مطالب مرتبط با کلیدواژه

معنویت


۳۴۱.

سبک زندگی به مثابه عامل میانجی دین و سلامت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰شماره ۱۳ 75 - 101

کلیدواژه‌ها: سلامت دین معنویت الگوی میانجی سبک زندگی پایبندی مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
الگوهای متنوعی برای تبیین پدیده ها و روابط بین آنها به کار می رود. یک نمونه رایج از این الگوها، متغیرهای مختلف را در قالب الگوی میانجی به هم مرتبط می سازد. بنابراین الگو، عامل میانجی رابط بین دو متغیر است و تبیینی از چرایی و چگونگی ارتباط آنها به دست می دهد. مسئله پژوهش حاضر نیز ارائه تبیینی نظام مند از رابطه دین و سلامت با استفاده از الگوی میانجی است. طبق این الگو، عامل سبک زندگی میانجی بین دین و سلامت است و تأثیرگذاری آموزه های دینی بر وضعیت سلامت به صورت غیرمستقیم صورت می گیرد. در این تلقی، سبک زندگی دینی عاملی پیشگو برای سلامت و حاکی از زندگی سنجیده و در مدار آموزه های دینی است. برپایه همین تعهد است که انتظار می رود رفتارهای سالم و فضیلت آمیز از دین داران سر بزند و جامعه دینی و دین داران در زمره سالم ترین افراد باشند. البته سلامت در نگرش دینی، منحصر به سلامت جسمانی و روانی نیست، بلکه نوع سومی از سلامت موسوم به سلامت معنوی مطرح می شود که از رهگذر تجربیات وحدت بخش و تعهد به معنایی غایی در زندگی حاصل می شود. به علاوه، ارزیابی عینی و به دور از افراط و تفریط درباب ارتباط دین و سلامت مستلزم در نظر داشتن «اما و اگرهایی» است که بخش پایانی این نوشتار بدانها اختصاص یافته است. گفتنی است این پژوهش به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است.
۳۴۲.

تأثیر عبادت در پایبندی به قوانین اجتماعی از منظر قرآن و احادیث

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 42 - 71

کلیدواژه‌ها: عبادت جرم ستیزی نماز روزه معنویت قوانین اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۹۶
از موضوعات مهم که قرآن آن تاکید دارد عبادت می باشد و آن را به عنوان غرض خلقت انسان بیان نموده است که آثار فراوان انفرادی و اجتماعی بر آن مترتب می شود، قرآن کریم برخی از آثار اجتماعی عبادت همچون تاثیر عبادت در اصلاح زندگی اجتماعی، اخلاق اجتماعی و کاهش آسیب های زندگی اجتماعی را بیان کرده است، انجام عبادت، برای فرد آرامش روانی پدید می آورد و دل مومن را امنیت می بخشد، آنان که حلاوت عبادت خالص در شب و راز گویی با خداوند عالمیان را چشیده اند؛ پس از ادای عبادت به سکینه و آرامشی کامل دست می یابند که این عاملی اساسی در ایجاد خود کنترلی در فرد است تقویت باورهای دینی باعث ایجاد محیط اجتماعی سالم می گردد. رفتارهای مردم برپایه فطرت سالم شکل می گیرد و با گسترش فضای سالم و محیطی معنوی باعث کاهش تخلف و جرم می گردد یافته های تحقیق حاضر که به شیوه توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانه ای نگاشته شده است حاکی از آن است که عبادت از طریق ایجاد و تقویت خود کنترلی، حاکم سازی روح جرم ستیزی در محیط، احترام به قانون و دیگر افراد جامعه و ایجاد فضای معنوی در جامعه و کاهش آسیب های اجتماعی موجب پایبندی به قوانین اجتماعی می گردد.
۳۴۳.

