مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره ابتدایی


۲۴۱.

شناسایی انتظارات غیرحرفه ای مدیران از نومعلمان در مدارس ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال سیزدهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 165 - 156

کلیدواژه‌ها: انتظارات غیرحرفه ای روابط انسانی مدیر دوره ابتدایی دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۷
مقدمه و هدف : هدف از این پژوهش شناسایی انتظارات غیرحرفه ای مدیران مدارس ابتدایی و تاثیر آنها بر نومعلمان فارغ التحصیل از دانشگاه فرهنگیان بود. روش شناسی پژوهش : این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام شد. نمونه پژوهشی که به روش گلوله برفی انتخاب و تا مرز اشباع اطلاعاتی، در این پژوهش مشارکت داشتند، تعداد 25 نفر از نومعلمان ورودی سال 1391 دانشگاه فرهنگیان بودند. این نومعلمان که در نواحی چهارگانه تبادکان، طرقبه و شاندیز، رضویه و احمدآباد و نیز زیرنظر اداره کل آموزش و پرورش شهرستان مشهد مشغول به خدمت بودند، درمعرض مصاحبه نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. داده های حاصل از بازخوانی مصاحبه ها با استفاده از روش استراووس و کوربین، تجزیه و تحلیل و کدگذاری شدند. همچنین جهت تامین اعتبار پژوهش از معیارهای چهارگانه لینکلن و گابا استفاده شد. یافته ها : یافته های حاصله به شناسایی هشت مقوله کلی به عنوان انتظارات غیرحرفه ای پرتکرار مدیران از نومعلمان درمدارس ابتدایی منتهی شد که احساسات نامطلوب متعددی را در نومعلمان ایجاد و عملکرد حرفه ای آنها را تحت تاثیر قرار می داد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی یافته ها بیانگر تاثیر سه عامل یعنی "ضعف دانش و مهارت های مدیران مدارس ابتدایی"، "فشارهای ناشی از کمبود بودجه مدارس" و "ضعف استقلال آموزشی مدیران" بود که در تعامل با نومعلمان مدارس ابتدایی منجر به بیان مستقیم یا غیرمستقیم انتظاراتی غیرحرفه ای توسط آنها شده بود.
۲۴۲.

طراحی الگوی برنامه درسی بهسازی معلمان دوره ابتدایی در نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و توسعه منابع انسانی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 25-51

کلیدواژه‌ها: بهسازی معلمان الگوی برنامه درسی دوره ابتدایی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۲۳۱
هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی بهسازی معلمان دوره ابتدایی در نظام آموزشی ایران است. این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد (نوع کلاسیک) انجام شده است. جامعه آماری شامل صاحبنظران و دست اندرکاران در زمینه بهسازی معلمان دوره ابتدایی است که شیوه انتخاب آن ها هدفمند از نوع گلوله برفی بود. در مجموع با 21 نفر که شامل 14 عضو هیأت علمی دانشگاه و 7 متخصص و دست اندرکار حوزه بهسازی معلمان بود، مصاحبه به عمل آمد. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند در طی سه مرحله رمزگذاری باز، انتخابی و نظری تحلیل و مقوله سازی شد که در قالب الگوی مفهومی بدین صورت شکل گرفت: علل و ضرورت (تحقق اهداف نظام آموزشی، به روزرسانی قابلیت های معلم، پیچیده و منعطف بودن نقش معلم، اصلاح گری، بالندگی معلمان و بهبود یادگیری دانش آموزان)، اصول و شرایط (معلم محوری، تداوم و پایداری، مدرسه محوری و شغل محوری، محتوامحوری و ابتنا بر نیازهای دانش آموزان)، مولفه ها (محتوا، زمینه و فرایند)، عوامل همبسته (شخصی، محیطی، اهمیت و اولویت، کمیت و کیفیت و زمان) و نتایج یا پیامدها (معلمان، برنامه ها و دانش آموزان). برای تأمین روایی و پایایی نیز از رویکرد لینکلن و گوبا شامل: قابل قبول بودن، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. در پایان نیز بر مبنای یافته ها و نتایج به دست آمده، رهنمودهایی برای عملی شدن برنامه ارائه شده است.
۲۴۳.

