آموزش و ارزشیابی(علوم تربیتی)

تعلل ورزی تحصیلی یکی از مشکلات قابل مشاهده و مشکل ساز در بین دانش آموزان و دانشجویان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای خودتنظیمی یادگیری در رابطه بین نیازهای اساسی روان شناختی و تعلل ورزی تحصیلی در دانشجویان انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شهر ارومیه در سال تحصیلی 1397 بود که از این میان 212 دانشجو انتخاب شدند و در این پژوهش شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه یادگیری خودتنظیمی (1995)، مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی (2003) و مقیاس تعلل ورزی تحصیلی (1984) بود. نتایج پژوهش نشان داد که تعلل ورزی تحصیلی با یادگیری خودتنظیمی و نیازهای اساسی روان شناختی رابطه منفی و معنی دار دارد (05/0>p). نتایج تحلیل مسیر نشان داد که یادگیری خودتنظیمی در رابطه بین نیازهای اساسی روان شناختی و تعلل ورزی تحصیلی نقش میانجی دارد (05/0>p). به این معنا که در دانشجویان، نیازهای اساسی روان شناختی با تأثیر بر یادگیری خودتنظیمی می تواند موجب کاهش تعلل ورزی تحصیلی شوند. بر این اساس، در حوزه آموزش لازم است تا مداخلات مورد استفاده برای کاهش تعلل ورزی تحصیلی در دانشجویان در راستای ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و یادگیری خودتنظیمی سازماندهی شوند.

عوامل زیادی مثل انگیزش، خودکارآمدی می توانند بر یادگیری دانش آموزان تأثیر بگذارند. در این باره، شواهد نشان داده که انگیزش یکی از عوامل مؤثر و مهم در بهبود عملکرد دانش آموزان است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیمرخ انگیزشی دانش آموزان با استفاده از تحلیل مبتنی بر شخص و مقایسه خودکارآمدی تحصیلی با توجه به این نیمرخ ها انجام گرفته است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- علی مقایسه ای است. حجم نمونه شامل تعداد 211 نفر از جامعه آماری دانش آموز مقطع متوسطه دوره دوم بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس جهت گیری اهداف پیشرفت الیوت و مک گرگور (2001) و خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (1999) را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS از روش تحلیل خوشه ای، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی توکی بهره گرفته شد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای، چهار خوشه انگیزش برای دانش آموزان به دست آمد: 2/13 درصد در خوشه بی انگیزشی، 3/28 درصد در خوشه انگیزش سه گانه، 6/19 درصد در خوشه تبحرگرا-عملکردگرا و 8/38 درصد خوشه انگیزش چندگانه قرار گرفتند. خودکارآمدی تحصیلی خوشه بی انگیزشی (05/85M=)، کمتر از خوشه انگیزش سه گانه (53/90M=) بود،  و بالاترین میانگین مربوط به خوشه های تبحرگرا-عملکردگرا (03/94M=) و انگیزش چندگانه (8/95M=) بود. یافته های به دست آمده می تواند به مسئولین حوزه آموزش کمک نماید تا با طراحی برنامه های مداخله ای تربیتی در ارتقا و یا حفظ انگیزش دانش آموزان، در طول سال های تحصیلی اقدامات مؤثری را انجام دهند.

در ادبیات، ویژگی های معلمان مثبت در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته و بیشتر بر روابط مثبت معلم و دانش آموز متمرکز است. هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی، پایایی و هنجاریابی مقیاس معلم مثبت است. از بین جامعه آماری با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 280 نفر از دانش آموزان دختر پایه دهم دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1399-1398به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه معلم مثبت ارییلماز (2017) پاسخ دادند. پژوهش در پایایی از ضرایب آلفای کرونباخ، گاتمن و اسپیرمن- براون و در روایی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نتایج نشان داد که ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس معلم مثبت برابر73/0 و برای خرده مقیاس های «جلب رضایتمندی نیازهای دانش آموزان برای شایستگی »، «برقراری روابط مثبت با دانش آموزان»، «تفهیم کردن مطالب به دانش آموزان»، «برون گرا بودن»، «حمایت از تجارب فعال دانش آموزان» و «حمایت از مشارکت دانش آموزان در کلاس» به ترتیب 95/0، 83/0، 82/0، 88/0، 94/0 و 91/0  بوده است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی گویه های مقیاس معلم مثبت نشان داد که این مقیاس دارای شش عامل با شاخص های برازش مطلوب مقیاس می باشد.

