مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره ابتدایی


۲۲۱.

بررسی رابطه انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی شهر ساوه

تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۰۵
هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه ی انگیزش تحصیلی و مولفه های آن(انگیزش درونی و بیرونی) با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی بود. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی شهرستان ساوه در سال تحصیلی 1400-1401تشکیل می دهند که از میان مدارس دولتی عادی ابتدایی شهرستان ساوه یک مدرسه با 73 دانش آموز در پایه سوم ابتدایی به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردید. به منظور سنجش انگیزش تحصیلی، دانش آموزان، پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر را تکمیل کردند که پایایی و روایی آن قبلا توسط پژوهش گران مورد تایید واقع شده است؛ و وضعیت پیشرفت تحصیلی آنها با استفاده از پوشه کار و کارنامه نیمسال اول تحصیلی 1400-1401 بر اساس ملاک های ارزشیابی توصیفی تعیین شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و مدل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین \"پیشرفت تحصیلی\" با متغیرهای \"انگیزش بیرونی\" (370/0 = r)، \"انگیزش درونی\" (524/0 = r) و \"انگیزش تحصیلی\" (528/0 = r) رابطه معناداری وجود دارد گرچه میزان همبستگی انگیزش بیرونی با پیشرفت تحصیلی کمتر از سایرین محاسبه شد؛ همچنین نتایج تحلیل واریانس مربوط به مدل رگرسیون نشان داد که اثرات ترکیبی و خطی متغیرهای مستقل بر متغیر \"پیشرفت تحصیلی\"، از لحاظ آماری معنادار است.
۲۲۲.

آینده پژوهی تربیت اجتماعی حوزه زیست محیطی در نظام آموزشی دوره ابتدایی ایران در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دوره ابتدایی تربیت زیستی - محیطی آینده پژوهی و تربیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۲
پژوهش حاضر با هدف آینده پژوهی تربیت اجتماعی حوزه تربیت زیست محیطی در نظام آموزشی دوره ابتدایی ایران در افق 1404و اولویت بندی آن ، با استفاده از پژوهش کیفی جهت تدوین ، ملاک ها و نشانگر ها و پژوهش کمی جهت اولویت بندی ملاک و نشانگرها با جامعه آماری در بخش تحلیل اسنادی شامل محتواهای حوزه زیست محیطی ، تربیت زیستی، ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص سیاست های کلی محیط زیست کشور، اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز 20 ساله جمهوری اسلامی ایران 1404، سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش (اهداف و راهبردهای کلان)، سند ملی برنامه درسی که بر اساس قاعده اشباع نظری انتخاب گردیدند و کلیه اساتید و متخصصین حوزه تعلیم و تربیت و متخصصین حوزه محیط زیست که با استفاده از قاعده اشباع نمونه تعداد 30 نفر به شیوه نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و روش تحلیل در مطالعه اسناد، روش تحلیل محتوا و در مصاحبه با اساتید و متخصصان، بوسیله ی روش تحلیل تم انجام پذیرفت . براساس نتایج بدست آمده؛ فلسفه زیر بنایی تربیت زیستی در آموزش و پرورش ایران در قالب 9 محور ، اهداف کلان تربیت زیستی در قالب 14 هدف کلان ، ملاک ها و نشانگرهای ضروری تربیت زیستی در حوزه های دانشی (21 ملاک)، درک و فهم (5 ملاک)، مسئولیت های فردی و مدنی (5 ملاک) و پرسشگری، تجزیه - تحلیل و تفسیر (7 ملاک)در دوره ابتدایی تدوین گردید .
۲۲۳.

بررسی وضعیت موجود تربیت سیاسی در دوره ی ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظام آموزش و پرورش ایران دوره ابتدایی تربیت سیاسی وضعیت موجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود تربیت سیاسی در دوره ی ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران با استفاده از روش پژوهش کیفی به شیوه تحلیل اسنادی با نمونه آماری کتاب راهنمایی کار معلم در دروس، مطالعات اجتماعی، فارسی و هدیه های آسمانی که به شیوه ی هدفمند انتخاب شدند، انجام پذیرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که وضعیت تربیت سیاسی در برنامه درسی دوره ابتدایی چندان مطلوب نیست. اهداف مربوطه بیشتر ناظر بر بعد شناختی و عاطفی است و به بعد رفتاری یا مهارتی مورد غفلت واقع شده است. محتوای برنامه درسی نیز نتوانسته است فرصت مناسبی برای تربیت سیاسی کودکان مبتنی بر اندیشه مردم سالاری دینی فراهم آورد و نیاز به بازنگری اساسی و جدی دارد. گرچه روشهای آموزش و ارزشیابی پیشنهادی به نظر یادگیرنده محور و فعال هستند، لیکن با توجه به کاستی و ضعف محتوای آموزشی نمی تواند چندان موثر باشد. از سوی دیگر به نظر می رسد بین برنامه درسی تعلیمات اجتماعی، فارسی و هدیه های آسمانی از منظر تربیت سیاسی هماهنگی وجود ندارد. کلید واژه ها: نظام آموزش و پرورش ایران، دوره ابتدایی، تربیت سیاسی، وضعیت موجود
۲۲۴.

