مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

در این پژوهش، اثرات علّی تعاملات رفتاری استادان دانشگاه بر انگیزش تحصیلی و معدل تحصیلی دانشجویان، بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش، همه دانشجویان دانشگاه پیام نور اهواز بودند که از بین آنها 494 نفر به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه تعاملات رفتاری سواری (1395)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر (1981) و معدل تحصیلی دانشجویان بود. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos تحلیل شدند. بر اساس تحلیل، برازندگی مدل پیشنهادی پژوهش، پس از اصلاح تأیید شد. نتایج نشان داد که تعاملات رفتاری سخت گیرانه و همکارانه استادان بر انگیزش تحصیلی دانشجویان، اثر علّی مثبت؛ تعاملات رفتاری مخالفانه استادان بر انگیزش تحصیلی، اثر علّی منفی و تعاملات رفتاری سخت گیرانه استادان بر معدل تحصیلی نیز اثر علّی منفی دارد. ضمنا تعاملات رفتاری همکارانه، سخت گیرانه و مخالفانه استادان، به ترتیب بیشترین عامل علّی مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانشجویان را به خود اختصاص دادند و معدل تحصیلی فقط تحت تأثیر تعاملات رفتاری سخت گیرانه استادان بود. یافته های این پژوهش نشان داد که تعاملات رفتاری استادان در انگیزش و معدل تحصیلی اثرگذارند. بنابراین، برای بهبود انگیزش و معدل تحصیلی دانشجویان، توجه به تعاملات رفتاری سخت گیرانه و همکارانه استادان دانشگاه ضروری است.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی رابطه ارزشیابی برای یادگیری و استفاده دانش آموزان از راهبردهای شناختی و فراشناختی در سطوح دانش آموز، کلاس و مدرسه بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی است. در این مطالعه 888 دانش آموز مقطع متوسطه اول شهر همدان، در سال تحصیلی 95-94 به روش نمونه گیری خوشه ای از بین 26956 نفر انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده های پژوهش، پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناسی، پرسشنامه ارزشیابی برای یادگیری ویژه دانش آموز (SAfL) ساخته پت- ال (2013) و پرسشنامه یادگیری خودگردان ساخته وندولد، وان کر و راسل (2013) بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل های چندسطحی استفاده شد. یافته ها نشان داد بین ارزشیابی برای یادگیری و یادگیری خودگردان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد که این رابطه تحت تأثیر سطح کلاس است و سطح مدرسه تأثیری بر شدت این رابطه ندارد. نتایج این پژوهش بر اهمیت ارزشیابی در واگذاری مسئولیت یادگیری به دانش آموزان تأکید می کند. ارزشیابی می تواند ابزاری قدرتمند برای پیشبرد استفاده دانش آموزان از راهبردهای شناختی و فراشناختی باشد

هدف از اجرای این پژوهش، تدوین و اعتباریابی ابزار ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان بود. در این پژوهش از روش تحقیق آمیخته اکتشافی نوع توسعه ابزار استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی کابل به تعداد 1457 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 304 نفر انتخاب شدند. همچنین، مدیران عالی دانشگاه های دولتی کابل و مسئولان آموزش عالی افغانستان به تعداد 42 نفر که با روش نمونه گیری هدفمند 20 نفر انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل تماتیک و روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد که ابزار ارزشیابی عملکرد رؤسای دانشگاه های افغانستان از 16 مؤلفه با 56 نشانگر تشکیل شده است. همچنین شاخص های برازش کای اسکوئر بهنجار یا نسبی، ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریبی، ریشه دوم میانگین مربعات باقی مانده، برازش تطبیقی و برازش افزایشی نشان می دهد، ابزار تدوین شده از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل مقایسه ای موانع تجاری سازی نتایج تحقیقات دانشگاهی اجرا شد. روش پژوهش از نوع پیمایشی و توصیفی _ همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس های دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 1395-1394 با حجم تقریبی 1200 نفر بود. روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده بود و حجم نمونه با توجه به مدل کرجسی _ مورگان 290 نفر در نظر گرفته شد. برای گرد آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته موانع تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی استفاده شد. روایی ابزار با استفاده ازنظر استادان صاحب نظر تأیید و پایایی ابزار نیز در ضریب آلفای کرونباخ 84/0 محاسبه شد. با تحلیل عاملی اکتشافی به روش عامل یابی عناصر اصلی و با در نظر گرفتن بار عاملی بالاتر از 40/0، شش عامل استخراج شد که 067/55 درصد از واریانس کل را تبیین می کرد. همچنین همبستگی درونی، ضریب آلفای مناسبی را برای عامل ها (از 52/0 تا 89/0) نشان داد. نتایج ارزیابی مقایسه ای مؤلفه ها با آزمون t دوگروهی مستقل نشان داد که بین دانشجویان پردیس دانشگاه علامه و پردیس دانشگاه خوارزمی تنها در مؤلفه مالی – اعتباری تفاوت معنی دار وجود دارد و در سایر مؤلفه ها تفاوت معنی دار وجود ندارد.

هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی و نقد کتاب های درسی تازه تألیف زبان انگلیسی پایه های هفتم، هشتم، نهم موسوم به پراسپکت (Prospect 1,2,3) و پایه دهم موسوم به ویژن1 (Vision1) مدرسه های ایران از منظر توانش ارتباطی بین فرهنگی و فرافرهنگی است. چهارچوب نظری این پژوهش که به روش کیفی است بر اساس مدل های توانش فرافرهنگی لیدیکوت(2000) و توانش ارتباطی بین فرهنگی بایرام(1997 و 2009) (Intercultural and Metacultural Communicative Competence) بود. برای اجرای پژوهش، نخست این مجموعه کتاب های درسی از منظر توانش ارتباطی بین فرهنگی و فرافرهنگی، بررسی کیفی و ذهنی شد. سپس با 22 معلم زبان انگلیسی دارای تجربه در تدریس این کتاب ها، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته صورت گرفت. مصاحبه ها ضبط شده و سپس مورد تحلیل محتوا قرار گرفتند. یافته ها نشان دهنده آن بود که این کتاب ها، شامل برخی جنبه های فرهنگ بومی با تأکید بر دستور زبان و کارکردهای زبانی است ولی به توسعه توانش فرافرهنگی و بین فرهنگی توجه نشده است. همچنین، دو الگوی اصلی «گسستگی فرهنگ از زبان» و «ایرانیزه کردن گفتمان و محتوای کتاب» از داده های مصاحبه استخراج شد. نتیجه گیری می شود که علاوه بر توجه به فرهنگ بومی در نگارش مطالب این کتاب ها، وفاداری به «رویکرد ارتباطی فعال و خودباورانه» که شالوده این کتاب بومی بر آن است، ضرورت دارد.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی کیفیت فعالیت های آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بو علی سینای همدان بر اساس مدل تحلیل اهمیت – عملکرد ((IPA بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی بود که 350 نفر از آنان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که کیفیت فعالیت های آموزشی را در 7 بعد هدف، محتوا، روش تدریس، ویژگی های استادان، ساختار، امکانات و شیوه های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و در دو سطح وضع موجود و وضع مطلوب اندازه می گرفت. روایی پرسشنامه بر اساس دیدگاه متخصصان، بررسی و تأیید شد و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (96/0) به دست آمد. نتایج نشان داد که بین دیدگاه دانشجویان درباره وضع موجود و مطلوب کیفیت فعالیت های آموزشی درمجموع و به تفکیک همه ابعاد مورد بررسی، شکاف منفی و معنی داری وجود دارد. تفاوت شکاف در مؤلفه هدف، محتوا، روش تدریس، استادان، ساختار، امکانات و شیوه های ارزشیابی به ترتیب 060/1-، 346/1-، 886/0-، 121/1-، 249/1-، 472/1- و 886/0- بود. بیشترین شکاف، به ترتیب به ابعاد امکانات، محتوا، ساختار، ویژگی های استادان، هدف، روش تدریس و شیوه های ارزشیابی مربوط بود.

هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی فرهنگ یادگیری دانشجویان رشته معماری و شناسایی نقاط ضعف و قوت آن بود. پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها با رویکردی کیفی بود که به روش موردی تبیینی اجرا شد. در این پژوهش با اعضای هیئت علمی، مدیران آموزشی و دانشجویان مقطع دکتری رشته معماری مصاحبه نیمه ساختمند صورت گرفت. داده های مصاحبه با استفاده از تحلیل مضمون (به روش قالب مضامین) تحلیل شد. خرده مقوله های استخراج شده مطابق با چهارچوب بررسی فرهنگ یادگیری در سطح فردی (مقوله های انگیزه یادگیری، نقش یادگیرنده، انتظارات دانشجویان از یادگیری، وظایف یادگیرنده)، سطح نهادی (مقوله های تقدیر و تشویق نوآوری آموزشی، قوانین رسمی و غیر رسمی، بهبود کیفیت زمینه یادگیری، توسعه هیئت علمی، توانمندسازی ظرفیت آموزش) و سطح تعاملی (مقوله های فضای یادگیری، ساختار محتوا، هدف ها، رسانه، ارزشیابی، روابط استادان با دانشجویان، استاد، چهارچوب زمان) طبقه بندی و ارائه شد.

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی شاخص های رتبه بندی گروه های آموزشی دانشگاه های دولتی و طراحی و تدوین چهارچوب مفهومی رتبه بندی گروه های آموزشی این دانشگاه ها بر اساس معیارها و مؤلفه های مختلف بود. طرح این پژوهش از نوع پژوهش های ترکیبی با رویکرد اکتشافی است. جامعه آماری، افراد صاحب نظر در رشته های علوم تربیتی و متخصصان حوزه آموزش عالی و دارای سوابق مدیریتی در نظام آموزش عالی کشور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی تعداد 14 نفر انتخاب شدند. داده ها با مطالعات کتابخانه ای، تحلیل محتوای اسناد و مصاحبه نیمه ساختاریافته با جامعه آماری گردآوری شد. برای به دس ت آوردن اعتبار و روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غی ر ش رکت کنن ده در پژوهش استفاده شد. داده ها به روش تحلیل محتوا بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که رتبه بندی گروه های آموزشی با چهار عامل اصلی شامل عامل درون داد با چهار ملاک، عامل فرایند با سه ملاک، عامل برون داد با چهار ملاک و عامل پیامد با سه ملاک قابل انجام است.