هدف از این پژوهش شناسایی چالش ها و روش های ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی در برنامه شاد توسط نومعلمان فارغ التحصیل از دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهشی که با استفاده از دو شیوه ملاک محور و زنجیره ای، انتخاب و تا مرز اشباع اطلاعاتی، در این پژوهش مشارکت داشتند، تعداد 17 نفر از دانشجومعلمان ورودی سال 1391 دانشگاه فرهنگیان بودند. با این افراد که اکنون (1400) به عنوان نومعلمانی در مشهد مشغول به خدمت هستند؛ مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. مصاحبه های مکتوب شده با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. جهت تأمین اعتبار تحقیق، معیارهای لینکلن و گابا مورد استفاده قرار گرفت. براساس یافته های به دست آمده عمده ترین چالش های نومعلمان برای انجام ارزشیابی معتبر شامل 2 مضمون فراگیر، 6 مضمون سازمان دهنده، 14 مضمون پایه است. همچنین عمده ترین راهکارهای نومعلمان برای غلبه بر چالش های ارزشیابی را می توان در قالب 4 مضمون فراگیر، 10 مضمون سازمان دهنده و 27 مضمون پایه دسته بندی کرد. نتایج این پژوهشگر بیانگر آن است که ارزشیابی در فضای شاد یکی از دشوارترین وظایف نومعلمان است. به نحوی که برخی از چالش های ارزشیابی در فضای شاد بسیار جدی بوده و نومعلمان برای غلبه بر آنها علی رغم تلاش فراوان، راهکار موفقیت آمیزی نداشتند اما در برابر سایر چالش ها، با صرف وقت فراوان و تحمل فشار کاری مضاعف، تاحدودی موفق به انجام ارزشیابی معتبر شدند.

محققان علاقه دیرینه ای به درک بهتر این موضوع دارند که چرا برخی از دانش آموزان از تکالیف درسی چالش برانگیز بودن اجتناب می کنند، در حالی که برخی دیگر مایل به پیگیری این نوع چالش ها هستند. پژوهش حاضر با هدف تأثیر آموزش سخت رویی بر نشانگان وانمودگرایی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان انجام گرفت. روش تحقیق نیمه آزمایشی و  از نوع طرح پیش آزمون –   پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری نیز شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول شهرستان میبد در سال تحصیلی 400-1399 بود که از میان آن ها تعداد 48 نفر به روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (24 نفر) و گواه (24 نفر) گمارش شدند. هر دو گروه در مراحل پیش آزمون و  پس آزمون، به پرسشنامه های نشانگان وانمودگرایی و سرزندگی تحصیلی پاسخ دادند. جهت تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چند متغیری با کمک نرم افزار spss22 استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش سخت رویی به طور معناداری (001/0) نشانگان وانمودگرایی دانش آموزان را کاهش می دهد. همچنین نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش سخت رویی به طور معناداری (001/0) سرزندگی تحصیلی دانش آموزان را افزایش می دهد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که شرکت در جلسات آموزش سرسختی می تواند در کاهش وانمود سازی و افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان تأثیرگذار باشد.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سازمان یادگیرنده و میزان کاربست آن در شرکت برق منطقه ای آذربایجان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی بوده است. جامعه آماری مورد نظر، کلیه کارکنان شرکت برق منطقه ای آذربایجان به تعداد 1307 نفر و در سطح سه استان(آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل) می باشد. نمونه آماری از طریق جدول مورگان به تعداد 297 نفر تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه استاندارد ابعاد سازمان یادگیرنده واتکینز و مارسیک (DLOQ) می باشد. روایی محتوا و سازه این پرسشنامه بررسی و تأیید شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS-20 و 3 Smart-PLS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد؛ که میزان کاربست متغیر سازمان یادگیرنده و مؤلفه های آن، یادگیری سطح فردی (ایجاد فرصت هایی برای یادگیری مداوم و بالا بردن سطح گفتگو و پژوهش در سازمان)، یادگیری سطح گروهی (تشویق و ترغیب به همکاری و یادگیری گروهی)، یادگیری سطح سازمانی (ایجاد سیستم هایی جهت دریافت و تسهیم یادگیری، توانمندسازی کارکنان در جهت رسیدن به یک بینش جمعی، مرتبط ساختن سازمان با محیط خود، فراهم سازی رهبری استراتژیک در امر یادگیری) در جامعه هدف به طور معناداری پایین تر از حد متوسط بود و فقط بالا بردن سطح گفتگو و پژوهش در سازمان در حد متوسط می باشند. همچنین با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری با کمترین مربعات جزئی الگویی برای سازمان یادگیرنده ارائه وروابط مؤلفه های آن مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج حاصل نشان داد که مدل از مطلوبیت قوی برخوردار است (GOF=0/813). و در نتیجه دستیابی به اهداف واستراتژی های شرکت برق منطقه ای آذربایجان در مسیریادگیرنده بودن را محقق می سازد.