مروری بر تاثیر معنویت بر ارتقاء سازگاری با بیماری های مزمن در دوران پاندمی ویروس کووید 19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال یازدهم شهریور ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۷۵) ۶-۱

کلیدواژه‌ها: بیماری مزمن معنویت سازگاری کووید- 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۵
سازگاری با بیماری های مزمن، راهبرد اساسی برای رضایت بیماران از زندگی فردی و اجتماعی، و نیز برای ارتقا سطح عملکرد و کارآمدی آنها به همراه ابتلا به بیماری های مزمن می باشد. بیماری های مزمن علاوه بر ایجاد اختلالات بیولوژیک، مشکلات و اختلالات روانی را برای بیماران به وجود می آورد، به طوری که تاب آوری آنها را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد. کاهش تاب آوری باعث می شود علاوه بر احساس رنج جسمانی، همواره یک رنج روانی را نیز تجربه نمایند. سازگاری با بیماریهای مزمن، پیامدهای نابهنجار روانی را کاهش داده و رضایت از زندگی را در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن افزایش می دهد. اضطراب، استرس و افسردگی ناشی از بیماریهای مزمن در شرایط شیوع جهانی کرونا، به دلیل ترسناک و مرموز بودن ویروس، و میزان مرگ و میر بالای آن، به اضطراب ناشی از بیماری مزمن، اضافه شده است. لذا برای سازگاری با بیماریهای مزمن در شرایط پاندمی، کوشش بیشتری لازم است و ضرورت دارد که در پروتکل های سنتی تجدید نظر شده و با شرایط کنونی، منطبق شوند. از بین عواملی که درکاهش پیامدهای روانی ابتلا به بیماریهای مزمن، موثر هستند، معنویت نقش پر اهمیتی دارد که دراین مقاله توضیح داده شده است.
۳۴۴.

شناسایی مولفه های مفهومی هوش سازمانی در آموزش و پرورش لرستان؛ یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات رفتاری در مدیریت سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 64 - 83

کلیدواژه‌ها: هوش سازمانی تحلیل محتوا مفهوم پردازی معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۲
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های مفهومی هوش سازمانی در آموزش و پرورش لرستان بر پایه پژوهش کیفی و تحلیل محتوا شکل گرفت. اطلاعات محتوایی هوش سازمانی در دو گام جمع آوری شدند: نخست، پیشینه پژوهشی نظریه های موجود درباره هوش سازمانی به طور جامع مرور شد. سپس، با 15 متخصص مدیریت آموزشی مصاحبه و نظرات آن ها درباره هوش سازمانی ضبط شد. تحلیل محتوای پیشینه پژوهشی و نظریه ها بیانگر 9 مولفه هوش سازمانی، یعنی، ارتباطات بین فردی، سازگاری با محیط، نظام فناوری، نظام اطلاعاتی، مدیریت دانش، مدیریت استراتژیک، رهبری در سازمان، ویژگی های فردی هوشمندی و امکانات مالی و زیربنایی سازمان بود. از تحلیل محتوای مصاحبه با متخصصان 18مولفه طبقات محیط اثربخش، تعاملات بین فردی، فضای مجازی، آموزش مادام العمر، ارائه دانش، امکانات زیربنایی، مسئله محوری، مسائل اقتصادی، فرهنگ سازمانی، مدیریت سازمان، هدفمندی در سازمان، تعلق سازمانی، عدالت سازمانی، هوش معنوی، تشویق اعضاء، اهمیت تحصیل، خردمندی و پژوهش شناسایی شدند. یافته منحصر به فرد این مطالعه که در مصاحبه با متخصصان دیده شد، معنویت بود که در مطالعه هوش سازمانی در آموزش و پرورش باید در نظر گرفته شود.
۳۴۵.

معنویت، عدالت و عقلانیت در اندیشه سیاسی امام خمینی

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ ویژه علوم سیاسی 5 - 34

کلیدواژه‌ها: عدالت معنویت عقلانیت اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۹۷
اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی(ره) متاثر از عقاید و شناخت ایشان در حوزه های فقهی، کلامی، عرفانی و فلسفی با هویتی اسلامی می باشد. این اندیشه که از جامعیت و انسجام منطقی برخوردار بوده و توانسته به شکل دهی و پیروزی انقلاب اسلامی و تاسیس و تثبیت نظام مقدس جمهوری اسلامی منتهی شود، می تواند همچنان شاخص مناسبی برای ارزیابی درستی مسیر حرکت و کنش ها و اقدامات امروز باشد. از این حیث شناخت مفهوم عدالت و رابطه آن با معنویت و عقلانیت ضرورت دارد. پژوهش حاضر دنبال پاسخ به این سوال است که معنویت، عدالت و عقلانیت در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) چه رابطه ای دارد؟ در این تحقیق تلاش شده با بررسی آراء، نظرات، تالیفات و بیانات امام خمینی(ره) به رابطه معنویت و عدالت و عقلانیت در اندیشه سیاسی ایشان پی برده و کشف معنا کنیم. از مسائل اصلی اندیشه عدالت ایشان، رابطه آن با معنویت و عقلانیت است. لذا با توجه به بیانات و مکتوبات و آراء و نظرات ایشان سعی شده است به صورت منطقی و روشمند به ابعاد و حدود و ثغور رابطه بین معنویت و عدالت و عقلانیت در محورهای مختلف از جمله: عدالت ذیل ارزش توحید، عدل الهی و تکوینی، عدالت فردی و اجتماعی و سعادت ذیل عدالت و تزکیه نفس و تشکیل حکومت جهت استقرار عدالت بررسی و تبیین و تشریح شود.
۳۴۶.

