فضل الله رضایی اردانی

فضل الله رضایی اردانی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان یزد، شهیدان پاکنژاد، یزد، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۰ مورد.
۱.

بازتاب افق افکار و مشرب حلّاج در طیف کلام و اشعار فخرالدین عراقی (منصوریّات عراقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال ۱۸ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۵۲) 47 - 67

کلیدواژه‌ها: عرفان عشق منصورحلّاج کلام فخرالدین عراقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۴
این جستار با هدف پی جویی جلوه های افکار حلّاج در کلام عراقی، به روش توصیفی - تحلیلی و استشهادی، بررسی می شود. محور افقی زندگی منصور حلّاج، نمایشگر سیر زمان و محور عمودی آن، نمودار حوادث زندگی وی است. اندیشه های حلّاج در بسیاری از آثار ازجمله آثار عراقی جلوه گری می کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عراقی با انسجام و استواری کلام، ژرفای اندیشه های عرفانی حلّاج را با پیوند این دو محور در اشعارش به شکل متقارب و همگرا به تصویر می کشد. نفوذ تعالیم حلّاج و صورت معانی و حقایق در کلام عراقی به گونه ای ا ست که دو رأس سخن عرفانی یعنی؛ «وحدت وجود» و «سیر نزول و صعود اسرار» با بی باکی و ابراز آن در کسوت عاشق و معشوق نمایان می شود. عراقی جهان را نوعی دایره هستی تلقی می کند و با آمدن و رفتن انسان (قوس نزول و صعود)، مقام فنا (نقطه وحدت) را برای انسان ترسیم می کند؛ اما در این وادی با الگوبرداری از اندیشه حلاج و دیگر عارفان (توجه به عشق عرفانی و گریز از منِ شخصی) و قالب رمزی و مبتنی بر عرفان عاشقانه، وحدت وجود را به عنوان یکی از آموزه های اصلی عرفان نشان می دهد.
۲.

علل بی انگیزگی دانش آموزان به درس نگارش یا انشا (مطالعه موردی دانش آموزان پایه دهم مدرسه اسحاقیه یزد)

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی دوره ۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۳) 11 - 25

کلیدواژه‌ها: انشا خلاقیت علل بی علاقگی دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۴۱
درس انشا، از جمله دروسی است که ارتباط مستقیمی با خلّاقیت دارد؛ دانش آموزان با به کارگیری کلمات و همچنین جمله سازی مناسب و بهره گیری از قوّه خلّاقیت خود درباره موضوع موردنظر فکر می کنند؛ لذا، درس انشا در برنامه های درسی، همانند جایگاه هنر نمایش در میان دیگر هنرهاست. همه هنرها در هنر نمایش، نمود می یابند و انشا هم مانند این هنر، بازآفرینی و ادراک فرد از آفرینش است. تحقیق حاضر، علل و عوامل بی انگیزگی دانش آموزان پایه دهم را مورد پردازش قرار می دهد. طرح تحقیق، توصیفی و از نوع تحقیق عملی(اقدام پژوهی) که با استفاده از روش کتابخانه ای و پیمایش در راستای حل مسأله ایجاد شده و تلاش جهت بهبودی بی انگیزگی در درس انشا می باشد. با توجّه به ماهیّت اقدام پژوهی تحقیق، از تجارب همکاران، راهنمایی و مصاحبه با والدین و دانش آموزان برای عملکرد بهتر استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر این است که مهمترین علل بی انگیزگی دانش آموزان در درس نگارش و انشای فارسی بی علاقگی به درس، عدم مطالعه غیردرسی، عدم آگاهی دانش آموزان به موضوعات اجتماعی اطراف خود بوده است که در این خصوص، راه کارهای تخصّصی و عمومی، ارائه گردیده است.
۳.

