درخت حوزه‌های تخصصی

طی دهه گذشته مدیریت دانش نه تنها برای دنیای آکادمیک، بلکه برای دستگاه های دولتی قانون گذار، بنگاه های اقتصادی، سرمایه گذاران و سهام داران نیز به عنوان یک موضوع مهم مطرح گردیده است. اگر چه بیشتر پژوهش های انجام شده در حوزه سرمایه فکری و مدیریت دانش در بخش خصوصی انجام شده است، اخیرا سازمان های دولتی از قبیل دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی نیز، به پژوهش در این حوزه علاقه شدیدی پیدا کرده اند. دلیل عمده آن این است که هدف اصلی دانشگاه ها تولید و اشاعه دانش بوده و مهم ترین سرمایه گذاری های این سازمان ها در حیطه تحقیقات و منابع انسانی است. علی رغم این واقعیت که ورودی ها و خروجی های اصلی دانشگاه ها ناملموس است، اما ابزارهای محدودی برای سنجش و مدیریت آن ها وجود دارد. به دلیل اینکه عموما ادراک افراد از مدیریت دانش به طور ذهنی و با استفاده از واژه های زبانی مبهم صورت می گیرد، این مقاله در صدد است تا رویکرد فازی را برای مدیریت دانش در موسسات دانشگاهی به کار گیرد و شکاف بین انتظارات و ادراکات کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی و آزاد یزد و اصفهان را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در کل، دانشگاه های دولتی از وضعیت مطلوب تری در ابعاد مدیریت دانش نسبت به دانشگاه های آزاد برخوردارند. بیشترین شکاف مشاهده شده در دانشگاه های آزاد به ابعاد خلق دانش و سازمان یادگیرنده مربوط می شود.

"عصر کنونی، به عنوان عصر اطلاعات و یا دانایی نام گرفته است. در این عصر، فناوری اطلاعات به عنوان یک راهبرد و طرز تفکر جدید، تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است و سازمانها نیز از مفاهیم و نهادهایی هستند که به‌طور شدیدی تحت تأثیر فناوری اطلاعات قرار گرفته‌اند، به گونه‌ای که تصور سازمان امروزی بدون فناوری اطلاعات و کاربری آن غیر ممکن به‌نظر می‌رسد. پاسخگویی به نیازها و انتظارهای موجود و آینده جامعه در زمینه فناوری اطلاعات شرایطی را فراهم کرده است که سازمانها برای ادامه حیات خود به ناچار ‌باید به فناوری اطلاعات روی آورده و از آن به منظور ارتقای بهره‌وری سازمانی استفاده کنند. در این میان توسعه کاربری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی در کشور‌های در حال توسعه به‌ویژه ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا از یک‌سو به‌کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات به عنوان یک راهبرد توسعه ملی در کشورهای در حال توسعه مطرح است و از سوی دیگر، نقش گسترده دولت در اقتصاد ملی، تولید ناخالص داخلی و بازار فناوری اطلاعات اهمیت موضوع را دو چندان می‌سازد. با این شرایط، شناسایی عوامل مؤثر بر کاربری فناوری اطلاعات برای انتخاب مسیر و فرایند مناسب جهت به‌کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات امری ضروری است. در این راستا عوامل مدیریتی و ساختاری تأثیر‌گذار بر کاربری و نفوذ فناوری اطلاعات از اهمیت ویژه برخوردارند و شناسایی این عوامل می‌تواند فرایند توسعه فناوری اطلاعات در سازمان را سرعت‌بخشد و به‌کارگیری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی را گسترش دهد. این مقاله نتیجه یک کار میدانی با هدف شناسایی عوامل مدیریتی و ساختاری مؤثر بر کاربری فناوری اطلاعات در سازمانهای دولتی است. در این مطالعه تأثیر عواملی مانند مهارت فناوری اطلاعات مدیر ارشد سازمان، حمایت مدیر ارشد سازمان از برنامه‌های توسعه کاربری فناوری اطلاعات، مهارت فناوری اطلاعات مدیر ارشد فناوری اطلاعات سازمان، حمایت مدیر ارشد فناوری اطلاعات سازمان از برنامه‌های توسعه کاربری فناوری اطلاعات، ساختار سازمانی مناسب بخش فناوری اطلاعات و نوع فعالیت سازمان بر میزان کاربری فناوری اطلاعات بررسی شده است."