اثربخشی قصه درمانی بر مولفه های رفتار انطباقی دانش آموزان دختر دوره ابتدایی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم تیر ۱۴۰۱ شماره ۴۹ 259 - 273

کلیدواژه‌ها: قصه درمانی مولفه رفتار انطباقی دانش آموزان دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۱۷
هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین تأثیر قصه درمانی بر دو مولفه رفتار انطباقی یعنی مسئولیت پذیری و رفتارهای اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی بود. روش: روش تحقیق نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره ابتدایی شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری تصادفی، 30 نفر از دانش آموزان انتخاب شدند که 15 نفر به عنوان گروه آزمایش و 15 نفر به عنوان گروه گواه در پژوهش شرکت داده شدند. داده ها بوسیله پرسشنامه رفتارانطباقی(ABS- RC2)، ویرایش تجدید نظر شده نسخه 1993 مقیاس رفتار انطباقی بود که از مقیاس های رفتار انطباقی انجمن کم توانی ذهنی آمریکا در سال های 1969 و 1974 تهیه شده؛ مورد استفاده قرار گرفت. پس از انجام پیش آزمون برنامه قصه درمانی برای گروه آزمایش به مدت 24 جلسه 60 دقیقه ای (دوبار در هفته) اجرا شد و در پایان از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. در تحلیل داده ها، علاوه بر استفاده از فنون آمار توصیفی از آزمون تحلیل کواریانس با استفاده از نرم افزار آماری SPSSبکار گرفته شد. یافته ها: قصه درمانی موجب افزایش مولفه های رفتار انطباقی می شود(p˂0.05). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مولفه های رفتار انطباقی از قصه درمانی تاثیر می پذیرد و قصه درمانی به کودکان کمک می کند تا رفتارهای انطباقی متناسب با سن خود را بروز دهند.
۲۴۴.

سیر تحول مفهوم شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۵۱ 7-36

کلیدواژه‌ها: شهروندی برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۸۵
شهروندی مفهومی گسترده است که متضمن حقوق و مسئولیتهایی برای فرد در جامعه است. رشد و پویایی جامعه به وجود شهروندانی وابسته است که برای مشارکت در امور اجتماعی و سیاسی احساس تعهد کنند و از دانش و نگرش لازم در این زمینه برخوردار باشند. دروس گوناگون، به ویژه مطالعات اجتماعی، نقشی بسزا در این زمینه ایفا می کنند. این پژوهش سیر تحول مفهوم شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی را بررسی کرده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتوا و منابع مورد مطالعه، کتابهای مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از ابتدای دهه شصت تا دهه 90 (سال تحصیلی 98-1397) بوده است. در این پژوهش از نمون برگ (چک لیست) مؤلفه های تربیت شهروندی در سه حیطه دانش، مهارت و نگرش شهروندی و روش کمی (آنتروپی شانون) استفاده شده و واحد تحلیل صفحات (متون، پرسشها، تمرینها و تصاویر) بوده است. روایی نمون برگ را متخصصان تعیین کرده اند و یافته های پژوهش با توجه به بار اطلاعاتی به دست آمده از سه مؤلفه دانش، مهارت و نگرش نشان داد که مفهوم شهروندی در سالهای تحصیلی 1360 تا 1381 از کمترین ضریب اهمیت (0/318) برخوردار بوده، در سالهای تحصیلی 1381 تا 1392 و 1394 در جایگاه دوم اهمیت (0/326) قرار داشته و در سالهای تحصیلی 1392 (پایه سوم و چهارم ابتدایی) و 1394 (پایه پنجم ابتدایی) به بعد، بیشترین اهمیت (0/354) و توجه را به خود اختصاص داده است. سیر صعودی توجه به مفهوم شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی نویدبخش توجه به جایگاه مهم آن در برنامه ریزی درسی است.
۲۴۵.

واکاوی تجربه زیسته مدیران و معلمان از فرصت ها و چالش های طرح کارآمد (مدرسه توانمندساز) ارائه راهکارهایی برای غلبه بر چالش های آن

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 83 - 109

کلیدواژه‌ها: تجربه زیسته طرح کارآمد فرصت ها و چالش ها دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
پژوهش حاضر با هدف واکاوی ادارک و تجربه زیسته مدیران و معلمان از فرصت ها و چالش های طرح کارآمد (مدرسه توانمندساز) در مدارس ابتدایی و ارائه راهکارهایی برای اجرای اثربخش طرح و غلبه بر چالش های آن انجام گرفت. این پژوهش به شیوه کیفی و با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه شامل مدیران و معلمان مدارس آموزش وپرورش استان آذربایجان غربی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند، با 10 نفر از مدیران مدارس و 20 نفر از آموزگارانی که سابقه شرکت در طرح را داشته اند، مصاحبه نیمه ساخت مند، به عمل آمد. محاسبه اﻋﺘﺒﺎر و رواﯾﯽ داده ها با استفاده از دو روش ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ مشارکت کنندگان و ﻣﺮور ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻏﯿ ﺮشرکت کننده در ﭘﮋوﻫﺶ انجام گرفت. داده ها پس از پیاده سازی به شکل استقرایی و با شیوه کدگذاری نظری ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪﻧﺪ. یافته های به دست آمده از مصاحبه مدیران و معلمان در پنج مقوله: 1. نیازسنجی علمی و آموزشی معلمان 2. توسعه مسئولیت معلمان در ارتقای صلاحیت های حرفه ای خود 3. رشد و توسعه حرفه ای معلمان 4. ارتقای کیفیت نظام تربیت معلم  5. تقویت هویت مدرسه و ارکان آن در توانمندسازی، دسته بندی شد. از چالش ها و مشکلات تجربه شده مدیران و معلمان چهار مقوله محوری، شامل: 1. فضای روانی و محیطی حاکم 2. تهیه منابع مختلف 3. برنامه ریزی فعالیت ها 4. ارزیابی اقدامات طرح، استخراج گردید. همچنین، در تجزیه و تحلیل راهکارها و پیشنهادات مدیران و معلمان چهار مقوله محوری: 1. زیرساخت اقتصادی 2. زیرساخت فناوری 3. زیرساخت فرهنگی 4. پشتیبانی سازمانی، به دست آمد.
۲۴۶.