شخصیت شناسی رمان بازی آخر بانو بلقیس سلیمانی بر اساس افلاک هفتگانه ویلیام بن هم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پارسی معاصر سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 129-155

کلیدواژه‌ها: ویلیام بن هم شخصیت شناسی افلاک هفتگانه بلقیس سلیمانی بازی آخر بانو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۵
پژوهشِ حاضر به بررسی شخصیت های رمان بازی آخر بانو نوشته بلقیس سلیمانی(متولد1342ش.) در چارچوب نظریه شخصیت شناسی ویلیام بن هم براساس ارتباط تیپ شناسی و افلاک هفت گانه می پردازد. بن هم کوشش می کرد تا با پیوند شخصیت و سیارات هفت گانه، تصویری کامل و روشنی از فرد ارائه دهد؛ زیرا شخصیت شناسی، در روان شناسی مبحثی بنیادی و مهم است که موجب قضاوت درباره ماهیت اصلی شخص می گردد و ابزاری برای معرفت خود و دیگری است. شخصیت شناسی بن هم یکی از روش های شناختی است که برای تعیین ویژگی های شخصیتی فرد استفاده می شود. همچنین با مدد ازآن می توان به نحوه فکر کردن، رفتار و واکنش های فرد برای موقعیت های مختلف پی برد و نقاط قوت و ضعف اشخاص را شناخت. شخصیت شناسی بن هم، نگرش ها، ارزش ها، افکار، روابط، رفتارها و غیره را براساس سیارات هفت گانه ارزیابی می کند. نویسنده رمان، درشخصیت پردازی با نگرش به مردمِ جامعه و شخصیت های واقعی با کمک تخیل خود پیش نمونه هایی را خلق می کند تا بتواند ماهیت آنها را نشان دهد. شخصیت و شخصیت پردازی از مهم ترین عناصر یک رمان به شمار می روند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی می کوشد تا به این سوال اصلی پاسخ دهد که براساس نظریه شخصیت شناسی بن هم، کدام شخصیت همسانی بیشتری با نظریه مذکور دارد؟ براساس یافته های تحقیق، گونه سرشت کیوانی به شخصیت بانو نزدیک تر است که دال بر غم و غصه و خستگی ها و تلخی های زندگی وی است. گل بانو در ایام زندگی خویش از بعد از انقلاب اسلامی تا سال 1385، براساس شرایط و محیط زندگانی خود سرشت مختلفی را تجربه می کند که طالع نحس تفوق بیشتری در حیات وی دارد.
۴.

شیوۀ هنری مولانا در کاربرد انواع حروف در مثنوی با تکیه بر نشانه هایی از مختصّات سبک خراسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۹ 578 - 598

کلیدواژه‌ها: سبک شناسی مولانا مثنوی دستور حروف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۱
در بیشتر تحقیقات انجام شده بر روی مثنوی، ویژگی های سبک زبانی مولوی کمتر مورد نقد و بررسی دستوری قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی کاربرد انواع حروف در مثنوی با تکیه بر مختصّات سبک خراسانی از منظر زبانی پرداخته شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که مهم ترین ویژگی های سبکی مولانا در خصوص کاربرد انواع حروف در مثنوی چیست؟ روش گردآوری اطلاعات در این مقاله بر اساس مطالعات کتابخانه ای بوده و تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافته ها حاکی از آن است که مثنوی معنوی از لحاظ ویژگی های دستوری، اثری بسیار غنی با تنّوع واژگانی فوق العاده است؛ به طوری که در این پژوهش سعی شده، سبک و ساختار انواع حروف در مثنوی مورد واکاوی قرار گیرد. حاصل پژوهش نشان می دهد که مولوی با کاربردهای نامتعارف حروف در سطوح مختلف صرفی و نحوی، موجبات برجستگی زبان و در نتیجه تأثیرگذاری مضاعف مثنوی بر مخاطب را فراهم آورده است.
۵.

بازپروری مناقب و آموزه های علوی در سوگ سورده آیینی جیحون یزدی و تببین اندیشه ورزی شاعر از سیرت اهل بیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 101-122