شناسایی چالش ها و راهکارهای ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی در نرم افزار شاد توسط نومعلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی نرم افزار شاد نومعلمان فارغ التحصیل از دانشگاه فرهنگیان دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف از این پژوهش شناسایی چالش ها و روش های ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی در برنامه شاد توسط نومعلمان فارغ التحصیل از دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهشی که با استفاده از دو شیوه ملاک محور و زنجیره ای، انتخاب و تا مرز اشباع اطلاعاتی، در این پژوهش مشارکت داشتند، تعداد 17 نفر از دانشجومعلمان ورودی سال 1391 دانشگاه فرهنگیان بودند. با این افراد که اکنون (1400) به عنوان نومعلمانی در مشهد مشغول به خدمت هستند؛ مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. مصاحبه های مکتوب شده با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. جهت تأمین اعتبار تحقیق، معیارهای لینکلن و گابا مورد استفاده قرار گرفت. براساس یافته های به دست آمده عمده ترین چالش های نومعلمان برای انجام ارزشیابی معتبر شامل 2 مضمون فراگیر، 6 مضمون سازمان دهنده، 14 مضمون پایه است. همچنین عمده ترین راهکارهای نومعلمان برای غلبه بر چالش های ارزشیابی را می توان در قالب 4 مضمون فراگیر، 10 مضمون سازمان دهنده و 27 مضمون پایه دسته بندی کرد. نتایج این پژوهشگر بیانگر آن است که ارزشیابی در فضای شاد یکی از دشوارترین وظایف نومعلمان است. به نحوی که برخی از چالش های ارزشیابی در فضای شاد بسیار جدی بوده و نومعلمان برای غلبه بر آنها علی رغم تلاش فراوان، راهکار موفقیت آمیزی نداشتند اما در برابر سایر چالش ها، با صرف وقت فراوان و تحمل فشار کاری مضاعف، تاحدودی موفق به انجام ارزشیابی معتبر شدند.
۲۲۵.

سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی اسلامی برنامه درسی اسلامی مؤلفه های سبک زندگی اسلامی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۰
هدف از این مطالعه، عرضه الگویی مفهومی از تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی و رویکرد پژوهش ازنوع استقرایی است. استراتژی پژوهش بر اساس هدف، ازنوع کاربردی و ازنظر نوع داده ها کیفی است که با روش تحلیل محتوا انجام شده است. این پژوهش ازنظر گردآوری داده ها ازنوع کتابخانه ای است که داده های آن ازطریق سندکاوی و مطالعه اسناد و مدارک گرد آمده اند. جامعه پژوهش، کتاب پانزده جلدی الگوهای رفتاری امام علی (ع) ، دانشنامه قرآن و حدیث (دوره شانزده جلدی آنلاین)، و کتاب مفاتیح الحیاه را شامل می شود و به منظور نمونه گیری از شیوه هدفمند استفاده کرده ایم. پایایی براساس ضریب توافق بین دو کدگذار با ضریب 75/. و اعتبار الگو نیز برمبنای درصد توافق بین متخصصان، 33/83 درصد بود. برای تحلیل داده ها از کدگذاریِ باز، محوری و انتخابی استفاده و براساس یافته های پژوهش، الگوی تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی به دست داده شد. این الگو دارای نُه مؤلفه اصلی (عبادی و اعتقادی، اخلاقی، تعلیمی و تربیتی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، حقوقی، و سلامتی) و هشتاد مؤلفه فرعی است. خداشناسی، شناخت مباحث اعتقادی، ساده زیستی، خدمت به خلق، علم اندوزی، کسب دانش کاربردی، رفتار مناسب با مردم، تربیت سیاسی مردم، توجه به کسب وکار پاک و حلال، تشویق مردم به کار و تولید، مسئولیت پذیری، رعایت حقوق اجتماع و پرهیز از حرام خواری ازجمله مؤلفه های فرعی ای هستند که متناسب با موضوع، ازطریق برنامه درسی قرآن ، هدیه های آسمان، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فناوری، ریاضیات و علوم تجربی می توان به آن ها دست یافت. تنظیم عناصر برنامه درسی، تجدیدنظر در محتوای فعلی و تنظیم محتوا در قالب های مختلف، و اجرا و ارزشیابی برنامه درسی متناسب با سبک زندگی اسلامی از اقدامات نهایی در الگوی تلفیق سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی هستند.
۲۲۶.