مدل معادلات ساختاری تنظیم هیجان و آمادگی به اعتیاد در آسیبهای اجتماعی با نقش میانجی گری ابعاد معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۳) 313 - 330
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۷۸
هدف : هدف این پژوهش، مدل معادلات ساختاری تنظیم هیجان و آمادگی به اعتیاد در آسیبهای اجتماعی با نقش میانجی گری ابعاد معنویت بود. روش: روش پژوهش از نوع رگرسیون و به طور خاص، مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاههای تهران بودند که از آن، نمونه ای با حجم 410 نفر انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها نیز از پرسشنامه معنویت، مقیاس آمادگی به اعتیاد، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان و مقیاس کوتاه رفتارهای پرخطر جوانان استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل تبیین آسیبهای اجتماعی بر اساس دشواری تنظیم هیجان و آمادگی به اعتیاد با نقش میانجی گری معنویت، از برازش مطلوبی برخوردار است. همچنین رابطه بین دشواری تنظیم هیجان و رفتارهای پرخطر و آمادگی به اعتیاد و رفتارهای پرخطر، از طریق معنویت معنادار است؛ زیرا سطح معناداری مربوط به آزمون سوبل در هر دو از 05/0 کمتر است(01/0P<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پیشنهاد می شود گروه درمانی و آموزشهای گروهی در حوزه معنویت و روان شناسی دین انجام شود تا ارتقای ابعاد معنوی، عامل محافظت کننده و پیشگیرانه ای برای آسیبهای اجتماعی یا رفتارهای پرخطر باشد.  
۳۴۷.

ارزیابی معنویت مدرن در معنا بخشی زندگی انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علم و دین سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: معنویت معنای زندگی نقاط قوت نقاط ضعف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۱۵۵
مدرنیته که بیانگر تازگی، گسست از گذشته و ورد به آینده ای در حال ظهور است، بر تمامی جنبه های زندگی از جمله دین تاثیرگذار بوده است و در تضاد با نقش ادیان الهی از جمله نقش مهمی که اینگونه ادیان در معنا بخشیدن به زندگی دارند قرار گرفته و به دنبال معنا و هدف جدیدی از زندگی است. به همین جهت در پژوهش حاضر با بررسی نقش معنویت مدرن در معنای زندگی به دنبال پاسخ به این سؤال است که معنویت مدرن چگونه به زندگی معنا داده و دارای چه نقاط قوت و ضعفی است؟روش پژوش توصیفی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه صورت گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن بوده است که معنویت مدرن نیز زندگی انسان را دارای معنا و هدف می داند و با داشتن امتیازاتی مانند تاکید بر عقلانیت مدرن، ملاحظه شرایط انسان مدرن، دغدغه های کاهش و درد انسان مدرن... در وهله اول جهت ایجاد معنای زندگی جذاب، معقول و کارآمد به نظر می رسد؛ ولی از آن جایی که معنویت مدرن انسان محور است و تنها از عقلانیت خود بنیاد برای شناخت معنویت استفاده می کند، این تصویر اولیه از معنویت مدرن از بین می رود؛ بنابراین معنویت مدرن در بحث معنای زندگی به حداقل ها اکتفا کرده است و بیشتر رویکردی پراگماتیستی دارد که نوعاً روشی تسکینی و تخدیری برای انسان می باشد.
۳۴۸.