کلیدواژه‌ها: منقبت آموزه های علوی سیره اهل بیت شعر جیحون یزدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۳
مفاهیم علوی در کلام شاعرانه، جامه ای دیگر در بر می کنند به گونه ای که شعر با شرع آمیخته می شود و عشق علوی با معرفت تر حاصل می گردد؛ از این رو در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و استشهادی به بررسی منقبت و آموزه های علوی در سوگ سردوه آیینی جیحون یزدی پرداخته می شود. یافته های پژوهش حاکی از آن است که منقبت علوی در شعر جیحون، شیوه خاصی دارد به طوریکه کلام در چهارچوب اندیشه و تفکری خاص برای روی گردانی از دنیا، حرکت به وصول حق و سیر به سوی کمال شکل می گیرد. در حقیقت جیحون با استفاده از دو بال «خوف و رجا»، به منقبت علوی می پردازد و در این مسیر، ایمان را فرزندی حاصل از ازدواج این دو بال به حساب می آورد و حقیقت اندیشه خود را، فیض سیرت اهل بیت می داند. مصالح کلام شاعر با منقبت علوی در جهت سعادت انسان گام برمی دارند و در این مسیر حدِّ اعلای استفاده از مواهب مادی و معنوی را می رسانند، اما در این میان باطن شریعت به زیبایی در سخن شاعر نمایان می گردد و شریعت، وسیله یا پوسته ای برای طریقت و رسیدن به حقیقت مکتب علوی می گردد. شاعر در این مسیر، ابتدا چهره علوی را در درجه اول به صورت «طرح» در شعر پیاده می کند و سپس مخاطب را به فضایل علوی می کشاند به طوری که کلمات شعر ما را از وجود اهل بیت آگاه می سازد و شخصیت علوی در افق واژگان پدیدار می شود و با خواننده رابطه مستقیم برقرار می کند تا مخاطب به عرصه سیره اهل بیت راه جوید. بسامد مناقب امام حسین(ع) 39/0، قمربنی هاشم 15/0، حضرت زینب 14/0، علی اصغر7/0، علی اکبر6/0 و سایر اهل بیت و شهداء 19/0 می باشد.
۶.

بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر سازگاری بین فرهنگی وعملکرد زبان آموزان غیر فارسی زبان در یادگیری زبان فارسی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) 33 - 55

کلیدواژه‌ها: هوش فرهنگی سازگاری بین فرهنگی یادگیری زبان فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۶۱
امروزه مسأله آموزش و یادگیری در نظام آموزشی ایران بسیار متفاوت از گذشته است. بخش اعظم این تفاوت ناشی از حضور زبان آموزانی از ملّیت های مختلف از اقصی نقاط دنیاست. این حضور و به تبع آن قرارگرفتن در محیط فرهنگی جدید، نیازمند سازگاری بین فرهنگی است. در چنین شرایطی برای عملکرد بهتر زبان آموزان و درک آن ها از مسائل بین فرهنگی، توجه به مسأله هوش فرهنگی و استفاده مطلوب از آن یک ضرورت به حساب می آید. پژوهش حاضر در پی آن است تا با نگاه به دو مفهوم هوش فرهنگی و سازگاری بین فرهنگی، تأثیر این دو مفهوم را در عملکرد زبان آموزان غیرفارسی زبان در یادگیری زبان فارسی بررسی نماید. برای نیل به این هدف، مباحث نظری ارائه شده در این زمینه و تعدادی از پژوهش های انجام شده از منابع داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش ها حاکی از آن است که بین برخی از مؤلفه های هوش فرهنگی و سازگاری بین فرهنگی رابطه معنادار و بین برخی از مؤلفه ها با سازگاری بین فرهنگی رابطه منفی وجود دارد. همچنین، در شرایطی که از هوش فرهنگی استفاده مطلوبی شود، بر سازگاری بین فرهنگی و عملکرد زبان آموزان در یادگیری زبان فارسی تأثیر مثبت می گذارد
۷.

چشم انداز پایداری در اشعار عاشورایی (مطالعه موردی: شاعران عاشورایی یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۳) 1 - 14