طراحی چارچوب برنامه درسی دوره ابتدایی در بحران همه گیری بیماری کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طراحی چارچوب برنامه درسی دوره ابتدایی همه گیری کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۰
هدف مقاله طراحی چارچوب برنامه درسی دوره ابتدایی در بحران همه گیری بیماری کرونا بود. این پژوهش کیفی با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شد. 29 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج پنج محور اساسی برنامه درسی دوره ابتدایی در بحران کرونا شامل هدف، محتوا، نقش معلم، نقش فراگیران و نقش دولت است. اعتبار داده ها با استفاده از تکنیک های اعتبارپذیری، انتقال پذیری و هم سوسازی داده ها و اعتمادپذیری به داده ها نیز با هدایت دقیق جریان جمع آوری اطلاعات و هم سوسازی پژوهش گران تأیید شد. بر اساس نتایج پژوهش، اهداف این برنامه درسی باید با توجه به شرایط جدید، با رویکرد استمرار آموزش و تحقق اهداف یادگیری در نظر گرفته شوند. محتوای این برنامه مشتمل بر آموزش همزیستی با کرونا، آموزش تئوری و عملی و تقویت شایستگی های اجتماعی-عاطفی می باشد.  
۲۲۷.

طراحی الگوی برنامه درسی سواد مالی برای دانش آموزان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوی برنامه درسی سواد مالی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۳۵
هدف مقاله حاضر طراحی الگوی برنامه درسی سواد مالی برای دانش آموزان دوره ابتدایی بود. در این پژوهش از روش کیفی استفاده شد. با 12 نفر از اساتید و متخصصان رشته برنامه ریزی درسی و آموزش ابتدایی، اقتصاد و امور مالی دانشگاه های شهر تهران با مرتبه علمی دانشیاری و استادی در سال 1399 مصاحبه انجام شد. جهت تعیین اعتبار یافته ها از روش ممیز بیرونی استفاده شد. مدل  پیشنهادی مشتمل بر پنج عامل شامل زمینه های برنامه درسی، اهداف، محتوا، روش و ویژگی یادگیرندگان طراحی شد و بنیاد نظری آن را «منطق تایلر» تشکیل می دهد. حاصل این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی معتبری جهت آموزش سواد مالی برای دانش آموزان دوره ابتدایی بود که دارای 21 شاخص به عنوان اهداف، 26 شاخص برای محتوا، 19 شاخص برای روش تدریس و 8 شاخص برای روش های ارزشیابی برنامه درسی می -شد. الگوی طراحی شده می تواند راهنمای فرایند برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی باشد.
۲۲۸.

بررسی ویژگی های روش های تدریس در برنامه درسی ملی علوم دوره ابتدایی در نظام آموزشی ایران و انگلستان: یک مطالعه تطبیقی