مدل ساختاری پیش بینی تعهد زناشویی در زنان متأهل براساس جهت گیری دینی با میانجیگری معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) 51 - 67

کلیدواژه‌ها: تعهد زناشویی جهت گیری دینی معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۵
هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین مدل ساختاری پیش بینی تعهد زناشویی در زنان متأهل براساس جهت گیری دینی با میانجیگری معنویت بود. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر زنان متأهل مراجعه کننده به سراهای محله به تعداد 1095000 نفر در سال 1397 بودند که از میان آن ها 347 نفر به روش تصادفی دو مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997)؛ مقیاس تجارب معنوی روزانه اندروود و ترسی (2002) و پرسشنامه جهت گیری دینی آلپورت و راس (1967) بود. داده های پژوهش حاضر با استفاده از الگویابی معادله های ساختاری تحلیل شدند. یافته ها: در پژوهش حاضر ضریب مسیر غیرمستقیم بین جهت گیری مذهبی بیرونی (001/0=P، 104/0=β) و جهت گیری مذهبی درونی (001/0=P، 201/0=β) و تعهد زناشویی مثبت و در سطح 01/0 معنادار بود. نتیجه-گیری: به نظر می رسد زمانی که تعارضات زوجین چنان بالا می گیرد که فروپاشی زندگی خانوادگی، آنها را تهدید می کند زوجین مذهبی با تکیه بر اصول دینی و معنویت دست به مقابله می زنند. توجه بیشتر به نقش باورهای مذهبی و معنویت در افزایش تعهد زناشویی در تمامی نهادهای جامعه به ویژه خانواده ضروری می نماید.
۳۴۹.

استدلال گرایی نا واقع گرایانه؛ نقد مبانی معرفت شناختی نظریه عقلانیت و معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال هفدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۵۰ 135 - 150

کلیدواژه‌ها: معنویت عقلانیت ابزاری استدلال گرایی معرفت شناسی ناواقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۱
نظریه معنویت و عقلانیت، تنها راه کاهش آلام انسان و رهایی بشر را در پیوند میان عقلانیت و معنویت می داند. در نگاه نظریه پرداز دین سنتی با عقلانیت جدید (مدرن) تأیید نمی شود؛ از این رو در جهان معاصر نمی تواند نقش تاریخی خود را برای کاهش رنج های بشری ایفا کند و باید معنویت را جایگزین آن کرد. نظریه با صرف نظر از اضطراب در مفهوم و کاربرد عقلانیت جدید، در نهایت بر مبنای ترکیبی از «عقلانیت ناواقع گرا» برای اثبات «عقل گریز» و «راز» بودن باورهای معنوی و «عقلانیت ابزاری» برای اثبات بهداشت و مطلوبیت روانی آن باورها طرح ریزی می شود. عقلانیت ابزاری و عقلانیت ناواقع گرا هر دو با اشکالات متعددی از سوی منتقدان مواجه شده است، اما اشکالات مهم تر در نتایجی است که بر مبنای عقلانیت ناواقع گرا متوجه مهم ترین عناصر این نظریه می شود. مهم ترین عنصر این نظریه از نگاه نظریه پرداز، هدف آن است. هدف طرح این نظریه کاهش آلام بشر است؛ در حالی که این هدف با عقلانیت ناواقع گرا حاصل نمی شود. هم چنین مبنای ناواقع گرایی در باورمندی به معنویت،  موجب ورود خرافات به باورهای معنوی می شود.
۳۵۰.

مطالعه تطبیقی آرامستان تخت فولاد و گلستان شهدا اصفهان در برخورداری از کیفیت «معنویت» در فضاهای شهری

