آسیب شناسی مدیریت از منظر اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: هر مدیریتی اگر بخواهد تداوم پیدا کند باید مقتضیات آن موجود و موانعش مفقود باشد. شناسایی موانعی که از منظر اسلام، به عنوان آفات وآسیب ها، از تداوم حرکت بالنده مدیریت و فرماندهی اسلامی جلوگیری می کنند می تواند ما را در نحوه مدیریت مبتنی بر موازین اسلامی و جلوگیری از سقوط و انحطاط بر اثر جهل و نادانی و عدم پایبندی به دستورهای شرع مقدس یاری نماید. روش ها: در این مطالعه کیفی، با جست وجو و تحقیق در کتب اصیل اسلامی و مدیریتی و با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط و بررسی منابع الکترونیکی از بانک اطلاعاتی گنجینه نور، سیره نبوی و منهج النور حاوی مجموعه ای کامل از احادیث و روایات اسلامی با قابلیت دسترسی به موضوعات مورد نیاز، مطالب مربوط به آسیب ها و راه های مقابله با آن از منظر قرآن و نهج البلاغه و روایات، استخراج و تحلیل گردید. یافته ها: سپردن کارها به دست افراد نامناسب، تملق پذیری و تملق گویی، استبداد رأی، رعایت نکردن مساوات و تبعیض بی دلیل ، عدم پایبندی به عهد و پیمان، قاطعیت بیش ازحد و بدون نرمش، تقدم رابطه برضابطه، عدم استفاده صحیح از ابزار تشویق و تنبیه، ضعف مدیریت، از جمله مواردی هستندکه در آسیب شناسی مدیریت از منظر اسلام مورد توجه قرار می گیرند.نتیجه گیری: موفقیت و مصونیت مدیران در حکومت اسلامی منوط به توجه به مؤلفه هایی مانند انتخاب مدیران عادی، استفاده درست از ابزار تشویق و تنبیه، تبعیت از مافوق، مشارکت دادن دیگران، پایبندی به عهد و پیمان، مقابله با پیمان شکنی و قاطعیت است که دین مبین اسلام بر رعایت آنها تأکید جدی دارد. قطعاًپرداختن به این مؤلفه ها و اهتمام به آموزش و توجیه مدیران و به کارگیری آنها در این خصوص،کار آیی و اثر بخشی و وصول به اهداف را افزایش می دهد و به مدیران توانایی می بخشد که جامعه را به سوی اهدف متعالی رهنمون شوند.