کلیدواژه‌ها: روش تدریس برنامه درسی ملی علوم دوره ابتدایی مطالعه تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۵۳
هدف از تحقیق حاضر شناسایی ویژگی های روش های تدریس در برنامه درسی ملی علوم دوره ابتدایی ایران و انگلستان بود. روش پژوهش کیفی و از نوع سنتزپژوهی(مطالعه اسنادی و پدیدارشناسی)است. جامعه پژوهش شامل اسناد و متون علمی در حوزه روش تدریس برنامه درسی علوم دوره ابتدایی و هم چنین آموزگاران دوره ابتدایی بود. جهت اطمینان و اعتبار بخشی به دقت و صحت داده ها از روش خود بازبینی محقق و تکنیک کنترل اعضا استفاده شد.یافته های به دست آمده نشان داد که استفاده از روش های تدریس نوآورانه در برنامه علوم دوره ابتدایی نظام آموزشی انگلستان مبتنی بر ویژگی های نظریه سازنده گرایی مانند حل مساله آموزی، یادگیری اصیل و یادگیری موقعیتی است. در نظام آموزشی ایران هم فعالیت هایی در این راستا صورت گرفته و شرایط جدید متناسب با برنامه درسی ملی مانند رویکرد تماتیک از طریق روش های تدریس اجرا می شود، ولی عدم تطابق با شرایط واقعی آموزش و وانمودسازی حقایق یادگیری برای دانش آموزان به دلیل نبود ذهنیت سازی و بسترهای زیربنایی آن، نقش این مولفه از برنامه درسی را در تحقق اهداف آموزش، کم رنگ کرده است. نتایج نشان می دهد که پیاده سازی مطلوب روش های تدریس علوم در محیط های آموزشی باید بر مبنای شاخص های توسعه پذیری موضوعات علمی مانند ماهیت یادگیری و پژوهش باشد. از طرفی روش های تدریس در چارچوب الگوهای آموزشی، کنش مستمری با مبانی نظریه های یادگیری داشته باشند تا بتوانند اثربخشی خود بر معناسازی مفاهیم علمی را گسترش دهند.
۲۲۹.

بررسی برنامه درسی قصد شده دوره دوم ابتدایی بر اساس مطابقت با ملاک ها و نشانگرهای تفکّر جانبی دوبونو در کتاب های علوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی قصدشده دوره ابتدایی ملاک ها و نشانگرها تفکر جانبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۴۵
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رعایت ملاک های تفکّرجانبی دوبونو در برنامه درسی قصدشده دوره دوم ابتدایی است. روش: بدین منظور از رویکردی کمّی با استفاده از روش پیمایشی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از کل ملاک های شناسایی شده تنها 25 درصد در کتاب علوم تجربی دوره دوم ابتدایی رعایت شده است و به رغم اهمیت و امکان آموزش مابقی ملاک ها، نسبت به ملاک هایی نظیر 1. بادبزن مفهوم 2. انگیزش اتفاقی 3. تحریک و جنبش 4. برداشت محصول 5. ایجاد انگیزه ها 6. قضاوت معوق 7.ایده های حاکم و عوامل قطعی 8.اشیاء اتفاقی 9.واژه تصادفی10. برخورد با ایده ها در تدوین این کتاب بی توجهی شده است. نتایج نشان داد که به رغم اهمیت تفکّرجانبی، متأسفانه نه تنها نسبت به ارائه کامل و متناسب ملاک ها و نشانگرهای تفکّرجانبی در کتاب علوم تجربی دوره دوم کم توجهی شده است، بلکه در ارائه آموزش های مناسب کم توجهی شده و این ملاک ها به دانش آموزان به طور کاربردی آموزش داده نشده است. این امر زمینه ای را فراهم آورده که دانش آموزان دوره دوم ابتدایی از میزان عملکرد متوسطی در تفکّرجانبی برخوردار باشند. به نظر می رسد، کم توجهی به آموزش رویه های تقویت کننده تفکّرجانبی در کتاب علوم تجربی و ارائه ناقص و غیرکاربردی این آموزش ها، زمینه ای را فراهم آورده که نظام آموزشی و اجتماع با چالش های مخاطره آمیزی در حوزه های نظیر افت خلاقیت، شکل نگرفتن روحیه تفکّر نقادانه، تفکّر مولد و ارزش آفرین مواجه گردد.
۲۳۰.

تاملی بر ویژگی های برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت در دوره ابتدایی

کلیدواژه‌ها: خلاقیت برنامه درسی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۲۶۸
پژوهش حاضر با هدف واکاوی ویژگی های برنامه درسی مبتنی بر خلاقیت در دوره ابتدایی انجام گرفته است. رویکرد پژوهش حاضر، کیفی و از نوع اسنادی بود. جامعه پژوهش شامل اسناد مکتوب داخلی وخارجی انجام شده درحوزه ی برنامه درسی وخلاقیت دربازه زمانی 2000 تا 2019 و روش نمونه گیری به صورت هدفمند مبتنی بر ملاک بود. در پژوهش حاضر از رویکرد NCT جهت تحلیل محتوای استقرایی داده ها با استفاده از نرم افزار ATLAS.ti استفاده شد. یافته های به دست آمده نشان داد که طراحی برنامه درسی (اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی- یادگیری، مواد ومنابع آموزشی،گروه بندی یادگیرندگان،فعالیت های یادگیری، فضا، زمان وارزشیابی)باید به گونه ای باشدکه تمامی عناصرآن حول محورپرورش وتوسعه خلاقیت باشد. دراین مسیرنقش هرکدام ازمولفه های برنامه درسی نباید موردغفلت واقع شود.
۲۳۱.

