محمود ابوالقاسمی

اهمیت یادگیری مدیران در سازمان های مختلف برکسی پوشیده نیست؛ اما در شرکت های دانش بنیان، یادگیری مدیران به دلیل کم تجربه بودن آنها و همچنین ماهیت پیچیده این شرکت ها نسبت به سازمان های دیگر، اهمیت مضاعفی دارد. همچنین یادگیری مدیران شرکت های کوچک دانش بنیان، نقش به سزایی در نوآوری این شرکت ها و غلبه آن ها بر چالش های محیط متغیر و پیچیده پیرامون شان دارد. با این حال روش های یادگیری این مدیران به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین هدف این مقاله، شناسایی روش های یادگیری مدیران شرکت های دانش بنیان است. در این راستا با درنظر گرفتن الگوی تفسیری و به کارگیری رویکرد کیفی، داده های پژوهش جمع آوری شد. در مجموع ۱۹ مصاحبه نیمه ساختار یافته با مدیران شرکت های دانش بنیان و صاحب نظران و ذی نفعان این حوزه انجام شد که با روش سه مرحله ای تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های این پژوهش، 30 مضمون یا روش فرعی برای یادگیری مدیران شرکت های دانش بنیان شناسایی شد که به پنج مقوله یا روش کلی شامل «یادگیری از تجارب»، «یادگیری خود راهبر»، «یادگیری از ذی نفعان»، «روش های یادگیری آشکار» و «بهره مندی از ظرفیت منتورینگ در یادگیری» دسته بندی شد. می توان گفت، پنج روش شناسایی شده فوق در یادگیری مدیران شرکت های دانش بنیان، می تواند هم به صورت فردی توسط خود مدیران و هم توسط ذی نفعان حوزه دانش بنیان مورداستفاده قرار گیرد و موجب ارتقای مدیران شرکت های دانش بنیان و در نتیجه موفقیت شرکت های دانش بنیان شود.  

حیاتی ترین و مؤثرترین دوره ی یادگیری، دوره ی ابتدایی است، چرا که این دوره را دوره ی کاشت نامیده اند و در واقع بذر تقوا، تعهد، خلاقیت، نوآوری، مسئولیت پذیری، خودشکوفایی و ... در این دوره نهادینه می شود. به بیان دیگر بدون تردید کاربست سبک مؤثر یادگیری در این دوره منجر به تعمیق و بست یادگیری در فراگیران می شود. نگاهی گذرا به کشورهای پیشرفته ی جهان بیانگر این مطلب است که در دوره ی ابتدایی از سبک های منحصر به فردی استفاده می کنند. یکی از این سبک ها، سبک های یادگیری کُ لب است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سبک های یادگیری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ی دوم ابتدایی با پیش فرض تعدیل کننده های جنسیت و پایه، در مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ناحیه دو کرج انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر داده ها کمّی و از نظر ماهیت و نوع مطالعه همبستگی می باشد. جامعه ی آماری را در این پژوهش، کلیه ی دانش آموزان دوره ابتدایی ( سه ساله دوم ) آموزش و پرورش ناحیه دو کرج، به تعداد 19,891 نفر تشکیل می دهد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کورکان محاسبه گردید و بر اساس روش تصادفی خوشه ای و طبقه ای، نمونه ای شامل 388 نفر دانش آموز (205 نفر پسر و183 نفر دختر )، جهت اجرای تحقیق انتخاب شد. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ی سبک های یادگیری (کُ لب) و نتایج آزمون هماهنگ پیشرفت تحصیلی استفاده شد. داده ها با روش های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک های یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی رابطه ای وجود ندارد. این یافته ها نشان می دهد که بیشتر دانش آموزان از بین چهار روش یادگیری، روش های آزمایشگری فعال و مشاهد ی تأملی را ترجیح داده اند. همچنین آزمودنی ها از چهار سبک یادگیری، به سبک های جذب کننده و واگرا گرایش بیشتری نشان داده اند.

