فاطمه جواهری

پژوهش حاضر قسمی مطالعه پساساختارگرایانه بیماری و سازوکارهای ادراک آن بوده که در صدد است شکلی از یک جامعه شناسی پزشکیِ نظری و مفهومی را صورت بندی نماید. به این منظور از ظرفیت های نظری آراء فوکو و لکان برای توضیح ادراک بیماری و فرآیندهای شکل گیری آن بهره گرفته شد. نظریه فوکویی هرمنوتیک خود (سوژه) ، و مفهوم لکانیِ امر نمادین ، دلالت های متفاوتی بر ادراک بیماری و نحوه شکل گیری آن به دست می دهد؛ دلالت هایی که علیرغم تمایزها، بر گزاره های بنیادی مشابهی نیز استوارند. وفق هستی شناسیِ هر دو متفکر، بدن یک ساحتِ نوشتاری ست که توسط دال های فرهنگی، کدنویسی و رمزگذاری شده است؛ لذا ادراک بیماری، چیزی جز شناخت تحلیلیِ حاصل از بازخوانی نشانگان مرضی بر متن بدن نیست. خوانشی که بواسطه متقاطع کردن متن بدن با گفتمان پزشکی و دانش تخصصی به مثابه اَبر متن دربرگیرنده آن صورت می پذیرد. دستاورد نهایی این پژوهش، استنتاج و صورت بندی مکانیسم بینامتنیّت در ادراک بیماری در اندیشه هر دو متفکر است؛ مکانیسمی که به موجب آن متن بدن به واسطه مواجهه با گفتمان پزشکی به مثابه متن پیشینی و در برگیرنده آن، به تفسیر در می آید.

انواع مختلفی از ناسازگاری ها در سیاستگذاری فرهنگی ایران وجود دارد. هدف این نوشتار تحلیل نقش ناسازه های شناختی در ایجاد ناهماهنگی میان محتوای سیاست های فرهنگی با ارزش ها و هنجارهای ذی نفعان آن سیاست است. هدف این مقاله ارائه یک مدل پیشنهادی برای مطالعه و تحلیل این قبیل ناسازه ها است. با بهره گیری از روش تحلیل نظری و با تکیه بر رویکردهای شناختی در سیاستگذاری عمومی شامل «پارادایم سیاستگذاری»، «مرجعیت» و «چارچوب ائتلاف حامی» تلاش شده است تا یک چارچوب پیشنهادی برای مطالعه ناسازه های سیاست فرهنگی ارائه شود. به همین دلیل و به طور خاص زمینه های اجتماعی شکل گیری ناسازه ها در نظام قشربندی جامعه ردیابی شده است، زیرا نظام قشربندی بازنمای تنوعات فرهنگی و ذخائر شناختی متنوع است. تفاوت منابع شناختی و مرجعیت های فکری سیاستگذاران و ذی نفعان سیاست ها که حاصل تعلق به قشرهای متفاوت است موجب جهت گیری های فرهنگی ناسازگار می شود. همچنین نقش گروه های اقتصادی و سیاسی ذی نفوذ، لابیگرها و گروه های مرجع نیز بارز است. این واسطه ها برخی از مرجعیت ها را برای سیاستگذاران برجسته کرده و با تأثیر بر سازمان و ائتلاف سیاستگذاران تلاش می کنند سیاست ها را به سمت منافع خود، هدایت کنند.