تدوین راهنمای عمل برنامه درسی تلفیقی پایه اول ابتدایی

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هشتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) 103 - 121

کلیدواژه‌ها: راهنمای عمل تدوین برنامه درسی برنامه درسی تلفیقی برنامه درسی مضمون محور( تماتیک) دوره ابتدایی پایه اول ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف پژوهش حاضر، تدوین راهنمای عمل برنامه درسی تلفیقی پایه اول ابتدایی است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش تحلیل محتوا و جامعه پژوهش، کلیه کتاب های درسی و کتاب معلم پایه اول ابتدایی و نمونه پژوهش با جامعه یکسان بود. روش نمونه گیری تمام شماری وابزار پژوهش چک لیست بود. الگوی برنامه درسی تلفیقی مضمون محور (مفهوم محور و مهارت محور) انتخاب شد. مفاهیم و مهارت ها از کتاب درسی واهداف از کتاب معلم استخراج شد وهم زمان کدگذاری صورت گرفت. کدهای مشترک در یک مقوله قرار گرفته ومضامین (تم) تلفیقی برنامه درسی را تشکیل دادند. 81 کد اولیه بدست آمد که با طبقه بندی آن ها 43 مقوله حاصل شد ودر آخر، 19 مضمون تلفیقی شکل گرفت. مضامین بدست آمده عبارتند از: سفر به گذشته، شگفتی های آفرینش، علم وزندگی، مایه حیات، سرزمین مادری ما(ایران)، علم آموزی، مشاغل، کودک مسلمان، تغییر، خانواده ما، حواس، جانوران، طبقه بندی، سلامت، مهارت الگویابی، مهارت اندازه گیری، مهارت رسم شکل، مهارت شمارش، مهارت های زندگی. طرح درس های کلاس(سالانه و روزانه) بر اساس این مضمون های مشترک شکل می گیرد وچنانچه مفهوم ومطلبی از محتوای کتاب در این مضمون ها وارد نشود به همان صورت سنتی(مجزا) تدریس می شود.
۲۴۷.

کنکاشی بر مولفه های سلامت و محیط زیست در محتوای کتب درسی علوم تجربی دوره اول ابتدایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش علوم تجربی سال اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ 15 - 28

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا علوم تجربی مولفه های سلامت مولفه های محیط زیست دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتب درسی علوم تجربی اول تا سوم ابتدایی براساس میزان توجه به مولفه های ابعاد سلامت (شامل سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت معنوی و سلامت اجتماعی) و مولفه های محیط زیست (شامل آب، هوا، خاک و صوت) می باشد. روش پژوهش از نوع تحلیل محتوا به شیوه توصیفی بود که برای گردآوری داده ها از چک لیست محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری مشتمل بر کتب درسی علوم تجربی پایه اول، دوم و سوم ابتدایی در سال تحصیلی 99-1398 در قالب 42 درس و 318 صفحه بود. واحد تحلیل نیز شامل تمام صفحات (شامل متون، تصاویر، فعالیت ها و پرسش ها) بود که برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل، از روش آمار توصیفی (جداول فراوانی و درصد) استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن بود که محتوای کتب علوم تجربی دوره اول ابتدایی به تمامی مولفه های ابعاد سلامت و همچنین مولفه های آموزش محیط زیست پرداخته اما میزان توجه به برخی از مولفه ها از یکنواختی، تعادل و فراوانی مطلوبی برخوردار نبوده است. به طوری که در خصوص مولفه های ابعاد سلامت، به سلامت جسمی و سلامت اجتماعی بیشتر و به سلامت معنوی و سلامت روانی کمتر پرداخته شده است. همچنین در بررسی و تحلیل مولفه های آموزش محیط زیست نیز، این کتب، به مولفه های آب و هوا بیشتر و به مولفه های خاک و صوت کمتر پرداخته است.
۲۴۸.

