مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره ابتدایی


۱۶۱.

استفاده از سامانه شاد و تدریس تلویزیونی در دوره شیوع کرونا: «کاستی ها» و «چون وچراها»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال بیستم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۸ 7 - 34

کلیدواژه‌ها: سامانه شاد تدریس تلویزیونی دوره ابتدایی ویروس کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۳۲
با شیوع بیماری کوید-19، وزارت آموزش وپرورش برای تداوم آموزش های رسمی، معلمان و دانش آموزان را به استفاده از تدریس تلویزیونی و سامانه شاد ملزم ساخت. این مطالعه به منظور ارزیابی برنامه های سامانه شاد و تدریس تلویزیونی طراحی و اجرا شده است. برای جمع آوری داده های ناظر بر تجارب دانش آموزان و آموزگاران پرسش نامه هایی تدوین و در سامانه شاد به اشتراک گذاشته شد. تعداد 85372 دانش آموز و 12778 معلم دوره ابتدایی در این مطالعه شرکت کرده اند. یافته ها نشان داد که گوشی هوشمند دردسترس ترین وسیله در میان هر دو گروه بوده است. اکثر دانش آموزان و اکثریت قریب به اتفاق معلمان، سرعت پایین سامانه شاد را برای بارگذاری (آپلود) محتوای درسی گزارش کرده اند. اکثر دانش آموزان دوره ابتدایی زمان برنامه های تلویزیونی را کم دانسته اند. اکثریت قریب به اتفاق دانش آموزان اظهار کرده اند که معلمِ خودشان بهتر از معلم تلویزیونی تدریس می کند. اکثریت قریب به اتفاق دانش آموزان با معلم تلویزیونی ارتباط صمیمی و نزدیکی برقرار نمی کردند. درحدود دو پنجم دانش آموزان اظهار کرده اند که از برنامه های تدریس تلویزیون و معلم تلویزیون رضایت دارند. مشکلات معلمان با سامانه شاد و آموزش های مجازی را می توان به چهار دسته طبقه بندی کرد: 1. نظارت بر یادگیری دانش آموزان؛ 2. مشکلات فنی مربوط به سامانه شاد؛ 3. کمبود مهارت معلمان؛ 4. کمبود دسترسی به اینترنت. کمی بیش از یک سوم معلمان، برنامه های مدرسه تلویزیونی را برای جبران کمبود حضور در کلاس درس مناسب دانسته اند. یافته های پژوهش حاضر می تواند برای بهبود این برنامه ها و نیز کاربردهای فناوری در فرایند یاددهی و یادگیری در پساکرونا در مدارس کاربرد داشته باشد.
۱۶۲.

تحلیل محتوای کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس توجه به مؤلفه های محیط زیست

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۷) 31 - 46

کلیدواژه‌ها: آموزش محیط زیست مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۴ تعداد دانلود : ۵۱۳
هدف پژوهش حاضر، بررسی تحلیل محتوای کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر توجه به مؤلفه های محیط زیست است. به همین منظور از روش تحلیل محتوای توصیفی- کیفی استفاده شده است و سه کتاب مطالعات اجتماعی پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی سال تحصیلی 400-99 موردبررسی قرارگرفته است. در این پژوهش از نمونه گیری صرف نظر شده و تمامی جملات، تصاویر و فعالیت ها و پرسش های کتاب بررسی شده است. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل چک لیست محقق ساخته برای تحلیل محتوا بر اساس مؤلفه های انتخابی است. این بررسی شامل 6 مؤلفه ی اصلی؛ آب، خاک، هوا، جنگل، صوت و زباله و 15 مؤلفه ی فرعی است. نتایج بررسی نشان می دهد که از میان 6 مؤلفه ی موردبررسی، مؤلفه جنگل و آب بیشترین میزان توجه را شامل شده اند و کمترین میزان توجه در میان مؤلفه ها مربوط می شود به مؤلفه های صوت و زباله. در سه بخش موردبررسی نیز بیشترین فراوانی ها مربوط به بخش متن و کمترین فراوانی ها مربوط به بخش تصاویر است. سه پایه ی تحصیلی مطالعه شده در پرداختن به مؤلفه های زیست محیطی تفاوتی با یکدیگر نداشتند و مؤلفه های زیست محیطی را آن گونه که می بایست موردتوجه قرار نداده اند. از مهم ترین مؤلفه های مغفول در کتاب های مطالعات اجتماعی، مؤلفه ی صوت است که در تمامی پایه ها اصلاً به آن پرداخته نشده است.
۱۶۳.