هدف اصلی متن حاضر تحلیل ویژگی جامعیت در سیاست‌گذاری سلامت کشور است. باتوجه به اینکه سیاست‌های سلامت با بخش عمده ای ازنیازهای اساسی همه اعضاء جامعه مرتبط می باشد، نارسایی در جامعیت برنامه های سلامت می تواند بر کیفیت زندگی مردم اثر کاهنده ای داشته باشد و به تدریج موجب بروز مشکلات اجتماعی شود. چارچوب نظری این پژوهش ملهم از نظریه رفاه اجتماعی و به ویژه دیدگاه تیتموس است. بخش سلامت قوانین پنج‌ساله اول تا ششم توسعه با اتکاء به روش تحلیل محتوای کمی و کیفی بررسی شده است. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که طی برنامه های مختلف به تدریج بر میزان جامعیت سیاست های سلامت افزوده شده است به این معنا که هم مولفه های سلامت متنوع تر شده اند و هم دامنه شمول آن قشرها وگروه های متنوع تری را دربرگرفته است. این ویژگی دربرنامه چهارم توسعه به اوج خود رسیده است. باوجود این هنوزحد مطلوبی از جامعیت احراز نشده است. زیرا عناصرمندرج درهر قانون برنامه نوسان دارد و درمورد نقش دولت درتأمین سلامت هم ابهام هایی وجود دارد. بطوری‌که با روی‌کارآمدن هر دولت و مسلط شدن گرایش‌ سیاسی آن، برنامه‌های سلامت نیز دستخوش تغییرات شده است. بنابراین تداوم بی‌ثباتی و استمرار سیاست‌های ناهماهنگ سلامتی در هردولت، یک نوع سیاست‌گذاری کوتاه مدت بوجودآورده که امکان برنامه‌ریزی بلندمدت را برای پرداختن به امر سلامت تضعیف کرده است. بطوریکه هر قانون بصورت مقطعی و مبتنی بر نیاز و اقتضائات یک دوره خاص و در راستای سلیقه سیاست‌گذاران آن دوره تنظیم شده است.

هدف مقاله حاضر شناسایی شرایط زمینه ساز مددجویی از دعانویسی و فالگیری در بین زنان تحصیلکرده شهررشت براساس تجربه زیسته وروایت خودشان است. بدین منظور از روش کیفی با کاربست نظریه زمینه ای در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. اطلاعات لازم به کمک تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته و با روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. انتخاب 16مصاحبه شونده تا زمان اشباع نظری ادامه یافت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، 66 مفهوم و 16مقوله عمده و 9 مقوله نهایی استنتاج شد. یافته های تحقیق بیانگرآن است که فرایندجامعه پذیری، باور به فرهنگ این جهانی و آن جهانی، برخی تمایلات روانشناختی، مدرن شدن سازوکارهای فالگیری و دعانویسی و گروه مرجع فرد به عنوان شرایط زمینه سازعمل می کنند. در این میان مقوله فضای کنش و ترفندها و شگردها دو مقوله تعاملی محسوب می شوند. حل مشکلات و برخی آسیب های احتمالی مهم ترین پیامد مراجعه به اماکن دعانویسی و فالگیری است. در نهایت مقولات استخراج شده در ارتباط با یکدیگر قرارگرفتند و یک مقوله هسته با عنوان «درماندگی و باورهای فرامادی» متبلورشد.

امروز وضعیت نامناسب محیط زیست ایران، به یک دغدغه مهم ملی تبدیل شده است. ازاین رو، لازم است اندیشمندان حوزه های مختلف از طریق تحقیق و تتبع، به چاره جویی در آن مورد بپردازند. نوشتار حاضر که حاصل یک فعالیت پژوهشی می باشد، با این هدف تنظیم شده است و کوشیده تا رابطه مصرف رسانه (رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی) را با سواد زیست محیطی شهروندان تهرانی تحلیل نماید. روش این پژوهش، از نوع پیمایش است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر تعیین شد. نمونه گیری بر اساس روش خوشه ای و انتخاب افراد بر اساس نمونه در دسترس انجام شده است. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه ترکیبی محقق ساخته و استاندارد استفاده شد. اعتبار پرسشنامه، به شیوه صوری، و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. بر اساس یافته های این پژوهش، بین متغیرهای سن، وضعیت تأهل، تحصیلات و درآمد با سواد زیست محیطی رابطه معنادار وجود دارد. فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر رابطه میان استفاده از رسانه ها و سواد زیست محیطی مورد تائید قرار گرفت. این تائید به آن معناست که آگاهی، نگرش و رفتار حمایت گرانه نسبت به محیط زیست در اثر بهره گیری از رسانه تقویت خواهد شد. معادلات ساختاری نیز نشان داد که مدل تحقیق از برازش مطلوبی برخوردار است. نوشتار حاضر، با طرح دلالت های یافته های تحقیق درباره جامعه ایران به پایان رسیده است.