در سال های اخیر و با توجه به ظهور اندیشه های جدید همچون رویکرد نوین مدیریت عمومی، جوامع و اقتصادهای دانش بنیان و جهانی شدن؛ مفاهیم کارایی، اثربخشی و پاسخ گویی در بخش عمومی، توجه بیشتری را به خود معطوف کرده اند. آموزش عالی ایران نیز مستثنا از این تحولات نبوده است و سعی در تغییر رویکرد خود در جهت تجاری سازی فعالیت های دانشگاه و همخوانی بیشتر با تغییرات محیطی داشته است. در این راستا هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی همگرایی حکمرانی دانشگاهی و کنش های شبه تجاری در آموزش عالی ایران بوده است. به منظور دستیابی به این هدف رویکرد ترکیبی- متوالی مدنظر قرار گرفت، در مرحله کیفی پژوهش، با مرور اسناد و پژوهش های موجود و در ادامه انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند با 9 نفر از خبرگان آموزش عالی به صورت هدفمند و تا مرحله اشباع نظری، شاخص های حکمرانی شبه تجاری (بازار گرا)، در مدلی شامل چهار بعد: زمینه ای، مالی، علمی و سازمانی، شناسایی شدند. در گام بعد، به منظور اجرای تحلیل عاملی تأییدی، این شاخص ها، در اختیار مشارکت کنندگان بخش کمی پژوهش قرار گرفت. شاخص های نکوئی برازش نشان از تأیید مدل پژوهش داشت و مقایسه میانگین نمونه و میانگین مفروض با استفاده از آزمون T تک نمونه ای، حاکی از عدم همگرایی حکمرانی دانشگاهی در آموزش عالی ایران با رویکرد شبه تجاری مصرح در اسناد بالادستی آموزش عالی ایران داشت.

صاحب نظران اهمیت فرهنگ سازمانی را در ارتباط با توسعه مورد تأکید قرار می دهند و استدلال می کنند که فرهنگ پایه و اساسی است که در بستر آن توسعه استعدادهای انسانی در سازمان اتفاق می افتد. مطالعه حاضر باهدف بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر توسعه استعداد کارکنان انجام شد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق دانش آموختگان مستعد دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری در رشته مهندسی هوافضا بودند که تعداد200 نفر از آن ها به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق دو پرسش نامه فرهنگ سازمانی و توسعه استعداد بر اساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت انجام گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ سازمانی تأثیر مثبت معنی داری بر توسعه استعداد کارکنان دارد؛ از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، مؤلفه های حمایت مدیریت، خلاقیت فردی و سیستم پاداش به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر توسعه استعدادها می باشند. مؤلفه نظارت و کنترل تأثیر منفی معنی داری بر توسعه استعدادها داشته است.

روش تحقیق پژوهش حاضر، ترکیبی از نوع همسوسازی (مدل همگرا) است. جامعه آماری در بخش کمی، کارکنان مدارس متوسطه شهر کرمان به تعداد 2090 نفر بودند که طبق فرمول کوکران نمونه 325 نفری با روش تصادفی خوشه ای از آن ها انتخاب شدند.جامعه بخش کیفی اساتید دانشگاه و مدیران نمونه در حوزه مدیریت آموزشی بودندکه از بین آن ها با روش نمونه گیری هدفمند 15 نفر انتخاب گردیدند. در فاز کمی پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 42 سؤال طراحی و سپس این پرسشنامه بین نمونه بخش کمی توزیع شد. داده های جمع آوری شده با نرم افزار spss و لیزرل مورد تحلیل قرار گرفتند. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 93/0محاسبه و روایی سازه پرسشنامه نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأیید شد. نتایج نشان داد میزان کاربرد همه مدل ها ارائه شده بوش در مدارس کرمان به طور معنی داری زیر حد متوسط است. همچنین مشخص شد بین میزان استفاده مدیران از مدل ها تفاوت معنی داری وجود دارد به طوری که مدل همکارانه در مقایسه با سایر مدل ها در بالاترین اولویت و مدل های فرهنگی، رسمی، سیاسی، ذهنی و ابهامی به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند. در بخش کیفی نتایج حاصل از تحلیل محتوای مصاحبه های پژوهشی در خصوص ویژگی های مدیریتی مدارس از 4 بعد موردتوجه در مدل های بوش ،ضمن تأیید نتایج بخش کمی مبنی بر عدم انطباق مدیریت مدارس با مدل های بوش، وجود نقاط ضعف زیادی را در ابعاد هدف گذاری، رهبری، ساختار و ارتباط با محیط نشان داد که لزوم توجه بیشتر به روند پرورش، انتخاب، انتصاب و به کارگیری مدیران مدارس را مشخص می نماید.

