چاره اندیشی برای «مسئله نابودی انتخاب» در برنامه درسی پست مدرنیسم (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مسئله انتخاب دانش ارزشمند،که در گذشته بر واقعی بودن و عینی بودن متکی بود، در برنامه درسی پست مدرنیسم نقطه قابل اتکایی ندارد و حول هیچ مرکزی نمی گردد. به طور بنیادی تر در حوزه برنامه درسی پست مدرن می توان از جانشینی اصطلاح «داوری» به جای «انتخاب» دانش ارزشمند سخن گفت. استدلال این است که عصر انتخاب برنامه های درسی با گسترش نامحدود دانش، افسانه ای شدن علم، تعبیری و تفسیری شدن حقیقت، حاکمیت پول و قدرت و معرفی زبان به عنوان ناخودآگاه به نابودی نزدیک شده است.چنین استدلالی در حوزه تعلیم وتربیت بسیار وسوسه کننده، اما نادرست است. زیرا نابودی انتخاب در برنامه درسی خود با غایت تعلیم وتربیت در تعارض است و تعلیم وتربیت بدون انتخاب و جهت گیری، تقریباً از معنا تهی شده یا حداقل به آنارشی منتهی می شود. هرچند برای متخصصان برنامه های درسی بسی ساده تر است که در مقام داوری برنامه های درسی انجام وظیفه کنند و سختی های فراوان انتخاب دانش ارزشمند را واگذارند. منظور از انتخاب اخلاقی برنامه های درسی، انتخابی است که هماهنگی انسان با غایت های نسل بشر، مانند صلح پایدار، حفظ محیط زیست و همزیستی مسالمت آمیز را باعث شود.در این مقاله تعارض موجود بین فرا روایت های پست مدرنیستی و غایت های اخلاقی بزرگ تحلیل می شود. راه حل پیشنهاد شده در این مطالعه این است که با رجوع به غایت های اخلاقی بزرگ مانند صلح پایدار، حفظ محیط زیست و عدالت جهانی، که غایت نسل بشر محسوب می شوند، بتوان راه حلی برای رشد و تعالی بشری از مسیر آموزش و پرورش گشود.و به غایت های بزرگ بشری (و نه منطقه ای و محلی) نباید، به عنوان فراروایت های بزرگ در برنامه درسی پست مدرن، حمله شود. در اینجا نوعی مسئولیت اخلاقی برای مربیان و متخصصان برنامه درسی در تعهد به غایت های اخلاقی و جهان شمول احساس می شود.