طراحی الگوی برنامه توسعه فردی مدیران مدارس دوره ابتدایی با رویکرد فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهبری آموزشی کاربردی سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 49 - 68

کلیدواژه‌ها: توسعه فردی برنامه توسعه فردی مدیران مدارس دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۹۹
هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه توسعه فردی مدیران مدارس دوره ابتدایی با رویکرد فراترکیب می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و با روش کیفی فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، مطالعات انجام شده در بازه زمانی 2010 تا 2022 می باشد، در این راستا مطالعات فراوانی در زمینه موضوع موردنظر ارزیابی و درنهایت 62 مقاله به صورت هدفمند انتخاب گردید و با تحلیل محتوای کیفی و رویکرد استقرایی ، درمجموع 104کد 13 زیرمقوله و 4 مقوله کلیدی طی فرآیند جستجو و ترکیب نظام مند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کافمن که برابر با 811/0 بود، تأیید گردید. یافته های پژوهش بر مبنای ترکیب الگوها و برنامه های توسعه فردی، الگویی جامع برای برنامه توسعه فردی مدیران مدارس ابتدایی پیشنهاد داد که می تواند مبنای چگونگی توسعه فردی مدیران مدارس قرار گیرد. مهم ترین مقوله های کلیدی شناسایی شده برنامه توسعه فردی مدیران مدارس ابتدائی، شامل مرور برنامه توسعه فردی، تدارک و تهیه برنامه توسعه فردی، اجرای برنامه توسعه فردی و نتایج برنامه توسعه فردی می باشد.
۲۴۹.

مواجهه معلمان با اجرای برنامه های درسی در آموزش مجازی و ارایه راهکارهای آنان برای بهینه کردن فرایند یاددهی- یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 121 - 153

کلیدواژه‌ها: یاددهی - یادگیری برنامه درسی اجرا شده آموزش مجازی معلمان دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۰۷
امروزه آموزش مجازی یکی از مهم ترین دغدغه های اصلی معلمان در مبحث یاددهی- یادگیری است و این مهم با شیوع یکباره ویروس کرونا و پایداری آن درهم تنیده شده است. پژوهش حاضر با هدف مواجهه معلمان دوره ی ابتدایی با آموزش مجازی و راهکارهای مطرح شده برحسب تجربه زیسته معلمان ابتدایی برای بهینه شدن آن صورت گرفت. برای انجام این پژوهش، رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی اتخاذ گردید. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش، شامل تمامی معلمان دوره ی ابتدایی شهرستان قشم بوده است که انتخاب آن ها به صورت هدفمند و مصاحبه ها به صورت نیمه ساختاریافته و هم چنین با اشباع نظری، تعداد 15 نفر انتخاب شده اند. مضامین فراگیر، سازمان دهنده و پایه با کدگذاری هفت مرحله ای کلایزی مشخص گردید. یافته های این پژوهش شامل دو مضمون فراگیر، شش مضمون سازمان دهنده و 54 مضمون پایه بود. نتایج حاکی از آن است که معلمان دوره ی ابتدایی دچار ابهام در نقش ها و کارکردهای آموزش مجازی هستند و راهکارهای اتخاذ شده از سوی آن ها به نوعی بازتاب دهنده ی تعمیم فهم و ادراک آن ها از یادگیری در آموزش حضوری به مجازی می باشد. لذا در این راستا ضروری است بستری جهت تفهیم معلمان ابتدایی نسبت به نقش ها و کارکردهای آموزش مجازی و همچنین محدودیت های آن جهت یادگیری دانش آموزان ابتدایی فراهم گردد.
۲۵۰.

واکاوی علل شکاف میان برنامه های درسی قصد شده و کسب شده درس علوم تجربی در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 154 - 178