هدف : تحقیق حاضر با هدف «شناسایی عوامل محتوایی توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی» انجام شد. روش : روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه معلمان ابتدایی گروه کم توان ذهنی شهر تهران به تعداد 347 نفر بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. یافته ها : نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که محتوای توسعه حرفه ای معلمان شامل 10 عامل (مولفه) است که عبارت بودند از: نگرش معلمان، دانش تخصصی موضوعی، تنوع فراگیران و نیازهای ویژه آنان، طراحی راهبردهای آموزشی، شیوه های ارزشیابی، محیط های یادگیری و الگوهای تدریس، مشارکت و تشریک مساعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فعالیت های گروهی و انفرادی و آموزش شهروندی و شخصیتی. نتیجه گیری : در مجموع عوامل محتوایی، حدود 95 درصد تغییرات توسعه حرفه ای معلمان را تبیین نمودند. در بین این عوامل، عامل محیط های یادگیری بیشترین بار عاملی(90/0) و عامل شیوه های ارزشیابی، کمترین بار عاملی(81/0) را به خود اختصاص داد.

تعیین رابطه علی ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و فکرسیستمی فردی با گرایش به یادگیری مادام العمر از طریق میانجی گری انگیزش درونی بود. تعداد شرکت کنندگان در پژوهش 450 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند و به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شده بودند. روش پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. ابزارهای استفاده شده شامل پرسشنامه های «گرایش به یادگیری مادام العمر»، «ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا»، «تفکر سیستمی فردی» و «انگیزش درونی» بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل معادلات ساختاری (SEM) انجام گرفت و برای آزمودن روابط غیرمستقیم از برنامه ماکرو پریچر و هیز استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی پژوهش برازش خوب و قابل قبول مدل را نشان داد. اثر مستقیم متغیرهای ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا، تفکر سیستمی فردی و انگیزش درونی با گرایش به یادگیری مادام العمر و اثر مستقیم ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و تفکر سیستمی فردی با انگیزش درونی مثبت معنی دار به دست آمد. همچنین اثر غیرمستقیم ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا و تفکر سیستمی فردی روی گرایش به یادگیری مادام العمر از طریق انگیزش درونی تأیید شد.