بررسی اثربخشی قصه گویی بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان پسر دوره دوم ابتدایی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال ششم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 61 - 72

کلیدواژه‌ها: مهارت های اجتماعی قصه گویی خودتنظیمی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۲۵۲
پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی قصه گویی بر رشد مهارت های اجتماعی دانش آموزان پسر دوره ابتدایی انجام شده است. این مطالعه از نوع شبه آزمایشی، همراه با پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره ابتدایی آموزشگاه گلستان می باشد. نمونه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم ابتدایی آموزشگاه گلستان می باشد که 60 نفر از آنها، با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت یک ماه و نیم، طی 12 جلسه ی 30 دقیقه ای، تحت آموزش مهارت های اجتماعی با روش قصه گویی قرار گرفتند. داده ها پس از اتمام جلسات، بوسیله پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس لیکرت، به صورت سه گزینه ای « هرگز، بعضی اوقات و اغلب اوقات» جمع آوری گردید و با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانسی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی از طریق قصه گویی باعث بهبود مهارت های اجتماعی، خودتنظیمی و ارتباط موثر در دانش آموزان می گردد.
۱۶۴.

شناسایی ابعاد برنامه درسی مغفول دوره ابتدایی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 1 - 14

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی مغفول دوره ابتدایی طراحی برنامه درسی مصاحبه نیمه ساختاریافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۵۱
پژوهش حاضر، با هدف « شناسایی ابعاد برنامه درسی مغفول دوره ابتدایی » با روش کیفی و بصورت توصیفی - تحلیلی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل، کلیه اساتید و متخصصان برنامه درسی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند. نمونه آماری پژوهش شامل، 10نفر از اساتید و متخصصان برنامه درسی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته با اساتید و متخصصان برنامه درسی استفاده شده است و تا مرحله اشباع ادامه داشت تا ابعاد، کارکردها و حوزه های مغفول شناسایی گردد. نتایج پژوهش نشان داد که در برنامه درسی دوره ابتدایی مولفه هایی عمداً یا سهواً حذف شده است که به زعم اساتید و متخصصان برنامه درسی، مولفه هایی نظیر؛ آموزش محیط زیست، مهارت های زندگی، تربیت شهروندی، چندفرهنگی، سوادرایانه ای، اقتصاد، دموکراسی و حقوق بشر، هویت ملی، آموزش تعامل و گفت و گوی تمدن ها، فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی در برنامه های درسی دوره ابتدایی مغفول واقع شده اند.
۱۶۵.

نظارت والدین بر تکالیف درسی و اثربخشی آن بر پیشرفت تحصیلی درس املاء و ریاضی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲ 111 - 121

کلیدواژه‌ها: نظارت والدین بر تکالیف درسی پیشرفت تحصیلی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۲۳۹
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر نظارت والدین بر تکالیف درسی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس املاء و ریاضی پایه چهارم مدارس ابتدایی پسرانه شهرستان سیرجان بود. روش: روش پژوهش ازجمله پژوهش های شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه چهارم مدارس ابتدایی پسرانه شهرستان سیرجان (4321 N=) در سال تحصیلی 93-1392 بود. حجم نمونه متشکل از 60  نفر دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی بوده است که 30 نفر آن ها گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه بوده است و با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری به کاررفته در این تحقیق آزمون معلم ساخته درس املا و ریاضی بود که روایی و پایایی آن ها مورد تائید قرارگرفته است. برای تجزیه وتحلیل آماری داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کواریانس) استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد و میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت دارند نسبت به دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت ندارند در درس املا پایه چهارم ابتدایی بالاتر است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت دارند نسبت به دانش آموزانی که والدینشان بر تکالیف درسی آن ها نظارت ندارند در درس ریاضی بالاتر است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت که نظارت والدین بر تکالیف درسی دانش آموزان بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس املا و ریاضی تأثیر دارد.
۱۶۶.

تأثیر چندرسانه ای پروژه محور (PBL) بر انگیزه پیشرفت هنرجویان رشته کامپیوتر

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره سوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۰) 81 - 97