کلیدواژه‌ها: پایداری حماسه عرفان شعر عاشورایی یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۳۸
در این جستار، مفاهیم پایداری در اشعار عاشورایی یزد به روش توصیفی تحلیلی و استشهادی با هدف تأویل درون مایه اشعار عاشورایی در چارچوب حماسه و عرفان بررسی می شود. در اشعار عاشورایی یزد، جنبه های زیبایی شناختی و هنری، چنان با محتوای اشعار و اعتقاد سرایندگان درهم تنیده اند که نقطه عطفی در گسترش بیان مفاهیم پایداری و پراکنده کردن این نوع پیام به شمار می رود. شاعر آیینی یزد با آمیزش دو زبان ادیبانه فارسی و زبان عامه مردم و با کاربرد ادبیات محلی، اندیشه و مفاهیم موجود در فرهنگ و مکتب شهادت را به شکلی روشن بیان می کند. دستاورد این روند باعث شده است در ماورای اشتراکات موضوعی اشعار عاشورایی، مفاهیم پایداری در دو محور حماسه و عرفان، زینت بخش این نوع اشعار شوند و فصل تازه ای در تاروپود این دسته اشعار، با بهره گیری از این دو عنصر جلوه گری کند؛ به طوری که اشعار عاشورایی با هاله ای از حماسه و عرفان و از دریچه عواطف و بُکا، درس های مختلف ارزش شناختی و انسان شناختی را به بشر می آموزند. بدیهی است پیوند عاطفه، عرفان و حماسه عاشورایی با اندیشه های پایداری، باعث غنا و اعتلای شعر آیینی، تبیین فلسفه عاشورا، ادبیات جبهه و جنگ و گسترش شعر فارسی شده است.
۸.

نقد و تحلیل فرم شناسی دوازده بند محتشم کاشانی در بستر آشنایی زدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۵) 25 - 46

کلیدواژه‌ها: فرم شناسی آشنایی زدایی صناعات ادبی دوازده بند محتشم کاشانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۶۴
این پژوهش با روش توصیفی- استشهادی و تحلیل یافته ها، بر اساس نقد ادبی صورت گرایانه، کاربرد ابزارهای آشنایی زدایی را در مرثیه محتشم کاشانی بررسی می کند. در ف رم شناسی ای ن مرثیه، هنرسازه ه ای زبان ی و ادب ی، ب ه سلسله عواطف ی م ی پیوندد ک ه احساسات مخاطب را هم راه با اعجاب و فراز و فرودهای روحی برمی انگیزد. محتشم با موقعیت شناسی ادبی، استقلال فکری و آزادی تأمل، به گزینی ترکیبات و تنوع مضامین، جلوه های هنری کلام را ترسیم می کند و با این شگرد، زمینه درونی و معنوی شعر (عاطفه) را تقویت می سازد. جریان عاطفی شعر از محور شخصی به محور اجتماعی سوق پیدا می کند و کلام را از برش زمان و مکان معیّن فراتر می برد که همین موضوع سبب درهم شکستن مرز جغرافیایی کلام و بازگشت وحدت بندها به همان افق دایره وار عاشورا می شود. از دلایل تأثیرگذاری شعر محتشم غیر از مضمون، گره خوردگی عاطفه و تخیّل همراه با صورخیال و صناعات ادبی، الهام گیری طبیعی وزن شعر از نفس موضوع (واقعهکربلا)، دقت در تحسین الفاظ و تجوید معانی (تکمیل و نیکو گردانیدن معانی) است. پربسامدترین تصویرهای هنری در این مرثیه، استعاره و در مرتبه بعد، تشبیه است. عناصری که برای ساختن تصاویر استعاری استفاده شده اند، عناصر طبیعی و جلوه های آن هستند و عناصر انسانی در استعاره ها، از نظر بسامد بعد از عناصر طبیعی قرار می گیرند.
۹.

بررسی اثربخشی آموزش انگیزش تحصیلی با رویکرد اسلامی بر راهبردهای یادگیری و باورهای انگیزشی در دانش آموزان (مطالعۀ کاربردی در دانش آموزان مقطع ابتدایی ناحیۀ 2 یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین رشته ای در آموزش سال ۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 7 - 34