بنابر نظر اندیشمندان و صاحبان نظر آموزش عالی ایران بخش قابل توجهی از مسائل و معضلات این نظام به ناکارآمدی تصمیم ها و سیاست های این بخش و مبتنی نبودن آن بر شواهد علمی و تجربی بازمی گردد. سیاست گذاری داده باز به عنوان مفهومی جدید که استفاده از مشارکت عمومی و ظرفیت های توانمند در عرصه سیاست گذاری عمومی را مد نظر قرار می دهد، می تواند در زمینه پشتوانه سازی علمی و عقلایی در راستای بهینه یابی سیاستی در نظام آموزش عالی ایران مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر با رویکردی آمیخته، ابتدا سعی در شناسایی الزامات سیاست گذاری داده باز در نظام آموزش عالی ایران با رویکردی کیفی و سپس واکاوی نقش این مهم با استفاده از آزمون رگرسیون، در بهینه یابی سیاستی در نظام آموزش عالی ایران داشت. در بخش کیفی مصاحبه با 9 نفر از خبرگان سیاست گذاری آموزش عالی ایران مد نظر قرار گرفت. در بخش کمی نیز جامعه پژوهش 360 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران 186 نفر آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج حاصل از اجرای رگرسیون نشان داد که الزامات فرهنگی- اجتماعی 304/0، الزامات مدیریتی، 273/0، الزامات سیاسی- حقوقی، 197/0 و الزامات فنی – تکنولوژیکی 152/0، از واریانس متغیر بهینه یابی سیاستی در نظام آموزش عالی ایران را تبیین نمودند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبار سنجی مدل مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل و به روش ترکیبی(کیفی و کمی) در بخش کیفی با روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از روش همبستگی انجام شده است. به منظور اطمینان روایی و اعتبار دسته بندی یافته ها و گویه های پرسشنامه گزارش نهایی با سه نفر از مصاحبه شوندگان و سه نفر از اساتید همکار و دونفر دانشجویان دکتری مدیریت آموزشی و برنامه ریزی توسعه آموزش عالی و پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرانباخ با مقدار 94/0 انجام گردیده، نظریات و پیشنهادات آنها در نهایی کردن گزارش و طراحی مدل لحاظ شده است. جمع آوری داده ها در مرحله نخست به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با 20 نفر از خبرگان و صاحب نظران دانشگاه کابل و در مرحله دوم اجرای پرسشنامه محقق ساخته در سطح نزده دانشکده انجام شده است. در بخش کیفی با شناسایی و دسته بندی مقوله ها و مضامین، از دل داده های مصاحبه چند مؤلفه از مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی بدست آمد که شامل پنج مؤلفه و مقوله کلی در قالب مدل پارادایمی از جمله شرایط و عوامل تأثیر گذار فردی، شرایط و عوامل سازمانی(دانشگاه) در مورد کار و فعالیت هیئت علمی، ابعاد و جنبه های فعالیت و عملکرد اعضای هیئت علمی، شرایط و عملکرد مسئولان وزارت و دانشگاه، استراتژی بر بهبود عملکرد اعضای هیئت علمی، نتایج و پیامدها (درون دانشگاهی: (فرایند یاددهی - یادگیری و بیرون دانشگاهی: پاسخگویی به نیازهای جامعه)، چگونگی و فرایند مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل و روابط میان ابعاد و مؤلفه های مختلف آن بدست آمده است. در گام دوم تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در قالب تحلیل معادلات ساختاری و لیزرل انجام شده است. نتایج شاخص های برازش مدل معادلات ساختاری پژوهش حاکی از آن است تمامی شاخص ها و همچنین متغیر های پیش بین 60 درصد واریانس متغیرهای وابسته را تبیین نموده اند. این مدل به دلیل انطباق آن با یافته های حاصل از تحلیل کیفی؛ مدل اولیه؛ در حد بسیار مطلوب گزارش شده اند و مدل با داده ها برازش خوبی دارد و بیانگر این است که رابطه خطی بین متغیرها وجود دارد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی آسیب شناسی فرایند سیاست پژوهی در نظام آموزش عالی ایران بود. در راستای تحقق این هدف، از روش ترکیبی اکتشافی بهره گرفته شد. فرایند پژوهش حاضر، در طی دو مرحله کیفی و کمی انجام گرفته است. ابتدا، پس از مرور ادبیات، فهرستی از موانع و آسیب های فرایند سیاست پژوهی، تهیه گردید. سپس در بخش کیفی پژوهش، با انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند با 15 نفر از سیاست گذاران، سیاست پژوهان و خبرگان علمی و متعاقباً تحلیل محتوای مصاحبه های انجام گرفته، لیستی از عوامل آسیب زای فرایند کنونی سیاست پژوهی در آموزش عالی ایران، تدوین شد. در ادامه، لیست مذکور با موارد شناسایی شده در ادبیات موضوع، ترکیب گردید و با استفاده از تکنیک دلفی به تایید مشارکت کنندگان پژوهش رسید. در نهایت 93 مولفه فرعی در قالب 12 مولفه اصلی و پنج بعد، شناسایی شد. بر اساس یافته های بخش کیفی پژوهش، پرسش نامه بخش کمی، طراحی و اجرا شد. پایایی پرسش نامه مذکور، 889/0 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی، شامل سیاست پژوهان آموزش عالی اعم از وابسته و غیر وابسته به وزارت علوم، همچنین سیاست گذاران و تصمیم گیران آموزش عالی در حوزه ستادی وزارت علوم و خبرگان علمی بوده است که تعداد 203 نفر از آنها پرسش نامه پژوهش را تکمیل کردند. برای بررسی سوالات پژوهش از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی درباره ابعاد پنج گانه الگو، بدین شرح بوده است: بعد زمینه ای 26 مولفه، بعد ساختاری 11 مولفه، بعد کارکردی (سیاست-گذاران) 23 مولفه، بعد کارکردی (سیاست پژوهان) 23 مولفه و بعد ارتباطی 10 مولفه.