ابهامات محیطی ناشی از مدل‌های نوین کسب و کار سبب تشدید پیچیدگی در تصمیم‌گیری، به‌ویژه در حوزه کسب و کار شده است. به‌طوری‌که بسیاری از متغیر‌های تاثیرگذار ناشناخته بوده و روابط میان آن‌ها نیز غیرخطی و پیچیده است. در چنین شرایطی دیگر نمی‌توان داده‌ها را با ابزارهای سنتی تحلیل نموده و از آن‌ها دانش استخراج کرد. از این روی مقاله حاضر به تشریح تکنولوژی داده کاوی در حوزه هوش محاسباتی و متدولوژی استاندارد CRISP Data Mining پرداخته و یک طبقه‌بندی از کاربردهای این تکنولوژی در حوزه تصمیم‌گیری‌های کسب و کار ارایه داده است. در ادامه یک مطالعه موردی بر روی پایگاه داده مشتریان یکی از بانک‌ها با استفاده از داده کاوی ارائه می‌گردد.

در تحقیق حاضر نقش فن آوری اطلاعات بر روی عملکرد شرکت ارتباطات سیار استان تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. عوامل اثرگذار بر عملکرد به دو قسمت رهبری کم هزینه و متمایزسازی تقسیم شد و به منظور مشخص نمودن ارتباط بین فناوری اطلاعات و هریک از عوامل فوق چهار فرضیه ایجاد گردید.این تحقیق از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی می باشد و از لحاظ روش از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی می باشد. گردآوری اطلاعات با استفاده از الف) روش مطالعه اسناد و مطالعه کتابخانه ای و جستجو در اینترنت ب) روش پرسشنامه انجام گشته است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارشناسان (از مقطع لیسانس و بالاتر) شرکت ارتباطات سیار استان تهران در سال 1389 تشکیل می دهد.در این تحقیق ابتدا مدل مفهومی تحقیق ارایه و سپس پرسشنامه ای تدوین شد و پس از تایید روایی و پایایی آن با استفاده از قضاوت داوران و ضریب آلفای کرونباخ در اختیار نمونه آماری قرار گرفت و نتیجه با استفاده از نرم افزار آماری Spss با استفاده از آزمون T مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داده است که فناوری اطلاعات بر عوامل عملکرد شامل رهبری کم هزینه و متمایزسازی موثر است.

ین مقاله به مرور و تحلیل مدل های ارائه شده در ادبیات برای تدوین استراتژی تکنولوژی در سطح بنگاه می پردازد. امروزه تکنولوژی نقشی کلیدی در رقابت پذیری بنگاه ها ایفا می کند، بنابراین می باید مبتنی بر یک نگاه استراتژیک مدیریت شود. اولین و مهمترین گام در مدیریت استراتژیک تکنولوژی، تدوین یک برنامه است که اولویت های سرمایه گذاری بنگاه در حوزه تکنولوژی را برای یک افق بلندمدت مشخص کند. مدل ها و چارچوب های مختلفی در این زمینه ارائه شده اند تا بنگاه ها را در زمینه تدوین استراتژی تکنولوژی یاری نمایند، اما این مدل ها و چارچوب ها دارای ویژگی ها و پیش فرض هایی هستند که امکان استفاده از آن ها را در شرایط مختلف، محدود می کند. عدم توجه به این ویژگی ها و پیش فرض ها ممکن است بنگاه ها را در انتخاب مدل مناسب (متناسب با شرایط خاص بنگاه) دچار اشتباه کند. در این مقاله مدل ها و چارچوب های مختلف بر اساس یک رویکرد فرایندی مورد ارزیابی و مقایسه قرار می گیرند. نتیجه این ارزیابی، ارائه یک دسته بندی از مدل ها است که به بنگاه ها کمک می کند بر اساس اهداف و شرایط خود، مدل مناسب تدوین استراتژی تکنولوژی را انتخاب کنند**.