شناسایی ابعاد و مؤلفه های تربیت شهروند جهانی به منظور ارائه الگویی برای دانش آموزان دوره ابتدایی

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دوره ابتدایی شهروندی جهانی فرصت ها و تهدیدهای شهروند جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۴۹
هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه های تربیت شهروند جهانی به منظورارائه الگویی برای دوره ابتدایی ازدیدگاه خبرگان بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، کیفی با تحلیل مضمون بود. جامعه آماری، اساتید دانشگاه در سال 400-1399 بودند که بر اساس قاعده اشباع نظری تعداد 14 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود. برای اعتبار ابزار از روایی محتوایی و جهت پایایی نیز از روش کدگذاری مجدد استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون با کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. یافته ها نشان داد 31 کد باز، 9 کد محوری (دانش در مورد فرهنگ های دیگر، مهارت های شناختی، مهارت های اجتماعی، محیط زیست جهانی، سواد جهانی و.....) و 2 کد انتخابی (فرصت های آموزش شهروند جهانی و تهدیدهای آموزش شهروند جهانی) به عنوان عناصر الگوی برنامه درسی شهروندی جهانی شناسایی شدند.
۲۳۲.

بررسی و تحلیل مشکل کندنویسی املای دانش آموز پایه دوم دبستان حضرت زینب (س) نصرآباد (شهرستان تفت)

کلیدواژه‌ها: املا اختلالات املایی کند نویسی دوره ابتدایی دبستان حضرت زینب (س) نصرآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۰۷
  بر اساس آمار منتشرشده آموزش و پرورش، هر ساله دانش آموزان زیادی به سبب اختلال در مهارت درست نویسی، آموزش و تحصیل را ترک می کنند. این معضل، ما را بر آن داشت تا در این پژوهش میدانی، مسئله مهم املا نویسی و به طور خاص کندنویسی یکی  از دانش آموزان پایه دوم دبستان حضرت زینب (س) نصرآباد (شهرستان تفت) را مورد مطالعه قراردهیم. بدین منظور، پس از کسب اطلاعاتی از طریق خود دانش آموز و نیز بررسی پرونده وی و گفت وگو با والدین و مشاور مدرسه، راه کارهایی برای تقویت حافظه دیداری، تقویت توالی دیداری و حافظه شنیداری دانش آموز، طرح و اجرا شد. در پایان، با تقویت تمرکز، حافظه و اعتماد به نفس دانش آموز و با استفاده از روش های چندحسی، پیشرفت چشم گیری در املانویسی دانش آموز مدنظر مشاهده گردید. انتظار آن است که با ترسیم واقع بینانه روند کار در این مقاله، کمکی هرچند ناچیز به همه معلمان مقطع ابتدایی در کاهش ضعف املانویسی و رفع مشکل کندنویسی کرده باشیم.  
۲۳۳.

تحلیل محتواى کتاب مطالعات اجتماعى دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1399-1400 بر اساس میزان توجه به مؤلفه های هویت ملی

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های هویت ملی مطالعات اجتماعی تحلیل محتوا دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس میزان توجه به مؤلفه های هویت ملی انجام شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کمی و کیفی، واحد تحلیل، مضمون می باشد. جامعه آماری، کتب مطالعات اجتماعی از پایه سوم تا ششم ابتدایی است. پژوهش حاضر 5 مؤلفه هویت ملی که شامل، مؤلفه نماد ملی 16 شاخص، مؤلفه میراث فرهنگی 7 شاخص، مؤلفه مشاهیر و شخصیت ها 8 شاخص، مؤلفه ارزش های ملی 4 شاخص و مؤلفه وقایع و رخدادها 5 شاخص بررسی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در کتاب های مطالعات اجتماعی دور ابتدایی به مؤلفه های هویت ملی، (33%/4)، مؤلفه نماد ملی، (97%/40)، مؤلفه میراث فرهنگی، (34%/15)، مؤلفه مشاهیر و شخصیت ها، (68%/30) به مؤلفه ارزش های ملی و (66%/8) به مؤلفه وقایع و رخدادها توجه شده است. ضمناً مؤلفه میراث فرهنگی (97%/40) بالاترین فراوانی و مؤلفه نماد ملی (33%/4) کمترین میزان فراوانی را دارند. همچنین مطالعات اجتماعی پایه ششم بیشترین میزان توجه به مؤلفه های هویت ملی (09%/49) را داشته است. نتایج نشان دهنده توجه ناقص کتاب ها به مؤلفه های هویت ملی است. هدف کلی این کتاب تربیت شهروند مسئولیت پذیر است. جهت تحقق این هدف آموزش و پروش باید نگاه ویژه ای به مؤلفه های هویت ملی داشته باشد.
۲۳۴.

