ارزیابی تراز تجارت آب مجازی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی استان مازندران) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بر اساس گزارش بانک جهانی در سال 2021، بخش کشاورزی 70 درصد آب شیرین را مصرف می کند. از این رو، مدیریت و استفاده بهینه آب و آینده نگری درباره مصرف آب مجازی در بخش کشاورزی ضروری است. دسترسی محدود، توزیع نابرابر منابع آب، تغییر اقلیم و روند افزایشی تقاضای آب در سطح بین المللی، بر اهمیت این موضوع افزوده است. با آگاهی از این وضعیت، هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی تراز آب مجازی گروه کالاهای منتخب کشاورزی استان مازندران با کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) در سال 1397 می باشد. در این مطالعه با به کارگیری نرم افزارهای CROPWAT و OPTIWAT، ابتدا نیاز آبی گیاهان محاسبه شده و سپس، با پردازش داده های تجارت خارجی استان مازندران با CIS، تراز تجاری آب مجازی محصولات کشاورزی محاسبه شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد تراز تجاری آب مجازی استان مازندران با CIS در سال 1397، 76/2816 میلیون مترمکعب بوده که نشانگر صرفه جویی در منابع ملی آب در تجارت خارجی استان می باشد. توصیه سیاستی این مطالعه، توجه ویژه به موضوع آب مجازی و ترکیب آن در اسناد بالادستی در راستای صرفه جویی ملی آب و پایداری اجتماعی، اقتصادی و محیط زیست می باشد.