سیاستهای آموزش عالی ایران در سالهای اخیر فاقد خصیصههایی همچون سنت نظری قابل دفاع، نکویی برازش، سازگاری خلاق با تحولات محیط جهانی و بینالمللی، ظرفیت پیشبینی رفتار کنشگران، پیوستگی، یکپارچگی، قابلیت اجرایی، کارآمدی، اثربخشی، عناصر اخلاقی، توانایی حل رضایتبخش تعارضها، تولید توافق، کیفیت و تأثیر مطلوب اجتماعی بوده و این وضعیت در عموم موارد موجب کاهش ظرفیت خطمشیگذاری در این عرصه شده است. از سویی دیگر سیاستپژوهی بهعنوان فرایندی پژوهشی متمرکز بر ارائه راهکارهای سیاستی، میتواند نقشی بیبدیل در جهت بهینهسازی و ارتقا ظرفیت سیاستهای مصوب آموزش عالی ایران داشته باشد. در این راستا هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین علی ظرفیت خطمشیهای نظام آموزش عالی ایران مبتنی بر همافزایی نهادهای سیاستپژوهی بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف، توسعهای و کاربردی محسوب میشود. ازلحاظ مبنای دادهها، چارچوب فلسفی و پارادایم آن، دارای طرح تحقیق آمیخته است. در مرحله کیفی، ابتدا با انجام مصاحبههای نیمهساختارمند با 15 نفر از خبرگان سیاستگذاری آموزش عالی ایران و کاربست رویکرد تحلیل مضمون، لیستی از عوامل ارتباطی و تعاملی مؤثر بر کارآمدی و همافزایی فرایند سیاستپژوهی در نظام آموزش عالی ایران، توسعه یافت. با توجه بهمرور پیشینه و مبانی نظری پژوهش، ظرفیت خطمشی بهعنوان سیاست بهینه از منظر عقلانیت در نظر گرفته شد. یافتههای بخش کمی نشاندهنده تبیین حدود 40 درصد از تغییرات واریانس متغیر ظرفیت خطمشیهای نظام آموزش عالی ایران توسط متغیر همافزایی نهادهای سیاستپژوهی بود.

پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش مدیران ارشد در توسعه مدیریت دانش در دانشگاه شهید بهشتی انجام شده است. برای دستیابی به اهداف تحقیق نمونه آماری از بین اعضای هیئت علمی دانشگاه که 831 نفر می باشد تعداد 135 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته که توسط خبرگان روایی آن تائید شد استفاده گردید. 21 سؤال این پرسشنامه به بررسی مؤلفه های مدیریت دانش (حفظ، کسب، کاربرد و انتقال) می-پردازد و 19 سؤال دیگر تأثیر مدیر ارشد دانش بر این مؤلفه ها را برآورد می کند. داده های پژوهش از طریق معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده رابطه قوی و معنادار مبنی بر تأثیر مدیر ارشد دانش بر مؤلفه های مدیریت دانش است. با توجه به نتایج در بررسی جایگاه مدیران ارشد دانش، در توسعه مدیریت دانش، بیشترین نقش در بین عوامل مورد بررسی بر روی کاربرد دانش می باشد و سپس کسب دانش، انتقال دانش و حفظ و نگهداری دانش تحت تأثیر مدیران ارشد دانش، در توسعه مدیریت دانش می باشند.

در سال های اخیر توجه کمی و کیفی به موضوعات آموزش و پرورش پیش دبستان، مخصوصاً مدیریت آموزشی این مراکز افزایش چشمگیری داشته است، در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارائه ی الگویی برای صلاحیت های حرفه ای مدیران مراکز پیش دبستان، با روش آمیخته (کیفی و کمی) انجام شد. در بخش کیفی از طریق نمونه گیری هدفمند به مصاحبه با 12 نفر از صاحب نظران این حوزه و با استفاده از روش گراندد تئوری به بررسی مؤلفه های صلاحیت های حرفه ای مدیران این مراکز پرداخته شد و در بخش کمی که مبتنی بر مرحله ی کیفی پژوهش بود، نیز تعداد 210 نفر از مدیران مراکز پیش دبستان با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرسشنامه، به بررسی وضع موجود و آزمون الگوی طراحی شده پرداختند. مدل برآمده از این پژوهش دارای شش مؤلفه ی اصلی (دانش عمومی، دانش تخصصی، توانایی عمومی، توانایی تخصصی، مهارت عمومی، مهارت تخصصی) و نیز50 مولفه فرعی بودند که بعد از تحلیل عاملی مؤلفه ها تعداد 40 زیر مؤلفه در ابعاد شش گانه مؤلفه های اصلی باقی ماندند و در انتها نیز به ارزیابی اعتبار الگو پرداخته شد.

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی شاخص های رتبه بندی گروه های آموزشی دانشگاه های دولتی و طراحی و تدوین چهارچوب مفهومی رتبه بندی گروه های آموزشی این دانشگاه ها بر اساس معیارها و مؤلفه های مختلف بود. طرح این پژوهش از نوع پژوهش های ترکیبی با رویکرد اکتشافی است. جامعه آماری، افراد صاحب نظر در رشته های علوم تربیتی و متخصصان حوزه آموزش عالی و دارای سوابق مدیریتی در نظام آموزش عالی کشور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی تعداد 14 نفر انتخاب شدند. داده ها با مطالعات کتابخانه ای، تحلیل محتوای اسناد و مصاحبه نیمه ساختاریافته با جامعه آماری گردآوری شد. برای به دس ت آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غی ر ش رکت کنن ده در پژوهش استفاده شد. داده ها به روش تحلیل محتوا بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که رتبه بندی گروه های آموزشی با چهار عامل اصلی شامل عامل درون داد با چهار ملاک، عامل فرایند با سه ملاک، عامل برون داد با چهار ملاک و عامل پیامد با سه ملاک قابل انجام است.

