مطالعه تطبیقی کتاب های علوم ابتدایی ایران و روسیه با رویکرد توجه به مهارت های فرایندی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی میزان توجه به مهارتهای فرایندی در کتابهای علوم پایه اول تا سوم ابتدایی ایران و روسیه بود که در سال 1399-1400 انجام شده است. این پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه کتابهای"علوم تجربی" ایران و "دنیای اطراف ما" روسیه در پایه اول، دوم و سوم تشکیل دادند. ابزار تحلیل محتوای کتاب چک لیست محقق ساخته مهارت های فرایندی بود و داده های گردآوری شده بر اساس مدل جرج بردی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در کتابهای درس علوم ابتدایی ایران به مولفه های مقایسه و طبقه بندی، مهارت کاربرد ابزار و مهارت برقراری ارتباط بیشتر تاکید شده است. در کتابهای درس علوم کشور روسیه به مولفه های مشاهده، پیش بینی و تخمین، تفسیر یافته ها و نتیجه گیری بیشتر توجه شده است. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد مولفه های کشف و برقراری روابط عددی، فرضیه سازی، مهارت اندازه گیری و انجام تحقیق در هر دو کشور کمتر مورد توجه واقع شده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد میزان توجه به مهارت های فرایندی به نسبت حجم مطالب کتاب در سه پایه ابتدایی هر دوکشور کم است. به این ترتیب لازم است در تدوین کتابهای علوم سه پایه در دو کشور به مولفه های مهارت های فرایندی بیش از پیش توجه شود. پیشنهاد می شود در کشور ایران مثال ها و مباحث درس با فعالیتهای روزمره زندگی مرتبط گردد. همچنین در کتابهای درسی روسیه مبحث گفتگو و برقراری ارتباط مورد توجه قرار گیرد.