کلیدواژه‌ها: راهبردهای یادگیری باورهای انگیزشی انگیزش تحصیلی رویکرد اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
  این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش انگیزش تحصیلی با رویکرد اسلامی بر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری در دانش آموزان پسر ششم ابتدایی، انجام شد؛ بدین صورت که نمونه ای از 60 نفر از دانش آموزان ششم یکی از مدارس ابتدایی، به صورت در دسترس، انتخاب  و پس از گمارش تصادفی نمونه ها در دو گروه 30 نفره جایگزین شدند. کلیه آزمودنی های دو گروه به گویه های پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (که در سال 1990 توسط پینتریچ و دی گروت ساخته شد) قبل و بعد از مداخله روی گروه آزمایش، پاسخ دادند و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که بین گروه های آزمایش و گواه از لحاظ پس آزمون راهبردهای یادگیری و باورهای انگیزشی با کنترل پیش آزمون، در سطح 05/0، تفاوت معنی داری وجود دارد. بدین گونه که نتایج حاصل از تحلیل داده ها در ارتباط با تأثیر آموزش انگیزش تحصیلی با رویکرد اسلامی بر راهبردهای یادگیری، نشان داد که بین گروه های آزمایش و کنترل در پس آزمون با کنترل پیش آزمون تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما در ارتباط با تأثیر آموزش انگیزش تحصیلی با رویکرد اسلامی بر باورهای انگیزشی، نشان می دهد که بین گروه های آزمایش و کنترل در پس آزمون باورهای انگیزشی با کنترل پیش آزمون تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین فرضیه تأثیر آموزش انگیزش تحصیلی با رویکرد اسلامی بر باورهای انگیزشی تایید شد و آموزش ها باعث شد اضطراب دانش آموزان گروه آزمایشی نسبت به گروه گواه کاهش معناداری پیدا کند که در نهایت باعث افزایش باورهای انگیزشی همچون «خودکارآمدی، جهت گیری هدف، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان»، شود
۱۰.

تجربه کنترل پذیری اعتیاد به خودارضایی در دانش آموز پایه دوازدهم، یک مطالعه موردی

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره ۴ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۳) 25-35

کلیدواژه‌ها: نوجوان خودارضایی افت تحصیلی تجربه زیسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
این پژوهش باهدف شناخت عوامل، عوارض و کنترل پذیری اعتیاد به خودارضایی در دانش آموز پایه دوازدهم انجام پذیرفت. پژوهش حاضر به لحاظ نحوه جمع آوری داده ها از نوع تجربی تک موردی. جامعه آماری این مطالعه کلیه دانش آموزان پسری می باشند که به بیان خود اعتیاد به خودارضایی دارند و با معلم خود در میان گذاشته اند. از میان جامعه آماری یک نفر که در طبقه شدید قرار داشت با لحاظ کردن ملاک های ورود و خروج پژوهش به روش هدفمند انتخاب شد که درنهایت از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته فرد به ترتیب در مراحل خط پایه، درمان و پس از درمان و پیگیری مورد سنجش قرار گرفت. پس از مصاحبه در چهار محور مشخص کرد که 1. فراوانی خودارضایی (خط پایه) از سه ماه پیش پنج مرتبه در هفته بود که مهم ترین دلایل؛ تنهایی، نبود فعالیت فیزیکی و تماشای فیلم عنوان شد. 2. پیامدها با شروع این رفتار، شامل افت نمرات تحصیلی، مسئولیت گریزی در منزل و انزوا در مدرسه و افت شادابی بود. در 2 محور آخر نیز، پس از دو ماه اجرای نکن یک های درمانی، مشخص ساخت که فراوانی این عمل نسبت به خط پایه به یک پنجم کاهش یافته، افت نمرات وی متوقف شده و در مدرسه اجتماعی تر و در خانه مسئولیت پذیرتر شده و نشاط وی افزایش یافته. نتیجه گرفته می شود که کنترل این مسئله نه تنها امکان پذیر است بلکه باعث رشد سلامت در زمینه های اجتماعی، تحصیلی، فردی و خانوادگی نیز می شود.
۱۱.