یکی از راهبردهای ارتقای کیفی دانشگاه ها توجه به رشد و بالندگی اعضای هیئت علمی است. بر این اساس دانشگاه ها تلاش می کنند تا با ارائه برنامه هایی به منظور بالندگی اعضای هیئت علمی، گامی در جهت ارتقای کیفیت بردارند. علی رغم تاکید فوق، استقبال اساتید از برنامه های بالندگی هیئت علمی در حد انتظار نبوده است و این موضوع نیازمند مطالعه و رسیدگی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارتقای برنامه های بالندگی هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، درصدد شناسایی نقاط ضعف آن از دیدگاه اساتید است. در طرحی کیفی و پدیدارشناسانه، مصاحبه های نیمه ساختاریافته ای با 29 نفر از اساتید دانشگاه شهید بهشتی انجام و از آنان درباره نقاط ضعف برنامه های بالندگی هیئت علمی دانشگاه سوال شده است. مصاحبه های پیاده سازی شده با استفاده از روش اشتراوس-کوربین و در سه مرحله کدگذاری شدند. در نتیجه فرایند کدگذاری، چهارده نقطه ضعف برای برنامه های بالندگی شناسایی شدند که عبارتند از: «بی توجهی به ابعاد گوناگون بالندگی هیئت علمی»، «بی نظمی در برنامه ها»، «بی توجهی به انگیزاننده های درونی»، «بی توجهی به تفاوت های فردی»، «اجرا نشدن نیازسنجی»، «تعداد و تکرار کم برنامه ها»، «منعطف نبودن زمان برنامه ها»، «اطلاع رسانی ضعیف»، «موضوعات نامناسب»، «محتوای نامناسب»، «روش های یاددهی-یادگیری غیر اثربخش»، «تعامل و مشارکت پایین»، «نبود سازوکارهای کافی برای ارزیابی اثربخشی دوره» و «ضعف کانال های بازخورد». برای دستیابی به دیدگاهی جامع تر درباره برنامه های بالندگی هیئت علمی، نقاط ضعف شناسایی شده، در قالب عناصر برنامه درسی طبقه بندی شدند و مورد بحث قرار گرفتند. در مجموع بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت برنامه های بالندگی هیئت علمی دانشگاه در هر چهار گروه هدف، محتوا، روش های یاددهی-یادگیری و روش های ارزیابی نیاز به یک بازنگری اساسی دارد.

گرایش بخش دانشگاهی به کارآفرینی تحت تاثیر انتطارات عملی ناشی از ظهور نوآوری های بنیادین از دانش است. تمرکز بر تجاری سازی دانش و اختراعات، ظهور کارآفرینان دانشگاهی و ایجاد شرکت های انشعابی دانش بنیان همگی از مصادیق بارز کارآفرینی دانشگاهی لحاظ شده اند. در این پژوهش، برای دستیابی به الگوی مفهومی تأثیر مؤلفه های کارآفرینی دانشگاهی از روش کیفی تئوری داده بنیاد استفاده شده است، که مبنای اصلی جمع آوری اطلاعات در این روش، انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با افراد آگاه و متخصصان در حیطه موضوعی موردنظر است؛ نمونه گیری مورد استفاده در این تحقیق، نمونه گیری نظری بوده است که پس از انجام مصاحبه ها و جمع-آوری اطلاعات، کدهای به دست آمده در بخش های مختلف، تجزیه و تحلیل شده و پس از انجام مراحل سه گانبه کدگذاری باز، محوری و انتخابی مدل نهایی توسط محققان این تحقیق به دست آمده است؛ مبدل نهایی از مجموع مقوله محوری، شرایط علّی، شرایط مداخله گر، راهکارها و در نهایت، پیامدها و نتایج حاصل از کارآفرینی تشکیل شده است که هرکدام از این شرایط و عوامل تشکیل دهنده مدل دارای متغیرها و مقوله هایی هستند، که توجه به آن-ها تحقق هدف نهایی کارآفرینی دانشگاهی را موجب می شود.