کلیدواژه‌ها: فرایندهای یاددهی یادگیری الگوی کیفی دوره ابتدایی وضع موجود وضع مطلوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۱۹۲
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر چندرسانه ای با رویکرد ساختن گرایی پروژه محور بر انگیزه پیشرفت هنرجویان پایه دوم رشته کامپیوتر انجام گرفته است. روش پژوهش نیمه تجربی است. جامعه پژوهش را دانش آموزان پسر پایه دوم هنرستان در رشته کامپیوتر شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش شهرستان بیرجند تشکیل می دهند. از بین جامعه تحقیق دو گروه آزمایش و گواه (کلاس) 25 نفره به عنوان گروه نمونه و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. گروه آزمایش با استفاده از شیوه چندرسانه ای و گروه گواه با روش سنتی آموزش دیده اند. بدین منظور از پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس استفاده شد. انگیزه پیشرفت با استفاده از پرسشنامه قبل از شروع پژوهش به عنوان پیش آزمون و در پایان پژوهش به عنوان پس آزمون سنجش شد. پایایی پرسشنامه پژوهش حاضر نیز با روش آلفای کرونباخ محاسبه شده که ضریب اعتبار آن پس از حذف 3 پرسش، 73% به دست آمده است. داده ها از طریق آمار استنباطی (تحلیل کواریانس یک راهه) تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که تأثیر آموزش با استفاده از چندرسانه ای با رویکرد پروژه محور بر انگیزه پیشرفت هنرجویان بیشتر از روش های سنتی است.
۱۶۷.

تأثیر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات با رویکرد سازنده گرایی بر یادگیری فعال درس علوم تجربی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی استان البرز

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 137 - 154

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی حل مسأله دوره ابتدایی عناصر برنامه درسی مطالعات اجتماعی مهارت های حل مسأله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۲۰۸
این پژوهش به بررسی تأثیر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان روش مبتنی بر سازنده گرایی بر یادگیری فعال درس علوم تجربی دانش آموزان پایه چهارمدر مقایسه با روش سنتی پرداخته است. آزمودنی ها 184 نفر از دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی استان البرز بودند که به تصادف انتخاب شده و در 2 گروه گواه و آزمایش قرار گرفتند. ابتدا هر دو گ روه تحت آموزش اولیه به روش سنتی بوده و پس از آن تحت پیش آزمون قرارگرفتند. ابزار جمع آوری داده ها آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته بود که برای سنجش در پیش آزمون و پس آزمون  هر دو گروه مورد استفاده قرار گرفت. سؤال های آزمون براساس هدف های آموزشی درس آینه ها و الکتریسیته علوم تجربی کلاس چهارم ابتدایی تهیه گردید.آموزش تکمیلی گروه آزمایش از طریق بکارگیری فناوری های نوین و استفاده از محتوای الکترونیکی تولید شده توسط آموزگار براساس الگوی ام.اس.اس، اتصال به شبکه اینترنت و استفاده از نرم افزار آموزشی صورت گرفت؛ در حالی که درگروه گواه به شیوه سنتی بود. پس از اجرای پس آزمون، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS-10 استفاده شد. نتایج تحقیق پس از انجام پس آزمون و مقایسه ی آن با پیش آزمون، نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه از میانگین بالاتری برخوردار هستند. همچنین نمرات افزایشی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه، میانگین بالاتری را برآورد کرد و افزایش میزان یادگیری این دانش آموزان را نشان داد.
۱۶۸.

بررسی مدل علّی جنسیت و باور هوشی افزایشی با راهبردهای شناختی و فراشناختی با میانجی گری هیجان های مثبت تحصیلی در دانشجویان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 97 - 120

کلیدواژه‌ها: مهارت های تفکر انتقادی هدیه های آسمان دوره ابتدایی دیدگاه معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۳۱
 هدف پژوهش حاضر، آزمون رابطه ی علّی جنسیت و باور هوشی افزایشی با راهبردهای شناختی و فراشناختی از طریق هیجان های مثبت تحصیلی بود. به این منظور،192 دانشجوی دانشگاه لرستان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (پنتریج و دی گروت، 1990)، مقیاس نظریه ضمنی هوش در جامعه دانشجویی (عبدالفتاح و ییتس، 2006) و هیجان های تحصیلی (پکران، گاتز، تیتز و پری، 2002) را تکمیل کردند. ارزیابی مدل پیشنهادی  با روش مدل سازی معادلات ساختاری صورت گرفت. یافته ها نشان داد باور هوشی افزایشی با راهبردهای شناختی و فراشناختی رابطه ی مثبت دارد. همچنین، بین دانشجویان دختر و پسر از نظر راهبردهای شناختی تفاوت معنی دار وجود دارد. علاوه بر این، جنسیت و باور هوشی افزایشی از طریق هیجان های مثبت تحصیلی قادر به پیش بینی راهبردهای شناختی و فراشناختی بود. بر این اساس می توان گفت متغیر جنسیت و باور هوشی افزایشی به هیجان های مثبت می انجامد و از این رو، به استفاده ی بیشتر از راهبردهای یادگیری شناختی و فراشناختی کمک می کند. این یافته ها بر نقش باورها و هویت جنسیتی در خلق هیجان های مثبت جهت تسلط بر راهبردهای شناختی و فراشناختی تاکید می کند.
۱۶۹.