بازتاب شخصیت آفرینی در اشعار عاشورا (با تمرکز بر اشعار شاعران یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۰) 39 - 56
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۳۸
در این جستار با هدف کشف شخصیت شناسی اشعار عاشورایی به شیوه توصیفی، تحلیلی و استشهادی، ویژگی های شخصیت در این نوع شعر بررسی می شود. شاعر آیینی با کمک مؤلفه هایی مانند ستایش مردان بزرگ، احیای فرهنگ عاشورا و هویت یابی، به توصیف شخصیت این حادثه می پردازد. رفتار و اخلاق شخصیت ها در اشعار عاشورایی استوار است و در موقعیت های مختلف، اعمالی متناسب ایفا می کنند؛ آنچنان که برای هرگونه تغییر رفتار خود دلیل قانع کننده ای دارند و در برخورد با حوادث، واکنش منطقی از خود نشان می دهند. در این نوع اشعار شخصیت های داستان ساخته و پرداخته شاعر نیست؛ بلکه آنچه هست، به تصویر کشیده می شود؛ به طوری که در دنیای ساختگی شعر و دنیای بیرون شعر و در گستره متن حوادث، به آن توجه می شود و وحدت دوسویه شاعر و مخاطب به وجود می آید. بیان شخصیت های عاشورایی گاه با تفسیر و گاه بی تعبیر، خواننده را با ماهیت شخصیت آشنا می کند؛ اینجاست که بازتاب ویژگی های درونی شخصیت عاشورایی، جریان سیال ذهن را به فرهنگ عاشورا می کشد. شاعر عاشورایی با نگاه به عاشورا و گفتمان های خودآگاه یا ناخودآگاه به بازآفرینی شخصیت عاشورایی می پردازد.
۱۲.

تحلیل تطبیقی نقش سی مرغ در اساطیر ایران با نقش عقاب و ققنوس در اساطیردیگر تمدن های باستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کهن نامه ادب پارسی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۵) 111-128
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۸۱
سیمرغ در اساطیر ایرانپرنده ای مرتبط با آسمان و خورشید است که بیانگر اهمّیّت ویژهآسمان و خورشید در اندیشه و زندگی ایرانیان است و از این رو گاهی سیمای ایزدی به خود می گیرد. به دلیل اهمّیّت نقش خورشید و آسمان در زندگی بشری و باورها و اعتقادات آنها، در دیگر تمدن ها نیز پرندگانی دیگر مانند ققنوس و عقاب و حواصیل، کارویژه سیمرغ را در اسطوره ها ایفا می کنند. در این جستار، به بررسی تطبیقینقش برخی از پرندگان در اساطیرتمدن هایی چون ای ران،ی ونان، چین، مصر، آمریکا و بعض ی از تمدّن ه ای مشه ور، ب ه منظ ور شناخت وجوه مشترک آنها، پرداخته شده است. شاخص ترین وج ه مشترک سیمرغ و پرندگان مشابه آن، نوزایی و حیاتبخشی و عامل پیوند میان زمین و آسمان یا عالم مادّی با عال م علوی ب وده و مردمان سرزمین های مختلف، ب ه هنگ ام روی اروی ی ب ا مشکلات، برای ب رط رف شدن دشواری ها، به آنها پناه می برده اند.
۱۳.

نقش فناوری های نوین در تعلیم و تربیت دانش آموزان در شرایط کرونا (با تأکید بر هویت ایرانی- اسلامی)

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال هشتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 131 - 152

کلیدواژه‌ها: فناوری های نوین تعلیم و تربیت فضای مجازی کرونا هویت ایرانی - اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۶۸
پیدایش ویروس کرونا در ابتدا، مسأله ای در حوزه ی بهداشتی، تلقی می شد، ولی یکباره تمام عرصه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جهان را در برگرفت. در این میان یکی از عرصه هایی که به میزان زیادی، دستخوش تغییر و تحول قرار گرفت، تغییر در ساختار تعلیم و تربیت دانش آموزان بود. در این میان، حکمرانی فناوریهای نوین به صورت مجازی، موجب تغییر نگرشها و بینش ها، به ویژه هویت ایرانی-اسلامی گردید. لذا این مطالعه به دنبال بررسی نقش فناوریهای نوین در تعلیم و تربیت دانش آموزان در شرایط کرونا (با تأکید بر هویت ایرانی- اسلامی) می باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای– اسنادی صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این است؛ اگر فناوریهای نوین، به صورت منطقی و اصولی در راستای تعلیم و تربیت دانش آموزان قرار گیرد، نه تنها می تواند در کوتاه ترین زمان، پدیده آورنده نیروی انسانی پویا، کارآمد و متخصص باشد بلکه؛ می تواند باعث غنای هویت ایرانی-اسلامی در عرصه ی ملی و بین المللی گردد. لذا به کارگیری فناوریهای نوین باید به گونه ای باشد که ضمن تعلیم و تربیت صحیح دانش آموزان، بتواند به توسعه ی هویت اصیل ایرانی- اسلامی کمک نماید.
۱۷.