هدف اصلی این تحقیق ارائه ی الگویی جهت کارآفرینی دانشگاهی برای دانشگاه فنی و حرفه ای بود. پژوهش حاضر از منظر هدف توسعه ای- کاربردی، از نظر داده ها کیفی و از نظر ماهیت و روش اجرا داده بنیاد بود. جامعه مورد مطالعه خبرگان حوزه کارآفرینی دانشگاهی و کادر آموزشی (اعضاء هیات علمی و مدرسین) دانشگاه فنی و حرفه ای در سال 95-94 بودند که به روش هدفمند از نوع گلوله برفی نمونه گیری انجام شد و با آنها مصاحبه نیمه ساختار یافته ترتیب داده شد. جهت تحلیل داده های کیفی از نظریه داده بنیاد و به روش کدگذاری باز و محوری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که حاصل مصاحبه های انجام شده و کدگذاری آنها، استخراج 4 بعد، 10 مؤلفه و 70 شاخص برای کارآفرینی دانشگاهی دانشگاه فنی و حرفه ای می باشد. بعد ساختاری شامل سه مؤلفه چشم انداز کارآفرینانه (8 شاخص)، ساختار حمایتی (5 شاخص) و نظام پژوهشی (7 شاخص)؛ بعد فرایندی شامل دو مؤلفه رهبری کارآفرینانه (8 شاخص) و فرایند تجاری سازی (6 شاخص)؛ بعد رفتاری شامل دو مؤلفه قابلیت ارتباطی و شبکه سازی (5 شاخص) و فرهنگ نوآوری (10 شاخص) و بعد توسعه ای شامل سه مؤلفه شایستگی های کارآفرینانه (5 شاخص)، برنامه ریزی درسی (8 شاخص) و فرایند یاددهی-یادگیری (8 شاخص) می باشد.

هدف از این پژوهش، کمک به ارتقای کیفیت آموزش زبان انگلیسی در نظام آمورشی ایران از راه بررسی و معرفی عوامل چالش زای مهم آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران می باشد. به این منظور مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. برای این کار از مدیران آموزشی و دبیران زبان انگلیسی مدارس دولتی شهر تهران که از دیدگاه مسئولین آموزش و پرورش، دبیران دیگر، دانش آموزان و اولیای آنها، شایسته ترین افراد گروه آموزشی خود بودند و شناخت کافی از چالش های فرایند یاددهی یادگیری زبان خارجی داشتند، در نمونه پژوهش قرار گرفتند. در این مقاله جهت تحقق اهداف آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران تلاش شد تا با استفاده از نظرات دبیران زبان انگلیسی و مدیران آموزشی به عنوان متخصصان درگیر در آموزش و مهم ترین افراد دخیل در میزان موفقیت آموزش و یادگیری زبان انگلیسی و همچنین شواهد و تحقیقات علمی ارائه شده، چالش های موجود در نظام آموزشی ایران را در حیطه عناصر برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی در ایران، عوامل تعدیل کننده یادگیری زبان خارجی شامل(موانع، مزیت ها و عوامل تسهیل)، پیامدها( منفی و مثبت)، ویژگی های زمینه ای (تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، ساختاری) که باید در آموزش زبان مورد توجه قرار بگیرد و جزء عوامل درونی و بیرونی تاثیرگذار در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی می باشند، به دقت مورد مطالعه و بررسی و نتیجه گیری قرار دهند. جامعه آماری این تحقیق 380 نفر بودند که جهت دستیابی به اطلاعات عمیق، با 15 نفر از مدیران مراکز آموزش زبان انگلیسی و مدیران مراکز آموزشی آموزش و پرورش و 15 نفر از دبیران آموزش زبان انگلیسی در سطح مدارس شهر تهران مصاحبه انجام گرفت. سپس برای اعتبارسنجی داده های بدست آمده از مصاحبه ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بر مبنای مضامین بدست آمده از مصاحبه ها تهیه و در اختیار 350 نفر از معلمان، مدیران ، متخصصان زبانشناسی، روانشناسی و برنامه درسی جهت تایید یا رد مضامین قرار گرفت که نهایتا حجم نمونه آماری در این تحقیق 380 نفر می باشد. در بخش کیفی متخصصان، مدیران  و دبیران با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در بخش کمی این افراد به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. جمع آوری اطلاعات ابتدا از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته، و سپس پرسشنامه صورت گرفت. روایی سوالات با بهره گیری از نظر متخصصان برآورد شد و  داده های حاصل از مصاحبه با روش تحلیل مضمون مقوله بندی و تجزیه و تحلیل داده های کمی در 2 مرحله اصلی انجام شد : (1) تجزیه و تحلیل اکتشافی داده ها (2) تجزیه و تحلیل همبستگی چند متغیره داده ها شامل تحلیل عاملی تأییدی است. نتایج حاصل بیانگر این مطلب است که"در نظام آموزشی ایران تمامی عوامل در حیطه عناصر برنامه درسی، عوامل تعدیل کننده یادگیری زبان خارجی، پیامدها و ویژگی های زمینه ای تاثیر گذار بر کار معلم و دانش آموز با چالش روبرو است و نقش این عوامل جهت تحقق اهداف آموزش زبان انگلیسی بیش از سطح متوسط است که در صورت کم توجهی و یا عدم اصلاح و بروز رسانی می توانند از عوامل چالش زای مهم در راستای رسیدن به اهداف آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران باشند