هدف این پژوهش تعیین تفاوت اثربخشی درمان تعاملی والد-کودک(PCIT)، ذهن آگاهی کودک محور(بوردیک) و برنامه سال های باورنکردنی(IY) بر نشانه های برونی سازی شده دانش آموزان دوره اول ابتدایی شهر تبریز بود. در قالب طرح نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل و اجرای پرسشنامه رفتاری کودک(CBCL) آخنباخ نسخه والدین اطلاعات لازم جمع آوری شد. جامعه آماری شامل کلیه مادران و دانش آموزان دوره ی اول ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 1399-1398 بود. نمونه شامل 40 نفر دانش آموز به همراه مادران شان است که 30 نفر در سه گروه 10 نفره به عنوان گروه های آزمایشی و 10 نفر به عنوان گروه کنترل به روش داوطلبانه و مبتنی بر معیارهای ورود انتخاب شدند. پس از برگزاری دوره های آموزشی(تعاملی والد-کودک، ذهن آگاهی کودک محور و سال های باورنکردنی) طی 3 ماه و تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس مختلط، نتایج نشان داد که روش های درمانی تعاملی والد-کودک، ذهن آگاهی کودک محور و برنامه سال های باورنکردنی بر کاهش نمرات برونی سازی شده دانش آموزان از جلسه ی پیش آزمون تا جلسه ی پیگیری مؤثرند(001/0>p). نتایج آزمون بونفرونی نشان داد که روش درمان تعاملی والد-کودک اثربخش تر از روش ذهن آگاهی کودک محور در کاهش نشانه های برونی سازی شده دانش آموزان است(013/0=P). همچنین برنامه آموزش سال های باورنکردنی نسبت به آموزش ذهن آگاهی کودک محور در کاهش نشانه های برونی سازی شده دانش آموزان اثربخش تر بوده است(001/0=P).

پژوهش حاضر با هدف تحلیل روان سنجی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه های شهر تهران در سال 1400 بودند که از این میان 371 نفر دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس بر مبنای پیشنهاد (کلاین ، 2010) به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین (مارتین و بولیگر، 2018) و پرسشنامه مشارکت دوره دانشجو (دیکسون، 2015) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین از تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی همسانی درونی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازه پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین، ضریب همبستگی آن با پرسشنامه مشارکت دوره دانشجو گزارش شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش ابلیمین نشان داد پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین از چهار عامل مشارکت همکلاسی ها، مشارکت چندوجهی، مشارکت مربی و مشارکت خودگردان تشکیل شده است. نتایج مربوط به همبستگی بین ابعاد پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین با پرسشنامه مشارکت دوره دانشجو به طور تجربی از روایی همگرای راهبردهای مشارکت آنلاین حمایت کرد. همچنین، ضریب همسانی درونی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین (87/0= a ) مطلوب گزارش شد. یافته های پژوهش نشان داد که ابزار حاضر برای سنجش راهبردهای مشارکت آنلاین در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و معتبر است.