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی قصد شده کسب شده علوم تجربی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۰
با توجه به وجود شکاف و ناهمخوانی میان برنامه های درسی قصد شده و کسب شده درس علوم تجربی به عنوان یکی از مؤلفه های اساسی برنامه درسی مدارس برای دانش آموزان در دوره ابتدایی، هنوز پژوهشی در رابطه با واکاوی علل این امر از دریچه نظرات معلمان به عنوان مجریان اصلی برنامه درسی قصد شده صورت نگرفته است. لذا هدف پژوهش حاضر واکاوی علل شکاف میان برنامه های درسی یاد شده درس علوم تجربی در دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان است. رویکرد پژوهش کیفی است. میدان پژوهش آموزش و پرورش شهر تهران بود و شرکت کنندگان با استفاده از روش های نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی و گلوله برفی از بین معلمان انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از فن مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام شد و در هجدهمین مصاحبه به سطح اشباع نظری رسید. جهت اعتباردهی به یافته های پژوهش از مواردی نظیر مشارکت و تعامل با مشارکت کنندگان، تلفیق داده ها و مرور و بازنگری مکرر داده ها، بررسی به وسیله اعضا و بازنگری توسط ناظرین خارجی استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش کلایزی، به شناسایی 4 مضمون اصلی و 14 زیرمضمون منتج گردید. مضامین اصلی شامل علل مرتبط با متخصصان برنامه ریزی درسی و کادر اجرایی (نحوه هدف گذاری توسط متخصصان برنامه ریزی درسی و غیره)، علل مرتبط با نحوه برنامه ریزی درسی (نحوه طراحی و تدوین برنامه درسی قصد شده و غیره)، علل مرتبط با نحوه اجرا، نظارت و پشتیبانی (نحوه اجرا و غیره) و علل مرتبط با میزان امکانات و تجهیزات (میزان امکانات و تجهیزات فیزیکی و غیره) است. یافته های پژوهش نشان می دهد عللی همچون توجه و تأکید بیشتر بر حیطه اهداف دانشی و غفلت از سایر اهداف برنامه درسی نظیر اهداف نگرشی و عملکردی در هنگام هدف گذاری، زمینه های شکاف میان برنامه های درسی یاد شده درس علوم تجربی در دوره ابتدایی را ایجاد کرده است.
۲۵۱.

تحلیل کتاب های هدیه های آسمان دورۀ ابتدایی نسبت به مؤلفه های شکوفایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۹ 145 - 162

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا هدیه های آسمان دوره ابتدایی شکوفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۵
تاکنون نظریه های مختلفی در زمینه شکوفایی مطرح شده است که در این بین مدل چندبعدی شکوفایی پرما از دیدگاه سلیگمن از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. در این راستا افرادی که سطح بالایی از شکوفایی دارند، از نظر هیجانی و عملکرد در زندگی شخصی و اجتماعی خوب عمل می کنند و از هرگونه بیماری روانی به دور هستند؛ ازاین رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل کتاب های هدیه های آسمان دوره ابتدایی نسبت به مؤلفه های شکوفایی با تأکید بر دیدگاه سلیگمن انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل محتوا می باشد، به این صورت که پس از مشخص کردن مؤلفه های مورد نظر به عنوان ملاک های تحلیل و تعیین هر پاراگراف به عنوان واحد تحلیل، با استفاده از روش ویلیام رومی به تحلیل داده ها پرداخته شد؛ همچنین از آزمون خی دو جهت مشخص کردن نیکویی برازش مؤلفه ها در محتوای مذکور استفاده گردید. اسناد مورد تحلیل این پژوهش کتاب های هدیه های آسمان دوره ابتدایی، حجم جامعه و نمونه پژوهش یکی بود. با توجه به ضریب درگیری (ISE= 0/74) به دست آمده از محتوای مورد بررسی می توان اظهار داشت که میزان توجه کتاب های هدیه های آسمان دوره ابتدایی به مؤلفه های شکوفایی در حد مطلوب و به صورت فعال بوده است؛ همچنین نتیجه حاصل از آزمون خی دو (Sig: 0/000، Chi-Square: 67.984 a ) نشان داد که بین مؤلفه های شکوفایی پرما تفاوت معناداری وجود دارد. به گونه ای که مؤلفه دستیابی با 11/10 درصد فراوانی دارای بیشترین فراوانی و مؤلفه روابط مثبت با 23/7 درصد فراوانی، کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند.
۲۵۲.

ارائه مدل پیش بینی خودپنداره بر اساس مشکلات رفتاری-هیجانی با میانجی گری مهارت های زندگی در دانش آموزان دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: خودپنداره مشکلات رفتاری هیجانی مهارت های زندگی دانش آموزان دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۴۸
مقدمه: بررسی مشکلات هیجانی و رفتاری دانش آموزان از طریق مهارت های زندگی در دوره ابتدایی که مهمترین دوران شکل گیری شخصیت می باشد، می تواند نقش مهمی در آماده کردن برای زندگی در مراحل بعدی زندگی داشته باشد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر ت ارائه مدلی بدر جهت پیش بینی خودپنداره بر اساس مشکلات رفتاری-هیجانی با میانجی گری مهارت های زندگی در دانش آموزان دوره ابتدایی می باشد. روش: روش توصیفی-همبستگی و گردآوری داده ها به صورت میدانی و از لحاظ نتایج، کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی مدارس شهر تهران که با توجه به جدول حجم نمونه جدول مورگان 253 نفر به صورت به صورت تصادفی انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای جمع داده ها از مقیاس های خودپنداره یی یسن چن (2004)، پرسشنامه مشکلات رفتاری-هیجانی سیاتل (1999)، پرسشنامه مهارت های زندگی ساعتچی و همکاران (1389) استفاده شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون های آمار توصیفی، جدول ماتریس همبستگی، رگرسیون و تحلیل مسیر و نرم افزار SPSS نسخه 25 و نرم افزار Amos تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مدل پیش بینی خودپنداره بر اساس مشکلات رفتاری-هیجانی با میانجی گری مهارت های زندگی در دانش آموزان دوره ابتدایی از برازش مناسبی برخودار است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست از تحقیق می توان گفت که خودپنداره بر اساس مشکلات رفتاری_ هیجانی با میانجی گری مهارت-های زندگی اثر مثبت معنی داری دارد که از همان انتدای زندگی می باید توسط والدین و مربیان مورد توجه قرار گیرد.
۲۵۳.