بررسی و تحلیل مشکل کندنویسی املای دانش آموز پایه دوم دبستان حضرت زینب (س) نصرآباد (شهرستان تفت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی دوره دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۷) 97 - 110

کلیدواژه‌ها: املا اختلالات املایی کند نویسی دوره ابتدایی دبستان حضرت زینب (س) نصرآباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۲۴۳
  بر اساس آمار منتشرشده آموزش و پرورش، هر ساله دانش آموزان زیادی به سبب اختلال در مهارت درست نویسی، آموزش و تحصیل را ترک می کنند. این معضل، ما را بر آن داشت تا در این پژوهش میدانی، مسئله مهم املا نویسی و به طور خاص کندنویسی یکی  از دانش آموزان پایه دوم دبستان حضرت زینب (س) نصرآباد (شهرستان تفت) را مورد مطالعه قراردهیم. بدین منظور، پس از کسب اطلاعاتی از طریق خود دانش آموز و نیز بررسی پرونده وی و گفت وگو با والدین و مشاور مدرسه، راه کارهایی برای تقویت حافظه دیداری، تقویت توالی دیداری و حافظه شنیداری دانش آموز، طرح و اجرا شد. در پایان، با تقویت تمرکز، حافظه و اعتماد به نفس دانش آموز و با استفاده از روش های چندحسی، پیشرفت چشم گیری در املانویسی دانش آموز مدنظر مشاهده گردید. انتظار آن است که با ترسیم واقع بینانه روند کار در این مقاله، کمکی هرچند ناچیز به همه معلمان مقطع ابتدایی در کاهش ضعف املانویسی و رفع مشکل کندنویسی کرده باشیم.  
۱۸.

بررسی فرم مهندسی سازه ی زبانی و ادبی تصدیر در غزلیّات کلیم کاشانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 221 - 243

کلیدواژه‌ها: کلیم کاشانی غزلیات تکرار تصدیر موسیقی نقد صورتگرایانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۰۸
«تصدیر» سبب خلق موسیقی و هنجارافزای ی است و در حوزه ها ی موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه ، در غ زلیّات کلی م کاشان ی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شده است. کارب رد تصدی ر، غزلیّات کلیم را، س رشار از م وسیقی درون ی، ک رده و ای ن «هنرسازه » در خدمت انتقال معنی، و احساس به مخاطب، است. «تکرار» از اساسی ترین عوامل ایجاد موسیقی است. جلوه هایی از این پدیده ی زبانی، در طبیعت، از جمله «روز و شب، بهار و تابستان» و ... می بینیم. تک رار از ن وع «تص دی ر» از خص ایص غزلیّات کلی م در محور هم نشینی و امتداد طولی سروده های او، بشمارمی آید. این مقاله، به بررسی فرم مهندسی آن، در غ زلیّات 590 گان ه ی این شاعر و همچنین بررسی دیگر سازه های ادبی ابیات مورد نظر، می پردازد. این ویژگی، از نظر دیداری و شنوایی، در زنجیره ی کلام، نظم، ارتباط و زیبایی، ایجاد می کند و مخاطب را، به التذاذ ادبی سوق م ی دهد. این پژوهش با هدف شناسایی بسامد «تکرار از نوع تصدیر» و همچنین بومی کردن نقد صورتگرایانه انجام شده است. روش تحقیق در این مقاله، براساس تحلیل و توصیف یافته های پژوهش با در نظر گرفتن اصول نقد صورتگرایانه است. با این پژوهش پی برده شد که کلیم با کاربرد تصدیر، برای تکاپوی ذهن مخاطب و القای محتوا، از مراعات النظیر، نغمه ی حروف و دیگر هنرسازه های ادبی، بهره برده است. همچنین، کاربرد «تصدیر» در غزلیّات این شاعر، سبب ایجاد موسیقی لفظی و کناری شده است.
۱۹.