طراحی الگوی ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۲۴) 253 - 284

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی درس پژوهی دوره ابتدایی معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۷۲
پژوهش حاضر به منظور طراحی الگوی ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان انجام گرفت. پژوهش با رویکرد آمیخته اکتشافی اجرا شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 13 نفر از مدرسان و اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و سایر دانشگاه های مرتبط با حوزه تربیت معلم بودند که با روش هدفمند انتخاب شدند. نمونه آماری در بخش کمی 260 نفر از مدرسان تربیت معلم بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته، و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل داده های بخش کیفی با روش تحلیل محتوا و در بخش کمی تحلیل عاملی تأییدی با نرم افزار Smart PLS برای اعتبارسنجی الگوی پژوهش انجام گرفت. با تحلیل محتوای مصاحبه ها، چهار مؤلفه دانش حرفه ای، مهارت حرفه ای، اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی برای ارزیابی عملکرد استادان دانشگاه فرهنگیان شناسایی شد. همچنین، یافته های تحلیل عاملی تأییدی نشان داد همه گویه های دانش حرفه ای، مهارت حرفه ای، اخلاق حرفه ای و ویژگی های شخصیتی، به جز گویه قدرت نقد و تحلیل در دانش حرفه ای و صراحت در گفتار و رفتار در ویژگی های شخصیتی، واریانس نمرات مؤلفه های شناسایی شده را به خوبی تبیین می کنند. بنابراین، می توان گفت مؤلفه های چهارگانه شناسایی شده برای ارزیابی عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان مناسب اند.
۱۷۰.

طراحی الگوی تدریس پرورش تفکر فلسفی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 181-202

کلیدواژه‌ها: الگوی تدریس برنامه درسی پرورش تفکر فلسفی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۳۱۸
پژوهش حاضر جهت ارائه الگوی تدریس برای پرورش تفکر فلسفی در دانش آموزان دوره ابتدایی انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و تحقیق کیفی با رویکرد قیاسی و روش توصیفی–استنتاجی در تلاش به پاسخ گویی به سه سوال اصلی برآمده است. سوال اول در راستای تبیین مبانی نظری این نوع برنامه درسی و سوال بعدی، به دنبال ارائه زیرمقوله های عناصر اساسی برنامه تفکر فلسفی شامل اهداف آموزشی، محتوای آموزشی، فرایند یاددهی یادگیری و شیوه ارزشیابی است که این زیرمقوله ها با تکیه بر دو الگوی برنامه درسی تایلر و آموزش فلسفه به کودکان متیولیپمن بسط یافته و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به جمع آوری اطلاعات اقدام شده است. سپس بنا بر پژوهش کیفی نظریه ای به ارائه الگوی پرورش تفکر فلسفی پرداخته شده است. هدف الگوی حاضر پرورش انواع تفکر و ترویج مهارت فلسفیدن می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهد با اجرای دقیق الگو می توان شهروندانی با قوای تفکر منطقی، تفکر انتقادی وانواع تفکر با قوای تمیز ارزشها از ضد ارزشها به صورت اقناعی پرورش داد. درک چیستی چرایی و چگونگی مسائل از جمله نتایج اصلی پرورش تفکر فلسفی در بین دانش آموزان تحت پوشش طرح می باشد.
۱۷۱.

تجارب معلمان دوره ابتدایی از چالش های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۰/۲) 1 - 19

کلیدواژه‌ها: آموزش سنتی آموزش مجازی دوره ابتدایی کرونا معلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۵۹۵
هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب زیسته معلمان از چالش های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا بود. این پژوهش جزء پژوهش های کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی هوسرل بود که براساس الگوی هفت مرحله ای کلایزی انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه در این پژوهش معلمان ابتدایی شاغل به تدریس در شهر شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 و ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای انتخاب آزمودنی ها از رویکرد هدفمند ملاکی و معیار اشباع نظری استفاده شد و نهایتاً 16 معلم در گروه مشارکت کنندگان قرارگرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، دو مضمون فراگیر 1- چالش های غیرسازنده مشتمل بر مضامین سازمان دهنده مهارت های تدریس و آموزش در فضای مجازی، تجهیزات و زیرساخت های فضای مجازی، ارتباط معلمان با خانواده ها و نگرش های مربوط به استفاده از فضای مجازی و 2- چالش های سازنده: مشتمل بر مضامین سازمان دهنده فرصت های آموزشی و فرصت های روان شناختی شناسایی شدند. اعتبار داده ها با استفاده از تکنیک های تأییدپذیری از طریق خودبازبینی پژوهش گران و اعتمادپذیری با هدایت دقیق جریان جمع آوری اطلاعات و هم سوسازی پژوهش های مرتبط تعیین شد. با توجه به نتایج حاصله، ضرورت پذیرش آموزش مجازی با تمامی محاسن مربوط به آن و حذف نقاظ ضعف و مشکلات مربوط به آن امری انکارناپذیر است.
۱۷۲.