در سال های اخیر واژه سرمایه اجتماعی میان نظریه پردازان به طور مداوم مورداستفاده قرارگرفته است. سرمایه اجتماعی؛ اهمیت اساسی شبکه های قوی، روابط مبتنی بر اعتماد و همکاری را در اجتماعات آشکار می سازد. این سرمایه ها با آموزش توسعه پیداکرده و منجر به بهبود وضعیت سازمان خواهد شد. پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش آموزش های سازمانی ضمن خدمت بر توسعه سرمایه اجتماعی و مؤلفه های تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی معلمان دوره متوسطه و فنی و حرفه ای شهر اصفهان، هست؛ که تعداد آن ها 4553 نفر است؛ و 351 نفر به عنوان نمونه، با استفاده از جدول مورگان انتخاب گردید. ابزار مورداستفاده، پرسشنامه محقق ساخته ای است که با توجه به ابعاد آموزش های بدو خدمت و ضمن خدمت و شاخص های موجود در سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی، ساخته شده است. پایایی این مقیاس با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ برابر93/0 هست و روایی صوری و محتوایی آن توسط اساتید مربوطه مورد تأیید قرارگرفته است. همچنین در تجزیه وتحلیل آماری برای بررسی تفاوت میانگین ها از آزمون t تک نمونه ای و جهت تحلیل واریانس از آزمون ANOVA و آزمون تعقیبی توکل استفاده شده است. نتایج نشان داد که آموزش های سازمانی ضمن خدمت نقش بیشتر از حد متوسط، مثبت و سازنده ای در توسعه سرمایه اجتماعی و مؤلفه های تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی معلمان داشته است.

هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی شایستگی های کارآفرینانه اعضای هیئت علمی دانشگاه ها بود. برای دستیابی به هدف فوق از طرح پژوهش کیفی با ماهیت اکتشافی استفاده شد که در چهار مرحله به انجام رسید. در مرحله اول، با 17 نفر از اعضای هیئت علمی کارآفرین در دانشگاه شهید بهشتی، مصاحبه های وقایع رفتاری صورت گرفت. پس از تحلیل داده ها با روش تحلیل مضمون، 69 خرده شایستگی کارآفرینانه به دست آمد که با کمک روش گروه کانونی در نه شایستگی کارآفرینانه ی اصلی جای گرفتند. این مقوله ها شامل شایستگی فرصت، شایستگی تعهد، شایستگی ارتباطات، شایستگی مدیریت، شایستگی مصالحه و پیشبرد دو نقش هیئت علمی و کارآفرین، شایستگی رشد و یادگیری، شایستگی کسب وکار، شایستگی راهبردی و شایستگی فنی تخصصی بودند. در مرحله ی سوم با هدف پالایش و اعتبار یابی یﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی حاصل از بخش ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ، از روش دلفی در دو مرحله استفاده گردید. سپس روابط متقابل بین هر یک از مؤلفه های اصلی شایستگی های کارآفرینانه ، با استفاده از روش الگوسازی ساختاری تفسیری تعیین شد. نتایج نشان داد که شایستگی راهبردی بانفوذ ترین شایستگی کارآفرینانه است که روی 8 شایستگی دیﮕﺮ، اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘیﻢ و یﺎ ﻏیﺮﻣﺴﺘﻘیﻢ دارد. این یافته ها می توانند مبنای طراحی برنامه های توسعه ی شایستگی های کارآفرینانه اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و کمک به رشد تحقیقات آتی در این زمینه باشند.