پژوهش حاضر با هدف  مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در بین سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه های شهر تهران انجام گرفته است. برای  این هدف، از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده  و تعداد 384 نفر از سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه های شهر تهران به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و مورد  مطالعه قرار گرفتند. یافته های پژوهش گویای آن است که کیفیت زندگی سالمندان مورد بررسی ساکن منازل در سطحی بالاتر از کیفیت زندگی سالمندان ساکن آسایشگاه می باشد. همچنین بین نوع سکونت سالمندان و سرمایه اجتماعی نیز رابطه معنی داری مشاهده شد و سالمندان ساکن منازل در مقابل سالمندان ساکن آسایشگاه ها از سرمایه اجتماعی بالاتر و کیفیت زندگی بهتری برخوردارند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد بین سرمایه اجتماعی و ابعاد تشکیل دهنده آن (اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی و مشارکت اجتماعی) با کیفیت زندگی سالمندان رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل چند متغیره نشان داد، با کنترل تم ام متغیرها، نوع سکونت همچنان تاثیر قوی و معناداری بر کیفیت زندگی هر دو گروه سالمندان دارد. هر چند شدت این اثرگذاری برای سالمندان ساکن منزل بیشتر از سالمندان ساکن آسایشگاه ها است. متغیرهای مشارکت اجتماعی، نوع سکونت، اعتماد اجتماعی و حمایت اجتماعی به ترتیب بیشترین تاثیر را در کیفیت زندگی سالمندان  دارند. 

اقدام داوطلبانه برای نقادی و ارزیابی عملکرد خویش و تلاش برای اصلاح آن، خصیصه بارز هر نوع فعالیت علمی است. از این رو تصمیم گرفته شد وضعیت مجله مسائل اجتماعی ایران، با تکیه بر روش تحلیل محتوای کمی و کیفی در فاصله سال های 1383 1396 مورد بررسی قرار گیرد. اطلاعات به دست آمده پیرامون روند رشد مجله، محتوای مقالات، خصوصیات نویسندگان و خصوصیات داوران تنظیم شده است. درمجموع می توان گفت مجله مسائل اجتماعی ایران از حیث معیارهای کمی و کیفی رشد قابل اعتنایی داشته هرچند که از حیث ضریب تأثیر و احراز جایگاه بالا در مقایسه با برخی مجلات مشابه مستلزم تقویت و بهبود بیشتر است.

موضوع این نوشتار تحلیل وضعیت مطالعه دانشجویان سه دانشگاه تهران، خوارزمی و شهیدبهشتی است. به این منظور 440 نفر از دانشجویان دانشگاه های یادشده به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. چارچوب تحلیلی مقاله برپایه نظریه ابرتابع چلبی استوار است. براساس این نظریه معانی، انتظارات و فرصت هایی که خانواده و دانشگاه در ارتباط با مطالعه ایجاد می کنند، در پی ریزی الگوی مطالعه فرد مداخله دارد. اطلاعات تحقیق حاکی از آن است که میانگین میزان مطالعه نمونه تحقیق به طور روزانه سه ساعت ونیم است که دو ساعت ونیم آن به مطالعه درسی و یک ساعت به مطالعه غیردرسی اختصاص دارد. میزان مطالعه دانشجویان رشته های مختلف تفاوت چندانی ندارد و به طور تقریبی در تمامی رشته ها نزدیک به 50 درصد دانشجویان کمتر از یک ساعت در روز به مطالعه می پردازند. خانواده قبل از ورود به دانشگاه نقش مؤثرتری در شکل دادن به مطالعه جوانان دارد. اما پس از ورود به دانشگاه، فرصت های اجتماعی موجود در دانشگاه و معنای منسوب به مطالعه کردن نقش تعیین کننده تری دارد. به نظر می رسد تحولات چند سال اخیر که بر فضای فرهنگی و مناسبات اقتصادی دانشگاه اثر گذاشته، کارکرد های اصلی آن را تضعیف کرده و در نهایت به تنزل کمیت وکیفیت مطالعه دانشجویان منتهی شده است.