بررسی میزان توجه به شاخص های اقتصاد مقاومتی در کتاب های درسی دوره ابتدایی

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی کتاب های درسی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
زمینه و اهداف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به شاخص های اقتصاد مقاومتی در محتوای کتاب های درسی پایه های پنجم و ششم دبستان بود. روش ها: داده های این پژوهش به روش تحلیل محتوا گردآوری و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری کتب درسی پایه پنجم (6 کتاب) و ششم ابتدایی (8 کتاب) بود که در مجموع محتوای 1655 صفحه از کتاب های درسی پایه های مذکورمورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها شامل چک لیست کدگذاری شده بود. جهت تأیید روایی از دیدگاه متخصصان و تأیید پایایی از فرمول پایایی اسکات استفاده شد که 0.86 برآورد گردید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد مؤلفه های «صرفه جویی و اسراف نکردن» با ضریب اهمیت 33/0؛ «عدم تضییع اموال جامعه» با ضریب اهمیت 32/0؛ «آموزش و فرهنگ سازی در اصلاح الگوی مصرف» با ضریب اهمیت 26/0؛ و «حمایت از تولید داخلی» با ضریب اهمیت 07/0 در رتبه های اول تا چهارم قرار داشتند و به مؤلفه های «مصرف تولیدات داخلی»؛ «تولید کالای با کیفیت» و «خودکفایی در تولید محصولات حیاتی»؛ با ضریب اهمیت صفر، هیچ توجهی نشده است. نتیجه گیری: با توجه به عدم توجه به مولفه های مصرف تولیدات داخلی، تولید کالای با کیفیت و خودکفایی و ضریب اهمیت برخی از مولفه های مهم اقتصاد مقاومتی، پیشنهاد می شود مفاهیم اقتصاد مقاومتی به کتاب های درسی دوره ابتدایی بیشتر راه یابد.
۲۳۵.

بررسی ابعاد برنامه درسی مبتنی بر فرهنگ برای دانش آموزان دوره ابتدایی در مناطق دارای خرده فرهنگ

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دوره ابتدایی عناصر دانش آموزان خرده فرهنگ های بومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۱۶۵
هدف: هدف مطالعه ی حاضر، هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های برنامه درسی مبتنی بر فرهنگ برای خرده فرهنگ ها است. روش: این پژوهش کاربردی، با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناختی انجام گرفت. جامعه آماری معلمان مناطق چند قومیتی دوره ابتدایی شهرستان کلات، لاین و درگز بود که با نمونه گیری هدفمند «باحداکثر تنوع»، مورد مصاحبه ی نیمه ساختاریافته قرار گرفتند و به روش کدگذاری سه مرحله ای استراوس و کوربین تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: عبارت های بیان شده از سوی اطلاع رسان ها، در مرحله اول و پس از مکتوب نمودن متن مصاحبه ها، در مجموع 528شناسایی و نام گذاری شددرادامه و در مرحله دوم کدگذاری، جهت دستیابی به یک محور مشترک،تلاش شد تا مفاهیم ایجادشده در مرحله قبل، در قالب 34 مقوله، طبقه بندی گردندو درنهایت مقوله های بدست آمده ذیل 5مضمون و یک محور "ویژگی های برنامه درسی مبتنی بر فرهنگ " طبقه بندی شدند. نتیجه گیری و پیشنهاد: عمده ترین چالش های آموزش در محیط های چند قومیتی ، در وجود و حاکمیت برنامه درسی متمرکز است که دانش آموزان و معلمان در مناطق دارای خرده فرهنگ از برنامه درسی پاسخگویی فرهنگی برخوردارد نیستند و پیشنهاد می شود در راستای استفاده از تجارب زیسته معلمان این مطالعه ویژگی های برنامه درسی مبتنی بر فرهنگ مشخص و بر آن اساس آموزش ها در محیط های چند خرده فرهنگی ارائه شود.
۲۳۶.