هدف از نگارش این مقاله، طراحی مسیر خلق و حفظ سازمان یادگیرنده از طریق فرایند مدیریت دانش است. فرایند مدیریت دانش مشتمل بر خلق دانش، مستندسازی دانش، توزیع و نشر دانش، و نهایتاً کاربرد دانش می‌باشد. در مقاله حاضر، مفروض است که هر یک از مراحل مدیریت دانش در خلق و حفظ سازمان یادگیرنده نقش موثری را ایفا می‌نمایند. ایده اصلی این مقاله بر آن است که مرحله مستندسازی که به معنای ذخیره‌سازی، ارزش‌گذاری، کدگذاری و طبقه‌بندی دانش و تجربه و به عبارت بهتر، تبدیل دانش ضمنی به دانش آشکار است، مرحله بسیار مهمی برای هم‌افزایی سایر مراحل مدیریت دانش، برای ایجاد و حفظ سازمان یادگیرنده و در نتیجه، برای بهبود و تعالی عملکردی سازمان باشد.

در پژوهش حاضر رابطة چندگانة کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی و سرمایه فکری بررسی می شود. کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی، ابزارهایی برای ارتقاء و تقویت دانش کارکنان و تجربیات آنها در سازمان محسوب می شوند. طبق فرضیه های پژوهش مدیریت راهبردی منابع انسانی با سرمایه فکری رابطه مثبت دارد. نمونة پژوهش شامل 492 نفر از اعضای هبأت علمی دانشگاههای دولتی استان اصفهان که به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش که عبارت بودند از پرسشنامة کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی و پرسشنامة سرمایه فکری پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش های آماری رگرسیون چندگانه، تحلیل واریانس چندگانه، تحلیل کوواریانس و آزمون بن فرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطة بین کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی با اجزای سرمایه فکری(انسانی، ساختاری و رابطه ای) معنادار بود. همچنین بین نظرات اعضا در خصوص رابطة کارکردهای مدیریت راهبردی منابع انسانی با سرمایه فکری برحسب مشخصات دموگرافیک آنان تفاوت معنا دار وجود داشت

سیاست گذاران پولی به منظور جلوگیری از زیان های ناشی از تغییرات از هم گسیخته نرخ ارز، همواره درصدد یافتن روشی مناسب برای پیش بینی نرخ ارز بوده اند. لیکن ویژگی های چند بعدی نرخ ارز باعث رفتار پیچیده و غیرخطی آن شده و مدل های غیرخطی از عمل کرد بهتری در پیش بینی آن برخوردار می باشند. لذا، در این مطالعه کارایی مدل های غیرخطی ANFIS و NNARX و مدل خطی ARIMA در پیش بینی برابری نرخ ارز ریال/دلار آمریکا و ریال/یورو برای 2، 4 و 8 روز آتی با استفاده از مهمترین معیارهای ارزیابی کارایی مدل ها و داده های روزانه مربوط به دوره 1/9/1387-1/1/1381 مقایسه شد. نتایج نشان داد که مدل های ANFIS و NNARX در مقایسه با مدل ARIMA و مدل ANFIS در مقایسه با مدل NNARX در همه افق های مورد نظر، از کارایی بیشتری در پیش بینی نرخ ارز ریال/دلار آمریکا و ریال/یورو برخوردار می باشد.

هدف مقاله حاضر، بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش شهرستان سمنان می باشد. نوع پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و معاونان مدارس دخترانه و پسرانه در مقاطع ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و پیش دانشگاهی در سطح دولتی بوده است و جمعیتی بالغ بر 186 نفر را در بر می گیرد. حجم نمونه آماری مورد نیاز به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس جدول نمونه گیری مورگان تعیین شد. برای گردآوری داده ها، در این پژوهش از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی کامرون و کویین و مدیریت دانش شرون لاوسون استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون، آزمون t و تحلیل واریانس یکراهه استفاده شده است. نتیجه آزمون فرضیه اصلی این پژوهش حاکی از آن است که بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون سایر فرضیات بیانگر آن است که بین همه انواع فرهنگ سازمانی (قبیله، سلسله مراتب، بازار، وضعیت سالار) و مدیریت دانش رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. به طور کلی طی نتایج تحلیل رگرسیون در گام اول مؤلفه فرهنگ سازمانی وضعیت سالار، وارد معادله رگرسیون شده است و 58 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین می کند. در گام دوم فرهنگ سازمانی قبیله به معادله اضافه شده است و به طور همزمان نزدیک به 60 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین می کنند. در نتیجه می توان گفت که فرهنگ سازمانی یکی از مهم ترین ابزارهای استقرار و اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در سازمان ها محسوب می شود. تغییر در فرهنگ سازمانی به منظور استقرار مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش باید به نحوی باشد که بیشتر، فرهنگ سازمانی وضعیت سالار و فرهنگ سازمانی قبیله نسبت به سایر فرهنگ ها مورد توجه قرار گیرد.