مشخصات کتاب: فرامرز رفیع پور (1393) دریغ است ایران که ویران شود</em>، نشر انتشار کندوکاوها و پنداشته ها(1360)؛ جامعه روستایی و نیازهای آن (1364)؛ سنجش گرایش روستائیان به جهاد سازندگی و عوامل مؤثر بر آن (1372)؛ وسائل ارتباط جمعی وتغییر ارزش های اجتماعی (1375)؛ جامعه، احساس، موسیقی(1375)؛  توسعه وتضاد(1376)؛ آناتومی جامعه(1377)؛ آنومی یا آشفتگی اجتماعی(1378)؛ کارائی بیمارستان ها (1378)؛ موانع رشد علمی در ایران (1381)؛  تکنیک های خاص تحقیق در علوم اجتماعی(1382)؛  علوم انسانی در ایران: نگاهی از بیرون و درون (1383)؛ سرطان اجتماعی فساد (1386)؛ آفریقای جنوبی: درس هایی برای ایران (1388)؛  دریغ است ایران که ویران شود (1393) و تضاد غرب وشرق: ایران وکشورهای غربی(1395) شانزده  کتابی است که در طول 36سال اخیر توسط دکتر فرامرز رفیع پورتدوین شده است. در واقع او به طور میانگین هردو سال و نیم یک بار، یک کتاب جدید به اجتماع علمی عرضه کرده است. مکتوبات او در سه بخش قابل تفکیک است: - آثار مربوط به حوزه روش شناسی تحقیق، - آثار برگرفته از فعالیت های پژوهشی نویسنده،- آثار معطوف به تحلیل مسائل جامعه ایران.

در این نوشتار نگرش نمونه ای منتخب از سالمندان ساکن شهرتهران درمورد مرگ یکی از چالش برانگیزترین تجربیات انسان تحلیل شده است. نگرش به مرگ بر اساس ابعاد پنجگانه پذیرش طبیعی مرگ، خلاصی از مشکلات، آخرت گرایانه، اجتناب وترس از مرگ اندازه گیری شد. سپس نقش پایبندی دینی، اعتماد به پزشکی و حمایت اجتماعی بر نوع نگرش به مرگ بررسی شد. به این منظور 390 نفر از سالمندان تهرانی از سه بخش بالا (منطقه 3 و1 )، مرکز (منطقه 8 و5) و جنوب (منطقه 19و15) انتخاب شدند. یافته ها حاکی از آن است که هر سه متغیر پایبندی دینی، اعتماد به پزشکی و بهره مندی از حمایت اجتماعی با ابعاد مختلف نگرش به مرگ رابطه دارد. پایبندی دینی قوی پذیرش مرگ را تسهیل می کند و اعتماد به پزشکی، موجب اجتناب از مرگ و ترس از آن می شود. افرادی که از حمایت اجتماعی بهره مندتر هستند، از اندیشه مرگ بیشتر دوری می گزینند و کمتر آن را به عنوان راه نجات از مشکلات درنظر می گیرند. به این ترتیب می توان گفت برخورداری از حمایت اجتماعی و اعتماد به کارایی علم پزشکی امید به بیشتر زنده ماندن یا تعلق به زندگی را افزایش می دهد.