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 49 - 67

کلیدواژه‌ها: معنویت کیفیت فضای شهری فضای شهری معنوی آرامستان تخت فولاد گلستان شهدا اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۸
مدرنیسم در پیشرفت زندگی بشر در ابعاد فناورانه نقش مهمی ایفا کرده، اما نگاه صرف مادی گرایانه آن، شهرها و فضاهای شهری را با چالش های اساسی در زمینه های اجتماعی فرهنگی، زیست محیطی و معنوی (ابعاد غیرمادی وجود انسان) روبرو کرده است؛ بنابراین توجه به کیفیت معنویت در ساخت و سنجش فضاهای شهری گام مهمی در مقابله با این چالش هاست. از این رو هدف این پژوهش فهم ابعاد کیفیت معنویت در فضاهای شهری و سنجش آن در برخی فضاهای شهری اصفهان است. در بخش کیفی به وسیله مرور سیستماتیک، ادبیات موضوع تبیین شده است. در بخش کمی، آرای دو گروه نخبگان (51 نفر) و شهروندان (400 نفر) به منظور رتبه بندی ادراک معنویت از 22 فضای منتخب شهر اصفهان بر اساس مقیاس لیکرت به وسیله پرسشنامه بررسی شده و از آزمون فریدمن جهت رتبه بندی ادراک معنویت و از تحلیل واریانس یک طرفه جهت مقایسه ادراک حس معنویت در گروه پاسخ دهنده استفاده شده است. بر اساس امتیازات دو گروه اساتید و شهروندان به میزان معنویت در فضاهای شهری اصفهان، مسجد جامع بیشترین و بازارچه حسن آباد کمترین امتیاز را کسب نموده اند. همچنین از بین گونه های فضا، «آرامستان» بالاترین امتیاز را در برخورداری از معنویت دریافت کرده است. از این رو دو آرامستان مهم اصفهان، آرامستان تخت فولاد (آرامستان عمومی و آرامستان مشاهیر دینی و فرهنگی) و گلستان شهدا به عنوان نمونه های مورد مطالعه جهت انجام مصاحبه های عمیق با شهروندان (21 نفر) انتخاب و مصاحبه ها به وسیله تحلیل مضمون، تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که سکوت، خلوت، آرامش، معماری اسلامی بناها و بقعه ها، تلفیق طبیعت و عناصر طبیعی با آرامستان، نمایانی آسمان و وسعت محدوده؛ و نیز ابعاد ذهنی فضا اعم از حس ذکر، حس جدایی از دنیا، اتصال با اولیای الهی و بزرگان دینی از مهم ترین عوامل ایجاد معنویت در این آرامستان هاست.
۳۵۱.

بررسی روابط درونی مؤلفه های مدیریت با رویکرد سیستمی در شرکت های داروئی

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره پنجم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۷ (جلد ۴) 74 - 93

کلیدواژه‌ها: معنویت مدیریت منابع سازمانی تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۶
این تحقیق با هدف شناسایی روابط بین مولفه های رهبری معنوی و ارائه مدل کاربردی به منظور تقویت مدیریت منابع سازمانی در شرکت های داروئی می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی، و ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه است. نمونه آماری با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری، از روش نمونه گیری تصادفی ساده، و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های t، تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری(ISM) و تجزیه تحلیل MICMAC با استفاده از نرم افزار متلب استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی مولفه های رهبری معنوی اسلامی مبتنی بر آموزه های قرآنی بیانگر آن است که هر یک از مولفه های مذکور از حد متوسط بیشتر می باشند. همچنین نتایج حاصل از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری و تجزیه تحلیل MICMAC نشان می دهد که مولفه های معاد گرایی، بصیرت بخشی و اندیشه ورزی، در سطح اول، تقوا و عدالت محوری، در سطح دوم به عنوان عوامل اثر پذیر ؛ شناخت و یاد خدا، اخلاص، توکل ، در سطح سوم بعنوان عوامل تاثیرگذار در ارائه مدل مدیریت منابع سازمانی در شرکت های داروئی می باشد.
۳۵۲.

نقش جایگاه اخلاق و معنویت در سبک زندگی اسلامی

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 41 - 56

کلیدواژه‌ها: اخلاق معنویت سبک زندگی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۱۴۳
موضوع اصلی مورد توجه در این مقاله مروری، نقش جایگاه اخلاق و معنویت در سبک زندگی اسلامی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است، شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی بوده و از روش تجزیه و تحلیل کیفی و اسنادی استفاده شده است. تحقیق حاضر قصد دارد نشان دهد گفتمان معنوی هویت بخش است و می تواند مبنای گفتگو و در نتیجه بهبود سبک زندگی اسلامی شود و همچنین جایگاه اخلاق در سبک زندگی اسلامی را نشان دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد، سبک زندگی معنویت بنیان، حداقل در دو جزء می تواند دخیل باشد: الف: حوزه باور و بینش معنوی که به ایجاد یک گفتمان دینی به عنوان زبان مشترک اعضای خانواده می انجامد ب: سلوک معنوی؛ که موجب تثبیت و بالندگی خلقیات و ملکات روحی در زندگی می شود.همچنین نشان می دهد مهمترین تأثیر پایه های محیطی سبک زندگی اسلامی، اخلاق است و خانواده یکی از مهمترین ارکان پایه های محیط در تحولات اخلاقی است.
۳۵۳.