اعتلای صنعتی و اقتصادی هر جامعه ای مرهون پژوهش های علمی و سازمان یافته آن جامعه است. نقش مهمی که فرآیند تجاریسازی در این میان ایفا میکند، موضوع اصلی مقاله حاضر است که با بررسی مفاهیم، فرآیندها و مدل های تجاریسازی دانش در دنیا و با توجه به کارهای مؤثری که در دانشگاه های معتبر دنیا رخ داده است، به مکانیزمی قابل استفاده در دانشکده های مدیریت دانشگاه های مختلف کشور دست یابد. روش پژوهش مورد استفاده، گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) است. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق با استادان دانشکده های مدیریت بوده و نمونه گیری به روش گلوله برفی انجام شده است. نتایج مصاحبه ها در قالب سه مقوله، ضرورت ها، موانع و الزامات تجاریسازی دانش دسته بندی و در پایان نیز، مکانیزم تجاریسازی دانش ارایه شده است.

در مسیر حرکت به سوی یک جامعه دانش بنیان که از اهداف سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران است، صنعت نرم افزار به عنوان صنعتی دانش بنیان و متکی به فکر و تخصص می تواند جایگاه ویژه ای داشته باشد. در همین راستا توسعه و صادرات محصولات نرم افزاری می تواند مورد توجه سیاست گذاران ملی در حوزه فناوری قرار گیرد. یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیر گذار بر شکوفایی صنعت نرم افزار و فناوری های مربوطه، نظام مالکیت فکری است و به همین دلیل نوع نگاه این نظام به ویژگی های این صنعت از جمله دل نگرانی های سیاست گذاران فناوری در سطح ملی به شمار می رود. در این مقاله انواع روش های حفاظت از دارایی های فکری محصولات نرم افزاری به اختصار معرفی شده و سپس مزایا و کاستی های کسب حفاظت از راه سازوکار ثبت اختراع در مقایسه با دیگر روش ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در ادامه، ظرافت ها و پیچیدگی های مرتبط با ثبت اختراعات نرم افزاری در نظام های حقوقی گوناگون و عمق دقیق حفاظت اختراعی از نرم افزارها در ایران بررسی شده است. سپس گستره و عمق نوآوری ها در صنعت نرم افزار ایران مورد ارزیابی قرارگرفته تا نیاز به حفاظت اختراعی در صنعت نرم افزار ایران و کفایت حفاظت های قانونی موجود ارزیابی گردد. در آخر، نارسایی های موجود در زمینه حفاظت از اختراعات نرم افزاری معرفی می گردند

سازمان¬های کلاس جهانی، نسل جدیدی از سازمان¬ها هستند که نتیجه تغییر در دنیای کسب¬وکار امروزی-اند. این تغییرات باعث شده تا پارادایم سازمانی نیز تغییر یابد، پارادایم جدید، سازمان¬های خاص خود را طلب می کند که امروزه به سازمانهای کلاس جهانی شهرت یافته¬اند. از سوی دیگر با گذر از اقتصاد سنتی مبتنی بر منابع به اقتصاد مبتنی بر دانش، دانش به یکی از دارائیهای اساسی سازمانها تبدیل شده و مدیریت آن امری ضروری به نظر میرسد. مدیریت دانش بیش ازآنکه یک تفکر درباره چگونگی اداره یک سازمان باشد، یک دارایی راهبردی برای سازمان است. در اقتصاد نوین، دانش منبع اصلی توسعه اقتصادی و صنعتی است. ازاینرو سازمان¬هایی که به فعالیت در کلاس جهانی می¬اندیشند، لازم است که برای مدیریت دانش ارزش و اهمیت خاصی قائل شوند. ازاینرو هدف از این مطالعه، بررسی نقش مدیریت دانش در سازمانهای تولیدی برای رسیدن به کلاس جهانی است. برای این منظور از آزمون همبستگی استفاده شده است،. جامعه آماری این تحقیق، شرکت راهان توان استان زنجان بوده. ابزار جمع¬آوری اطلاعات شامل مطالعه ادبیات تحقیق، و پرسشنامه است. تأیید آزمون فرضیه¬ها، ارتباط معنادار و مثبت مدیریت دانش با کاهش هزینه¬ها، افزایش کیفیت محصولات، نوآوری وبهبود مستمر و رسیدن به کلاس جهانی در سازمانهای تولیدی را به اثبات می رساند.

"مقدمه: امروزه استقرار سامانه های (نظام های) اطلاعاتی، از جمله سیستم پشتیبان تصمیم گیری به عنوان پشتوانه ای برای تصمیم گیری مدیریت کلان سازمان، ضروری می باشد. مشارکت در بهبود نظام تصمیم گیری از طریق امکان سنجی استقرار سیستم پشتیبان تصمیم درحوزه ی معاونت امور درمان سازمان تامین اجتماعی، هدف اصلی این مطالعه بوده است. روش بررسی: نوع پژوهش توصیفی - مقطعی بود. جامعه ی پژوهش شامل کارکنان حوزه ی معاونت امور درمان سازمان تامین اجتماعی و ابزار گردآوری داده ها شامل یک پرسش نامه ویک چک لیست بود. پرسش نامه پس از کسب اعتبار علمی، بین 27 نفر از مدیران و معاونین حوزه ی مورد مطالعه توزیع و 24 پرسش نامه جمع آوری شد. چک لیست نیز در کلیه ی واحدهای محیط پژوهش از طریق مشاهده توسط پژوهشگر تکمیل گردید. داده ها درنرم افزار Excel وارد و درمرحله ی بعد با استفاده از نرم افزار SPSS در سطح آمار توصیفی تحلیل شد. یافته ها: میانگین امتیازات امکان استقرار سیستم پشتیبان تصمیم در معاونت درمان سازمان تامین اجتماعی از بعد عملیاتی 65/3 از 5، از بعد نیروی انسانی 1/3 از 5، از بعد اقتصادی 92/2 از 5 و از بعد فنی 37 از 42 به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به وجود زیرساخت های لازم و نیز توان مالی سازمان در جهت استقرار سیستم پشتیبان تصمیم، در صورت برگزاری دوره های آموزشی مربوط برای مدیران و کاربران معاونت درمان، مقاومت آنان نسبت به پذیرش موضوع کاهش و در نتیجه امکان استقرار سیستم افزایش خواهد یافت."

هم راستایی استراتژیک فناوری اطلاعات و کسب و کار سازمان کار آسانی نیست و آگاهی از حوزه ها و عوامل حیاتی برای مدیریت آن نقشی انکارناپذیر در افزایش ضریب موفقیت اقدامات این حوزه خواهد داشت. باتوجه به اینکه مطالعات بسیار محدودی پیرامون عوامل حیاتی موفقیت برای هم راستایی استراتژیک فناوری اطلاعات و کسب و کار سازمان به عمل آمده است، این مقاله به ارائه نتایج حاصل از مطالعه تجربی خبرگان حوزه هم راستایی استراتژیک پیرامون اهمیت نسبی عوامل حیاتی موفقیت مختلفی که بر هم راستایی استراتژیک فناوری اطلاعات و کسب و کار سازمان تأثیرگذار هستند، می پردازد.

مقاله حاضر به بررسی الگوی کاربرد موثر فناوری اطلاعات در تصمیم گیری مدیران شرکت مخابرات ایران می پردازد. در این مقاله با استفاده از یکی از مشهوترین نظریه های یادگیری سازمانی در مورد توسعه فناوری اطلاعات در سازمان یعنی مدل رشد نولان شاخصهای کاربری موثر سیستمهای فناوری اطلاعات سازمان، مشخص و همچنین امکان تعیین وضعیت فعلی کاربرد سیستم فناوری اطلاعات سازمان میزان استفاده مدیران از این سیستمها در تصمیم گیریهای خود فراهم شده است. در نهایت نتایج بدست آمده، امکان ارایه الگویی جهت کاربرد موثر فناوری اطلاعات در تصمیم گیری مدیران را فراهم می کند