روح الله کریمی خویگانی

هدف از این نوشتار، ارائه الگوی تربیت اسلامی در بازخوانی جریان عاشورا است. پرداختن به این موضوع می تواند به غنای گفتمان و الگوی تربیت اسلامی کمک کند. هدف آشکار این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه های تربیت اسلامی در بازخوانی واقعه عاشورا است؛ بنابراین پژوهش حاضر از یک سو، به لحاظ هدف یک پژوهش بنیادی محسوب می شود و از سوی دیگر به لحاظ کاربرد نتایج تحقیق در تعلیم و تربیت و کمک به اتخاذ تصمیم های مربوط به نظام آموزشی، از نوع پژوهش های کاربردی به شمار می رود. برای دست یابی به پاسخ سؤالات پژوهش از روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه مقاتلی است که جریان عاشورا را نقل کرده اند. در همین راستا با روش نمونه گیری موردی نوعی، منبع جمع آوری داده ها، مقتل لهوف سید بن طاووس ملحوظ گردید. البته برای رسیدن به اشباع نهایی داده ها، کتب مقاتل نفس المهموم ، محن الابرار ، ابی مخنف ، قمقام زخار و صمصام بتار و مقتل الحسین علیه السلام نیز موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که «وراثت»، «محیط»، «شناخت و آگاهی»، «زمان و زمانه» و «انتخاب و آزادی» به عنوان عوامل زمینه ساز تربیت هستند و عوامل «هدایت»، «نیازسنجی»، «توحید»، «تأثیر متقابل ظاهر و باطن»، «تغذیه»، «فروع دین»، «عمل گرایی»، «استحکام خانواده» به عنوان عوامل مؤثر تربیت شناخته گردیدند. عامل مهمی نیز به عنوان عامل بازدارنده تربیت احصا گردید که «رذایل اخلاقی» بود. پیامدها و نتایج تربیت نیز در واقعه عاشورا مبتنی بر «مکارم اخلاق»، «خردورزی» و «شهادت طلبی» بود.

ارائه صحیح آموزش های موثر و کاربردی در حوزه ماموریت های مختلف ناجا از طرفی وابسته به فراگیری مهارتهای عملی توسط دانشجویان و از دیگر سو منوط به ارزیابی تدریس و یادگیری مدرسان دانشگاه است؛ از این رو هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد یاددهی یادگیری مدرسین دروس عملی دانشگاه علوم انتظامی امین (مورد مطالعه دانشجویان دوره 31 مصوب رسته مرزی) می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر شیوه انجام پژوهش کمی و نحوه گردآوری داده ها در آن توصیفی (پیمایشی) است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی مدرسان دروس عملی به استعداد 159 نفر و دانشجویان به تعداد 500 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش برای مدرسان تمام شمار و برای دانشجویان از طریق فرمول کوکران 217 نفر و بصورت تصادفی ساده بود که برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده شد. در بخش توصیفی به ویژگی نمونه آماری و بیان مشخصه های توصیفی متغیرهای پژوهش پرداخته شد و در بخش استنباطی از آزمون کلموگروف-اسمیرنف برای تشخیص نرمال بودن متغیرها، آزمون t تک نمونه ای و t مستقل استفاده شد. یافته ها حاکیست مدرسان دروس عملی به میزان زیادی به تحلیل ویژگی های دانشجویان، بیان اهداف آموزشی و طرح درس، انتخاب و بکارگیری روش ها، رسانه ها و مواد آموزشی، مشارکت دهی دانشجویان و به ارزشیابی و بازنگری آموزشی توجه می نمایند. با توجه به نتایج آزمون های آماری عملکرد مدرسان دروس عملی از نظر خودشان و دانشجویانشان مثبت و قابل قبول ارزیابی شد ولی ارزیابی مدرسان دروس عملی از عملکردشان در یاددهی یادگیری، مطلوب تر از ارزیابی دانشجویان از عملکرد آنان میباشد.

این پژوهش با هدف بررسی فلسفه از دیدگاه خردگرایی (عقل گرایی) با تکیه بر اصول عقلی و منطقی در اندیشه، رفتار و گفتار، به منظور تدوین الگویی برای دانشجویان رشته فلسفه تعلیم و تربیت انجام شد. پژوهش حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی، از نظر نوع توصیفی- تحلیلی و روش آن روش تحلیل محتوای کیفی بود. ابزار پژوهش حاضر جهت جمع آوری داده های لازم برای پاسخگویی به فرضیات تحقیق مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از داده های کیفی گردآوری شده از فرایند اجرای مصاحبه های نیمه ساختارمند با افراد نمونه کدگذاری باز انجام شد. در نتیجه اجرای فرایند کدگذاری باز از روی داده های کیفی گردآوری شده ابتدا به استخراج تعداد زیادی ویژگی و مفهوم منجر شد، سپس با بررسی های مجدد و بازنگری های انجام شده و بر اساس مشابهت ها و اشتراکات مفهومی، این مفاهیم و ویژگی های تقلیل یافته و دسته بندی شد. با مرور مبانی نظری و دیدگاه صاحب نظران سه پدیده محوری (اندیشه، رفتار و گفتار) در تدوین الگو برای دانشجویان رشته فلسفه تعلیم و تربیت از منظر خردگرایی که با تکیه بر اصول عقلی و منطقی است حاصل شد، همچنین مطالعات و یافته ها نشان دادند که کدهای حاصل از کدگذاری باز مشتمل بر ۲۱۰ کد بود، این الگو دارای پنج شاخص اهداف، شیوه ها، چالش و خلأها، عناصر و پیامدها بود. در قدم بعدی با استفاده از تقلیل داده ها به موارد مشترک از سه پدیده محوری و پنج شاخص، در بخش محوری اندیشه و هر شاخص (۵ بعد)، در بخش محوری رفتار هر شاخص (۶ بعد) و در پدیده محوری گفتار و هر شاخص (۶ بعد) شناسایی شدند.

هدف این نوشتار، تبیین معنای تربیت اسلامی در  متن واقعه عاشوراست. پرداختن به این موضوع می تواند به غنای گفتمان و الگوی تربیت اسلامی کمک کند. این مطالعه، یک تحقیق بنیادی است که به منظور گردآوری داده ها از روش اسنادی و فن کتابخانه ای بهره برده شده است. مبنای کار، کتب مقاتل نفس المهموم، محن الابرار، ترجمه لهوف، ابی مخنف، قمقام زخار و صمصام بتار و مقتل الحسین علیه السلام بوده که برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای متن محور استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق کل عباراتی است که واژه تربیت و مرادفات آن در آنها بوده است و نمونه نیز به طور تمام شمار ملحوظ شده است. پس از اتمام جستجو در مقاتل یادشده تعداد 75 عبارت حاوی واژگان تربیت و مرادفات آن به دست آمد. یافته ها نشان داد که مبانی تربیت، اهداف تربیت، عوامل تربیت، موانع تربیت، مصادیق تربیت، اضداد تربیت، محتوای تربیت و کارگزاران تربیت از مفاهیم اصلی قابل بهره برداری و استنباط و استخراج از متن مقاتل عاشورا مربوط به واژه تربیت اسلامی بوده است. بیشترین عامل هم مربوط به خود شخصیت امام حسین(ع) بوده است که از ابعاد گوناگون محور تربیت اسلامی محسوب می شوند.

هدف این مطالعه، تحلیل محتوای کیفی تجربه و خاطرات فرماندهان انتظامی به منظور تبیین نقشهای تربیتی آنان است. برای تحلیل اطلاعات این مطالعه کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، فرماندهان عالی انتظامی بودند که حداقل از جایگاه سازمانی 19 برخوردار بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد و اطلاعات مورد نیاز با شیوه مصاحبه فردی نیمه ساختاریافته صورت گرفت که درنهایت 12 مصاحبه انجام شد. متن هر مصاحبه به عنوان واحد تحلیل ملحوظ گردید. در مرحله بعد شناسه گذاری انجام، و واحدهای معنایی به آن تبدیل، و شناسه ها تلخیص، و بر حسب اشتراکات معنایی دسته بندی شد و طبقات را تشکیل داد. در انتها طبقات با توجه به شباهتها و تمایزات معنایی، درونمایه ها را به وجود آورد. برای اعتباربخشی، درگیری مداوم محقق با موضوع و داده های تحقیق پابرجا بود و در راستای داشتن امکان تأیید، همه فعالیتها وکارها اعم از فرایند و شیوه یافته ها با دقت ثبت شد. در فرایند تحلیل داده ها، شش درونمایه اصلی، 12 طبقه و 44 زیر طبقه استنباط شد. نتیجه اینکه مدیران عالی نظامی و انتظامی تجربه های ارزنده ای دارند که شاید در هیچ منبع علمی ثبت نشده باشد. تحلیل این تجربه ها، که در صحنه عمل به بوته آزمایش نهاده شده است، می تواند در تقویت دانش ضمنی و بومی برای نسل آیندگان سودمند باشد. یافته ها نشان می دهد که نقش های تربیتی فرماندهان شامل شش درونمایه اصلی: نقش معلمی، نقش مشاوره ای، نقش پدری، نقش مربی گری، نقش رهبری و نقش مدیری است.

زمینه و هدف : در بین عوامل متعدد مرتبط با رفتارهای پرخطر گروه های سنی جوان، مهارت مدیریت خشم و میزان تاب آوری آن ها به عنوان مجموعه ای از مهارت ها و استعدادهای روانی یکی از مهم ترین عوامل پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر و درنتیجه میزان انتظام و امنیّت جامعه انسانی به شمار می رود؛ زیرا در بین گروه سنی مورد مطالعه روابط درهم تنیده و پیچیده ای وجود دارد. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل ساختاری نقش مهارت مدیریت خشم بر رفتارهای پرخطر جوانان با واسطه گری تاب آوری است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری را دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل می دهند که براساس آمار اخذشده حدود 27000 نفر هستند. نمونه آماری براساس جدول کرجسی مورگان، تعداد 383 نفر از طریق فراخوان اینترنتی به صورت داوطلبانه و آنلاین (برخط) با توجه به محدودیت تردد کرونا در پژوهش حاضر شرکت کردند. در ادامه، برای جمع آوری داده های موردنیاز از پرسشنامه های مهارت کنترل خشم حاجتی و همکاران (1387)، ابعاد تاب آوری واگنیلد (2009) و پرسش نامه خطرپذیری ایرانی (1387) بهره برداری شد و سپس، برای تجزیه وتحلیل داده های احصائی از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، مدل پیشنهادی از برازش قابل قبولی برخوردار است؛ زیرا تصریح شد اثر مستقیم مهارت مدیریت خشم بر رفتارهای پرخطر )001/0),P(363/0- ( و اثر غیرمستقیم (022/0),P(427/0- ( و همچنین اثر کل بین متغیرها (001/0),P(424/0- ( می باشد که هر سه از نظر آماری معنادار هستند و این بدین معناست که مهارت مدیریت خشم به طور مستقیم و غیرمستقیم با رفتار پرخطر رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری: مهارت مدیریت خشم موجب افزایش میزان تاب آوری و درنتیجه سبب کاهش گرایش به رفتار پرخطر و افزایش نظم و احساس امنیّت اجتماعی در بین جوانان می شود.

زمینه و هدف: آموزش و پرورش به عنوان یکی از دستگاه های مهم و بزرگ نظام می تواند سهم بزرگی در تولید امنیت اجتماعی داشته باشد . هدف اصلی این پژوهش بررسی علل گرایش و راه های پیشگیری از جرائم و آسیب های تربیتی در تحلیل محتوای کتب درسی دانش آموزان دوره متوسطه می باشد. روش شناسی: روش پژوهش این مطالعه، روش تحلیل محتوا و واحد تحلیل، «جمله» (عبارت) است. با توجه به این که تاکنون مباحث جرائم و آسیب های اجتماعی فقط در کتاب های درسی «مطالعات اجتماعی» و «تفکر و سبک زندگی» پایه ی هشتم در دوره ی اول متوسطه طرح شده است، و برنامه های آموزشی و تربیتی مدارس بر مباحث مطرح در این کتاب ها متمرکز است، بنابراین جامعه ی آماری این پژوهش کتاب های درسی «مطالعات اجتماعی» و «تفکر و سبک زندگی» پایه ی هشتم دوره ی اول متوسطه در سال تحصیلی 1397 است. یافته ها: از مجموع عبارت های مرتبط با «مؤلفه های آموزش پرداختن به جرائم و آسیب های تربیتی» در کتاب های درسی «مطالعات اجتماعی» و «تفکر و سبک زندگی» پایه ی هشتم دانش آموزان، 3/24% مرتبط با «علل گرایش به جرائم و آسیب های تربیتی» بیشترین شاخص، «اعتیاد» با 35% و کمترین شاخص «مصرف مشروبات مست کننده» با 3% مورد اشاره قرار گرفته است. از مجموع 6/75% مرتبط با «راه های پیشگیری از گرایش به جرائم و آسیب های تربیتی» بیشترین شاخص استفاده شده «خشم، عصبانیت، پرخاشگری، نزاع» با 5/44% و کمترین شاخص «قاچاق» و نیز «مصرف الکل و شراب» هر کدام با 5/3% اشاره گردیده اند. نتیجه گیری: نتیجه کلی پژوهش این است که در کتب درسی دانش آموزان توجه جدی به علل گرایش به جرایم و آسیب های اجتماعی نگردیده است و موارد اشاره شده نیز از یک منطق هدفمند، عقلایی و تدوین شده تبعیت نمی کند.

زمینه و هدف: یکی از راه های پی بردن به حقیقت اشیاء و پدیده ها، «طرح سؤال» است و انسان براى بر طرف کردن شک خود از آن سؤال می کند ولیکن این خلأ چندین ساله در حوزه آموزش های نظامی سبب گردیده است تا فراگیران پاسخی برای سؤالات خود پیدا نکنند. پژوهش حاضر با هدف نگرش تحلیلی چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری در آموزش های نظامی انجام شده است. روش: روش پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری مورد نظر شامل تعداد 16 نفر از نخبگان و پیش کسوتان نیروهای مسلح بوده که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب گردیدند. جمع آوری داده های تحقیق با استفاده از مصاحبه ساختاریافته شامل تعداد 17 سؤال در مورد چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری انجام شده است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش و پس از تحلیل مصاحبه ها و بهره گیری از منابع و متون مختلف، در قالب محتوای کلیدی و گزاره های اصلی، چرایی هریک از این آموزش ها به طور مفصل تبیین گردید فلسفه و چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری در آموزش های نظامی در دوازده طبقه شامل: هماهنگی با موازین اسلامی، سلوک مادون و مافوق، تمرین شایستگی، مسیر اجرایی فرمان ها و دستورات، حفظ توان و کارایی یگان، امکان نظارت فرماندهان، تمایز بین جایگاه و مسئولیت افراد، زمینه نظم خواهی و نظم پذیری، نظام پاسخگویی و انجام وظیفه، محور قدرت و تکیه گاه نیروها و بسترساز رشد و تعالی نیروها قابل دسته بندی است. نتیجه گیری: اطلاع از چرایی آموزش های نظامی نه تنها به مبنا بودن و اصالت آن ها لطمه ای وارد نمی کند بلکه تبیین آن ها امکانی را فراهم می سازد تا باورپذیری به این آموزش ها به عنوان تجارب چندین هزارساله بشری برای دانشجویان و فراگیران محقق شود. علاوه براین نتایج حاصله دربردارنده دستاوردهای نظری و کاربردی در حوزه تربیت و آموزش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است.

زمینه و هدف: پرداختن به فلسفه آموزش های نظامی، وصول به اهداف تربیتی را برای متربیان و مربیان آموزشی تسهیل می کند. این پژوهش با هدف تبیین مبانی فلسفی آموزش های میدانی نظامی رژه و سان انجام گرفته است.روش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، کیفی است. جامعه آماری پژوهش، نخبگان نیروهای مسلح بوده اند و با روش گلوله برفی، 15 نفر مورد پرسش قرار گرفته اند. داده ها به کمک مصاحبه گردآوری و با تکنیک تحلیل محتوا، تجزیه و تحلیل شدند. به منظور تعیین روایی تحقیق حاضر از شیوه مثلث سازی و بررسی نظریه های گوناگون و منابع اطلاعاتی متنوع و تاییدیه نهایی خبرگان و همچنین تعیین پایایی پژوهش از طریق  بررسی ثبات پاسخ ها و کدهای به دست آماده و تاییدیه متخصصان و مصاحبه شوندگان صورت پذیرفت.یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد فلسفه آموزش رژه نظامی، ایجاد و بهبود هماهنگی، آمادگی جسمانی، تاب آوری، حمیّت قسمتی، هم آهنگی، آمادگی همه جانبه، اطاعت پذیری، رفاقت در عین رقابت، تمرین ارتباط غیرکلامی، نمایش قدرت و اقتدار ملی، پرهیز از تقدم و تأخر، فرصت مرور ملزومات، فرصتی برای تعامل صف و ستاد، جلوه دادن ارزش های دینی فرهنگی، تبلور نظم و انضباط، گروه گرایی، نمایش اقتدار فرماندهی، امکان رؤیت مادون و مافوق، تعامل دو سویه و تبادل عملکردی است

زمینه و هدف: فرماندهان دانشگاه علوم انتظامی امین جایگاه حساس و تأثیرگذاری در حوزه آموزش و تربیت دارند به گونه ای که عملکرد آنها در دیگر حوزه ها و رده های ستادی و صفی نیروی انتظامی اثرگذار است. هدف از پژوهش حاضر آسیب شناسی شغلی فرماندهان صف در حوزه های فردی، اجتماعی، سازمانی و خانوادگی است. روش شناسی: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر شیوه اجرا، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، فرماندهان صف دانشگاه علوم انتظامی است و حجم نمونه به صورت تمام شمار، 78 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته است که روایی صوری آن توسط تعدادی از صاحب نظران حوزه تربیتی تأیید شد و پایایی آن نیز با آزمون آلفای کرونباخ 96/0 به دست آمد. یافته ها: از بین آسیب های احصاشده، آسیب های سازمانی بیشترین میانگین را در حوزه صف داشته و بعد از آن به ترتیب آسیب های خانوادگی، آسیب های اجتماعی و آسیب های فردی، بیشترین میانگین را داشته است. همچنین یافته ها بیانگر این است که بر اساس میانگین رتبه ای، پایین بودن حقوق و مزایا، جو فرهنگی و تربیتی، سختی کار صف، مناسب نبودن فضاهای فیزیکی به ترتیب مهم ترین آسیب های سازمانی بوده و نبود فرصت کافی برای رسیدگی به خانواده و بستگان و ضعف در رسیدگی به همسر و فرزندان مهم ترین آسیب های خانوادگی به شمار می روند. همچنین آسیب های اجتماعی به ترتیب: ضعف در ارتباط با مدیران، همکاران و زیردستان و درنهایت در شاخص های آسیب های فردی نیز مشکلات روحی، جسمی و شناختی، آسیب های اصلی بودند. نتیجه گیری: آسیب های سازمانی بیشترین آسیب فرماندهان صف بوده و در اولویت رسیدگی قراردارند تا پس از شناسایی نسبت به رفع آنها اقدام کرد.

زمینه و هدف: بررسی و تبیین اجزا و مؤلفه های انضباط انتظامی و مشخص ساختن ارتباط آنها در آموزه های مدیریتی نهج البلاغه، هدف مقاله حاضر است. روش تحقیق: این نوشتار کیفی در صدد است با روش استنادی و تحلیلی، اهداف انضباط انتظامی را مبتنی بر تعریف دقیق مفاهیم و تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج شده از نهج البلاغه و شرح ها و تفاسیر مرتبط با آن احصا کند. یافته ها: یافته های تحقیق بر این مبناست که اهداف انضباط انتظامی در آموزه های مدیریتی نهج البلاغه در دو بُعد غایی و واسطه ای قابل پوشش است. اهداف غایی عبارت است از: قرب الهی، تقوا، عدالت، رشد و کمال و اهداف واسطه ای در بردارنده دو وجه معنوی و ظاهری است. در وجه معنوی، ایمان و اعتقاد به خدا و مبانی دین مبین اسلام، انجام فرائض دینی، پایبند بودن به احکام و ارزشهای اخلاق اسلامی، احساس مسئولیت معنوی در قبال نظام حکومت اسلامی، قانون و وظایف محوله، اعتقاد به منطقی و عادلانه بودن مقررات و اعتقاد به فرماندهان؛ و در وجه ظاهری، حفظ احترامات، آراستگی ظاهری و دقت در اجرای قوانین، مقررات و دستورها استخراج شده است. نتیجه گیری: نهج البلاغه کتابی است جامع که می توان با رویکردهای مختلف، از جمله رویکرد مدیریتی و حوزه مطالعات انتظامی متناسب با مفاهیم و بایسته های سازمانی مانند انضباط انتظامی از آن بهره گرفت. نتایج تحقیق نشان داد اهداف غایی انضباط انتظامی در نهج البلاغه، در قرب الهی، تقوا، عدالت، رشد و کمال خلاصه می شود و مؤلفه های اهداف واسطه ای انضباط انتظامی در نهج البلاغه از جنبه معنوی انضباط انتظامی مبتنی بر «ایمان و اعتقاد مأمور نیروی انتظامی به خدا و مبانی دین مبین اسلام»، «انجام فرائض دینی»، «پایبند بودن به احکام و ارزشهای اخلاق اسلامی»، «احساس مسئولیت معنوی در قبال نظام حکومت اسلامی»، «قانون و وظایف محوله، اعتقاد به منطقی و عادلانه بودن مقررات»، «اعتقاد به فرماندهان ، روسا و مدیران و همکاران در کارکنان» است و همچنین از جنبه ظاهری انضباط انتظامی مبتنی بر «حفظ احترامات»، «آراستگی ظاهری» و «دقت در اجرای قوانین، مقررات و دستورها» است

زمینه و هدف: هر شخص با انتخاب شغل خاصی، شیوه های سازگاری، الگوهای زندگی و نقش هایی را انتخاب می کند که متناسب با شخصیت وی باشد؛ اگرچه بر اساس ویژگی های شخصیتی یک فرد نمی توان گفت که وی در چه شغلی کارایی خواهد داشت، ولی با آگاهی از شخصیت یک فرد می توان از به کارگیری وی در مشاغلی که با وی تناسب چندانی ندارند، اجتناب کرد. با درک این مهم هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی با کارایی پلیس است. روش شناسی: به این منظور با روش نمونه گیری چند مرحله ای تعداد 250 نفر از کارکنان دانشگاه علوم انتظامی انتخاب، و با استفاده از آزمون پنج عاملی شخصیتی 60 سؤالی نئو (1985)، نمرات کارآیی سالیانه، روش همبستگی و رگرسیون رابطه بین متغیرها بررسی گردید. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که ضریب همبستگی بین ویژگی شخصیتی آزرده خویی با کارایی شغلی (058/0-=r)، بین ویژگی شخصیتی برون گرایی با کارایی شغلی (096/0=r)، بین ویژگی شخصیتی دلپذیری با کارایی شغلی (051/0=r)، بین ویژگی شخصیتی انعطاف پذیری با کارایی شغلی (157/0=r) و بین ویژگی شخصیتی مسئولیت پذیری با کارایی شغلی (038/0=r)است. نتیجه گیری: بین ویژگی های شخصیتی آزرده خویی، برون گرایی و دلپذیری با کارایی شغلی افسران پلیس رابطه معنادار وجود ندارد؛ اما بین ویژگی شخصیتی انعطاف پذیری با کارایی شغلی در افسران پلیس رابطه مثبت معنادار وجود دارد.

زمینه و هدف: هر مدیریتی اگر بخواهد تداوم پیدا کند باید مقتضیات آن موجود و موانعش مفقود باشد. شناسایی موانعی که از منظر اسلام، به عنوان آفات وآسیب ها، از تداوم حرکت بالنده مدیریت و فرماندهی اسلامی جلوگیری می کنند می تواند ما را در نحوه مدیریت مبتنی بر موازین اسلامی و جلوگیری از سقوط و انحطاط بر اثر جهل و نادانی و عدم پایبندی به دستورهای شرع مقدس یاری نماید. روش ها: در این مطالعه کیفی، با جست وجو و تحقیق در کتب اصیل اسلامی و مدیریتی و با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط و بررسی منابع الکترونیکی از بانک اطلاعاتی گنجینه نور، سیره نبوی و منهج النور حاوی مجموعه ای کامل از احادیث و روایات اسلامی با قابلیت دسترسی به موضوعات مورد نیاز، مطالب مربوط به آسیب ها و راه های مقابله با آن از منظر قرآن و نهج البلاغه و روایات، استخراج و تحلیل گردید. یافته ها: سپردن کارها به دست افراد نامناسب، تملق پذیری و تملق گویی، استبداد رأی، رعایت نکردن مساوات و تبعیض بی دلیل ، عدم پایبندی به عهد و پیمان، قاطعیت بیش ازحد و بدون نرمش، تقدم رابطه برضابطه، عدم استفاده صحیح از ابزار تشویق و تنبیه، ضعف مدیریت، از جمله مواردی هستندکه در آسیب شناسی مدیریت از منظر اسلام مورد توجه قرار می گیرند.نتیجه گیری: موفقیت و مصونیت مدیران در حکومت اسلامی منوط به توجه به مؤلفه هایی مانند انتخاب مدیران عادی، استفاده درست از ابزار تشویق و تنبیه، تبعیت از مافوق، مشارکت دادن دیگران، پایبندی به عهد و پیمان، مقابله با پیمان شکنی و قاطعیت است که دین مبین اسلام بر رعایت آنها تأکید جدی دارد. قطعاًپرداختن به این مؤلفه ها و اهتمام به آموزش و توجیه مدیران و به کارگیری آنها در این خصوص،کار آیی و اثر بخشی و وصول به اهداف را افزایش می دهد و به مدیران توانایی می بخشد که جامعه را به سوی اهدف متعالی رهنمون شوند.

مهمترین عامل دوام هر نظام و حکومت، فرزانگی و شایستگی کارکنان، مسئولان و کارگزاران آن نظام است. در این مقاله سعی شده است تا ضمن روشن ساختن مفهوم شایستهسالاری و تبیین ضرورت و اهمیت اهتمام فرماندهان و مدیران به شایستهسالاری به نمونههایی از شایستهسالاری در عرصه تاریخ اشاره شود. همچنین با تشریح الگوهای شایستهسالاری پیش روی فرماندهان و مدیران، نقش آنان در فرایند نظاممند شایستهسالاری بررسی شود. اگر از «شایستهپنداری» و «شایستهخواهی»، که از ویژگیهای فرهنگی هر جامعه یا سازمان است بگذریم، باید اذعان کرد فرماندهان و مدیران میتوانند در بحث «شایستهیابی» با سامانه اطلاعرسانی صحیح و مناسب، تبلیغات و ترسیم فرصتهای شغلی و در مقوله «شایستهگزینی» با تعیین معیارهای شایستگی، تناسب سازی شغل و شاغل و در رابطه با «شایستهگماری» با تبیین مفهوم اخلاقی کار و وجدان کاری و سازماندهی و در مورد «شایستهپروری» با آموزش، تربیت، راهنمایی و هدایت و اتخاذ سبک رهبری مشارکتی و درباره «شایستهداری» با مدیریت بدون تبعیض، ارتقای انگیزه و روحیه و نظارت و کنترل نقش خود را در استقرار نظام شایستهسالاری ایفا کنند.