روش تدریس تفکر جانبی در برنامه درسی دوره ابتدایی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: روش تدریس تفکر تفکر جانبی دوره ابتدایی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۹
هدف این مقاله بررسی روش تدریس تفکر جانبی در دوره ابتدایی است. لذا ابتدا کلیاتی درباره تفکر در مدارس طرح شد و ضرورت و اهمیت پرورش تفکر و تعقل در برنامه درسی ملی مطرح و سپس تعریف تفکر از دیدگاه های مختلف بررسی و تفکر جانبی از دیدگاه ادوارد دوبونو تعریف گردید. و مقایسه ای بین تفکر سنتی و تفکر جانبی انجام گرفته و سپس تکنیک های تفکر جانبی شامل ، پو، شکل های هندسی و سهمیه ها، طرح و تردید نسبت به فرضیات شرح داده و برای آن ها نمونه هایی آورده تا در کلاس درس در دوره ابتدایی استفاده شوند. پو تحریک ایده ای است که تفکر را به جایی جدید منتقل می کند که ایده ها یا راه حل های جدید در آن یافت می شود. با استفاده از سهمیه ها، به تعیین تعداد مشخص راه حلهای بدیل که باید تولید شوند، پرداخته می شود. بدین ترتیب فرد تلاش خود را صرف تولید راه حلهای گوناگون و نه پریدن بر روی یک نتیجه، می کند. اشکال هندسی ایجاد راههای متفاوت را مورد تفهیم قرار می دهد. در خلق طرح، دانش آموز به ساخت طرحهای بصری می پردازد و می تواند برای انجام دادن امور، روشهای مختلفی بکار ببرد. تردید نسبت به مفروضات کوشش در تجدید ساخت و تغییر ساخت هر الگویی می باشد در نهایت نشان داده شد که این روش های تدریس می تواند خلاقیت را در دانش آموزان رشد و تقویت نماید و در این راستا معلم در راهنمایی آنان نقش بسزایی دارد.
۲۳۷.

ساخت و اعتباریابی سیاهه رهبری مدارس موفق دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اعتباریابی رهبری مدارس موفق مدرسه موفق دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۷۲
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی سیاهه رهبری مدارس موفق دوره ابتدایی انجام شده است. به منظور دستیابی به هدف مذکور ابتدا در بخش کیفی از طریق نمونه گیری هدفمند و با معیار اشباع نظری مصاحبه هایی نیمه ساختارمند با 24 نفر از مدیران مدارس موفق دوره ابتدایی و مطلعان کلیدی شهرهای اصفهان و تهران به عنوان مشارکت کنندگان پژوهش انجام و پیاده سازی شده است. از تجزیه و تحلیل داده های مرحله کیفی، سیاهه ای با 131 گویه تدوین و پژوهش وارد مرحله کمّی شد. روایی محتوایی ابزار را ده نفر از صاحب نظران و اساتید حوزه مدیریت آموزشی دانشگاهها و آموزش و پرورش مورد بررسی قرار دادند. نسبت روایی محتوایی لاوشه(1975) برای هرگویه محاسبه و با مقدار جدول (0/62 برای ده نفر) مقایسه شد. شش گویه که هر کدام دو مقوله را می سنجید، تفکیک و به 12 گویه تبدیل شد و هشت گویه نیز بنابه ضرورت، بازنگری و اصلاح شد. جامعه آماری بخش کمّی شامل مدیران مدارس ابتدایی شهر اصفهان به تعداد 322 نفر بود. نمونه آماری براساس جدول تعیین حجم نمونه کوهن و همکاران (2001) 176 نفر تعیین، سهم هر ناحیه به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی مشخص و به صورت برابر و تصادفی در دو گروه مدارس موفق و عادی توزیع شد. سیاهه با مشارکت مدیران اجرا و 167سیاهه با نرخ بازگشت 95 درصد بازگردانده شد. برای تعیین پایایی ابزار از شاخصهای ضریب آلفای کرونباخ و قابلیت اعتماد ترکیبی استفاده شد که مقادیر به دست آمده (0/70 تا 0/94) بیانگر دقت اندازه گیری بالای ابزار سنجش هر مقوله (خرده مقیاس) بود. تجزیه و تحلیل داده های کمّی با استفاده از شاخصهای توصیفی و آزمون تحلیل عاملی تأییدی انجام قرار گرفت و نتایج حاکی از اعتبار مدل و ابزار بود.
۲۳۸.