چالش های اساسی ناجا در تحقق اهداف انقلاب اسلامی ایران (معنویت و اخلاق)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 82 - 99

کلیدواژه‌ها: چالش های اساسی اهداف انقلاب اسلامی معنویت اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۶۷
مقدمه: انقلاب ها و نظام های سیاسی همواره در طول تاریخ با آسیب ها و چالش هایی روبرو بوده که غالباً شناخته شده نمی باشند، و به صورت پیچیده و پنهان با چهره های مختلف و گوناگون، و در لباس به ظاهر حق و انقلابی جلوه گر می شوند؛ چنانچه این چالش ها و آسیب ها به موقع مورد شناسایی و دفع نشوند، ممکن است انقلاب را از بین ببرند و یا حداقل آن را از رسیدن به اهداف و آرمان هایش بازدارند. هدف: در این پژوهش تلاش شده است که یکی از چاش های اساسی (شاخص های معنویت و اخلاق) ناجا که می توانند کارآمدی نظام را افزایش دهد و تحقق اهداف انقلاب اسلامی ایران را میسر سازد معرفی شوند. روش پژوهش: پژوهش حاضر، پژوهش کیفی است که به صورت روش تحلیل محتوا و اسنادی به رشته تحریر در آمده است. یافته ها: نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر حاکی از آن است که برقراری عدالت، رفاه، امنیت آزادی ، پاسخگویی به نیازها و مطالبات مردم، جلب مشارکت، حمایت از مردم از اهداف و ارزش هایی هستند که مورد انتظار جامعه اسلامی است و رفع این نیازها و رسیدن به این اهداف با ناجا ارتباط تنگاتنگی دارد. نتیجه گیری: آموزش معنویت و اخلاق در کارکنان ناجا میزان کارآمدی و موفقیت در دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی را تسهیل می کند.
۳۵۴.

سلامت معنوی؛ مفاهیم و چالشها

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال اول زمستان ۱۳۸۷ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: سلامت معنوی معنویت مذهبی بودن ابزارها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۶۸
یکی از انواع چهارگانه سلامت، سلامت معنوی است که ابزارهای مختلفی برای سنجش آن در مورد افراد و گروه های مختلف و بررسی ارتباط سلامت معنوی با دیگر انواع سلامت (جسمی، روانی و اجتماعی) ساخته شده است. علی رغم گستره عظیم پژوهش های انجام شده، مشکلات بسیاری همچون ابهام در تعریف سلامت معنوی، عدم توافق کلی بر مفاهیم اساسی مربوط به مسأله، عدم تبیین مرزهای سلامت معنوی و معنویت، عدم دستیابی به ابزارهایی مناسب جهت سنجش سلامت معنوی (عدم طراحی صحیح سؤالات، سنجش دیگر حیطه های سلامت به جای سلامت معنوی، عدم اعتبار و پایایی برخی ابزارهای سنجش و...) و استفاده از نمونه های کوچک و غیر قابل تعمیم، همچنان به چشم می خورد. با توجه به نفس مسأله، به نظر می رسد انجام پژوهش های متقن علمی مبتنی بر «منبع زلال معنویت»، از جمله اقداماتی است که ممکن است در پاسخگویی به مشکلات فوق کمک کند.
۳۵۵.

جامعه پردازی مبتنی بر قسط و عدل؛ برداشتی از المیزان

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: جامعه پردازی عدالت اجتماعی معنویت قوام قرابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۴
عدالت اجتماعی، مبنای اساسی جامعه پردازی در اندیشه دینی است. اما نرم افزار ساخت جامعه در پرتوی عدالت اجتماعی چیست؟ شناخت این نرم افزار، بدون دستیابی به مفهوم شناسی دقیق قرآنی از عدالت اجتماعی، میسر نیست. به همین دلیل است که پژوهش های اسلامی در عرصه عدالت اجتماعی، اغلب به تحمیل معنای ارتکازی یا ناقص پژوهندگان از عدل و قسط بر نظریه ورزی ها دچار شده است و اصل و فرع، مشتبه گشته است. در پژوهش حاضر، ابتدا بر اساس روش تحقیق موضوعی، به مفهوم شناسی عدل و قسط و نسبت بین این دو می پردازیم. سپس در پرتوی این مفهوم شناسی، با رجوع به تفسیر المیزان، تلاش شده است تا نرم افزار جامعه پردازی مبتنی بر قسط و عدل تدوین گردد. بر این اساس، جامعه پردازی، از مسیر قوام دین محقق می شود که خود، در پرتو سه مؤلفه کلیدی قدرت، ثروت و پیوندهای اجتماعی عمل می کند. پیوندهای اجتماعی، بنیادین ترین لایه جامعه پردازی است که روابط اقتصادی در خدمت تقویت این پیوندها و انسجام اجتماعی تعریف می شوند. نظام سیاسی و نهاد قدرت نیز به عنوان تنظیم گر روابط اجتماعی-اقتصادی، خود نیازمند تقویمی درونی مبتنی بر طاعت است. همچنین مؤلفه معنویت به عنوان مؤلفه چهارم، به مثابه روحی بر کالبد جامعه پردازی، عدالت اجتماعی را در خدمت توحید قرار می دهد. مبنای این نرم افزار جامعه پردازی عبارت است از: طبیعت و فطرت انسانی، غایت کمالی انسانی، اقتضائات حیات اجتماعی.
۳۵۶.