سیما و سیره حضرت علی و اهل بیت (ع) در تذکره الاولیای عطار نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 1-16

کلیدواژه‌ها: تذکره الاولیاء عرفان و تصوف امام علی (ع) امام محمدباقر (ع) امام جعفر صادق (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۹۱۳
تدوین کتاب هایی برای آموزش مفاهیم معرفتی، یا تألیفِ رسائلی به منظور توضیح و ایرادِ جواب در خصوص شُبهات مطرح شده از جانب مخالفان و هم چنین نگارش آثاری به قصد راهنمایی جویندگان معرفت و ذکر اقوال و افعالِ قُدوه های راستین اهل عرفان، همواره، یکی از فعالیت های مهم فکری و علمیِ نظریه پردازان تصوف و عالمانِ عرفان اسلامی بوده است. در این دسته از آثار، بنا به اعتقاد نویسنده و هم چنین بر مبنای سلیقه شخصی یا باورهای مذهبی او، ضمن طرح مباحث اصولی تصوف، معمولاً سرگذشت ها و سخنان بزرگان طریقت نیز گردآوری شده است. در این میان، محتوا و مضمونِ برخی از آثار عرفانی، یکسره به توضیح درخصوص سرگذشت و ذکر اقوال اهل طریقت اختصاص یافته است. تذکره الاولیای، از جمله تذکره های فارسی در زمینه عرفان است که عطار در آن به شرحِ احوالِ بزرگان اولیاء و مشایخ صوفیه توجهی ویژه نشان داده است. یکی از موضوعات و مبنای مهم در تذکره الاولیا، بیانِ سیره و سخنان حضرت علی (ع) و چند تن از ائمه اهل بیت (ع) است. این شرح و توضیح، به توصیف برخی از مبانی فکری و رفتاری آن بزرگان در متن کتاب منجر شده است. در واقع علمای عرفان و تصوّف بر مبنای باورهای اعتقادی خویش، ضمن پیروی از سیره رسول اکرم (ص) و صحابه ایشان، الگوبرداری از زندگی و سخنان اهل بیت (ع) را نیز به عنوانِ سرمشقی متقن، همواره مدِّ نظر قرار داده اند. در این مقاله، سیما، سیره و سخنانِ امام علی (ع)، امام باقر (ع) و امام صادق (ع) بر مبنای تذکره الاولیا بررسی و تبیین شده است
۲۰.

بررسی و مقایسه تطبیقی لایه های ایدئولوژی اشعار فرّخی یزدی و عارف قزوینی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 62 - 102

کلیدواژه‌ها: فرخی یزدی عارف قزوینی اندیشه ایدئولوژی جهان بینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۳۷۴
فرّخی یزدی و عارف قزوینی از چهره های شعری معروف دوره مشروطه اند که زندگی شان با حوادث و رخدادهای عصر خویش پیوند خورده است. آن ها با سلاح شعرشان علیه ظلم و ستم های روزگار و بیدادگری ها به مبارزه برمی خیزند. و از همان آغاز، طرف داری و حمایت خود را از نهضت مشروطه اعلام و در سروده هایشان بیان می کنند. بعد از برپایی نهضت مشروطه نیز، به مبارزه خود با عوامل استبداد داخلی و استعمار خارجی ادامه می دهند و در این راه سختی ها و رنج های فراوانی متحمل می شوند، ولی دست از مبارزه برنمی دارند. سرانجام فرّخی به دست دژخیمان در زندان کشته می شود و عارف در تبعید و تنهایی و انزوا جان می سپارد. وظیفه اصلی شعر فرّخی و عارف بیداری توده مردم است. ایدئولوژی آن ها براساس حوادث و مقتضیات زمان شکل می گیرد. مضمون اغلب اشعارشان در رابطه با مسائل اجتماعی و سیاسی است. مقایسه اندیشه های ایدئولوژیک آن ها نشان می دهد، که اندیشه هایشان به هم نزدیک است. در این پژوهش تلاش می شود؛ اندیشه های ایدئولوژیکی این دو شاعر برجسته عصر مشروطه در موضوعات سیاسی، اجتماعی و مذهبی با شواهد شعری نشان داده شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان