مؤلفه های تشکیل و تحکیم هویت سیاسی و اجتماعی ایران در بخش اساطیری شاهنامه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هویّت سیاسی یکی از مهم ترین مسائل مهم در پدیده «دولت ملّت سازی» است. از آنجا که شاهنامه فردوسی در میان متون کهن ما، نقشی اساسی در شکل گیری هویّت ایرانی دارد؛ بنابراین نوع نگاه و تأثیر آن در بُعد سیاسی هویّت، اهمیّت ویژه ای می یابد. نویسنده مقاله با توجّه به این موضوع، تلاش کرده است، به جستجوی مؤلّفه ها و عناصر تشکیل و تحکیم هویّت سیاسی و اجتماعی ایران بپردازد. در پاسخ به پرسش مذکور، فرضیّه مقاله طرح و در ضمن آن عناصری چون «دولت»، «طبقات اجتماعی»، «شکل گیری مرزهای سیاسی» و «سازوکارهای زندگی اجتماعی» به عنوان مهم ترین شاخص های تشکیل و تحکیم هویّت سیاسی ایران معرّفی شده و در بخش های مختلف مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند. نویسنده در پایان به این نتیجه رسیده است که فردوسی آگاهانه و در ضمن اسطوره پردازی خود در بخش اساطیری شاهنامه ، هر آنچه را که برای شکل گیری هویّت سیاسی اجتماعی یک «ملّت» لازم بوده، بنیان نهاده است.