بررسی تطبیقی برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در ایران و انگلستان

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی تربیت معلم دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 51-81

کلیدواژه‌ها: انگلستان ایران بررسی تطبیقی برنامه درسی هنر دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در ایران و انگلستان بوده است تا موجب شناسایی تفاوت ها و شباهت های میان این دو شده و در نهایت، فرصت ها و تهدیدهای موجود در برنامه درسی هنر کشف شود.  این پژوهش از بُعد هدف، کاربردی و از نوع کیفی است که با روش توصیفی-تحلیلی و به کمک الگوی بِرِدی در چهار مرحله توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در کشورهای جهان و نمونه آماری آن با توجّه به روش نمونه گیری هدفمند، برنامه درسی هنر دوره ابتدایی در ایران و انگلستان است. عمده ترین نتایج این پژوهش پس از مقایسه شباهت ها و تفاوت های موجود در چهار عنصر اهداف، محتوا، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی برنامه درسی هنر در کشور ایران و انگلستان، نشان می دهد که شباهت ها و تفاوت های قابل ملاحظه ای میان برنامه درسی هنر دوره ابتدایی هر دو کشور وجود دارد. شباهت ها بیشتر در محتوا و تفاوت ها بیشتر در اهداف، روش های تدریس و شیوه های ارزشیابی دیده می شود. همچنین، تحلیل یافته های این پژوهش نشان می دهد در حوزه عمل یا اجرای برنامه درسی هنر دوره ابتدایی، فاصله زیادی بین ایران و انگلستان در عناصرِ بررسی شده، دیده می شود. 
۲۵۴.

بررسی مقایسه ای نحوۀ اجرای برنامۀ درسی ریاضی دورۀ ابتدایی در مدارس ایران، ژاپن و کانادا (با روش بردی)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی تربیت معلم دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 83-117

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی ریاضی دوره ابتدایی مطالعه تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۲
امروزه، آموزش ریاضی در همه کشورهای دنیا اهمیت زیادی دارد. بنابراین، دست اندرکاران عرصه تعلیم و تربیت تلاش می کنند تا بتوانند با بهترین شیوه، به دانش آموزان کشورشان ریاضی را آموزش دهند. پژوهش حاضر، جزء تحقیقات کیفی و مقایسه ای بوده و با هدف مطالعه تطبیقی اجرای برنامه درسی ریاضی در مدارس ابتدایی ایران، ژاپن وکانادا در قالب چهار مؤلفه اهداف، محتوا، روش های تدریس وشیوه ارزشیابی انجام گرفت. روش مطالعه این پژوهش، مروری و توصیفی است و با استفاده از رویکرد چهار مرحله ای بردی یعنی توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه انجام گرفت. از میان کلیه کشورهای جهان، سه کشور ایران، ژاپن وکانادا به عنوان نمونه، انتخاب شدند. روش و ابزارگردآوری داده ها، اسناد واطلاعات موجود در پایگاه های اطلاعاتی رسمی دولت ها، کتاب ها و نشریات مرتبط با موضوع تحقیق بین سال های 2021 - 2000 می باشد. اعتبار داخلی و خارجی اسناد بررسی شد. برای تعیین اعتبار داخلی، صحت اسناد و برای تعیین اعتبار خارجی، درجه اهمیت اسناد، ارزیابی شد. داده های جمع آوری شده بر اساس رویکرد جوزف، اف، زد، بردی و نیز رویکرد توافق و تفاوت جان استوارت میل تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد کشورهای منتخب بر توسعه مهارت های تفکر تأکید دارند. به لحاظ اهداف، مهم ترین تفاوت سه کشور در این است. سیستم آموزشی ژاپن و کانادا از «حل مسئله» حمایت کرده و روش ایجاد انسجام بین محتوا و مهارت حل مسئله به فراگیران آموزش داده می شود. همچنین، بر خلاف ایران، در مدارس ژاپن و کانادا، به تفاوت های فردی دانش آموزان در انتقال محتوا و توسعه مهارت فراشناخت در ارائه راهبردهای یادگیری توجه می شود.
۲۵۵.