در سال های اخیر، گرایش زنان ایرانی به وضع حمل از طریق سزارین به اندازه ای عمومیت یافته که این پدیده از سطح یک رفتار شخصی فراتر رفته و توجه پژوهشگران حوزه ی علوم اجتماعی را به خود جلب کرده است. در این نوشتار، برخی زمینه های مرتبط با شکل گیری گرایش زنان باردار به انجام دادن سزارین غیردرمانی و تجربه ی زیسته ی آنها در این خصوص تحلیل شده است. بدین منظور در چارچوب پارادایم تفسیری و با بهره گیری از روش کیفی با 15 نفر از زنانی که در زمان تحقیق در بیمارستان لاله شهر تهران تحت عمل سزارین قرار گرفته بودند، مصاحبه شد. نتایج، بیانگر آن است که ترس از درد و عوارض زایمان طبیعی که در طول دوران بارداری توسط اطرافیان و پزشک معالج برساخته می شود، موجب می شود زنان باردار بدون ضرورت درمانی یا پزشکی خاصی سزارین غیردرمانی را انتخاب کنند. نکته ی مهم این است که پزشک معالج هیچ یک از مشارکت کنندگان در تحقیق نسبت به آموزش هایی که زنان باردار را از نظر جسمانی و روانی برای زمان طبیعی آماده سازد یا نسبت به آن مطلع سازد، راهنمایی نکرده اند. در مجموع به نظر می رسد، افزایش آگاهی درباره ی سودمندی و عوارض منفی هر دو نوع زایمان، بهبود کیفیت زایمان طبیعی، آشنایی با روش های جدید زایمان طبیعی مانند زایمان در آب و تحت پوشش بیمه های درمانی قرار گرفتن، توسعه ی فرهنگی طب سنتی و طب مکمل، ایجاد قواعدی برای نظارت بر سزاری نهای غیر درمانی و در نهایت توانمندشدن شناختی، شخصیتی و جسمانی زنان می تواند گرایش به سزارین را تعدیل کند.

درباب تبیین امنیت جنسی زنان و برطرف کردن احساس ناامنی آنها در فضاهای عمومی دیدگاه های متفاوتی مطرح است. دراین میان، برخی بر این عقیده اند که پوشش بدن می تواند عاملی درجهت کاهش مزاحمت های جنسی و تجربه های ناخوشایند زنان باشد و احساس امنیت آنان را در مکان های عمومی افزایش دهد. این دیدگاه با آن دسته از دیدگاه های جرم شناختی هم خوان است که بر نقش بزه دیده در قربان یشدن او تأکید دارند. این مقاله بر آن است تا با مطالعة میزان امنیت جنسی زنان در فضای عمومی و نقش پوشش آنها در میزان امنیت، نظریة آسیب سازی بزه دیده را آزمون کند و به پرسش های تحقیق پاسخ دهد. به این منظور، اطلاعات تحقیق درقالب روش پیمایش و با استفاده از پرسش نامه و نظرخواهی از 300 دانشجوی دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم تهران) به دست آمد (سال 1390 ). یافته ها نشان داد که اگرچه پوشش بدن می تواند در کاهش مزاحمت های جنسی نقش داشته باشد، احساس امنیت زنان را تأمین نمی کند و این احساس بیشتر با ساختار روابط جنسیتی در جامعه مرتبط است.

موضوع شفاف سازی درحال تبدیل شدن به مطالبه ای اجتماعی است. به این معنا که تقاضای عمومی برای شفافیت از سطح نهادهای سیاسی و اقتصادی فراتر رفته و به نهاد پزشکی نیز تسری پیدا کرده است. بر این اساس، انتظار می رود پزشکان دربارة عملکرد و به ویژه خطای عملکردشان پاسخگو باشند. در مقاله حاضر با تکیه بر روش تحلیل نظری موضوع شفاف سازی پزشکی را ازنظر جامعه شناختی واکاوی کرده ایم. به این منظور ابتدا چارچوب مفهومی این اصطلاح و برخی دیدگاه های تبیین کننده آن مطرح شده، سپس زمینه های شکل گیری اندیشة شفاف سازی و دیدگاه موافقان و مخالفان آن تشریح شده است. در مرحلة بعد، اقدامات بعضی کشورها در زمینة شفاف سازی خطاهای پزشکی معرفی شده است. در خاتمه با بهره گیری از یافته های پژوهشی موجود، وضعیت شفاف سازی خطاهای پزشکی در نهاد بهداشت و درمان کشور ایران تشریح شده است. اطلاعات این مقاله نشان می دهد که در ایران در زمینة شفاف سازی خطاهای پزشکی، اقدامات درخور ملاحظه ای صورت گرفته است، اما به دلیل پاره ای انسدادهای ساختاری تا تحقق کامل آن هنوز راه درازی در پیش است. پیش نیاز نیل به شفافیت تحول چندجانبه در سازوکارهای ساختاری جامعه، یعنی محیط بیرونی نهاد پزشکی، و هم زمان فراهم آمدن بستر مناسب در داخل این نهاد است.