نقشۀ راه و مدل عملیاتی اخلاق و معنویت در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۶ ۱۵۸-۱۳۷
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۱
یکی از مؤلفه های مهم تمدن اسلامی معنویت و اخلاق است، که حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در بیانیۀ گام دوم انقلاب بدان پرداخته است. کسب معنویت و اخلاق و نیز تقویت روحیۀ معنوی و اخلاقیِ جامعه جز با ارائۀ نقشۀ راه و مدل عملیاتی ممکن نیست. با توجه به اهداف کوتاه مدت و بلندمدت انقلاب اسلامی، می توان راهبرد نظام اسلامی را به دو مرحلۀ اصلی و فرعی (دم دستی و دوردست) تقسیم کرد. راهبرد کلان و اصلی نظام اسلامی برای ارتقای معنویت و اخلاق در جامعۀ اسلامی گفتمان سازی معنویت است، که در پنج گام شناسایی و شناساندن ارزش، تبدیل آگاهی به معرفت عمومی، تبدیل معرفت به باور عمومی، و تبدیل باور به رفتار امکان اجرا دارد. راهبردهای فرعی برای ارتقای معنویت عبارت است از: تقویت بنیۀ دینی با خودسازی و کادرسازی و تقویت نظام آموزشی با ترسیم نقشۀ جامع آموزش و پرورش. برآمده از این راهبردها و برای رسیدن به اهداف فرهنگی و معنوی انقلاب اسلامی راهکارهایی چند ارائه می شود: نبرد نامتقارن فرهنگی، جوشش معنویت از بالادست، ارائۀ الگوی عملی معنویت اصیل، انقلاب مستمر، حذف عوامل مخلّ و شاخص سازی مفاهیم معنوی.
۳۵۷.

مبانی انسان شناختی هوش معنوی و اصول و روش های تربیتی مرتبط با آن از منظر مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 115 - 163
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۸۳
هوش معنوی، بالاترین سطح هوش است، که ظهور و ابراز آن، با معنویت در ارتباط است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان شناختی هوش معنوی و استنتاج اصول و روش های تربیتی مرتبط با آن از منظر مولاناست. این پژوهش در زمره  تحقیقات کیفی است که در آن از دو روش، توصیفی- تحلیلی و استنتاجی (روش بازسازی شده فرانکنا) استفاده شده است. نتایج پژوهش این گونه نشان داد که می توان مواردی نظیر:اصالت هوش و اندیشه، امکان درک معنا، پذیرش ربوبیت الهی، درک نیاز انسان به بازگشت به اصل خویش  و دو ساحتی بودن انسان را به عنوان مبانی انسان شناختی هوش معنوی از منظر مولانا، مطرح ساخت.بر اساس این مبانی، اصولی همچون تربیت عقل و هدایت اندیشه، برخورداری از علم تحقیقی، پذیرش شریعت و پیمودن مسیر طریقت، خودشناسی و صفای باطن ارائه شده است.بر اساس این اصول، می توان اظهار داشت، به کارگیری روش هایی همچون مصاحبت با صاحبان عقل کلی، هدایت و اصلاح اندیشه، ترک خودبینی و انانیت در برابر خداوند، سکوت، تقویت روحیه حقیقت جویی، آموزش حکمت دینی، درمان بیماری های روحی و اخلاقی، تأمل در خویشتن، مراقبه و... برای پرورش هوش معنوی مؤثرند.
۳۵۸.