اعتباریابی مدل برنامه درسی مسئله محور در درس ریاضی دوره ابتدایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات رفتاری در مدیریت سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: برنامه ی درسی مسئله محور اعتباریابی درس ریاضی دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی الگوی برنامه درسی مسئله محور در درس ریاضی دوره ابتدایی انجام شد. این پژوهش از لحاظ ماهیت آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی)، هدف کاربردی، نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی_مقطعی بود. دربخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از مدل سازی ساختاری-تفسیری و حداقل مربعات جزیی استفاده شد. مشارکت کنندگان بخش کیفی، خبرگان و جامعه آماری در بخش کمی هم معلمین دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1399-1400 بودند. حجم نمونه بخش کیفی طبق اصل اشباع نظری 19 نفر که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در بخش کمی طبق فرمول کوکران 355 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده برآورد و انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بوده است داده ها با روش های تحلیل کیفی محتوا و حداقل مربعات جزیی تحلیل شدند. نتایج بخش کیفی ارائه الگو با 7 مقوله اصلی هدف در سه سطح شناختی، نگرشی و مهارتی، محتوا، روش، ارزشیابی و برنامه درسی جمعا 46 مقوله فرعی بودند. داده های بخش کمی(برازش مدل) با استفاده از مدل معادلات ساختاری و حداقل مربعات جزئی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مدل از اعتبار و برازش مناسب در دو بخش درونی و بیرونی برخوردار است.
۲۵۶.

بررسی جایگاه هوش اخلاقی در کتاب های خوانداری دوره ی ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هجدهم زمستان ۱۴۰۱شماره ۴ 7 - 25
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۰
هوش اخلاقی به مثابه نوعی جهت یاب برای اقدام به عمل درست و توانایی کاربرد اصول اخلاقی در تعامل با دیگران است. این اصول حاصل وراثت نمی باشند بلکه افراد یاد می گیرند که چگونه خوب باشند. باتوجه به اینکه هوش اخلاقی یکی از مؤلفه های مهم تربیت کودکان به شمار می آید و می تواند به رشد فردی و اجتماعی کودکان کمک کند، هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های هوش اخلاقی بوربا در کتاب های خوانداری دوره ابتدایی است. این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا می باشد  و منابع مورد تحلیل این پژوهش پنج جلد کتاب خوانداری درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1400-1399 و ابزار پژوهش سیاهه تحلیل محتوا باتوجه به مؤلفه های هوش اخلاقی بود. به این صورت که پس از مشخص کردن مؤلفه های مورد نظر به عنوان ملاک های تحلیل و تعیین بند، پرسش و تصویر هر درس به عنوان واحد تحلیل، با استفاده از تکنیک ویلیام رومی محتوای کتاب های مذکور تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان توجه محتوای کتب خوانداری دوره ابتدایی به مؤلفه های هوش اخلاقی بیشتر از 5/0 می باشد. در این میان کتاب خوانداری پایه دوم با ضریب درگیری 69/0 دارای کم ترین ضریب درگیری و کتاب خوانداری ششم با 93/0 دارای بیشترین ضریب درگیری هستند. علاوه بر  این میزان توجه کتاب ها به مؤلفه ها به صورت متوازن نمی باشد و در این میان مؤلفه ی احترام بیشترین فراوانی و مؤلفه ی وجدان کم ترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. بنابراین ضریب درگیری محتوای کتاب های یادشده از نظر پرداختن به مؤلفه های هوش اخلاقی بوربا به صورت نیمه فعال بوده و در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارند. لذا پیشنهاد می شود ضمن بازنگری و ویرایش محتوای این کتاب ها، به مؤلفه های هوش اخلاقی توجه بیشتری شود.
۲۵۷.

رابطه ی هیجان های تحصیلی با خلاقیت هیجانی دانش آموزان دختر و پسر پایه ششم مدارس دولتی و غیردولتی دوره ی ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هجدهم زمستان ۱۴۰۱شماره ۴ 89 - 100
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۷۳
خصلت های هیجانی ازجمله ویژگی های بارز انسان ها هستند که محور اصلی نوآوری، حیات و قدرت اندیشه می باشند، این پژوهش نیز با هدف بررسی رابطه هیجان های تحصیلی با خلاقیت هیجانی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهرستان گلبهار انجام گردید. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و برحسب روش از نوع همبستگی می باشد و جامعه مورد مطالعه در این پژوهش تمامی دانش آموزان پایه ششم دوره ابتدایی شهرستان گلبهار که شامل 1676 دانش آموز بوده است، مطابق با جدول کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 286 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه هیجان های تحصیلی پکران(2005) و پرسشنامه خلاقیت هیجانی آوریل و توماس نولز(1991) بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج بدست آمده بیانگر وجود رابطه معناداری میان هیجان های تحصیلی با خلاقیت هیجانی دانش آموزان است. از سوی دیگر هیجان های تحصیلی باتوجه به نوع مدرسه اعم از مدارس دولتی و غیردولتی و همچنین جنسیت دارای تفاوت معناداری می باشد، خلاقیت هیجانی نیز باتوجه به نوع مدرسه تفاوت معناداری نداشت اما باتوجه به جنسیت دارای تفاوت معناداری بود. بنابراین می توان با استفاده از روش های تدریس نوین و متنوع، فرا هم سازی زمینه گفت وگو و مباحثه، فرصت تجربه هیجانات متنوع و بروز افکار و احساسات را ایجاد و هیجان های تحصیلی مثبت و همچنین خلاقیت هیجانی را تقویت نمود.
۲۵۸.

طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی آغازخدمت برای نومعلمان دوره ابتدایی با تأکید بر توسعه حرفه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 107 - 138
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۵۱
هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی آغازخدمت برای نومعلمان دوره ابتدایی با تأکید بر توسعه حرفه ای است. در این پژوهش از روش کیفی استفاده شد. در مرحله طراحی، از روش تلفیقی: سنتزپژوهی و در مرحله اعتبارسنجی، از روش دلفی استفاده شد. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل مطالعات نظری، تجربی و مروری از سال ۱۳۸۰ / ۲۰۰۰ تا 1400/2020 بود. در بخش افراد نیز صاحبنظران حوزه آغازخدمت نومعلمان بودند که پنج متخصص تعلیم و تربیت به روش هدفمند انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات از طریق برگه یادداشت، فیش برداری و پرسشنامه انجام شد. نتایج نشان داد الگوی برنامه درسی آغازخدمت نومعلمان دارای ویژگی های اساسی «حمایت و پشتیبانی عاطفی و روانی»، «بهبود کیفیت تدریس» و «کمک به جامعه پذیری نومعلمان» است و در نهایت الگوی برنامه درسی با الهام از الگوی اکر شامل منطق، هدف، محتوا، فعالیت های یادگیری، نقش مشارکت کنندگان، مواد و منابع، گروه بندی، موقعیت، زمان و ارزشیابی طراحی و اعتبارسنجی شد.
۲۵۹.

ویژگی های برنامه درسی کارآفرینی فناورانه در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۸ 57 - 78
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۸۸
هدف مقاله حاضر، تبیین عناصر برنامه درسی کارآفرینی فناورانه در دوره ابتدایی بود. پژوهش با رویکرد کیفی و روش مروری سیستماتیک انجام شد. با استفاده از کلید واژه های تخصصی مرتبط با برنامه درسی کارآفرینی فناورانه تا ماه مارس 2021، مقالات و کتاب ها مورد بررسی قرار گرفت و 44 منبع معتبر بررسی و تحلیل شد. نتایج نشان داد برنامه درسی کارآفرینی فناورانه در مؤلفه هدف بر پرورش صلاحیت های کارآفرینی فناورانه دانش آموزان؛ در مولفه محتوا بر محتوای نظری و عملی؛ در مولفه فعالیت های یادگیری به فعالیت های عملی و مبتنی بر مسئله؛ در مولفه راهبرد های یادگیری بر آموزش عمل محور و اصیل؛ و همچنین در زمینه ارزشیابی بر «ارزشیابی برای یادگیری» تأکید دارد. در پایان نتیجه گیری می شود برنامه درسی کارآفرینی فناورانه نیاز اصلی دانش آموزان دوره ابتدایی برای ایجاد اشتغال و توسعه کسب و کار های دانش بنیان و فناور خواهد بود.
۲۶۰.

طراحی و اعتبارسنجی الگوی صلاحیت حرفه ای راهبران آموزشی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۸ 197 - 222
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
مقاله حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی صلاحیت حرفه ای راهبران آموزشی در دوره ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به جهت گردآوری اطلاعات آمیخته است. جامعه آماری منابع مرتبط با پژوهش، صاحب نظران حوزه برنامه درسی، مدیریت و رهبری آموزشی و  کنشگران خبره برنامه درسی می باشند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها فیش برداری، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه بود که با تحلیل محتوای کیفی و روش دلفی تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد الگوی صلاحیت حرفه ای راهبران متشکل از سه مضمون شایستگی های پایه شامل ویژگی های شخصیتی، مهارت های ذهنی، شایستگی های اعتقادی و اخلاقی، دانش و مهارت های میان فردی و ارتباطی، شایستگی های تخصصی شامل مدیریت بهینه برنامه درسی، مدیریت بهینه فرایند یاددهی-یادگیری و نظارت و ارزیابی آموزشی و شایستگی های حرفه ای شامل حمایت و رشد حرفه ای معلمان، توانایی های سازمانی و حرفه ای، مدیریت و رهبری و شناخت موقعیت و فرهنگ است که هر مقوله متشکل از شاخص هایی می باشد.