مقالة حاضر دلالت ها یا معانی فرهنگی حاکم بر انتخاب پوشش های متنوع زنانه در فضای شهر تهران تشریح و تحلیل کرده است. کدهای مختلف پوششی زنان، فرایندهای تولید معانی، استراتژی های پوششی و پیامدهای انتخاب انواع پوشش با اتخاذ رویکردی پدیدارشناسانه و استقرایی مطابق با روش نظریه پردازی مبنایی تحت بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق که برآمده از نمونه گیری نظری و مصاحبه با 35 زن تهرانی بود نشان داد پوشش این زنان نه تنها در شکل بلکه در معنا نیز لایه ها و سطوح متنوعی دارد و نمی توان آن را صرفاً در تفکری اصلی که گفتمان مسلط برای بازتولید آن می کوشد خلاصه کرد. داده ها نشان می دهند که تنوع پوششی در میان نمونه ها از نوعی منطق مذاکره ای نشئت می گیرد که مبتنی بر نوعی چانه زنی و بده بستان با محیط است. این زنان ازطریق تغییر کدهای پوششی خود با فضایی که وارد آن می شوند به گفت وگو می پردازند و درقبال پوششی که برمی گزینند، پاسخی متناسب از محیط دریافت می کنند و بدین ترتیب خود را به اهداف، انگیزه ها و پیامدهای دل خواه نزدیک می کنند. زنان می توانند به واسطة تغییر پوشش خود در محیط های مختلف حضور اجتماعی متفاوتی را رقم بزنند. چنین تغییری نتیجة زندگی در زیست جهانی متناقض است و نشان می دهد که زنان در فضای امروز ایران نه درقالب کلیشة سنتی، فرودست و پذیرای بی چون وچرای ساختارهای اجتماعی هستند و نه توان ازبین بردن آنها را دارند، بلکه هم زمان دارای درجاتی از سوژگی و فرودستی اند که به آنها امکان می دهد ساختارهای اجتماعی را نه به طور کامل بلکه به طور نسبی نادیده بگیرند یا به چانه زنی با آن بپردازند.

یکی از موضوع هایی که در دهه های اخیر وارد حوزه جامعه شناسی شده و توجه بسیاری از محققان اجتماعی را به خود جلب کرده، نقش مهم تعیین کننده های اجتماعی در سلامت انسان است. در این مقاله، رابطه سلامت با برخی از تعیین کننده های اجتماعی شامل دینداری، سبک زندگی سلامت محور و حمایت اجتماعی آزمون می شود. این مطالعه یک مطالعه پیمایشی است که جمعیت آماری آن را دانشجویان دانشگاه تبریز تشکیل می دهند. اطلاعات مورد نیاز برای سنجه های دینداری، سبک­زندگی سلامت­ محور، حمایت اجتماعی و سلامت (جسمی، روانی و اجتماعی) با پرسشنامه از یک نمونه 350 نفری که براساس فرمول کوکران تعیین و به روش طبقه ای متناسب انتخاب شدند، به دست آمد. آزمون های اعتبار و پایایی مؤید اعتبار و پایایی بالای سنجه ها بود. براساس یافته های تحقیق متغیرهای دینداری، سبک زندگی سلامت محور و حمایت اجتماعی 8/36 درصد تغییرات سلامت کل، 6/16 درصد تغییرات سلامت جسمی، 2/31 درصد تغییرات سلامت روانی و 6/32 درصد تغییرات سلامت اجتماعی را تبیین می کنند. از نظر آماری دینداری دارای تأثیر معنادار مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت کل است، ولی در ابعاد مختلف سلامت، تأثیر دینداری به شیوه های مختلف نمودار می شود. دینداری به طور غیرمستقیم و ازطریق متغیر سبک زندگی سلامت محور بر سلامت جسمی تأثیر دارد. اثر دینداری بر سلامت اجتماعی به طور غیرمستقیم و از طریق حمایت اجتماعی است. تأثیر دینداری بر سلامت روانی هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم (ازطریق حمایت اجتماعی) تأیید می شود. این یافته ها دلالت های نظریه های کارکردگرا درخصوص اثر مثبت دینداری بر سبک زندگی سلامت محور، حمایت اجتماعی و سلامتی، به خصوص سلامت روانی و سلامت اجتماعی را تأیید می کنند.