بررسی و تبیین مبانی، اهداف و اصول رویکرد معنوی به تربیت دینی از منظر علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 11 - 60
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۸
هدف مقاله حاضر، بررسی و تبیین مبانی، اهداف و اصول رویکرد معنوی به تربیت دینی از منظر علامه طباطبایی و بهره گیری از آن برای دوره دوم کودکی است. با عنایت به این که از منظر تربیت اسلامی، دوره کودکی مرحله تمهید و تدارک آمادگی او برای دینداری است، لذا نتایج این پژوهش برای بسترسازی تربیت دینی در این دوره مؤثر است. روش پژوهش در مرحله اول توصیفی- تحلیلی است و در مرحله دوم از روش استنتاجی پیش رونده بر اساس الگوی بازسازی شده فرانکنا که به وسیله باقری بازسازی شده، استفاده شده است. در این روش از مبانی به سوی اهداف و پس از استنتاج آن ها، اصول موردنظر به همین روش به دست می آیند. یافته های مقاله در بخش مبانی، اهداف و اصول ارائه شده و مهم ترین اصول به دست آمده شامل: سوق دادن درک کودک به شناخت نفس و توجه به کرامت آن، شکوفایی قابلیت های فطری، اعتلاء بخشی به حیات طبیعی کودک، ارضای متعادل، مدیریت و کنترل امیال و همچنین معنابخشی به حیات کودک ذیل ارتباطات چهارگانه، می باشند.
۳۵۹.

بررسی و نقد کارکرد هنر اسلامی در خداشناسی و معنویت از دیدگاه سیدحسین نصر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های عقلی نوین سال هفتم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 173 - 191
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۱۸۹
هدف اصلی پژوهش پیش رو تبیین، تحلیل و نقد نسبت و پیوند واقعی میان هنر اسلامی و معنویت و خداشناسی بر اساس رویکرد دکتر نصر است. روش پژوهش در این نوشتار، تحلیلی- اسنادی است و در جمع آوری داده ها از شیوه کتابخانه ای استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد از نگاه نصر، هنر اسلامی افزون بر این که معنویت بخش است، می تواند به عنوان تجلی غایت الهی نیز به شمار آید؛ زیرا سبب می شود انسان درباره زیبایی های هنر تفکر نموده و با کمک آنها همواره خدا را یاد کند. مهم ترین نقد بر دیدگاه نصر، به نوع نگاه ایشان نسبت به ماهیت هنر و همچنین نقش آن در کارکردهای معنوی و خداشناسانه وارد است. وی با تقسیم هنر به دینی، قدسی و سنتی، ملاک و معیار قدسی بودن هنر را جوامع و نه انسان، دانسته است و هنر قدسی را نیز هنری می داند که از یک جامعه سنتی سرچشمه گرفته است. دیگر اشکال نظریه وی در باب هنر، تطبیق اندیشه های خود با آثار هنری در تمدن اسلامی است که در ادامه پژوهش به آنها اشاره می شود.
۳۶۰.

زیارت در ادیان توحیدی و نقش معنوی و تمدنی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 67 - 102
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۳
زیارت، عملی عبادی است که با هدف جستجوی معنویت در یک مکان مقدس صورت می گیرد. بررسی ها در سابقه تاریخی زیارت نشان می دهد چنین عملی در ادیان پیش از اسلام مانند زرتشت، یهود و مسیحیت نیز وجود داشته و تأکید به سفرهای زیارتی با محوریت کسب معنویت صورت می گرفته است. در این تحقیق که با روش توصیفی و تحلیلی صورت می گیرد، به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که زیارت و سفرهای زیارتی چقدر می تواند در بهبود وضعیت روحی و روانی انسان ها مؤثر باشد و آیا در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی و شکل گیری تمدن ها، نقشی در زندگی انسان ها داشته است؟ بر آیند تحقیق نشان می دهد، زیارت اماکن مقدس و سفرهای زیارتی، در طول تاریخ بشر، یکی از عوامل اجتماعات مردمی و فعالیت فرهنگی بوده و رونق اقتصادی و شکل گیری شهرنشینی را به دنبال داشته است. همچنین بررسی گزاره های تاریخی و گزارش های کنونی رونش می کند که پیروان ادیان زرتشت، یهودیت، مسیحیت، بویژه دین اسلام، بر این باورند: زیارت یک مکان مقدس، سبب نزدیکی انسان به خداوند گشته و باعث می شود یک یا چند اتفاق معنوی در زندگی انسان رخ دهد.