طراحی الگوی زیبایی شناسی فیزیکی در فضاهای آموزشی و تبیین مدل خلاقیت دانش آموزان مقطع ابتدایی: مطالعه ای ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 56 - 76

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی فضای آموزشی خلاقیت دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۶۶
هدف پژوهش حاضر، فهم مؤلفه های فیزیکی زیبایی شناسی در فضاهای آموزشی از دیدگاه دانش آموزان و تببین مدل  خلاقیت دانش آموزان مقطع ابتدایی بر اساس مؤلفه های فیزیکی زیبایی شناسی است. طرح پژوهش، ترکیبی اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی بود. روش پژوهش در بخش کیفی پدیدارشناسی توصیفی هوسرلی بود. مشارکت کنندگان این بخش15 نفر از دانش آموزان کلاس پنجم و ششم مدارس ابتدایی شهرستان شیراز بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش معیار و بر اساس اشباع نظری انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختمند بود. بر اساس یافته های پژوهش، ادراک فیزیکی زیبایی شناسی از فضاهای آموزشی در قالب؛ 14 مضمون پایه (رنگ، نور، پنجره، پرده، شکل و اندازه کلاس، جنس دیوار و کف، چیدمان، فضای سبز، دیوارها، حیاط، بوفه، آبخوری و سرویس بهداشتی)، 4 مضمون سازمان دهنده (محرکات دیداری، فیزیک کلاس، فضای باز و تجهیزات) و یک مضمون فراگیر طراحی گردید. در ادامه، الگوی زیبایی شناسی فیزیکی از فضاهای آموزشی در قالب یک ابزار برای استفاده در تحلیل بخش کمّی آماده شد. روش تحقیق بخش کمّی همبستگی بود و جهت انتخاب نمونه مطالعه در بخش کمی نیز از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. شرکت کنندگان این پژوهش 191 نفر دانش آموز دختر و پسر پایه پنجم و ششم ابتدایی شهرستان شیراز بودند. برای گردآوری اطلاعات در این بخش از دو ابزار، مقیاس محقق ساخته ادراک فیزیکی زیبایی شناسی از فضاهای آموزشی برگرفته از بخش کیفی پژوهش و آزمون خلاقیت تصویری تورنس فرم الف استفاده شد و پس از تأیید پایایی و روایی ابزار پژوهش، سؤالات پژوهش تحلیل گردیدند. نتایج تحلیل های آماری حاکی از آن بود که در ابعاد محرکات دیداری و فضای باز با خلاقیت همبستگی و رابطه معناداری مشاهده گردید همچنین مقایه ضرایب بتا نشان داد که درمیان ابعاد محرکات دیداری، فیزیک کلاس، فضای باز و تجهیزات، تنها بعد محرکات دیداری پیش بینی کننده مثبت و معنادار خلاقیت می باشد و بقیه ابعاد نقش پیش بینی کننده معناداری نداشتند. .بر اساس تحقیق انجام شده توجه به ایجاد زمینه خلاقیت در دانش آموزان مقطع ابتدایی از طریق اهمیت دادن به مؤلفه های فیزیکی زیبایی شناسی در فضای آموزشی حائز اهمیت است.
۱۷۳.

برنامه درسی مبتنی بر اخلاق مراقبت: تداوم نقش مادرانه در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 77 - 104

کلیدواژه‌ها: اخلاق مراقبت برنامه درسی نقش مادرانه دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۵۸
هدف اصلی این پژوهش، واکاوی عناصر برنامه درسی مبتنی براخلاق مراقبت: تداوم نقش مادرانه در دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران بود. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل زنان معلم و عضو هیأت علمی متأهل، دارای فرزند و متخصص در زمینه آموزش ابتدایی می باشد که شیوه انتخاب آنها هدفمند، از نوع گلوله برفی بوده است. درمجموع با 37 نفر مصاحبه شد که شامل 25 نفر معلم و 12 عضو هیأت علمی دانشگاه بودند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند در طی سه مرحله به شیوه کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. نتایج تحقیق در قالب مدل پارادایمی و مدل مفهومی بدین صورت شکل گرفت. نیاز و اهداف (اهداف کلی و جزئی)، محتوا (اولویت های سازمان دهی و انتخاب محتوا)، روش های یاددهی-یادگیری (اولویت های انتخاب و انواع روش های تدریس)، نقش معلم (شاخصه ها و مسئولیت های معلم)، ارزشیابی (اولویت های ارزشیابی و روش های ارزشیابی)، مهارت های ارتباطی( هشیاری ارتباطی و تداوم ارتباط مادرانه)، یادگیری ضمنی (جو کلاس) و نتایج تربیتی (تربیت اخلاقی - عاطفی، سلامت روان، تقویت اعتمادبه نفس، پرورش دانش، مهارت و نگرش). برای به دست آوردن اعتباریابی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. در پایان بر مبنای یافته ها و نتایج به دست آمده، رهنمودهایی برای عملی شدن برنامه ارائه شده است.
۱۷۴.

