مدلی برای روابط ریسک های زنجیره تأمین صنعت پتروشیمی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در محیط پیچیده و پیش بینی ناپذیر زنجیره تأمین، تلاش برای کاهش ریسک ممکن است به کاهش یا افزایش دیگر ریسک ها بینجامد؛ ازاین رو شناسایی ریسک های زنجیره تأمین و روابط بین آنها ضروری است و به راهبرد مؤثرتر و جامع تر کاهش ریسک منجر می شود. هدف این تحقیق شناسایی و استخراج ساختار روابط ریسک های بالقوه زنجیره تأمین است. در این مقاله، با مرور پیشینه پژوهش و براساس نظرخواهی از خبرگان، دوازده ریسک اصلی زنجیره تأمین صنعت پتروشیمی شناسایی شد، سپس با استفاده از فرایند مدل سازی تفسیری- ساختاری روابط بین ریسک ها استخراج و در نهایت اعتبار مدل از طریق مدل سازی معادلات ساختاری آزمون شد. نوآوری این پژوهش ترکیب رویکرد مدل سازی تفسیری- ساختاری و معادلات ساختاری است. نتایج نشان داد که ریسک های محیط خارجی زنجیره تأمین (ریسک های طبیعی، سیاسی- اجتماعی، خط مشی و اقتصاد کلان) در سطوح پایین مدل قرار می گیرند و بیشترین اثر را بر دیگر ریسک ها دارند و عامل ظهور و تشدید ریسک های محیط صنعت (بازار محصول و رقابت، بازار نهاده ها و ارتباطات و همکاری) و محیط سازمانی (ریسک های عملیاتی، مالی، راهبردی، تعهد و فرهنگ سازمانی و کارکنان) به شمار می روند.