با وجودی که طی چند سال گذشته در مورد گرایش های موسیقیایی جوانان ایرانی مطالعاتی انجام شده اما موسیقی زیرزمینی کمتر موضوع پژوهش قرار گرفته است. مقالة حاضر به بررسی مضامین مستتر در شعر موسیقی های زیرزمینی پرداخته است. در این راستا11 مورد از این شعرها که در زمان نگارش مقاله از شهرت بیشتری برخوردار بودند انتخاب و با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و کیفی، مضامین و دلالت های جامعه شناختی آنها شناسایی شده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که شعرهای موسیقی های زیرزمینی دارای سوگیری انتقادی به شرایط فرهنگی ـ اجتماعی جامعة ایران هستند و این ظرفیت را دارند تا با مباحث مطرح درعرصة عمومی ارتباط پیدا کنند.

همانند سایر کشورها در ایران نیز برخی افراد از هویت جنسی خود راضی نیستند و تلاش می کنند آن را تغییر دهند. هرچند نظام حقوقی جامعة ایران عمل تغییر جنس را (تحت شرایطی) مجاز می داند، افراد تغییرجنس خواه در فرایند تغییر جنس و حتی بعد از آن در زندگی فردی و اجتماعی خود با محدودیت های زیادی روبه رو هستند. این وضعیت موجودی سرمایة اجتماعی و سطح کیفیت زندگی آن ها را کاهش می دهد. نوشتار حاضر با تکیه بر دیدگاه لین که معتقد است کیفیت زندگی نوعی بازگشت سرمایة اجتماعی است، ابتدا میزان سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگی جوانان تغییرجنس خواه ایرانی را توصیف می کند، سپس با الهام از دیدگاه لین رابطة میان سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگی آن ها را تحلیل می نماید. اطلاعات تحقیق در سال 1387 از طریق روش پیمایش و پرس وجو از 168 نفر از افراد تحت پوشش مراکز مختلف سازمان بهزیستی کل کشور گردآوری شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میانگین سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگی پاسخ گویان از میانگین ریاضی مورد انتظار پایین تر است و بین این دو عامل رابطه ای مستقیم وجود دارد. نازل بودن میزان سرمایة اجتماعی تغییرجنس خواهان باعث شده بازگشت در بعد اظهاری سرمایة اجتماعی آن ها یعنی کیفیت زندگی شان تضعیف شود.

مقاله حاضر به مطالعه تاثیر اشتغال بر کیفیت زندگی زنان شاغل می پردازد. هدف این تحقیق پاسخ به این پرسش است که آیا وضعیت اشتغال زنان- شامل خصوصیات عینی شغل آن ها و نگرشی که نسبت به وضعیت اشتغال خود (خشنودی شغلی) دارند- برکیفیت زندگی آنان تاثیر دارد؟ به این منظور، در قالب روش پیمایش 234 نفر از زنان شاغل در واحدهای ستادی وزارت جهادکشاورزی بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای متناسب، انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد که میانگین شاخص کل کیفیت زندگی افراد نمونه (در دامنه تغییرات 3-1 ) معادل 1.9 است. از بین معرف های مختلف وضعیت شغلی؛ تنوع پذیری و تناسب شغل با مهارت و تخصص، با کیفیت زندگی رابطه مثبت دارد. در واقع افرادی که از وضعیت شغلی مناسب تری برخوردارهستند، کیفیت زندگی مناسب تری هم دارند. علاوه بر این، رابطه میان خشنودی شغلی و کیفیت زندگی زنان تایید شد. شاخص کل خشنودی شغلی به تنهایی 0.29 از واریانس کیفیت زندگی زنان شاغل را تبیین می نماید