تحلیل پدیدارشناسانه معلمان ابتدایی (دانشجویان ارشد برنامه درسی) از کاربرد رویکرد تلفیقی در تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 264 - 286

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی تلفیقی (درهم تنیده، یکپارچه) تجربه زیسته پدیدارشناسی فرایند یاددهی - یادگیری دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۲۶۲
پژوهش حاضر با هدف فهم تجربه معلمان ابتدایی از برنامه درسی تلفیقی (درهم تنیده، یکپارچه) انجام شد. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ طرح پژوهش، کیفی است. مشارکت کنندگان، معلمان ابتدایی مشغول به تحصیل در کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه الزهراء بودند که تجربه برنامه درسی تلفیقی در طول تدریس داشته اند. روش پژوهش حاضر پدیدارشناسی توصیفی هوسرلی و از رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری معیار استفاده شد. معیار انتخاب نمونه، معلمان ابتدایی شاغل و دارای تجربه برنامه درسی تلفیقی بود. نمونه گیری تا زمان رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت 16 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه سازمان یافته بود. برای اعتباربخشی به داده ها و نتایج به دست آمده از پژوهش، بعد از انجام مصاحبه و پیاده سازی آن، داده ها و تفسیر از آنها در اختیار خود معلمان که به عنوان شرکت کننده در پژوهش بودند، قرار گرفت تا آنان صحت داده ها و تفسیر آنها را تأیید کنند. هم زمان با گردآوری داده ها، تجزیه وتحلیل آنها شروع شد. اطلاعات بر اساس مدل کلایزی تجزیه وتحلیل شدند.  یافته های تحقیق دربرگیرنده چهار مضمون اصلی و 16 مضمون فرعی است که مضامین اصلی شامل: مفهوم شناسی برنامه درسی تلفیقی، دلایل روی آوردن به برنامه درسی تلفیقی، نقش معلمان در برنامه درسی تلفیقی و پیامدهای به کارگیری برنامه درسی تلفیقی بود و مورد تحلیل کیفی قرار گرفت. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که برنامه درسی تلفیقی ازنظر معلمان دارای تعاریف مختلف، اما همسو باهم است و نقش معلمان در این برنامه راهنما و تسهیلگر و برنامه ریز و طراح حرفه ای است که هرکدام از آنها دلایل مختلفی برای روی آوردن به این برنامه دارند. همچنین، به کارگیری این برنامه دارای نتایج بسیار مفیدی برای معلمان و دانش آموزان است. علاوه بر این، پیشرفت جامعه و نسل جدید و آشنایی آنان با تکنولوژی سبب شده است که روش های سنتی دیگر پاسخگو نباشند.
۱۷۵.

بررسی میزان برخورداری کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از مؤلفه های به زیستی ریف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هفدهم بهار ۱۴۰۰شماره ۱ 137 - 160

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا به زیستی مؤلفه های به زیستی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۳۲۷
به زیستی از اندیشه ای حمایت می کند که افراد را با هدف بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی به بازنگری و بازسازی افکار، ارزش های فرهنگی و ساختارهای اجتماعی تشویق می کند. در این زمینه رویکرد محتوا در جهت درک به زیستی دانش آموزان حائز اهمیت می باشد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان برخورداری مؤلفه های به زیستی در کتاب های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی می باشد. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا می باشد و جامعه اطلاع رسان این پژوهش شامل چهار جلد کتاب درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 99-1398 و ابزارهای این پژوهش فرم تحلیل محتوا باتوجه به مؤلفه های به زیستی ریف است. به این صورت که پس از مشخص کردن مؤلفه های مورد نظر به عنوان ملاک های تحلیل و تعیین بند، پرسش و تصویر هر درس به عنوان واحد تحلیل با استفاده از تکنیک ویلیام رومی به تحلیل محتوای متن، پرسش ها و تصاویر کتاب های مذکور اقدام شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان توجه کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به صورت کلی و هر یک از کتاب ها به مؤلفه های به زیستی، در حد پایین تر از متوسط (ضریب درگیری پایین تر از 1) بوده و از نظر توجه به به زیستی و مؤلفه های آن به تجدید نظر و ویرایش اساسی نیاز دارند. در این میان کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم با ضریب درگیری 52/0 دارای کم ترین ضریب درگیری و کتاب مطالعات اجتماعی ششم با 83/0 دارای بیشترین ضریب درگیری می باشند. علاوه بر این، میزان توجه کتاب ها به مؤلفه ها به صورت متوازن نمی باشد و در این میان مؤلفه ی روابط مثبت با دیگران بیشترین فراوانی و خودمختاری کم ترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند.
۱۷۶.

