود.
۳۶۹۷.

تبیین جامعه شناختی مدارا و ابعاد آن (مورد مطالعه: شهروندان هجده سال به بالای استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 379 - 408

کلید واژه ها: انواع سرمایه مدارای اجتماعی مدارای اخلاقی مدارای سیاسی مدارای عقیدتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۳۰۷
مدارا وضعیتی پارادوکسیکال است که در آن، افراد باید اموری را که قابل پذیرش نیست یا حتی مورد تنفر و ناپسند است، تحمل کنند. این وضعیت پارادوکسیکال، تبدیل مدارا یا تساهل به نوعی ملکه ذهنی را برای بسیاری از جوامع و شهروندان مسئله ساز کرده است. در جهان معاصر که درهم تنیدگی و تراکم اخلاقی (حقیقی و مجازی) کنش ها ویژگی برجسته آن است، مدارا برای تداوم ارتباط بدون تنش و مسالمت آمیز میان افراد و جوامع محلی و جهانی دارای اهمیت بسیاری تلقی می شود. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی وضعیت مدارا و ابعاد آن در بین شهروندان هجده سال به بالای استان کرمانشاه که دارای بافت فرهنگی، قومی و مذهبی ناهمگون است، انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و به شیوه پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل همه شهروندان بالای هجده سال در استان است و براساس فرمول کوکران، 855 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای ارزیابی می شوند. یافته های پژوهش نشان می دهد میانگین های مدارا در استان کرمانشاه 68/2 (از دامنه 1 تا 5) بوده است و پاسخگویان دارای بیشترین مدارا به ترتیب در ابعاد اجتماعی (03/3)، عقیدتی (48/2)، سیاسی (47/2) و اخلاقی-رفتاری (38/2) هستند. همچنین مطابق یافته ها، متغیرهای تحصیلات، جنس، وضعیت تأهل، سرمایه و ابعاد آن بر مدارا تأثیر دارند، اما متغیرهای سن، قومیت، مذهب و شهر محل سکونت تأثیری بر مدارا ندارند. در حقیقت، با توجه به نتایج مطالعه به نظر می رسد اقوام و مذاهب در استان کرمانشاه فارغ از تنوع، آثاری منفی بر تساهل شهروندان استان بر جای نهاده اند؛ چرا که نوع مبتذلی از هویت خواهی از سالیان گذشته و به ویژه در چهار دهه اخیر در سطح استان رواج داشته است که عموماً در پی طرد هویت مقابل و برجسته سازی نمودهایی است که عمدتاً تقابلی و مروج خشونت (کلامی-رفتاری) هستند تا گفت وگویی و ارتباطی.
۳۶۹۸.

مقایسه تطبیقی پوشش خبری بحران کرونا در شبکه خبر و بی بی سی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 133 - 162

کلید واژه ها: مدیریت بحران کووید 19 شبکه خبر بی بی سی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۵۰۷
شیوع ویروس کووید 19 و ضرورت اطلاع رسانی دقیق درباره شرایط بیماری و آگاهی بخشی به مردم، اهمیت رسانه ها، به ویژه رسانه های جمعی را در مدیریت این بحران نوپدید بیش از پیش نشان داد. این مطالعه با هدف شناخت شیوه پوشش خبری شیوع کووید 19 در شبکه خبر صدا و سیما و شبکه بی بی سی فارسی، به راهبردهای رسانه های خبری در مواجهه اولیه با این بحران دنیاگیر پرداخته است. به این منظور با تکیه بر نظریه های برجسته سازی و چارچوب سازی، اخبار مرتبط با کرونا در دو بخش مهم خبری (ساعت ۱۳ شبکه خبر و ساعت ۱۸ شبکه بی بی سی فارسی) به روش طبقه بندی انتخاب و در بازه زمانی اول اسفند ماه ۱۳۹۸ تا ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس یافته های پژوهش، شبکه خبر چهار راهبرد «آرام سازی جامعه»، «مطالبه گری»، «اطلاع رسانی» و «توجه به ارتباطات سلامت» را برای مواجهه اولیه با بحران کرونا مدنظر قرار داده است. در سوی دیگر، بی بی سی فارسی در پوشش خبری شیوع ویروس کرونا در ایران با تکیه بر راهبرد «اطلاع رسانی»، رویکرد «ابهام افکنی» و «اعتماد زدایی عمومی» درخصوص حاکمیت جمهوری اسلامی را در پیش گرفته است. «ایجاد تردید در صحت آمار روزانه اعلامی وزارت بهداشت ایران» و «القای ناتوانی در مدیریت» ازجمله مؤلفه های این اعتمادزدایی در مواجهه با بحران است. شبکه خبر علاوه بر انتشار آمار روزانه مبتلایان به کرونا، با پیگیری مطالبات مردمی و همچنین به منظور آرام سازی جامعه، به مسائل و مشکلات مرتبط با ویروس کرونا در حوزه های مختلف به ویژه حوزه اقتصادی پرداخته و بررسی مستمر مشکلات موجود و اقدامات انجام شده را در اولویت پوشش خبری خود قرار داده است.
۳۶۹۹.

تحلیل تطبیقی - فازی شرایط علی و بسترهای نهادی - اجتماعی رقابت پذیری بین کشورهای نوظهور اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۱) 83 - 106

کلید واژه ها: رقابت پذیری برابری فرصت فضای امن و آزاد شفافیت اطلاعات حاکمیت قانون اعتماد تعمیم یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۷۰
رقابت به منزله یکی از اشکال تعامل اجتماعی که بین طیف تضاد - همکاری قرار دارد، زمانی به کنش مفید و سازنده اجتماعی تبدیل می شود که خصلت همکارانه داشته باشد. شکل گیری رقابت مفید، مؤثر و مبتنی بر همکاری در جامعه، به شرایط و زمینه های مساعد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حقوقی منوط است. در این مقاله با استفاده از روش کیفی – تطبیقی، عوامل و موانع رقابت پذیری اقتصادی بین پنج کشور نوظهور اقتصادی جنوب شرق آسیا و پنج کشور منطقه غرب آسیا مطالعه شد. مطابق با یافته های پژوهش، ترکیب عطفی حاکمیت قانون و نبودِ ناامنی، دلیل لازم و نه کافیِ رقابت پذیری است که در ترکیب با اعتماد اجتماعی و شفافیت یا در ترکیب با نبودِ نابرابری سبب وقوع نتیجه می شود. میزان شاخص سازگاری و پوشش کل برای این ترکیب عطفی برابر با 98/0 و 60/0 است. همچنین مبتنی بر راه حل صرفه جویانه، نبودِ حاکمیت قانون شرط لازم و کافی تحقق نیافتن رقابت پذیری در کشورهای ناموفق بوده است. مقادیر شاخص سازگاری و پوشش این شرط به ترتیب برابر با 83/0 و 92/0 بوده است.
۳۷۰۰.

ارزیابی طرح ها در رسانه های ایران از نظر سلامت معنوی براساس نظرهای بینندگان و خبرگان با روش فرایند تحلیل شبکه (مورد مطالعه: شبکه تلویزیونی استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۴) 81 - 106

کلید واژه ها: سلامت معنوی رسانه ایران تصمیم‏گیری اولویت بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۴
 این مقاله، به ارزیابی طرح ها د ر رسانه های ایران، با توجه به ابعادسلامت معنوی از د ید گاه بینند گان و خبرگان می پرد ازدتا برمبنای آن ها، بهترین طرح برای بهبودوضعیت فعلی یکی از شبکه های تلویزیونی مشخص شود . با توجه به تأثیر قابل توجه رسانه ها بر بُعداطلاعاتی سلامت معنوی د ر بینند گان، کارشناسان رسانه، بُعدسلامت معنوی را انتخاب کرد ند . از این رو، پرسشنامه هایی بر مبنای تحقیقات مید انی، نظر خبرگان و مد ل سروکوال، برای بررسی سلامت معنوی رسانه با توجه به ابعادپاسخگویی به نیازهای بینند گان مختلف، اطمینان از صحت و تناسب اطلاعات ارائه شد ه، متناسب بود ن زمان ارائه اطلاعات، قابلیت جلب رضایت و اعتمادبینند گان طراحی شد . روایی پرسشنامه ها، با روش لاوشه و پایایی آن ها بر اساس آلفای کرونباخ موردبررسی قرار گرفت. سپس تعد اد ی از مخاطبان تلویزیونی، بر اساس نظریه کلاین و فرمول کوکران انتخاب شد ندو نتایج حاصل از پاسخ های آنها بررسی شد . نتایج نشان د اد ندکه پراهمیت ترین موضوع موردانتظار، اطمینان از صحت اطلاعات ارائه شد ه است. همچنین تناسب اطلاعات ارائه شد ه، بیشترین امتیاز (378/0) و پاسخگویی به نیازهای بینند گان مختلف کمترین امتیاز (054/0) را د ر وضعیت موجودد ارند . سپس همبستگی متغیر های پژوهشی با آزمون فرضیه پیرسون بررسی شدو نتایج نشان د اد ندکه زیرمعیارهای انتخاب شد ه بر ارزیابی سلامت معنوی رسانه مؤثر هستند . د رنهایت نتایج گرد آوری شد ه د ر اختیار مد یران شبکه اصفهان قرار گرفت تا اولویت طرح های پیشنهاد ی برای ارتقاء سلامت معنوی د ر شبکه تلویزیونی استان اصفهان، بر اساس نتایج گرد آوری شد ه و نظرهای آنها و با استفاد ه از روش تصمیم گیری چند معیاره فرایندتحلیل شبکه مشخص شود . همچنین سوپرماتریس ارزیابی طرح ها محاسبه و بهترین طرح برای بهبودوضعیت فعلی انتخاب شد .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان