یکی از ابزارهای مهمی که برای بهینه سازی سیستم ها به کار می رود ابزار «پژوهش در عملیات» است که متأسفانه با وجود آنکه دشمنان ما سالهاست از آن در ارتش های خود استفاده می کنند، این شاخه از علم هنوز در ارتش ما نامی ناآشنا است. نوشتار ذیل به منظور آشنایی با تاریخچه و اهمیت پژوهش در عملیات و برخی موارد استفاده آن و نیز به منظور ترغیب فرماندهان رده بالا برای بکارگیری و آموزش روش های آن در ارتش ج.ا.ایران تهیه شده است. لذا اطلاعات این مقاله می تواند مورد توجه برنامه ریزانِ استراتژیک در رده های کلان ارتش قرار گیرد. در این مقاله ابتدا مقدمه و تاریخچه پژوهش در عملیات گفته شده و سپس به نقش آن در جنگ جهانی دوم و عملیات سپر صحرا توجه شده است. در ادامه تلاش به عمل آمده تا به زبان ساده، پژوهش در عملیات و روش شناسی و نمونه هایی از مسایل آن در ارتش ج.ا.ایران بیان شود. پیشنهاد این مقاله ایجاد یک تیم قوی تحقیق در عملیات در اداره پنجم سماجا و ستاد هر یک از نیروهای سه گانه آجا است تا کلیه طرح های بازسازی، بهینه سازی و بهبود روش ها زیر نظر این تیم انجام شود.