برنامه درسی آموزش هنر در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان شهرستان مهاباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هفدهم بهار ۱۴۰۰شماره ۱ 183 - 218

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی هنر آموزش هنر دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۳۵۹
هدف نوشتار حاضر، بررسی برنامه درسی آموزش هنر در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان شهرستان در مدارس ابتدایی است. برای نیل به این هدف، از روش پدیدارشناسی استفاده شده است. جامعه این پژوهش، همه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان مهاباد و نمونه آن 15 معلم دوره ابتدایی این شهرستان است. یافته ها حاکی از آن است که کدهای انتخابی مربوط به اهداف برنامه درسی آموزش هنر با عنوان های 1 توجه به حوزه شناختی اهداف آموزش هنر 2 توجه به حوزه عاطفی اهداف آموزش هنر 3 توجه به حوزه مهارتی اهداف آموزش هنر، در مورد محتوای برنامه درسی اموزش هنر کد های انتخابی 1 استفاده از جلوه های طبیعی محیط دانش آموز در تولید محتوای تربیت هنری 2 رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهی محتوا در تولید محتوای نقاشی 3 رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهی محتوا در تولید محتوای کاردستی 4 استفاده از محتوای موسیقی برای آموزش هنر 5 استفاده از داستان در تولید محتوای آموزش هنر و رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازماندهی محتوا، در باب روش های یاددهی-یادگیری برنامه درسی هنر در دوره ابتدایی سه کد انتخابی باعنوان های 1 روش فعال آموزش مهارت های هنری 2 روش فعال و غیر مستقیم آموزش مهارت های هنری 3 روش تعاملی و فعال آموزش مهارت های هنری، در خصوص دیدگاه معلمان در باب شیوه های ارزشیابی برنامه درسی هنر در دوره ابتدایی سه کد انتخابی باعنوان های 1 ارزشیابی توصیفی 2 آزمونهای عملکردی 3 سنجش مشاهده ای
۱۷۷.

تجربه زیسته معلمان مدارس غیرانتفاعی شهر اصفهان از چالش های آموزش بر خط در دوره همه گیری جهانی کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهبری آموزشی کاربردی سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 15 - 24

کلیدواژه‌ها: چالش معلمان دوره ابتدایی آموزش بر خط کرونا ویروس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۳۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه زیسته معلمان مدارس غیرانتفاعی دوره ابتدایی شهر اصفهان از چالش های آموزش بر خط در دوره همه گیری جهانی کووید-19 (بهار سال 1400) انجام شد. رویکرد پژوهش حاضر کیفی و ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختارمند بوده است. حجم نمونه تا اشباع نظری نیز 35 نفر از معلمان این مدارس در شهر اصفهان بود که به شیوه در دسترس به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نرم افزار مورد استفاده در این پژوهش، نرم افزار کیفی MAXQDA-10 بوده است. رویکرد مورد استفاده نیز با اتکا به نظریه داده بنیاد Strauss و Corbin(1990) بوده است. یافته ها نشان داد در دوره آموزش بر خط، معلمان مدارس غیرانتفاعی دوره ابتدایی شهر اصفهان با دو چالش جدی که از منبع دانش آموز و معلم هستند، روبرو بوده اند که از بین دو منبع، بیشترین چالش ها در درجه اول متوجه معلم و سپس متوجه خود دانش آموز هستند. در منبع معلم، دخالت والدین و در منبع دانش آموز نداشتن بسته و اینترنت مناسب و عدم ارتباط چهره به چهره با معلم، پررنگ ترین چالش ها بودند. منبع آسیب جسمی نیز چالشی بود که به طور مشترک هم متوجه دانش آموز بوده و هم متوجه معلمان. بنابراین به دست اندرکاران آموزش و پرورش توصیه می شود قبل از ورود به سال تحصیلی جدید، تدبیری جهت رفع چالش ها نمایند.
۱۷۸.

بررسی چالش های موجود در ابعاد اجرایی و آموزشیِ درس کار و فناوری پایه ششم

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هفتم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 63 - 73

کلیدواژه‌ها: بعد اجرایی بعد آموزشی کتاب کار و فناوری دوره ابتدایی پایه ششم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۲۷
هدف پژوهش حاضر بررسی مشکلات اجرایی و آموزشی درس کار و فناری پایه ششم از نظر دانش آموزان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی منطقه افشار در سال99-1398به تعداد142نفر می باشد. جهت تعیین نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است؛ حجم نمونه آماری 34 نفر از دانش آموزان این پایه، به تفکیک17نفر دانش آموز دختر و17نفر دانش آموز پسر می باشند.ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود. جهت تعیین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه، نظر سه معلم باسابقه پایه ششم در خصوص پرسشنامه پرسیده شد و به تایید ایشان رسید. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین،انحراف معیار،حداقل و حداکثر) و آمار استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای و تی مستقل) استفاده شده است.برای تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS24استفاده شده است.نتایچ آزمونTمستقل نشان می دهد که نظر دانش آموزان دختر و پسر در متغیرهای تدریس و تسلط معلم، اطلاعات ورودی دانش آموز، نگرش دانش آموز،نیازسنجی،مفید بودن کتاب،تکالیف،فضای آموزشی و امکانات و ارزشیابی اختلاف معنی داری وجود ندارد(05/ 0p>)ولی در متغیرِ تفاوت های فردی و جنسیتی بین نظر دانش آموزان دختر و پسر اختلاف معنی داری وجود دارد(01/0 p <)
۱۷۹.

اثربخشی آموزش شطرنج بر تقویت حافظه دیداری و بهبود توجه دانش آموزان پسر پایه پنجم دبستان

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش ابتدایی سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 28 - 37

کلیدواژه‌ها: آموزش شطرنج حافظه دیداری بهبود توجه بازی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۷۱
پژوهش حاضر با هدف  بررسی تأثیر آموزش شطرنج بر تقویت حافظه دیداری و بهبود توجه در دانش آموزان پسر پایه پنجم دبستان شهر قاین با استفاده از روش شبه آزمایشی، از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت .تعداد40 نفر با استفاده از روش  نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای ، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها آزمون حافظه دیداری آندره ری و مربع دنباله دار تولوز- پیرون بود .سپس برنامه آموزش شطرنج برای گروه آزمایش در 12 جلسه 90 دقیقه ای اجرا و در نهایت پس آزمون از دو گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش شطرنج بر تقویت حافظه دیداری (587/11= F و 002/0 = p) و بهبود توجه (۰۱۸/۵=f  و ۰۳۱/۰=p) دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. 
۱۸۰.

بررسی وضعیت مهارت های زندگی دانش آموزان دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان و مدیران شهر کرمانشاه

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 57 - 74

کلیدواژه‌ها: دوره ابتدایی مهارتهای زندگی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۳۳۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مهارت های زندگی دانش آموزان در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان و مدیران شهر کرمانشاه انجام شده است. پژوهش ترکیبی و شامل دو بخش کیفی و کمی است، بخش اول پژوهش،کیفی و روش آن توصیفی و شامل؛ تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا با رویکرد کاربردی است. جامعه تحلیلی شامل متون و منابع مرتبط با حوزه مهارت های زندگی در دسترس بود که در این بین20 منبع داخلی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفتند. برای گردآوری اطلاعات از فهرست وارسی )چک لیست( مهارت های زندگی استفاده شده است و ابزارهای اندازه گیری، فرم فیش برداری و نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بود. در بخش دوم روش پژوهش کمی بود. جامعه آماری شامل کلیه معلمان و مدیران دوره ابتدایی مدارس دولتی در شهر کرمانشاه بود که از این بین 100 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها در این بخش، پرسشنامه محقق ساخته بود. برای اطمینان از روایی صوری این پرسش نامه، چند تن از متخصصان علوم تربیتی آن را بررسی و پس از انجام برخی اصلاحات، مورد تایید قرار دادند. در ادامه روایی سازه پرسش نامه نیز مورد بررسی و تایید قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که براساس منابع مورد مطالعه برای مهارت های زندگی در سه بخش دانش(4 تم اصلی) در توانش(11تم اصلی) و نگرش(7تم اصلی) و در مجموع 69 مقوله به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد وضعیت موجود مهارت های زندگی در مقطع ابتدایی مناسب نیست.