مطالعه تجارب ژرف نگری معلمان متخصص دوره ابتدایی و ارائه الگویی برای توسعه آن در دانشجو- معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژرف نگری تجربه زیسته روایت معلم متخصص دانشجو- معلم دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۸۵
هدف مقاله حاضر مطالعه تجارب ژرف نگری معلمان متخصص دوره ابتدایی و ارائه الگویی برای توسعه آن در دانشجو- معلمان است. پژوهش حاضر از نظر روش، کیفی با رویکرد روایت پژوهی است. جامعه پژوهش شامل معلمان دوره ابتدایی، روش انتخاب مشارکت کنندگان نمونه گیری گلوله برفی و ابزار گردآوری و تحلیل داده ها به ترتیب مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل مضمون است. یافته های پژوهش نشان دادند که الگوی روایت پژوهی مبتنی بر کاربست سه گام اصلی "مهارت فهم "، "اصول فهم" و "مضامین تربیتی" است. بر این اساس، مشاهده انفعالی- تأملی، خلاقیت، مدارا، پرسشگری و سکوت مهم ترین مهارتهایی اند که معلمان متخصص در تعامل با رخدادهای زندگی حرفه ای مورد استفاده قرار می دهند. بنیان فکری این مهارتها مبتنی بر کاربست اصولی همچون وجه بی همتای انسان، محبت، ژرف اندیشی و مواجهه زیباشناسانه با هر تجربه زیسته است. تحقق پذیری این گام ، زمینه ای مناسب برای نگاه ژرف نگرانه معلم متخصص در حوزه های شناخت، یادگیری، تدریس، ارزشیابی و رهبری آموزشی فراهم می سازد. دانشجو- معلمان می توانند با بهره گیری از الگوی پیشنهادی، بینشی ژرف تر از تجارب معلمان متخصص کسب کنند و آن را در زندگی حرفه ای خویش به کار بندند.
۲۳۹.

واکاوی تجارب معلمان دوره ابتدایی از آموزش مجازی در زمان شیوع ویروس کرونا: مطالعه پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجارب معلمان دوره ابتدایی آموزش مجازی ویروس کرونا پدیدارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۳
پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی، با هدف واکاوی تجارب معلمان دوره ی ابتدایی از آموزش مجازی در زمان شیوع ویروس کرونا انجام گرفت. میدان پژوهش، معلمان ابتدایی شهرستان تهران می باشند که تعداد10نفر با نمونه گیری هدفمند به روش گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. با هر یک از معلمان به طور میانگین 50 دقیقه مصاحبه شد. در تحلیل داده ها از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی استفاده شد. یافته های این پژوهش که برگرفته از اظهارات معلمان می باشد در 5 مقوله اصلی شامل بعدآموزشی، بعد فرهنگی، بعد اجتماعی، بعد اقتصادی و بعد فنی طبقه بندی شدند. مهم ترین مضامین موجود در بعد آموزشی شامل: تداوم تحصیل، فرصت بازبینی آموزش ها برای دانش آموزان، پایین بودن سطح سواد اولیا، کاهش انگیزه دانش آموزان و زمان بر بودن آموزش مجازی می باشند.
۲۴۰.

کاربرد تلفیق در برنامه درسی ابتدایی: مطالعه سنتز پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دوره ابتدایی کاربرد تلفیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۶۷۱
هدف این پژوهش، مطالعه نظام مند کاربردهای تلفیق در برنامه های درسی دوه ابتدایی بود. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و با راهبرد فراترکیب بود. برای دستیابی به تبیین فوق از روش سنتز پژوهی و تکنیک تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه تحقیقات انجام شده داخلی از سال 1380 و پژوهش های خارجی از سال 2015 بود که طی واکاوی محتوایی دسته بندی و غربالگری انجام گرفته و 91 پژوهش که واجد شرایط و معیارهای مد نظر بودند به صورت هدفمند انتخاب شده ،کد گذاری و طبقه بندی صورت گرفته است.سپس با استفاده از تحلیل محتوا 5 کاربرد اصلی شناسایی شده که عبارتند از : کاربرد تلفیق در برنامه درسی تربیت بدنی، برنامه درسی هنر ، آموزش مهارت های زندگی در برنامه های درسی، کاربرد تلفیق ICT(فناوری اطلاعات و ارتباطات ) در برنامه های درسی، کاربرد تلفیق در طراحی و سازماندهی برنامه های درسی